Bài toán ra quyết định trong điều kiện rủi ro năm 2024
Tương lai luôn tồn tại những điều không biết trước được, và nhà quản trị luôn phải ra các quyết định liên quan đến tương lai. Nói cách khác, nhà quản trị luôn phải đối mặt với các rủi ro và sự không chắc chắn. Show
Để đảm bảo các quyết định của doanh nghiệp là chính xác và khả thi, nhà quản trị cần cân nhắc các yếu tố về rủi ro và sự không chắc chắn. Trong bài hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về vấn đề này. I. Rủi ro và không chắc chắnRủi ro là những sự kiện trong tương lai có thể xảy ra hoặc không nhưng có thể ước tính được khả năng xảy ra. Sự không chắc chắn là những sự kiện trong tương lai có thể xảy ra hoặc không nhưng không thể ước tính được khả năng xảy ra. Thái độ của mỗi người đối với rủi ro là khác nhau và sẽ ảnh hưởng đến việc họ đưa ra quyết định. Người ta phân ra thái độ đó thành 3 nhóm như sau: II. Các kỹ thuật để giảm thiểu sự không chắc chắnCó 2 kỹ thuật chủ yếu để giảm thiểu sự không chắc chắn: 1. Nghiên cứu thị trường (Market research)Đây là việc công ty thu thập các thông tin liên quan đến thói quen, thái độ và các ý định của người tiêu dùng một cách có hệ thống, để từ đó hiểu đầy đủ hơn, định vị, giải thích được các hành vi khách hàng và đưa ra các quyết định phù hợp. Các thông tin thu thập có thể ở dạng định tính và định lượng:
2. Ước tính các khả năng xảy ra của kết quả (Outcome Estimates)Kỹ thuật này thường được xây dựng dưới dạng một Pay-off table. Pay-off table là một bảng giúp xác định và ghi lại tất cả các kết quả trong các tình huống có nhiều lựa chọn. Từ đó, giúp doanh nghiệp xác định được:
Từ đó, dựa trên các nguyên tắc lựa chọn đã được xây dựng từ trước, doanh nghiệp sẽ đưa ra các quyết định tương ứng cụ thể. Với mỗi nguyên tắc riêng, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định khác nhau. Xét ví dụ: Công ty ABC đang xem xét quyết định giá bán cho sản phẩm X. Họ đã ước tính các khả năng đầu ra là số lượng sản phẩm bán được tương ứng với mỗi mức giá như sau: $4 $4.3 $4.4 Kết quả tốt nhất 16,000 14,000 12,500 Kết quả bình thường 14,000 12,500 12,000 Kết quả xấu nhất 10,000 8,000 6,000 Biết chi phí cố định là $20,000 và chi phí biến đổi là $2/sản phẩm. Để đưa ra quyết định chọn mức giá nào, ABC có thể xây dựng một bảng Pay-off table như sau: Giá bán/SP ($) 4 4.3 4.4 Chi phí biến đổi/SP ($) 2 2 2 Lợi nhuận góp/SP ($) 2 2.3 2.4 Tổng lợi nhuận góp ($) Kết quả tốt nhất 32,000 32,200 30,000 Kết quả bình thường 28,000 28,750 28,800 Kết quả xấu nhất 20,000 18,400 14,400 Như vậy, mức giá $4.3 có vẻ là hợp lý nhất vì đối với kết quả bình thường, lợi nhuận gộp $28,750 không kém mức giá $4.4 là bao nhiêu, nhưng khả năng kết quả tốt nhất lại có giá trị cao nhất $32,200 và khả năng kết quả xấu nhất không phải là thấp nhất. Tuy nhiên, khi xem xét đến chi phí cố định $20,000 thì chỉ có mức giá $4 là đảm bảo tất cả các khả năng ABC đều không bị lỗ. Nếu người quyết định trong doanh nghiệp là người sợ rủi ro, họ chắc chắn sẽ lựa chọn phương án giá $4/ sản phẩm. III. Nguyên tắc ra quyết định dựa trên giá trị ước tínhGiá trị ước tính (Expected value - EV) là kết quả trung bình của các đầu ra có thể xảy ra của một quyết định. Nguyên tắc quyết định: Chọn phương án có EV cao nhất đối với lợi ích và EV thấp nhất đối với chi phí. Ví dụ: Công ty Ellen đang xem xét thực hiện 2 dự án A và B. Biết các thông tin đầu ra như sau: Dự án A Dự án B Khả năng xảy ra Lợi nhuận ($) Khả năng xảy ra Lợi nhuận ($) 0.8 5,000 0.1 (2,000) 0.2 6,000 0.2 5,000 0.6 7,000 0.1 8,000 Ta cần xác định EV của từng dự án:
Do EV(A)< EV(B) nên Ellen nên chọn dự án B. Đánh giá: Phương pháp EV có những ưu và nhược điểm sau: Ưu điểm Nhược điểm
IV. Nguyên tắc ra quyết định khácNgoài nguyên tắc ra quyết định dựa trên EV trên, các doanh nghiệp có thể sử dụng các nguyên tắc khác để ra quyết định. Cụ thể: 1. Maximin decision rule (Maximise the minimum achievable profit)Nguyên tắc: Người ra quyết định sẽ lựa chọn phương án có kết quả tốt nhất trong trường hợp xấu nhất. Ví dụ: Doanh nghiệp X đang xem xét việc lựa chọn thực hiện các dự án D, E và F loại trừ lẫn nhau. Có 3 tình huống xảy ra tương ứng với lợi nhuận từng dự án có thể đạt được: Dự án D ($'000) E ($'000) F ($'000) Tình huống I 100 80 60 II 90 120 85 III (20) 10 85
Do đó, dự án F sẽ được lựa chọn để triển khai. Đánh giá:
2. Maximax decision rule (Maximise the maximum profit)Nguyên tắc: Người ra quyết định sẽ lựa chọn phương án có kết quả tốt nhất trong các trường hợp tốt nhất. Xét ví dụ ở mục 1 trên:
Do đó, E sẽ là dự án được lựa chọn để triển khai Đánh giá: Nguyên tắc này ưu tiên tối đa hóa lợi nhuận và không quan tâm đến rủi ro có thể xảy ra, do đó phù hợp với các nhà quản lý thích rủi ro (Risk seeker). 3. Minimax regret rule (Minimise the maximum potential regret)Nguyên tắc: Người ra quyết định sẽ lựa chọn phương án để tối thiểu chi phí cơ hội bị mất đi do quyết định sai. Xét ví dụ ở mục 1 trên:
Chi phí cơ hội cho mỗi quyết định = Lợi nhuận của quyết định tốt nhất trong mỗi trường hợp trừ đi lợi nhuận của mỗi quyết định tương ứng Ở ví dụ này, tình huống I, dự án D có lợi nhuận cao nhất là $100,000 nên chi phí cơ hội với chính nó = 0 nhưng với dự án E, chi phí cơ hội sẽ là $100,000 - $80,000 = $20,000 và F là $100,000 - $60,000 = $40,000. Tính tương tự với tình huống II và III, ta có bảng regret table sau: Ra quyết định trọng điều kiện Rủi ro là gì?- Ra quyết định trong điều kiện rủi ro (risk): Khi ra quyết định đã biết được xác suất xảy ra của mỗi trạng thái. - Ra quyết định trong điều kiện không chắc chắn (uncertainty): Khi ra quyết định, không biết được xác suất xảy ra của mỗi trạng thái hoặc không biết được các dữ liệu liên quan đến các vấn đề cần giải quyết.nullRA QUYẾT ĐỊNH TRONG QUẢN LÝ - Đại học Công Đoàndulieu.tailieuhoctap.vn › books › quan-tri-hoc › file_goc_768121null Trường hợp người ra quyết định biết xác suất xảy ra với quyết định đó được gọi là gì?(certainty) : Trong môi trường này ta biết chắc chắn trạng thái nào sẽ xảy ra do đó dễ dàng và nhanh chóng ra quyết định. Khi ra quyết định trong điều kiện này ta biết được xác suất xảy ra của mỗi trạng thái.nullCƠ SỞ CỦA LÝ THUYẾT RA QUYẾT ĐỊNHfsppm.fulbright.edu.vn › attachmentnull Thiệt hại kỳ vọng là gì?Tuy nhiên, bồi thường thiệt hại kỳ vọng (expectation damages) là khoản bồi thường đòi hỏi bên vi phạm phải cung cấp cho bên bị vi phạm những lợi ích dự kiến họ sẽ thu được từ giao dịch để đặt bên bị vi phạm vào đúng vị trí lợi ích mà họ sẽ có được khi hợp đồng được thực thi.nullVi phạm hợp đồng hiệu quả (EFFICIENT BREACH) từ thuyết vị ...qlkh.uel.edu.vn › Resources › Docs › SubDomain › qlkhnull Phương pháp EMV là gì?EMV là một tiêu chuẩn thanh toán bảo mật, tương tác toàn cầu. Nhân tố chủ chốt của EMV là dữ liệu kỹ thuật số linh động trong mỗi giao dịch. Điều này giúp cho các giao dịch chip cực kỳ bảo mật và giảm nguy cơ gian lận giả mạo.nullLịch sử & Tiêu chuẩn EMV| Giảm gian lận thẻ - Mastercardwww.mastercard.com.vn › merchants › safety-and-security › emv-chipnull |