Con người đã mất bao nhiêu năm để xây dựng kim tự tháp kheops

Kim tự tháp Kheops

Kỳ quan nghệ thuật thứ nhất là gì?

Kim tự tháp Kheops ở Giza (Ai Cập) là kỳ quan thế giới cổ nhất và duy nhất còn giữ lại được cho đến ngày nay. Tên của kỳ quan được gọi theo tên của người sáng tạo ra nó là Pharaon Kheops (vua Ai Cập) (khoảng năm 2551 - 2528 trước CN). Do kích thước của kim tự tháp khá lớn nên người ta đôi khi cũng gọi là kim tự tháp Lớn và xếp đầu danh sách các kỳ quan thế giới. Nếu không kể Vạn Lý Tường thành của Trung Quốc thì kim tự tháp Kheops là công trình lớn nhất do con người thời xưa xây dựng nên. Chiều cao của nó là 146,6 mét, nghĩa là gần bằng một ngôi nhà chọc trời 50 tầng. Diện tích đáy là 230x230m. Trên một không gian như vậy có thể dễ dàng bố trí cùng một lúc năm nhà thờ lớn nhất thế giới là: nhà thờ Thánh Pie ở La Mã, nhờ thờ Thánh Pôn và tu viện Vexminxtơ ở Luân Đôn, cũng như các nhà thờ Flôrenti và Milan

Với số đá đã dùng để xây dựng nên kim tự tháp Kheops, người ta có thể xây dựng được tất cả nhà thờ của nước Đức đã được xây dựng trong thiên niên kỷ hiện nay của chúng ta.

Từ trái sang phải, kim tự tháp Mycerinus, Chephren, Kheops. Đầu tiên người ta coi cả ba kim tự tháp đều là những kỳ quan thế giới. Bây giờ đây, người ta chỉ liệt kim tự tháp Kheops vào hàng những công trình sáng tạo vĩ đại nhất của thời cổ đại.

Pharaon Kheops trẻ tuổi đã ra lệnh xây dựng kim tự tháp ngay sau khi cha ông ta là Xnôpru qua đời. Cũng như tất cả các Pharaon từ thời Giôxe (khoảng năm 2609-2590 trước CN) trước đây, Kheops muốn khi chết mình được chôn cất trong một kim tự tháp. Cũng như những người tiền nhiệm của mình, ông ta cho rằng kim tự tháp của ông phải có kích thước vượt trội hơn, kỳ vĩ hơn và tráng lệ hơn tất cả các kim tự tháp khác.

Tượng Pharaon Kheops tạc bằng ngà voi, đó là hình tượng về vua Ai Cập duy nhất còn giữ được. Kheops đội vương miện của quốc vương Ai Cập cổ đại, còn tay cầm chiếc quạt lông lễ nghi.

Nhưng trước khi khối đá đầu tiên trong số hơn hai triệu khối đá dùng để xây dựng kim tự tháp được đục đẽo trên công trường khai thác đá ở bờ đông sông Nill, người ta đã tiến hành nhiều công tác chuẩn bị phức tạp. Thoạt đầu cần phải tìm một khu đất thích hợp để xây dựng kim tự tháp. Trọng lượng của công trình là 6 400 000 tấn, bởi vậy đất phải đủ độ vững chắc để kim tự tháp không lún xuống dưới tác động của trọng lượng riêng. Mặt bằng xây dựng được chọn ở phía nam Cairô, thủ đô Ai Cập hiện nay, trên chỗ nhô lên của cao nguyên trong sa mạc cách làng Giza 7km về phía tây. Khu đất lẫn đá tảng vững chắc này đủ sức chịu được trọng lượng của kim tự tháp.

Kim tự tháp được xây dựng như thế nào?

Đầu tiên, người ta san bằng khu đất. Để làm việc này, người ta đã đắp chung quanh đó một cái đập không thấm nước cát và đá. Bên trong ô vuông mới hình thành ấy người ta lại đào một mạng lưới dày đặc những con mương không lớn lắm, trực giao nhau, làm cho khu đất giống như một bàn cờ khổng lồ. Các con mương được dẫn nước vào đầy, độ cao của mực nước được đánh dấu trên các thành mương, sau đó tháo nước ra. Những người thợ đá đã bạt đi tất cả những gì nhô cao hơn mặt thoáng của nước, và các đường mương lại được đổ đầy đá. Thế là nền kim tự tháp đã được xây dựng xong.

Trên 4000 họa sĩ, kiến trúc sư, thợ đá và các loại thợ thủ công khác đã hoàn thành những công tác chuẩn bị này trong gần 10 năm.

Chỉ sau đó mới có thể bắt đầu việc xây dựng kim tự tháp. Theo nhà sử học Hy Lạp Hêđôrốt (490-425 trước CN), việc xây dựng đã được tiếp tục thêm khoảng 20 năm nữa; gần 100 000 người đã lao động xây nên lăng mộ Kheops khổng lồ. Chỉ riêng tiền chi cho các thực phẩm phụ của thợ xây dựng như củ cải, hành, tỏi cũng đã tốn gần 20 tỷ mác Đức hiện nay.

Những số liệu về số lượng thợ nói trên bị nhiều nhà nghiên cứu đương thời nghi ngờ. Theo ý kiến họ, đơn giản là trên công trường xây dựng không có đủ chỗ cho một số lượng người như vậy: hơn 8000 người không thể lao động có năng suất mà không phiền vướng nhau.

Vào thời kỳ xây dựng kim tự tháp, Ai Cập là một đất nước giàu có. Hàng năm, từ cuối tháng 6 đến tháng 11, sông Nil dâng lũ, nước tràn ngập đồng ruộng quanh vùng, để lại một lớp phù sa dày, biến vùng sa mạc khô cằn thành đất phì nhiêu. Bởi vậy vào những năm thuận lợi có thể thu hoạch mỗi năm ba vụ: ngũ cốc, trái cây và rau củ.

Như thế là, từ tháng 6 đến tháng 11, những người nông dân không thể lao động trên đồng ruộng của mình. Và họ đã rất vui mừng khi hàng năm, vào giữa tháng 6, nơi làng họ xuất hiện người của vua đến ghi tên những ai muốn làm việc trên công trường xây dựng kim tự tháp.

Ai đã làm việc trên công trình xây dựng kim tự tháp?

Hầu như tất cả mọi người đều muốn được làm việc này, và như vậy có nghĩa là công việc ấy không phải là lao động cưỡng bức, mà là lao động tự nguyện. Điều đó được giải thích bởi hai lý do: mỗi người tham gia công trình đều được có chỗ ở, có quần áo, được ăn và có tiền tiêu vặt. Sau 4 tháng, khi nước sông Nil rút khỏi đồng ruộng, những người nông dân lại trở về làng quê của mình. Ngoài ra, mỗi người Ai Cập đều coi mình có nghĩa vụ tự nhiên và lấy làm vinh dự được tham gia xây dựng kim tự tháp cho vua. Bởi vì, mỗi người đóng góp phần hoàn thành nhiệm vụ vĩ đại này đều hy vọng rằng vận mệnh bất diệt của Đức vua cao cả có liên quan đến bản thân mình. Vậy nên cuối tháng 6, những người nông dân lũ lượt kéo đến các căn lều tạm và phiên chế thành từng tổ 8 người.

Mỗi mùa hè, khi nước sông Nil dâng tràn và bồi đắp phù sa màu mỡ cho đồng ruộng, những người nông dân Ai Cập lại đến Giza để gia xây dựng kim tự tháp.

Những người đàn ôn bơi thuyền sang công trường đá ở bên kia sông Nil. Tại đây họ dùng các loại đục, cửa, khoan để đẽo, chuốt từng tảng đá thành mỗi khối đá có kích thước cần thiết - mỗi cạnh từ 80cm đến 1.45m. Mỗi nhóm thợ ấy dùng dây chão và đòn bẩy để đưa khối đá của mình lên các con lăng bằng gỗ, rồi lót ván làm đường để kéo khối đá ra bờ sông Nil. Tại đây, một chiếc thuyền buồm sẽ đưa toán thợ và khối đá nặng tới 7.5 tấn về bên này sông.

Đá được lăn tới công trường xây dựng theo các đường lót ván. Tại đây bắt đầu đến lượt công việc nặng nhọc nhất, bởi thời ấy cần cẩu và các thiết bị nâng khác còn chưa được sáng chế. Khối đá được đặt lên giàn con lăn và đưa đến một con đường dốc, chiều ngang 20m, lát gạch nung từ đất phù sa sống Nil. Những người thợ dùng dây chão và đòn bẩy kéo khối đá lên công trường xây dựng kim tự tháp ở trên cao. Tại đây, họ đặt khối đá vào nơi do kiến trúc sư chỉ định với độ chính xác tới từng milimet.

Kim tự tháp càng xây cao thì đường vận chuyển càng dài và dốc, và mặt bằng thi công ở trên cao càng thu hẹp lại. Bởi vậy, công việc ngày càng trở nên nặng nhọc.

Công việc nào nguy hiểm nhất?

Sau đó đến lượt công việc nguy hiểm nhất là xếp "tháp" - nghĩa là kéo khối đá cao hơn chín mét lên theo đường dốc để đặt vào chóp tháp. Bao nhiêu người đã bỏ mạng trong khi chỉ thực hiện một công việc này thôi, chúng ta không thể biết được.

Như vậy là sau 20 năm, việc xây dựng thân kim tự tháp đã hoàn thành, gồm có 128 lớp đá và cao hơn nhà thờ Xtrabuốc bốn mét. Hồi ấy kim tự tháp trông cũng gần giống như nó hiện nay. Đó là một quả núi có tầng bậc. Tuy nhiên, công việc chưa kết thúc ở đây, các bậc được lát bằng đá, nên mặt kim tự tháp không thật phẳng, nhưng cũng không còn các tầng bậc nữa.

Bên trong kim tự tháp là dày đặc các cơ quan, mật thất với đường đi lắt léo cùng nhiều cạm bẫy.

Để hoàn tất các công việc, bốn mặt ngoài hình tam giác của kim tự tháp đã được ốp bằng những phiến đá vôi trắng bóng. Cạnh các phiến đá được lát khít đến mức không thể lách nổi một lưỡi dao cạo. Thậm chí đứng cách kim tự tháp vài mét ta cũng có ấn tượng đây là một khối đá nguyên khổng lồ. Những phiến đá lát ngoài được mài bóng như gương bằng những loại đá mài cứng nhất. Theo xác nhận của những người chứng kiến, mộ táng Kheops lấp lánh dưới ánh mặt trời và ánh trăng như một khối pha lê khổn lồ phát sáng từ bên trong.

Tuy nhiên, kim tự tháp không phải là một khối đá liền. Trong lòng nó là cả một hệ thống đường vào dẫn qua một lối đi lớn dài 47 mét gọi là hành lang lớn, đưa đến phòng Pharaon yên nghỉ có chiều dài 10.5m, chiều ngang 5.3m vào chiều cao 5.8m. Toàn bộ căn phòng được ốp đá hoa cương, nhưng không trang trí hoa văn gì cả. Nơi đây đặt một quan tài lớn bằng đá hoa cương để trống, không có nắp. Quan tài đá này được đưa vào đây từ khi còn đang xây dựng, vì nó không đưa lọt bất kỳ cửa vào nào hiện nay của kim tự tháp. Những phòng của Pharaon như vậy đều thấy có ở hầu hết các kim tự tháp Ai Cập. Đó là nơi cư ngụ cuối cùng của Pharaon.

Việc mai táng Pharaon đã diễn ra như thế nào?

Sau khi chết, xác ướp của nhà vua được đưa vào phòng an táng của kim tự tháp. Các cơ quan nội tạng của người quá cố được để vào các hũ kín riêng biệt gọi là "canopa", đặt cạnh quan tài trong phòng an tán.

Như vậy là hài cốt của Pharaon đã tìm được nơi trú ngụ cuối cùng ở trần thế trong kim tự tháp, còn "ca" của người quá cố thì rời khỏi mộ phần. "Ca". theo quan niệm của người Ai Cập, là linh hồn, là "cái bản ngã thứ hai" của con người.

"Ca" rời khỏi thân xác khi chết và có thể phiêu diêu giữa thế giới trần gian và thế giới mộ phần. Sau khi dời khỏi phòng an táng, "ca" bay lên đỉnh tháp theo lớp đá ốp bên ngoài nhẵn bóng đến mức không một người chết nào khác đi trên đó được. Nơi ấy đã có cha của các Pharaon - thần "mặt trời" Ra - ngự trị trong tháp mặt trời của mình, và Pharaon quá cố bắt đầu cuộc hành trình vào cõi bất tử.

Phòng mai táng Pharaon cùng với quan tài bằng đá hoa cương. Do trong phòng không có hình ảnh, cũng không có văn bia nào, nên có giả thuyết cho rằng Kheops chưa bao giờ được mai táng ở đây.

Gần đây, một số nhà bác học tỏ ra nghi ngờ: kim tự tháp Lơn có đích thực là hầm mộ của Pharaon Kheops không? Để bảo vệ cho giả thuyết ấy, họ đưa ra ba luận cứ:

1. Phòng mai táng, trái với phong tục tập quán thời bấy giờ, không có bất kỳ sự trang trí nào.

2. Quan tài bằng đá, nơi phải để thi thể của Pharaon quá cố, chỉ được chế tác một cách thô sơ, nghĩa là chưa thật sự sẵn sàng, nắp đậy chưa có.

3. Và cuối cùng, có luồng không khí từ bên ngoài lọt vào phòng mai táng qua những lỗ không lớn trên thân kim tự tháp và thổi lùa theo hai cửa vào hẹp. Nhưng, những người chết không cần không khí - đó chính là một luận cứ đáng kể để giả định rằng kim tự tháp Kheops không phải là nơi an táng.

Hơn 3500 năm qua, bên trong kim tự tháp Lớn không bị ai quấy nhiễu. Tất cả lối vào đều được xây bít lại, còn mộ phần thì, theo quan niệm của người Ai Cập, đã được các linh hồn bảo vệ - sẵn sàng trừ diệt kẻ nào âm mưu đột nhập vào đó.

Kẻ đầu tiên đột nhập vào kim tự tháp là ai?

Đó chính là lý do vì sao bọn cướp đã xuất hiện ở đây rất muộn. Kẻ đầu tiên đã đột nhập vào bên trong kim tự tháp Kheops là Apđala Anmamun (813 - 833 sau CN) con trai của HarunAn-Rasit. Hắn đã đào một đường hầm đi vào phòng mai táng với hy vọng tìm được châu báu ở đó, như ở các mộ phần khác của Pharaon khác. Nhưng hắn đã không tìm thấy gì ngoài lớp phân rơi trên sàn và trên tường, dày đến 28cm. Sau đó, ý đồ của bọn cướp đã tiêu tan. Nhưng lại có những kẻ tham khác đến thay chân chúng. Năm 1168 sau CN, một phần Cairo đã bị người Ả Rập đốt và phá hủy hoàn toàn. Họ không muốn về vùng đất này bị rơi vào tay những người thập tự chinh. Ngay khi người Ai Cập bắt tay vào việc phục hồi thành phố của mình, họ đã tháo dỡ những phiến đá trắng bóng ốp phía ngoài kim tự tháp để dùng vào việc xây dựng những ngôi nhà lớn. Hiện nay vẫn có thể nhìn thấy những phiến đá này trên nhiều nhà thờ Hồi giáo ở khu phố cổ của Cairo. Kim tự tháp xưa chỉ còn lại là một cái thân với các tầng bậc - đó là hình ảnh kim tự tháp ngày nay trước những cái nhìn thích thú của khác du lịch.

Năm 1982, nhà khảo cổ người Đức Rihatdo Lepxiut đã cắm lên đỉnh kim tự tháp Kheops lá cờ Pruxia với con đại bàng đen biểu hiện lòng biết ơn đối với đức vua Pruxia - Phridich Vihem IV đã phái một đoàn khảo sát đến đồng bằng sông Nil

Cùng với lớp ốp lát ngoài, kim tự tháp còn bị mất cả chóp tháp và những lớp đá lát trên ngọn. Bởi vậy, giờ đây chiều cao của kim tự tháp không còn là 144.6m nữa mà là 137.2m. Hiện đỉnh kim tự tháp là một hình vuông, mỗi cạnh khoảng 10m.

Năm 1842, đỉnh tháp này đã trở thành nơi tiến hành các lễ hội đặc biệt. Vua nước Pruxia - Phiridich Vihem - một người nổi tiếng là yêu nghệ thuật, đã phái đền vùng đồng bằng sông Nil một đoàn khảo sát dưới sự lãnh đạo của nhà khảo cổ học Rahatdo Lepxiut để tìm mua các tác phẩm nghệ thuật và các hiện vật khác cho một Viện bảo tàng về Ai Cập được thành lập tại Berlin (đã được khai trương năm 1855).

Tại sao lá cờ Pruxia tung bay trên kim tự tháp?

Ngày 15 tháng 10, nhân dịp ngày sinh của nhà vua, Lepxiut với một số người Ả Rập du mục đã trèo lên kim tự tháp và như chính ông đã cho biết: dưới tiếng hô ba lần "Đức vua muôn năm!", ông đã cắm lên đỉnh kim tự tháp là cờ Pruxia với hình ảnh con đại bàng của đất nước Pruxia.

Lepxiut cũng đã mừng lễ Giáng sinh năm 1842 một cách độc đáo như thế. Hôm trước ngày Giáng sinh, ông đã đốt ngọn lửa Giáng sinh trên đỉnh kim tự tháp Lớn, còn trong phòng Pharaon, ông ta để vào chiếc quan tài đá hoa cương một cây cọ có trang trí một số món quà nhỏ tặng cho những người tham gia đoàn khảo sát.

Đối với chúng ta ngày nay, những nghi thức ấy có vẻ lạ kỳ và hài hước, nhưng chúng đã đem lại một sự thành công bất ngờ. Sau khi đem lại một sự thành công bất ngờ. Sau khi báo chí đăng tin về con đại bàng Pruxia trên đỉnh kim tự tháp được xây dựng 4000 năm trước đây thì sự hứng thú đối với những công trình sáng tạo vĩ đại nhất của thời cổ đại, sự hứng thú xưa nay vốn của giới thượng lưu tôn giáo, đã trở thành tài sản của các tầng lớp xã hội rộng rãi nhất.