Có thai mạch bụng đập mạnh là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm. Nếu mẹ bầu có dấu hiệu mạch bụng đập mạch kèm với những cơn đau bụng liên miên, tuyệt đối không nên bỏ qua. Hãy đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và có hướng điều trị thích hợp.
Bạn đang xem: Bụng có nhịp đập khi mang thai
Có thai mạch bụng đập mạnh ẩn chứa nhiều nguy cơ trong thai kỳ. Đáng tiếc, đa phần chúng bị bỏ qua do nhầm lẫn mạch bụng với nhịp tim thai nhi.
Nội dung bài viết:
Nguyên nhân có thai mạch bụng đập mạnhDấu hiệu nhận biết1 số dấu hiệu đi kèmMẹ nên làm gì?Cách phòng ngừaNguyên nhân có thai mạch bụng đập mạnh
Khi mang thai, người mẹ gặp rất nhiều vấn đề về sức khỏe. Đơn cử như là mệt mỏi, buồn nôn, đau nhức, căng tức ngực, phù nề, tăng cân... Tuy nhiên, đó là những dấu hiệu thai kì bình thường. Có một hiện tượng tiềm ẩn nguy cơ khác mà mẹ bầu lại ít khi quan tâm. Đó chính là có thai mạch bụng đập mạnh. Nguyên nhân chị em không để ý là vì cho rằng đây là nhịp đập tim của thai nhi.
Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác của nó là do thai nhi nằm chèn lên động mạch chủ vùng bụng. Vì thế, động mạch chủ trở nên đập nhanh hơn. Nhưng hệ quả không đơn giản chỉ dừng lại ở đó. Động mạch chủ bụng là động mạch chủ đi đến bụng. Nếu nó bị cản trở sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Thai nhi ngày càng phát triển, sức ép lên động mạch chủ bụng càng lớn. Phần bị yếu của động mạch chủ từ đó phình và đây chính là nguy cơ. Nó có thể bị vỡ và gây chảy máu trong nghiêm trọng, dẫn đến sốc thậm chí tử vong.
Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Xuân Chiến và Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Thị Hòa - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long cho biết thêm, nếu tình trạng phình động mạch chủ bụng xảy ra do thai nhi chèn lên động mạch chủ bụng, động mạch chủ sẽ giãn ra to hơn bình thường, đoạn động mạch chủ bị phình có thành mạch yếu hơn bình thường, mạch máu rất dễ vỡ dưới áp lực của máu, có thể gây chảy máu nghiêm trọng, dẫn đến sốc hoặc thậm chí tử vong. Khi bị phình động mạch chủ bụng, mẹ có thể tụt huyết áp, đau ngực, khó thở, tràn dịch màng phổi, đau bụng, chướng bụng...
Bạn có thể chưa biết:
5 cách nghe tim thai ở nhà mà không cần siêu âm
Dấu hiệu nhận biết mạch bụng đập mạnh
Có thai mạch bụng đập mạnh là một hiện tượng không khó để nhận biết. Mẹ bầu có thể cảm nhận được mạch bụng của mình đập mạnh hơn bình thường. Hoặc khi sờ vào vùng bụng trên rốn, bạn sẽ thấy có khối u đập đều. Nó khá giống với nhịp đập của tim.
Một số dấu hiệu đi kèm khi có thai mạch bụng đập mạnh
Việc nhận biết động mạnh bụng bị thai chèn ép là không khó. Và nếu có thêm những dấu hiệu đi kèm sau, mẹ bầu nên đến bệnh viện. Bởi vì có thể mẹ bầu đang gặp phải tình trạng phình động mạch chủ vùng bụng. Đây là biến chứng tiếp theo của tình trạng có thai mạch bụng đập mạnh nói trên.
Những triệu chứng đi kèm gồm đau vùng bụng, vùng hạ vị hay phía sau lưng. Cảm giác đau liên tục, bứt rứt kéo dài hàng giờ đến nhiều ngày. Mức độ những cơn đau tăng dần và đều xuất hiện đột ngột. Cảm giác đau có thể lan xuống vùng bẹn, ra vùng hông. Hoặc trong một số trường hợp hiếm gặp là cơn đau sẽ lan xuống cả chân.
Khi phình động mạch chủ dọa vỡ, mẹ bầu sẽ bị đau bụng dữ dội. Cơn đau này giống như cơn đau thận, viêm ruột thừa hau xuất huyết dạ dày. Đây là một tình huống nguy hiểm tính mạng, mẹ bầu nên đi cấp cứu ngay lập tức.
Bạn có thể chưa biết:
Không có tim thai và những nguyên nhân phổ biến mẹ cần biết
Làm gì khi có thai mạch bụng đập mạnh?
Bạn cần thực hiện siêu âm bụng ngay để theo dõi kích thước của động mạch chủ bụng. Đặc biệt là sau tam cá nguyệt thứ hai. Siêu âm sẽ đánh giá chính xác sự gia tăng về kích thước của động mạch chủ. Từ đó có thể phát hiện nguy cơ vỡ hoặc bóc tách động mạch chủ thứ phát. Vỡ động mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến mẹ tử vong. Vì thế chị em tuyệt đối không được chủ quan với vấn đề nguy hiểm này.
Cách phòng ngừa
Để phòng ngừa và tránh việc mạch bụng đập mạnh khi có thai, mẹ bầu nên giữ cho mạch máu mình thật khỏe mạnh. Điều này làm giảm đáng kể khả năng mẹ bầu bị phình động mạch chủ bụng.
Trước hết, mẹ bầu không nên hút thuốc lá, uống rượu bia. Vì đây là nguyên nhân chính gây ra các bện về mạch máu. Bên cạnh đó, mẹ bầu nên kiểm soát chế độ ăn uống, sự căng thẳng… Các biện pháp này là nhằm giữ huyết áp được ổn định.
Hẳn mẹ bầu cũng biết, cholesterol cao dẫn đến xơ vữa động mạch. Đây cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây phình động mạch chủ. Vì thế, mẹ bầu hãy kiểm soát nó cũng bằng chế độ ăn uống và vận động.
Để tránh trọng lượng cơ thể chèn ép lên các mạch máy, mẹ bầu không nên nằm ngửa khi ngủ. Tư thế nằm tốt nhất dành cho các mẹ bầu là nằm nghiêng. Nó giúp hạn chế sức ép lên mạch bụng, vùng xương chậu. Ngoài ra tư thế này còn dễ dàng giúp cho mẹ bầu ngồi dậy. Đồng thời, nó còn giúp tăng cường lượng máu và ô xy đến tử cung để nuôi thai nhi.
Xem thêm: Bảng Tuần Hoàn Các Nguyên Tố Hóa Học Đầy Đủ Nhất Lớp 8,9,10,11
Thay lời kết
Có thai mạch bụng đập mạnh là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm. Nếu mẹ bầu có dấu hiệu mạch bụng đập mạch kèm với những cơn đau bụng liên miên, tuyệt đối không nên bỏ qua. Hãy đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và có hướng điều trị thích hợp nhé.
Hỏi
Mong được bác sĩ tư vấn trường hợp của cháu. Ở phần bụng của cháu đập như nhịp tim nhưng không đau mà lại đau ở vùng xương chậu là bệnh gì ạ? Cháu là con gái 14 tuổi.
Nhí [2006]
Trả lời
Chào cháu.
Cháu nên đến khám trực tiếp để các bác sĩ đánh giá biểu hiện chính xác của cháu là gì và ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao nhé. Có thể bác sĩ sẽ cho cháu làm thêm xét nghiệm, siêu âm, X-quang,.. để xác định xem có bất thường gì hay không. Bất thường đó là của cơ quan nào trong cơ thể. Từ đó bác sĩ sẽ đưa ra hướng xử lý tốt nhất cho cháu.
Cháu có thể đến các bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec để được tư vấn kỹ càng hơn.
Bác sĩ CKII Nguyễn Xuân Thắng - Bác sĩ Nội tổng hợp - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
XEM THÊM:
/vi/tieu-hoa-gan-mat/thong-tin-suc-khoe/o-bung-co-mach-dap-co-phai-la-bat-thuong-khong/
Một trong những triệu chứng ban đầu của phình động mạch chủ bụng là bệnh nhân có thể có cảm giác mạch đập ở bụng giống như nhịp tim. Người bệnh thường bỏ qua cảm giác này cho đến khi xuất hiện các cơn đau bụng và lưng dữ dội hay các triệu chứng của sốc như chóng mặt, tụt huyết áp, buồn nôn, khó thở...
Động mạch chủ - động mạch lớn nhất trong cơ thể là một mạch máu lớn mang máu có oxy đi từ tim. Nó bắt nguồn ngay sau van động mạch chủ kết nối với phía bên trái của tim và kéo dài qua toàn bộ ngực và bụng. Phần động mạch chủ nằm sâu bên trong bụng, ngay phía trước cột sống, được gọi là động mạch chủ bụng.
Theo thời gian, thành động mạch có thể trở nên yếu và rộng ra. Sau đó, áp lực của máu bơm qua động mạch chủ có thể khiến khu vực yếu ớt này phình ra bên ngoài giống như một quả bóng [được gọi là chứng phình động mạch]. Phình động mạch chủ bụng [AAA hoặc "bộ ba A"] xuất hiện khi loại mạch này suy yếu xảy ra ở phần của động mạch chủ chạy qua bụng.
Phần lớn các AAA là kết quả của chứng xơ vữa động mạch, một bệnh thoái hóa mãn tính của thành động mạch. Trong đó chất béo, cholesterol và các chất khác tích tụ trong thành động mạch tạo ra các mảng bám mềm hoặc cứng.
Chứng phình động mạch chủ bụng thường phát triển chậm trong khoảng thời gian nhiều năm và hầu như không gây ra bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào. Đôi khi, đặc biệt là ở những bệnh nhân gầy, có thể cảm thấy bụng bị rung. Phình mạch phát triển càng lớn thì khả năng vỡ hoặc vỡ càng lớn.
Phình động mạch chủ bụng có thể hình thành ở bất cứ người nào, nhưng thường gặp nhất ở nam trên 60 tuổi, có một hay nhiều yếu tố nguy cơ kể trên. Phình động mạch càng lớn, nguy cơ vỡ càng cao. Túi phình phát triển từ từ trong nhiều năm và không gây ra triệu chứng rõ rệt. Nếu túi phình lớn nhanh, rách ra [vỡ phình] hoặc máu chảy dọc theo thành động mạch [bóc tách động mạch], các triệu chứng có thể đến đột ngột gây yếu liệt chi, thậm chí tử vong nhanh chóng do mất máu cấp tính.
Ở những người gầy có lớp mỡ và cơ bụng rất mỏng thì việc sờ được mạch đập của động mạch chủ bụng là có thể. Siêu âm bụng là phương tiện chẩn đoán đơn giản và an toàn, không xâm lấn để khảo sát kích thước động mạch chủ bụng hay ở bụng có mạch đập không.
Nếu chứng phình động mạch mở rộng nhanh chóng, rách hoặc rò rỉ, các triệu chứng sau có thể phát triển đột ngột:
- Ban đầu, bạn có thể cảm thấy mạch đập ở bụng của bạn, cảm giác giống như nhịp tim;
- Đau bụng hoặc lưng dữ dội và dai dẳng, có thể lan đến mông và chân
- Đổ mồ hôi và dính;
- Chóng mặt;
- Buồn nôn và ói mửa;
- Nhịp tim nhanh;
- Khó thở;
- Huyết áp thấp.
Các yếu tố nguy cơ chính đối với AAA bao gồm: Tiền sử gia đình, hút thuốc, nhiễm trùng mycotic và cao huyết áp lâu dài. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh [CDC], nam giới có tiền sử hút thuốc nên được khám sàng lọc triple A một lần trong độ tuổi từ 65 đến 75. Nam giới có tiền sử gia đình mắc bệnh AAA nên được sàng lọc ở độ tuổi 60.
Nguyên nhân phổ biến nhất của chứng phình động mạch chủ bụng là xơ cứng động mạch. Xơ cứng động mạch có thể làm suy yếu thành động mạch chủ và áp lực tăng của máu được bơm qua động mạch chủ làm suy yếu lớp bên trong của thành động mạch chủ.
Vách động mạch chủ có ba lớp, đó là tunica Adventitia, tunica media và tunica inta. Các lớp này tạo thêm sức mạnh cho động mạch chủ cũng như độ đàn hồi để chịu được sự thay đổi của huyết áp. Huyết áp tăng mãn tính làm cho lớp vật liệu trung gian bị phá vỡ và dẫn đến sự giãn nở chậm cũng như liên tục của động mạch chủ.
Hút thuốc lá cũng là nguyên nhân chính gây ra chứng phình động mạch chủ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ phình động mạch chủ đã giảm tương đương với tỷ lệ dân số hút thuốc
Nguyên nhân phổ biến nhất của chứng phình động mạch chủ bụng là xơ cứng động mạch.
Như đã nói ở trên, ban đầu bệnh nhân bị phình động mạch chủ bụng sẽ có cảm giác mạch đập ở bụng giống như nhịp tim. Nhiều người sẽ bỏ qua cảm giác này cho đến khi xuất hiện các cơn đau bụng hoặc lưng dữ dội hay các triệu chứng của sốc như chóng mặt, tụt huyết áp, buồn nôn, khó thở... đó đã là giai đoạn muộn hơn. Bởi vậy, chúng tôi khuyên bạn nên đi kiểm tra ngay khi bạn phát hiện dấu hiệu trên và nhất là nếu bạn có các yếu tố nguy cơ về giới tính, tuổi tác, di truyền.
Các bác sĩ khi thăm khám sẽ thấy một khối rung ở giữa bụng và đưa ra chẩn đoán lâm sàng. Ở những bệnh nhân béo phì có vòng một lớn, khám sức khỏe ít hữu ích hơn. Ở những bệnh nhân quá gầy, động mạch chủ thường có thể đập dưới da và đây là một phát hiện bình thường. Nghe bằng ống nghe cũng có thể phát hiện ra âm thanh bất thường do dòng máu chảy trong túi phình.
Để xác nhận sự hiện diện của chứng phình động mạch chủ bụng, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh bao gồm:
- Trong hầu hết các trường hợp, chụp X-quang bụng cho thấy cặn canxi trong thành túi phình. Nhưng chụp X-quang bụng đơn thuần không thể xác định kích thước và mức độ của túi phình.
- Siêu âm thường cho hình ảnh rõ ràng về kích thước của túi phình. Siêu âm có độ chính xác khoảng 98% trong việc đo kích thước của túi phình và an toàn, không xâm lấn. Bác sĩ cũng có thể sử dụng một kỹ thuật đặc biệt gọi là siêu âm Doppler để kiểm tra lưu lượng máu qua động mạch chủ. Đôi khi có thể không nhìn thấy hoàn toàn động mạch chủ do ruột nằm phía trên làm cản tầm nhìn của siêu âm.
- Chụp CT bụng có độ chính xác cao trong việc xác định kích thước và mức độ lan rộng của túi phình cũng như vị trí của nó trong động mạch chủ.
- Chụp mạch máu: Bài kiểm tra này sử dụng tia X, chụp CT scan hoặc MRI có bơm thuốc cản quang để tạo ra hình ảnh của các mạch máu chính trên khắp cơ thể, giúp xác định các bất thường như chứng phình động mạch chủ bụng.
Từ bỏ hút thuốc để hỗ trợ điều trị chứng phình động mạch chủ bụng
Việc điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước và vị trí của túi phình trong động mạch chủ bụng, tuổi tác, chức năng thận cũng như các tình trạng khác của bệnh nhân.
Bệnh nhân có chứng phình động mạch có đường kính nhỏ hơn 5cm thường được theo dõi bằng siêu âm hoặc chụp CT mỗi 6 đến 12 tháng và tuân thủ theo hướng dẫn sau:
- Từ bỏ hút thuốc;
- Kiểm soát huyết áp cao;
- Giảm cholesterol.
Điều trị phẫu thuật có thể được khuyến nghị cho những bệnh nhân có chứng phình động mạch:
- Đường kính lớn hơn 5 cm;
- Triệu chứng phát triển nhanh chóng;
- Có sự rò rỉ.
Có hai lựa chọn điều trị, đó là phẫu thuật sửa chữa [mở] truyền thống và phẫu thuật nội mạch.
Theo dõi thường xuyên kích thước túi phình:
- Động mạch chủ bình thường có kích thước lên đến 1,7 cm ở nam và 1,5 cm ở nữ.
- Phình mạch được phát hiện ngẫu nhiên hoặc tình cờ có kích thước nhỏ hơn 3,0 cm thì không cần phải đánh giá lại hoặc theo dõi.
- Các túi phình có kích thước từ 3 - 4 cm nên được siêu âm kiểm tra lại hàng năm để theo dõi khả năng mở rộng và giãn nở.
- Các túi phình có kích thước 4 - 4,5 cm nên được theo dõi siêu âm 6 tháng một lần.
- Các túi phình có kích thước lớn hơn 4,5 cm nên được bác sĩ phẫu thuật đánh giá về khả năng sửa chữa.
Tỷ lệ tử vong do phình động mạch chủ bị vỡ là cao. Đối với những người trải qua quá trình phẫu thuật, tỷ lệ tử vong là gần 40%. Các biến chứng của phình động mạch chủ bụng bao gồm:
- Rò động mạch chủ bụng - tĩnh mạch chủ dưới: Có triệu chứng của suy tim, suy thận, phù chi dưới, nghe bụng có âm thổi.
- Rò động mạch chủ bụng - tá tràng: Bệnh nhân nôn và đi tiêu ra máu đỏ.
- Vỡ mạch: Thường có dấu hiệu báo trước là đau bụng hoặc đau lưng tương ứng với vị trí phình mạch; có thể vỡ tự do vào trong khoang phúc mạc hay vỡ sau phúc mạc. Trường hợp vỡ tự do, bệnh nhân bị trụy tim mạch với tỷ lệ tử vong cao. Nếu vỡ sau phúc mạc, bệnh nhân bị đau bụng hay đau lưng dữ dội, da tái nhợt, vã mồ hôi, tụt huyết áp.
Do động mạch chủ bụng là động mạch lớn nhất trong cơ thể, lưu lượng tuần hoàn rất lớn nên đoạn động mạch bị phình có thành mạch yếu. Mặt khác, huyết động trong đoạn phình mạch có dòng chảy xoáy, dội vào thành mạch nên rất dễ vỡ, đặc biệt những túi phình có đường kính trên 5cm. Khi túi phình bị vỡ thì nguy cơ tử vong là rất cao, để lại nhiều di chứng.
Nếu bạn cảm thấy có mạch đập ở bụng thì đó là một dấu hiệu bất thường cần được thăm khám kỹ lưỡng tại cơ sở y tế uy tín. Các xét nghiệm sẽ được thực hiện để loại trừ do các nguyên nhân khác nhau.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec chính là địa chỉ uy tín được nhiều bệnh nhân tin tưởng trong thực hiện kỹ thuật chẩn đoán các bệnh lý về mạch máu như bệnh mạch chủ, mạch vành, mạch ngoại vi. Tại đây có đầy đủ trang thiết bị y tế cần thiết để thực hiện các phương pháp điều trị từ đơn giản đến phức tạp như điều trị nội khoa, can thiệp đặt stent-graft,... Đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao, đã trải qua đào tạo và được cấp chứng chỉ kỹ thuật, có thể xử lý nhanh và hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp cần cấp cứu khẩn cấp. Do đó, bệnh nhân bị phình động mạch chủ có thể yên tâm với quy trình điều trị chặt chẽ, bài bản và cho hiệu quả tối ưu tại Vinmec.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM: