Ngày 16/06/2020, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV đã thông qua Luật Thanh niên số 57/2020/QH14 [sau đây gọi là Luật năm 2020]. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021 và thay thế Luật Thanh niên số 53/2005/QH11.
So với Luật thanh niên năm 2005, Luật năm 2020 đã có nhiều điểm mới, trong đó có một số điểm đáng chú ý như sau:
1. Luật Thanh niên năm 2020 gồm 7 Chương, 41 Điều [tăng 01 Chương và 05 Điều].
2. Về quyền và nghĩa vụ của thanh niên
Luật Thanh niên năm 2020 không quy định quyền và nghĩa vụ của thanh niên trên các lĩnh vực cơ bản mà quy định thành 01 Điều chung quy định về vai trò, quyền và nghĩa vụ chung của thanh niên. Đồng thời, Luật Thanh niên năm 2020 đã dành 01 chương quy định trách nhiệm của thanh niên đối với Tổ quốc, Nhà nước, gia đình, xã hội và bản thân thanh niên.
3. Nguồn lực thực hiện chính sách nhà nước đối với thanh niên, Tháng Thanh niên, Đối thoại với thanh niên.
Luật Thanh niên năm 2020 quy định Nhà nước bảo đảm nguồn lực để xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách đối với thanh niên theo quy định của pháp luật. Nguồn tài chính bảo đảm thực hiện chính sách đối với thanh niên gồm ngân sách nhà nước; các khoản ủng hộ, viện trợ, tài trợ và khoản đóng góp.
Luật Thanh niên năm 2020 quy định Tháng 3 hằng năm là Tháng Thanh niên nhằm phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên để tham gia hoạt động vì lợi ích của cộng đồng, xã hội và vận động tổ chức, cá nhân đầu tư, phát triển thanh niên.
Quy định việc đối thoại với thanh niên nhằm cụ thể hóa Nghị quyết của Đảng, phù hợp với thực tiễn nhằm giải quyết các kiến nghị, đề xuất của thanh niên.
4. Về chính sách của Nhà nước đối với thanh niên
Luật Thanh niên năm 2020 quy định chính sách khung, chính sách cụ thể có tính chất định hướng trên các lĩnh vực về lao động, việc làm; khởi nghiệp; bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe; văn hóa, thể dục, thể thao, bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời quy định chính sách đối với một số nhóm thanh niên cụ thể như: Chính sách hỗ trợ thanh niên tài năng, thanh niên khởi nghiệp; thanh niên từ đủ mười sáu tuối đến dưới mười tám tuổi, thanh niên dân tộc thiểu số.
5. Về tổ chức thanh niên
Sửa đổi có 01 Chương quy định về tổ chức thanh niên gồm: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội sinh viên Việt Nam và quy định trách nhiệm của tổ chức thanh niên, chính sách của nhà nước đối với tổ chức thanh niên.
6. Về trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế, cơ sở giáo dục, gia đình đối với thanh niên.
Luật quy định trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế trong việc phối hợp bảo vệ, chăm sóc, tạo điều kiện cho thanh niên thực hiện quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình; đồng thời tạo điều kiện cho thanh niên được học tập, lao động an toàn, phát triển thể lực, trí tuệ, tham gia các hoạt động văn hóa, thể dục thể thao, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe và tạo điều kiện cho tổ chức Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam thành lập các tổ chức nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên. Ngoài ra, Luật quy định rõ trách nhiệm của cơ sở giáo dục, gia đình trong việc chăm lo, bảo đảm cho thanh niên được: Học tập, phát triển tài năng, giáo dục rèn luyện nhân cách, đạo đức, chăm sóc rèn luyện sức khỏe, định hướng nghề nghiệp, lao động việc làm.
7. Cơ quan quản lý Nhà nước về thanh niên
Luật quy định nội dung quản lý nhà nước về thanh niên; trách nhiệm của Chính phủ; Bộ Nội vụ - cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về thanh niên; trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ; Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh niên và việc tổ chức triển khai chính sách, pháp luật đối với thanh niên.
Tô Huệ
Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp từ bước đi đầu tiên
Là Bí thư Đoàn Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, đại biểu Huỳnh Tấn Long cho biết sinh viên rất quan tâm đến vấn đề khởi nghiệp, nhiều mô hình khởi nghiệp đang được nhân rộng, tạo động lực cho thanh niên khởi nghiệp.
Tuy nhiên, theo Huỳnh Tấn Long, ngoài kỹ năng, kiến thức, vốn… các bạn trẻ có thể trang bị trong trường ĐH và trang bị thêm, nhiều bạn trẻ đang vướng một số vấn đề, đó là kiến thức liên quan đến chính sách pháp lý, thủ tục hồ sơ liên quan để thành lập các doanh nghiệp, hoặc những chính sách pháp lý về vấn đề an toàn thực phẩm…
“Đây là những vấn đề các bạn chưa tiếp xúc nhiều. Rõ ràng những ý tưởng không phải là không có khả năng thực thi nhưng do chưa có nhiều kinh nghiệm nên những dự án thành công còn hạn chế. Chúng ta cần có thêm nhiều vườn ươm, tư vấn thêm để các bạn có thêm động lực, thêm kinh nghiệm quay trở lại phát triển dự án cần có những mô hình khởi nghiệp để trau dồi thêm cho các bạn trẻ”, anh Long nói.
|
Đại biểu tham dự diễn đàn mong muốn có thêm nhiều chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, việc làm Ảnh Lưu Quang Phổ |
Ngoài những mô hình khởi nghiệm trong nước, Huỳnh Tấn Long cho rằng cần định hướng cho các bạn nhiều mô hình khởi nghiệp quốc tế. Từ đó các bạn có thêm kiến thức mới hỗ trợ cho các bạn nhiều hơn.
Đồng tình với ý kiến trên, đại biểu Ngô Tường Vy [Bến Tre] cũng cho rằng, tại các địa phương nên thành lập CLB khởi nghiệp để tạo môi trường cho các bạn trẻ. Không chỉ nhận được hỗ trợ về chính sách, thủ tục hành chính, CLB chính là môi trường để học hỏi kinh nghiệm thực tế từ các doanh nghiệp đã thành công trên nhiều lĩnh vực.
“Yếu điểm của các bạn trẻ khởi nghiệp và cũng là nguyên nhân dẫn đến 80% các dự án không thành công là do các bạn chưa tìm hiểu sâu sản phẩm của mình có phù hợp với thị hiếu thị trường, chưa có kinh nghiệm phù hợp với thị trường… Để giải quyết vấn đề này, cách làm thiết thực là mỗi thành viên trong Ban chấp hành CLB sẽ hỗ trợ, 'đỡ đầu' nhóm sinh viên cùng ngành nghề hoạch định về kinh doanh, tài chính makerting… Các bạn trẻ cũng phải trang bị cho mình những kiến thức cần thiết trước khi khởi nghiệp để giảm thiểu tối đa rủi ro khi khởi nghiệp”, đại biểu Vy nhìn nhận.
Lãnh đạo Bộ Khoa học - Công nghệ chia sẻ, các bạn sinh viên khởi nghiệp phải chấp nhận văn hóa thất bại, lần 1, lần 2 đều có thể thất bại, lần 3 mới có kinh nghiệm, những 'nhà đầu tư thiên thần', nhà hỗ trợ mới bỏ tiền vào.
Theo anh Hà Tuấn Linh, Bí thư Đoàn Tổng công ty Sông Đà, có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp thành công, song cũng có không ít doanh nghiệp thất bại. Điều này không chỉ gây thất thoát nguồn vốn cho nhà nước, doanh nghiệp hỗ trợ, mà còn mất nguồn vốn của cá nhân người khởi nghiệp.
Anh Linh băn khoăn: “Việc định hướng cho thanh niên khởi nghiệp là vấn đề cần quan tâm. Nhà nước có chính sách gì để hỗ trợ người khởi nghiệp?”.
Chia sẻ với các đại biểu tham dự ĐH Đoàn toàn quốc lần thứ 11, Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Thế Phương bày tỏ: “Đầu tư cho khởi nghiệp bao giờ cũng có rủi ro chứ không phải doanh nghiệp [DN] nào cũng thành công. Tuy nhiên, các bạn trẻ đừng quá lo lắng. Tới đây Chính phủ sẽ có nhiều sự hỗ trợ dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp nói chung và thanh niên nói riêng. Cụ thể, Bộ KH-ĐT trình dự thảo nghị định quy định chi tiết về khởi nghiệp sáng tạo giúp khơi thông dòng vốn khởi nghiệp sáng tạo, khuyến kích thành lập quỹ đầu tư tạo dựng căn cứ pháp lý cho các địa phương hỗ trợ DN khởi nghiệp sáng tạo trên các địa phương”.
|
Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Thế Phương Ảnh Lưu Quang Phổ |
Ngoài ra, ông Phương cũng cho biết thêm, Bộ KH-ĐT cũng đang trình Chính phủ dự thảo Nghị định tổ chức và hoạt động của quỹ phát triển DN nhỏ và vừa, quỹ bảo lãnh tín dụng cho các DN nhỏ và vừa nhằm hỗ trợ cho các DN nhỏ và vừa bao gồm cả DN khởi nghiệp. Khi 2 nghị định này được ban hành sẽ tạo động lực để DN thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp hơn nữa.
Liên quan đến chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, ông Trương Anh Dũng, Phó tổng cục trưởng Tổng Cục Giáo dục nghề nghiệp [Bộ LĐ-TB-XH], cho biết, sắp tới ngoài đào tạo năng lực thực hiện cho người học, các trường từ trung cấp đến ĐH sẽ đào tạo kỹ năng mềm, trong đó có kỹ năng khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên.
Đối thoại với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng các đại biểu Đoàn thanh niên mong muốn nhiều hơn giải pháp, chính sách để các bạn trẻ tỉnh táo, bản lĩnh trước thế lực thù địch, xuyên tạc, chống phá chế độ trên mạng xã hội
Tháng 10 vừa qua, Bộ LĐ-TB-XH và Bộ GD-ĐT đã trình Chính phủ phê duyệt quyết định đề án hỗ trợ khởi nghiệp cho HS-SV với mục tiêu: thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp cho sinh viên; đào tạo bồi dưỡng kiến thức kỹ năng khởi nghiệp; tạo môi trường thúc đẩy ý tưởng các dự án khởi nghiệp.
“Mục tiêu đề án đặt ra đến năm 2020, các trường CĐ, ĐH, trung cấp 100% các trường phải có kế hoạch hỗ trợ SV khởi nghiệp; 90% các trường sẽ có kế hoạch cụ thể đào tạo bồi dưỡng kiến thức kỹ năng khởi nghiệp; 70% các trường ĐH và 50% các trường trung cấp phát triển và hiện thực hóa 2 dự án khởi nghiệp. Bộ LĐ-TB-XH đang xây dựng kế hoạch trong tháng 12 sẽ triển khai. Song song với hoàn thiện giáo trình khởi nghiệp, trong thời gian tới chúng tôi sẽ quan tâm đến đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ giảng dạy khởi nghiệp”, ông Dũng nhấn mạnh.