Theo quy định, trong trường hợp đủ điều kiện, người lao động được quyền rút bảo hiểm xã hội một lần khi không còn nhu cầu tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội [BHXH]. Vậy cách tính BHXH 1 lần như thế nào?
Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần
Theo quy định tại khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 sửa đổi bởi khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động năm 2019 và khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13, người lao động được rút bảo hiểm xã hội 01 lần khi thuộc một trong các trường hợp:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH;
- Lao động nữ là cán bộ, công chức xã hoặc hoạt động không chuyên trách ở cấp xã từ đủ 55 tuổi 08 tháng [năm 2022] mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Đang mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, học viên quân đội, công an,… khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;
- Tham gia BHXH bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần [Ảnh minh họa]
Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần
Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần dựa trên số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Cụ thể, theo Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được xác định theo công thức:
Mức hưởng
=
[1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014]
+
[2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014]
Trong đó:
- Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 - 11 tháng được tính là 01 năm.
Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
- Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Mbqtl
=
[Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm]
:
Tổng số tháng đóng BHXH
Theo Điều 2 Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2022 đến hết 31/12/2022 như sau:
Mức điều chỉnh
Năm
5,1
Trước năm 1995
4,33
1995
4,09
1996
3,96
1997
3,68
1998
3,53
1999
3,58
2000
3,59
2001
3,46
2002
3,35
2003
3,11
2004
2,87
2005
2,67
2006
2,47
2007
2,01
2008
1,88
2009
1,72
2010
1,45
2011
1,33
2012
1,25
2013
1,2
2014
1,19
2015
1,16
2016
1,12
2017
1,08
2018
1,05
2019
1,02
2020
1
2021
1
2022
Lưu ý:
Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH. Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Ví dụ:
Ông A có thời gian tham gia BHXH từ tháng 10/2017 đến tháng 04/2019 như sau:
Từ tháng 10/2017 - 12/2017: Mức lương 4.500.000 đồng/tháng.
Từ tháng 01/2018 - 03/2019: Mức lương 5.000.000 đồng/tháng.
Tháng 04/2019: Mức lương 5.500.000 đồng/tháng.
Tổng thời gian tham gia BHXH của ông A là 01 năm 07 tháng [làm tròn 02 năm]. Thời điểm đủ điều kiện nộp hồ sơ hưởng BHXH 01 lần từ tháng 05/2020. Nếu năm 2022, ông A làm thủ tục hưởng BHXH 01 lần thì sẽ được nhận:
Mức lương bình quân = {[3 x 4.500.000 x 1,12] + [12 x 5.000.000 x 1,08] + [3 x 5.000.000 x 1,05] + [1 x 5.500.000 x 1,05]} : 19 = 5.339.211 đồng
Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần = 2 x 5.339.211 x 2 = 21.356.844 đồng.
Trên đây là chi tiết cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần. Người lao động có thể căn cứ vào thời gian đóng cũng như mức lương đóng BHXH của mình để tính chính xác số tiền BHXH 1 lần được nhận. Nếu chưa biết cách tính BHXH 1 lần của mình cũng như có vướng mắc gì khác, bạn đọc vui lòng liên hệ: 1900.6192.
Theo Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH một lần được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Đối với trường hợp tham gia BHXH tự nguyện
Theo Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
- 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Trong đó, cách tính mức bình quân tiền lương tháng/thu nhập tháng được xác định như sau:
Bước 1: Xác định mức điều chỉnh tiền lương, thu nhập tháng đã đóng BHXH
Người lao động yêu cầu nhận BHXH 1 lần năm 2022 thì xác định mức điều chỉnh theo Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH như sau:
- Đối với người đóng BHXH bắt buộc
Năm
Trước 1995
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Mức điều chỉnh
5,10
4,33
4,09
3,96
3,68
3,53
3,58
3,59
3,46
3,35
3,11
2,87
2,67
2,47
2,01
Năm
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
Mức điều chỉnh
1,88
1,72
1,45
1,33
1,25
1,20
1,19
1,16
1,12
1,08
1,05
1,02
1,00
1,00
- Đối với người đóng BHXH tự nguyện
Năm
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Mức điều chỉnh
2,01
1,88
1,72
1,45
1,33
1,25
1,20
1,19
Năm
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
Mức điều chỉnh
1,16
1,12
1,08
1,05
1,02
1,00
1,00
Bước 2: Tính tiền lương tháng/thu nhập tháng sau điều chỉnh [L1, L2… Ln]
L1
=
Tiền lương/thu nhập làm căn cứ đóng BHXH
X
Mức điều chỉnh tương ứng
X
Số tháng đã tham gia theo từng giai đoạn
Bước 3: Tính tổng tiền lương/thu nhập tháng đã đóng BHXH sau điều chỉnh cho toàn bộ thời gian chưa hưởng BHXH 1 lần [L]
Bước 4: Tính tổng thời gian đã tham gia BHXH [T]
Bước 5: Tính mức bình quân tiền lương/thu nhập [Lbq]
Lbq = L/T
Ví dụ cụ thể:
Một công nhân A làm cho công ty B và có tham gia BHXH bắt buộc từ tháng 01/2017 đến tháng 1/2020. Công nhân A đã nghỉ việc vào tháng 2/2020. Tháng 4/2021, công nhân A muốn nhận tiền BHXH một lần thì mức bình quân tiền lương được tính như thế nào?
Được biết, thời gian đóng bảo hiểm của công nhân A như sau:
- Từ tháng 01/2017 đến tháng 12/2017, mức lương đóng BHXH là: 3.500.000đ
- Từ tháng 01/2018 đến tháng 9/2018, mức lương đóng BHXH là: 3.700.000đ
- Từ tháng 10/2018 đến tháng 12/2018, mức lương đóng BHXH là: 4.040.000đ
- Từ tháng 01/2019 đến tháng 6/2019: Nghỉ không lương, không đóng BHXH
- Từ tháng 07/2019 đến tháng 12/2019, mức lương đóng BHXH là: 4.070.000đ
- Từ tháng 01/2020 đến tháng 02/2020: mức lương đóng BHXH là: 4.300.000đ
Giải đáp:
Bước 1: Xác định mức điều chỉnh tiền lương, thu nhập tháng đã đóng BHXH
Theo bảng hệ số điều chỉnh nêu trên thì công nhân A đóng BHXH từ 2017 đến năm 2020 có mức điều chỉnh lần lượt là 1,10; 1,06; 1,03; 1,00.
Bước 2: Tính tiền lương tháng/thu nhập tháng sau điều chỉnh [L1, L2, …Ln]
- Từ tháng 01/2017 đến tháng 12/2017 [12 tháng]:
L1
=
3.500.000
[Tiền lương/thu nhập làm căn cứ đóng BHXH]
X
1,10
[Mức điều chỉnh tương ứng]
X
12
[Số tháng đã tham gia theo từng giai đoạn]
L1 = 46.200.000 đồng
- Từ tháng 01/2018 đến tháng 9/2018 [9 tháng] .
L2 = 3.700.000 * 1,06 * 9 = 35.298.000 đồng.
- Từ tháng 10/2018 đến tháng 12/2018 [3 tháng]
L3 = 4.040.000 *1,06 *3 = 12.847.000 đồng.
- Từ tháng 01/2019 đến tháng 6/2019: Không đóng BHXH nên L4 = 0
- Từ tháng 07/2019 đến tháng 12/2019 [6 tháng]:
L5 = 4.070.000 * 1,03 * 6 = 25.152.600 đồng.
- Từ tháng 01/2020 đến tháng 02/2020 [2 tháng]:
L6 = 4.300.000 * 1,00 * 2 = 8.600.000 đồng.
Bước 3: Tính tổng tiền lương/thu nhập tháng đã đóng BHXH sau điều chỉnh cho toàn bộ thời gian chưa hưởng BHXH 1 lần [L]
L = L1 + L2 + L3 + L4 + L5 + L6 = 46.200.000 + 35.298.000 + 12.847.000 + 25.152.600 + 8.600.000 = 128.097.600 đồng.
Bước 4: Tính tổng thời gian đã tham gia BHXH [T]
T = 12 tháng + 9 tháng + 3 tháng + 6 tháng + 2 tháng = 32 tháng.
Bước 5: Tính mức bình quân tiền lương/thu nhập [Lbq]
Lbq = L/T = 128.097.600 / 32 = 4.003.050 đồng/tháng
Để việc tính toán nhanh chóng, mọi người có thể tải về File excel tình BHXH 01 lần dưới đây:
>>> Xem thêm: Có được đóng bảo hiểm xã hội nhiều hơn để hưởng lương hưu cao không? Mức đóng là bao nhiêu?
Người kinh doanh nhỏ, lẻ tại gia đình có được hưởng lương hưu khi về già hay không? Làm thế nào để được hưởng khoản lương hưu này?
Người mở kinh doanh bán hàng tại gia đình có được hưởng lương hưu khi về già không? Làm thế nào để được hưởng khoản lương hưu này?
Quý Nguyễn
Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của THƯ VIỆN PHÁP LUẬT. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email info@thuvienphapluat.vn.