Theo thống kê có tới: 50-80% người bệnh viêm gan C chuyển mạn tính và 20-25% bệnh nhân mạn tính chuyển hóa xơ gan, ung thư gan mới phát hiện ra bệnh do trong giai đoạn đầu của bệnh viêm gan C không có triệu chứng lâm sàng cụ thể. Vậy cần căn cứ vào những dấu hiệu nào để đi xét nghiệm viêm gan C sớm?
1. Bệnh viêm gan C là gì?
Bệnh viêm gan C là bệnh gây ra bởi virus viêm gan. Bệnh có diễn biến âm thầm với một số biểu hiện như mệt mỏi, vàng mắt, vàng da, đau nhức cơ thể, sốt, mệt mỏi, chán ăn...nên bệnh nhân thường dễ bị nhầm lẫn với một số loại bệnh thông thường khác, dẫn tới việc chủ quan không theo dõi diễn biến bệnh.
Để xác định được chính xác cơ thể có bị nhiễm virus viêm gan C hay không bạn cần đi làm xét nghiệm viêm gan C để kiểm tra.
Đa số bệnh nhân bị viêm gan C không phát hiện ra bệnh ở giai đoạn đầu bởi không có biểu hiện lâm sàng cụ thể
2. Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi xét nghiệm viêm gan C càng sớm càng tốt
Bệnh viêm gan C được các bác sĩ chuyên khoa đánh giá là căn bệnh có mức độ nguy hiểm cao. Bởi vì ở giai đoạn ban đầu, bệnh viêm gan C có diễn biến âm thầm và không có biểu hiện cụ thể ra bên ngoài. Bởi vậy chỉ đến khi bệnh đã nặng hoặc vào giai đoạn cuối, bệnh nhân mới phát hiện ra và chữa trị. Lúc này bệnh có thể đã chuyển biến thành xơ gan và ung thư gan đặc biệt nguy hiểm.
Tuy nhiên, nếu thấy cơ thể mình có một số dấu hiệu như sau thì bạn cùng người thân nên đi xét nghiệm viêm gan C càng sớm càng tốt:
-
Sốt nhẹ: bệnh viêm gan C có thể khiến cho cơ thể người bệnh bị sốt nhẹ theo cơn hoặc sốt kéo dài. Đặc biệt không phải bệnh nhân nào mắc viêm gan C cũng bị sốt. Cơ thể bị sốt là một trong những dấu hiệu của bệnh viêm gan C nên mọi người cần chú ý nhé!
Không phải bệnh nhân nào mắc viêm gan C cũng gặp phải triệu chứng sốt nhẹ
- Vàng da, vàng mắt: khi bị mắc bệnh viêm gan C thì chức năng thải độc của gan lúc này đã bị suy giảm, khả năng đào thải độc tố trong máu kém đi, nồng độ chất bilirubin trong máu tăng cao gây ra tình trạng vàng da vàng mắt. Đây là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của bệnh viêm gan C. Bởi vậy bạn nên đi xét nghiệm viêm gan C càng sớm càng tốt nếu thấy mình có biểu hiện này.
-
Mệt mỏi, chán ăn, đau cơ: khi đã bị nhiễm virus viêm gan C thì toàn bộ hệ miễn dịch của cơ thể bị suy giảm, bệnh nhân sẽ luôn cảm thấy bị mệt mỏi, thiếu sức sống, cơ thể suy nhược, ngại vận động, chán ăn, ăn không ngon miệng,...
-
Đau tức ở hạ sườn phải: nếu gặp phải dấu hiệu này thì chứng tỏ chức năng gan đã suy giảm mạnh, bệnh viêm gan C đã chuyển biến nặng thành bệnh xơ gan hay ung thư gan.
Nếu thấy đau tức ở hạ sườn phải bạn cần nghĩ ngay đến dấu hiệu của bệnh viêm gan C
3. Cần phải làm các loại xét nghiệm viêm gan C nào?
Xét nghiệm viêm gan C là cách chính xác nhất để xác định xem mình có bị nhiễm virus viêm gan C hay không. Nếu thấy cơ thể có bất kỳ một trong những dấu hiệu của bệnh viêm gan C thì người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được các bác sĩ thăm khám và đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Những xét nghiệm viêm gan C mà người bệnh cần phải làm, đó là:
-
Siêu âm gan: qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể quan sát được hình thái gan có bị sưng to, bề mặt sần sùi, lồi lõm bất thường gì không.
-
Kiểm tra Anti –HCV [HCV Ab]: nếu kết quả Anti – HCV là dương tính [+] chứng tỏ bạn đã bị nhiễm virus viêm gan C. Xét nghiệm Anti – HCV được dùng để sàng lọc HCV, được áp dụng với những đối tượng có nguy cơ cao như: tiền sử tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ đồng tính nam, từng truyền máu, thay máu, lọc máu, xăm trổ, ghép tạng, trẻ sinh ra từ mẹ bị nhiễm virus viêm gan C [HCV],...
-
Kiểm tra HCV- RNA : xét nghiệm này được chỉ định khi có xét nghiệm sàng lọc HCV Ab dương tính. Xét nghiệm này còn để biết tình trạng viêm gan C có tiến triển hay không. Nếu kết quả là dương tính [+] chứng tỏ bạn mắc viêm gan C tiến triển và cần thiết điều trị. Nếu kết quả âm tính [-] thì cơ thể không có tình trạng mắc viêm gan C tiến triển. Những bệnh nhân có HVCAb dương tính sẽ được bác sĩ chỉ định làm thêm xét nghiệm HCV- RNA.
-
Kiểm tra chức năng gan: nếu chỉ số ALT, AST đều có dấu hiệu tăng [>40UI/L] cho thấy chức năng gan đang bị suy giảm.
-
Kiểm tra HCV Genotype: kết quả kiểm tra này sẽ đánh giá được tổng quan tình hình thương tổn ở gan. Xác định được loại gen HCV. Bác sĩ căn cứ vào đây để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân.
-
Xác định kiểu gen LL-28b: với bệnh nhân mắc viêm gan C giai đoạn mạn tính cần được tiến hành làm xét nghiệm này trước khi tiến hành điều trị với interferon. Xác định kiểu gen LL-28b sẽ giúp tiên lượng hiệu quả điều trị thành công với interferon.
-
Phương pháp đánh giá xơ hóa gan: bệnh nhân làm sinh thiết gan và phương pháp đánh giá không xâm nhập như: FIB - 4 [Fibrosis-4], chỉ số APRI [AST to Platelet Ratio Index], Fibroscan, ARFI, Fibro test,... giúp đánh giá xơ hóa gan đối với viêm gan virus C mạn tính và xác định giai đoạn xơ hóa gan.
-
Các xét nghiệm huyết học, sinh hóa, sàng lọc ung thư gan: công thức máu/số lượng tiểu cầu, thời gian prothrombin, INR, Albumin, Bilirubin, AFP,...
4. Xét nghiệm viêm gan C ở bệnh viện MEDLATEC có tốt không?
Hiện nay, bệnh viện đa khoa Medlatec là một trong số ít cơ sở y tế chuyên thăm khám và điều trị các bệnh liên quan đến gan uy tín với hơn 23 năm kinh nghiệm tại Hà Nội.
Hệ thống xét nghiệm vô cùng hiện đại tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC
Khi làm xét nghiệm viêm gan C tại bệnh viện đa khoa Medlatec, bệnh nhân không chỉ được thăm khám bởi đội ngũ y bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, luôn hết lòng với bệnh nhân. Mà tại đây, bệnh nhân còn được khám chữa trong một môi trường vô cùng chuyên nghiệp với hệ thống máy móc và trang thiết bị vô cùng hiện đại. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã được trang bị các hệ thống xét nghiệm sinh học phân tử như: QIAsymphony/Rotor-Gene Q, SaMag-12/SaCycler-96 Real-time PCR, Cobas Taqman 48 [Roche]. Đặc biệt, hệ thống máy xét nghiệm Cobas Taqman 48 [Roche] với kit định lượng HCV Quantitative Test, v2.0 được tự động hoàn toàn từ việc chuẩn bị mẫu, thiết lập phản ứng đến phân tích kết quả. Hệ thống còn đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế và chứng chỉ dành cho chẩn đoán [CE-IVD, FDA].....nhằm phục vụ tốt nhất cho các ca xét nghiệm viêm gan C với độ chính xác cao và nhanh chóng, tiết kiệm được nhiều thời gian của người bệnh.
Virus viêm gan C có khả năng gây ra bệnh viêm gan mạn tính, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời đúng cách sẽ dẫn đến xơ gan thậm chí là ung thư gan. Có nhiều xét nghiệm hỗ trợ cho việc phát hiện sớm và theo dõi quá trình đáp ứng điều trị trong đó có xét nghiệm HCV RNA xác định chính xác virus trong cơ thể và theo dõi quá trình đáp ứng điều trị bệnh.
1. Xét nghiệm HCV RNA là gì?
Từ đầu những năm 1990, xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase [PCR] và xét nghiệm DNA phân nhánh đã được sử dụng để phát hiện HCV RNA trong huyết thanh. Trái ngược với xét nghiệm ELISA và RIBA, Xét nghiệm HCV RNA có thể xác nhận sự hiện diện của virus HCV hoạt động.
Xét nghiệm HCV RNA giúp chẩn đoán các trường hợp nhiễm HCV hoạt động. Nó cũng hữu ích trong việc xác nhận các trường hợp dương tính giả [ví dụ viêm gan tự miễn], đánh giá kiểu gen HCV và tải lượng virus, dự đoán đáp ứng với liệu pháp interferon, hướng dẫn thời gian và liều điều trị interferon và xác định khả năng tái phát sau khi đáp ứng điều trị interferon
Xét nghiệm HCV RNA là xét nghiệm máu sử dụng một quá trình gọi là phản ứng chuỗi polymerase [PCR] để phát hiện ra các ARN trong nhân của HCV.
Hình 1: Cấu trúc HCV
Xét nghiệm này có thể phát hiện sự hiện diện của virus, tuy nhiên không phải là các kháng thể mà cơ thể tạo ra để đáp ứng với virus. Điều này có nghĩa là một người không phải đợi cho đến khi các triệu chứng nhiễm trùng phát triển để chẩn đoán. Nếu nghi ngờ người bệnh bị HCV bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện xét nghiệm này sớm trong quá trình chẩn đoán, ngay cả khi đó không phải là xét nghiệm được thực hiện đầu tiên.
Có thể mất trung bình từ 6 - 8 tuần để cơ thể có thể sản xuất ra các kháng thể kháng virus sau khi bắt đầu nhiếm HCV. Tuy nhiên, nếu sử dụng phương pháp PCR có thể phát hiện được virus trong máu sau khoảng 1 - 2 tuần.
Kết quả xét nghiệm HCV RNA giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp để giảm tải lượng virus. Tải lượng virus cho biết mức độ virus HCV trong máu.
Bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm nhiều lần trong quá trình điều trị HCV mạn tính. Thử nghiệm lặp đi lặp lại cho phép các bác sĩ theo dõi mức đáp ứng điều trị của cơ thể với một phương pháp điều trị cụ thể và điều chỉnh để có kết quả tốt nhất.
2. Xét nghiệm được tiến hành như thế nào?
Xét nghiệm được tiến hành theo một trong hai cách:
- Một xét nghiệm định tính xác định xem có virus hay không.
- Xét nghiệm định lượng đo lượng HCV trong máu.
Có sự khác biệt nhỏ trong quy trình cho từng hình thức kiểm tra.
Định tính: để xác định chắc chắn việc có đang nhiễm HCV hay không. Các xét nghiệm định tính chỉ phát hiện sự hiện diện của virus. Nó không xác định số lượng hạt virus HCV trong cơ thể. Sau khi xét nghiệm kháng thể HCV [Anti HCV hay HCV Ab] dương tính. Để kiểm tra xem virus có đang tồn tại trong cơ thể hay chỉ là tình trạng đã từng nhiễm và cơ thể đã sản xuất ra kháng thể đáp ứng cho virus, bác sĩ thường sẽ đề nghị xét nghiệm HCV RNA. Mặc dù xét nghiệm xác định kháng thể thường là dấu hiệu tốt của nhiễm HCV, nhưng dương tính giả là có thể.
Trong một số trường hợp, các bác sĩ cũng có thể đề nghị một thử nghiệm thứ ba để xác nhận sự hiện diện của viêm gan C. Các bác sĩ gọi đây là xét nghiệm khuếch đại qua trung gian phiên mã [TMA].
Định lượng: xét nghiệm định lượng HCV RNA bằng phương pháp Real Time PCR cho thấy số lượng bản sao HCV của virus trong máu. Xét nghiệm này nhằm đánh giá nồng độ hay mức độ virus có trong 1ml huyết thanh/huyết tương [máu] bệnh nhân.Các bác sĩ thường sử dụng xét nghiệm định lượng HCV RNA khi đã chẩn đoán chính xác và theo dõi lượng HCV trong máu trong quá trình điều trị. Điều này cho phép họ biết cơ thể đáp ứng với điều trị tốt như thế nào, cũng như giúp họ quyết định bất kỳ thay đổi cần thiết nào trong điều trị.
Tải lượng virus có thể thay đổi đáng kể trong các kết quả xét nghiệm định lượng.
Nếu xét nghiệm định lượng cho thấy mức độ hạt virus dưới ngưỡng phát hiện, nhưng xét nghiệm định tính phát hiện HCV, điều đó có nghĩa là một người có nồng độ HCV rất thấp trong máu.
Hình 2: Virus HCV trong bệnh viêm gan
3. Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm HCV RNA
Kết quả xét nghiệm định tính: nếu có virus trong máu, xét nghiệm sẽ dương tính. Nếu xét nghiệm không phát hiện virus, kết quả sẽ âm tính.
Nếu kết quả là dương tính, một người sau đó sẽ cần xét nghiệm HCV RNA định lượng. Vì lý do này, nhiều bác sĩ bây giờ thích bỏ qua thử nghiệm đầu tiên và sử dụng thử nghiệm định lượng ngay lập tức.
Các kết quả định tính chỉ ra rằng HCV có trong máu của bạn. Kết quả sẽ là phát hiện ra, có nghĩa là bạn bị nhiễm virus trong máu, hoặc không bị phát hiện, có nghĩa là bạn không có virus trong máu hoặc có một lượng rất nhỏ không thể phát hiện được kiểm tra.
Các kết quả xét nghiệm định tính vẫn có thể dương tính ngay cả khi tải lượng virus giảm mạnh do điều trị.
Kết quả xét nghiệm định lượng: cho thấy có bao nhiêu HCV trong cơ thể. Tuy nhiên, dù thấp hay cao, tải lượng virus không phản ánh mức độ gây hại cho gan.
Các kết quả xét nghiệm định lượng cung cấp một phép đo chính xác lượng HCV trong máu. Con số này giúp bác sĩ xác nhận xem bạn có tải lượng virus cao hay thấp.
Đo tải lượng virus của bạn trước khi điều trị cho phép bác sĩ theo dõi tải lượng virus của bạn trong và sau khi điều trị.
Đo tải lượng virus không cho biết mức độ ảnh hưởng của virus đến gan nghiêm trọng như thế nào cho nên bác sĩ thường yêu cầu tiến hành thêm một số xét nghiệm khác như: các xét nghiệm máu, các thăm dò chẩn đoán hình ảnh và hiếm khi sinh thiết gan sẽ giúp bác sĩ xác định sức khỏe gan tổng thể.
Sau khi sử dụng xét nghiệm HCV RNA để xác nhận sự hiện diện của HCV, các bác sĩ sẽ tìm ra chủng virus nào đang hoạt động trong cơ thể [HCV genotype]. Điều này giúp bác sĩ lên kế hoạch cho quá trình điều trị.
Mục tiêu chính của điều trị là làm giảm tải lượng virus trong cơ thể cho đến khi nó hoàn toàn không có virus, đây là một phản ứng virus kéo dài [SVR].
SVR xảy ra khi virus không thể phát hiện trong 12 tuần hoặc lâu hơn sau khi điều trị.
Đạt được SVR là kết quả điều trị tốt nhất, vì điều đó thường có nghĩa là người đó không còn bị viêm gan C, hoặc phương pháp điều trị đó đã chữa khỏi bệnh viêm gan C.
Tuy nhiên, điều cần thiết là phải nhớ rằng một khi một người đạt được SVR, vẫn có thể bị tái nhiễm HCV khác. Họ sẽ cần tiếp tục thay đổi lối sống giúp ngăn ngừa HCV. Những thay đổi bao gồm ngừng sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch và đảm bảo luôn quan hệ tình dục bằng bao cao su hoặc một hình thức tránh thai hàng rào khác.
Đội ngũ nhân viên của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn luôn nỗ lực hết mình để đem đến cho khách hàng những dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất, hơn nữa để giảm chi phí khám chữa bệnh hiện nay bệnh viện đang tiếp nhận bảo lãnh cho những khách hàng có thẻ bảo hiểm của gần 40 công ty bảo hiểm. Để biết thêm thông tin xin vui lòng gọi đến tổng đài 1900 565656 để được tư vấn chi tiết.