Độ ẩm không khí và nhiệt độ không khí là 2 đại lượng như thế nào

I. Độ ẩm tuyệt đối và độ ẩm cực đại

Độ ẩm tuyệt đối a của không khí là đại lượng đo bằng khối lượng hơi nước (tính ra gam) chứa trong 1m3 không khí. Độ ẩm cực đại A là độ ẩm tuyệt đối của không khí chứa hơi nước bão hòa, giá trị của nó tăng theo nhiệt độ. Đơn vị đo của các đại lượng này đều là g/m3.

II. Độ ẩm tỉ đối

Độ ẩm tỉ đối f của không khí là đại lượng đo bằng tỉ số phần trăm giữa độ ẩm tuyệt đối a và độ ẩm cực đại A của không khí ở cùng nhiệt độ:

                             f=\(\frac{a}{A}\) . 100%

hoặc tính gần đúng bằng tỉ số phần trăm giữa áp suất riêng phần p của hơi nước và áp suất pbh của hơi nước bão hòa trong không khí ở cùng một nhiệt độ:

                              f= \(\frac{p}{p_{bh}}\) .100%

Không khí càng ẩm thì độ ẩm tỉ đối của nó càng cao.

Có thể đo độ ẩm của không khí bằng các loại ẩm kế.

III. Ảnh hưởng của độ ẩm không khí

- Độ ẩm tỉ đối của không khí càng nhỏ, sự bay hơi qua lớp da càng nhanh, thân người càng dễ bị lạnh.

- Độ ẩm tỉ đối cao hơn 80% tạo điều kiện cho cây cối phát triển nhưng lại dễ làm ẩm mốc, hư hỏng các máy móc, dụng cụ...

- Để chống ẩm người ta phải thực hiện nhiều biện pháp như dùng chất hút ẩm, sấy nóng, thông gió...

Sơ đồ tư duy về độ ẩm của không khí

Độ ẩm không khí quyết định thời tiết mưa hay nắng, độ ẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, sự phát triển của sinh vật, thực vật. Cách phân loại độ ẩm, các xác định độ ẩm trong không khí như thế nào? Hãy cùng thiết bị Thịnh Phú tìm hiểu vấn đề này nha.

Định nghĩa độ ẩm không khí

Độ ẩm là lượng hơi nước trong khí quyển. Hơi nước là sự hiện diện vô hình của nước ở trạng thái khí. Độ ẩm là một khía cạnh quan trọng của khí quyển vì nó ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu.

Khả năng chứa hơi nước của không khí phụ thuộc vào nhiệt độ. Khả năng giữ nước của không khí tăng khi nhiệt độ tăng. Nhiệt độ càng cao thì khả năng giữ nước của không khí càng cao.

Nguồn gốc tạo thành độ ẩm

Hơi nước trong khí quyển được tạo ra bởi nhiều nguồn, bao gồm thực vật trong quá trình thoát hơi nước, hơi ẩm do động vật hít thở, bốc hơi trực tiếp từ tuyết, mưa, đất và từ các vùng nước như hồ, suối và đại dương. 

Nước này sau đó bốc hơi vào khí quyển như một phần quan trọng của chu trình nước trên hành tinh. Nếu không có vòng tuần hoàn của nước thì sẽ không có mưa.

Trong điều kiện khí quyển bình thường, độ ẩm được tạo ra do bay hơi và có thể nhìn thấy được dưới dạng mây hoặc sương mù thông qua một quá trình được gọi là ngưng tụ.

Không khí trong khí quyển nặng hơn hơi nước và do đó, các dòng chảy có thể được tạo ra có thể dẫn hiện tượng mây mù và mưa. Các vùng ẩm ướt nhất trên trái đất thường nằm gần các vùng ven biển và gần đường xích đạo.

Phân loại độ ẩm không khí

Có 3 loại độ ẩm tồn tại trong không khí gồm:

• Độ ẩm tương đối.
• Độ ẩm tuyệt đối.
• Độ ẩm riêng / độ ẩm cụ thể.

Độ ẩm tuyệt đối là gì?

Thuật ngữ này được sử dụng để mô tả lượng hơi nước thực sự bão hòa trong không khí. Độ ẩm tuyệt đối được tính bằng cách tìm khối lượng hơi nước trong một khu vực và chia cho khối lượng không khí trong cùng một khu vực. 

Hình minh họa độ ẩm không khí cao và thấp

Độ ẩm tương đối là gì

Nó được định nghĩa là lượng hơi nước tính bằng gam có trong một kg không khí khô. Độ ẩm tương đối mô tả lượng hơi nước trong khu vực trái ngược với lượng hơi nước có thể có trong khu vực.

Loại độ ẩm này về cơ bản là tỉ số giữa độ ẩm tuyệt đối và lượng nước bão hòa tiềm năng mà không khí có thể giữ được.

Độ ẩm riêng là gì?

Độ ẩm riêng là tỷ số giữa hơi nước trong khí quyển với hàm lượng không khí trên cơ sở khối lượng.

Độ ẩm riêng là đặc tính không đổi của không khí, do đó, nó thường được sử dụng trong khí tượng. Giá trị của độ ẩm cụ thể chỉ thay đổi nếu lượng hơi nước có bất kỳ thay đổi nào.

Nhưng nó không bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi áp suất hoặc nhiệt độ của không khí. Nó tỷ lệ thuận với áp suất hơi của không khí và tỉ lệ nghịch với áp suất khí quyển.

Các khái niệm khác liên quan đến độ ẩm không khí

Nhiệt độ điểm sương là gì

Khi nhiệt độ dưới 0 °C, hơi nước chuyển trực tiếp từ thể khí sang thể rắn dẫn đến sự hình thành băng tuyết trên mặt đất. Điều này xảy ra khi điểm sương và nhiệt độ không khí giảm xuống dưới mức đóng băng.

Sự ngưng tụ

Khi không khí trở nên bão hòa, khả năng giữ nước sẽ giảm. Khi giảm nhiệt độ, hơi nước trong không khí bão hòa chuyển thành nước lỏng. Nhiệt độ này được gọi là điểm sương. Quá trình này được gọi là quá trình ngưng tụ.

Do đó, ngưng tụ được định nghĩa là quá trình mà hơi nước chuyển từ trạng thái khí sang trạng thái lỏng khi điểm sương duy trì trên 0 °C.

Sự thăng hoa không khí

Nó được định nghĩa là quá trình mà hơi nước chuyển trực tiếp từ trạng thái khí sang trạng thái rắn khi điểm sương xuống dưới 0 °C. ví dụ như băng giá và tuyết.

Nhiệt độ điểm sương dựa trên lượng hơi nước có trong không khí. Vì vậy, trong khi điểm sương được cho dưới dạng nhiệt độ, nó thực sự là một thước đo độ ẩm.

Tầm quan trọng của độ ẩm

Có một mối quan hệ chặt chẽ giữa độ ẩm và nhiệt độ. Điều kiện độ ẩm thấp và nhiệt độ cao đẩy nhanh nhu cầu nước của cây trồng. 

Trong điều kiện này, sự bay hơi tăng lên. Nếu không có đủ nước cho cây trồng, thì năng suất cây trồng sẽ giảm.

Nhưng trong điều kiện mưa nhiều, cây trồng bị ảnh hưởng do căng thẳng về nước tạo ra bởi độ ẩm thấp và điều kiện nhiệt độ cao. Nếu tình trạng căng thẳng về độ ẩm xảy ra ở giai đoạn thụ phấn, năng suất cây trồng sẽ giảm mạnh.

Tương tự, độ ẩm và nhiệt độ đóng một vai trò quan trọng trong sự lây lan của côn trùng, sâu bệnh và dịch bệnh. Điều kiện ẩm độ cao và nhiệt độ cao làm cho không khí ẩm ướt là điều kiện thuận lợi nhất cho các loại bệnh hại cây trồng.

Phương pháp đo độ ẩm không khí

Có nhiều thiết bị, dụng cụ giúp xác định độ ẩm trong không khí, tùy vào mục đích và ứng dụng mà người dùng có thể lựa chọn các thiết bị sau.

Psychrometer

Thiết bị bao gồm hai nhiệt kế ẩm và bình thường. Phân tích sự khác biệt giữa các số đọc của nhiệt kế xác định điểm sương. 

Độ bão hòa của không khí với hơi nước càng thấp thì nước bốc hơi từ bề mặt bầu ướt càng mạnh và nhiệt độ càng thấp và chênh lệch giữa hai số đọc của nhiệt kế càng lớn.

Ẩm kế điện phân

Luồng không khí đo được (khí) được đi qua xung quanh các điện cực platin với photpho pentoxit, chất này sẽ hấp thụ nước. Khi điện áp được đặt vào các điện cực nước sẽ phân hủy thành hydro và oxy. Dòng điện phân tỷ lệ với lượng nước hấp thụ, tức là độ ẩm tuyệt đối.

Ẩm kế điện có màng dẫn điện

Tùy thuộc vào lượng hơi nước hấp thụ làm thay đổi điện trở của màng dẫn điện. Hiệu chỉnh có thể điều chỉnh để xác định độ ẩm tuyệt đối của khí.

Máy đo độ ẩm điện tử

Có nhiều loại máy đo độ ẩm cầm tay như máy đo độ ẩm Hanna, Horiba… giúp đo độ ẩm tương đối chính xác, dễ sử dụng và hiệu chuẩn.

Kết luận: Việc xác định độ ẩm không khí là yếu tố quan trọng trong nhiều ngành nghề khác nhau. Vì vậy, tùy vào mục đích mà người dùng lựa chọn phương pháp và thiết bị đo phù hợp nhất.

Độ ẩm không khí là gì? Không nghi ngờ gì nữa, bạn biết rằng độ ẩm là một vấn đề lớn, đặc biệt là những ai sống ở gần ao, hồ, sông, biển, … sẽ cảm thấy sự hiện diện rõ ràng của độ ẩm không khí. Nhưng chính xác thì độ ẩm là gì? Nó có liên quan gì đến độ ẩm? Tại sao một số ngày cảm thấy nóng hơn bình thường và một số ngày lạnh hơn? Nó thực sự có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của tôi?

Ngay cả khi bạn đã có một số hiểu biết về độ ẩm không khí là gì, việc ôn luyện có thể giúp bạn hiểu lý do tại sao quản lý độ ẩm trong nhà là một trong những cách quan trọng nhất để bạn có thể giữ cho không gian sống của mình khỏe mạnh và thoải mái. Dưới đây là mọi thứ bạn nên biết về độ ẩm và cách nó ảnh hưởng đến hàng ngày của bạn.

Độ ẩm không khí là gì?

Chúng ta không thấy điều đó xảy ra, nhưng trong hầu hết các điều kiện khí quyển bình thường, một số thể tích của một khối nước bốc hơi và ngưng tụ trong một chu kỳ không đổi. Khi nước bốc hơi, nó bốc lên và phân tán ra không khí xung quanh dưới dạng hơi nước ở thể khí.

Độ ẩm là sự hiện diện của hơi nước trong khí quyển. Càng nhiều nước bốc hơi trong một khu vực nhất định, thì càng nhiều hơi nước bốc lên trong không khí và độ ẩm của khu vực đó càng cao. Những nơi nóng có xu hướng ẩm ướt hơn những nơi mát mẻ vì nhiệt làm nước bốc hơi nhanh hơn.

Tại sao độ ẩm không khí lại diễn ra?

Sau khi đã biết được độ ẩm không khí là gì thì hãy cùng HomeAir tìm hiểu xem vì sao độ ẩm không khí lại diễn ra? Có thể bạn cho rằng việc nước bốc hơi là một điều tồi tệ, quả thực đúng như vậy. Tuy nước dưới dạng lỏng rất hữu ích cho chúng ta, nó cần thiết cho mọi sự sống nhưng hơi nước hay việc nước bốc hơi thì không phải như vậy, nó dường như không đem đến lợi ích gì cho chúng ta ngoài việc khiến ta cảm thấy khó chịu.

Nhưng dù bạn có tin hay không thì quá trình bốc hơi nước và độ ẩm không khí lại có những ý nghĩa và vai trò quan trọng trong thế giới tự nhiên. Chúng ta không thể làm được điều gì mà không có nó!

Khi nước ở thể lỏng bốc hơi thành hơi nước ở thể khí, nó đã hoàn thành một phần ba chu trình nước quan trọng. Chính chu trình tuần hoàn của nước giúp cho nước đi đến những nơi hay những thứ cần nó một cách tự nhiên nhất. Bạn thử tưởng tượng xem, nếu không có nước bay hơi thì chúng ta sẽ không có bầu trời trong đó có thứ gọi là mây và không bao giờ có mưa liệu thiên nhiên, vạn vật có sinh sống và phát triển được?

Làm thế nào để nước bốc hơi và tạo thành mưa?

Độ ẩm không khí là gì? Do đâu tạo nên? Khi hơi nước bốc lên, các phân tử nước trong hơi nước kết hợp với nhau và với các phần tử khác như bụi, muối và khói. Cuối cùng, các phân tử này kết dính với nhau cho đến khi chúng đủ lớn để có thể nhìn thấy như những đám mây.

Khi hơi nước bốc lên càng cao thì không khí xung quanh càng loãng. Không khí ít hơn có nghĩa là không có nhiều trọng lực để ép xuống, có nghĩa là áp suất không khí ít hơn. Áp suất thấp hơn có nghĩa là các phân tử không khí không bị ép chặt vào nhau, điều này làm giảm nhiệt độ không khí (giống như khi mọi người bước ra khỏi thang máy đông đúc). Khi nhiệt độ giảm xuống, các hạt nước trong các đám mây  ngưng tụ  thành dạng lỏng và rơi xuống dưới dạng mưa.

Một số phương pháp đo độ ẩm không khí là gì?

Phương pháp đo độ ẩm không khí là gì? Có mấy loại? Có một số phương tiện khác nhau để tính toán độ ẩm cả về tuyệt đối và tương đối. Mỗi phương pháp đo sẽ có những cách thức và công cụ đo độ ẩm riêng như sau:

Độ ẩm tuyệt đối

Độ ẩm tuyệt đối đơn giản là tổng khối lượng hơi nước trong một thể tích không khí nhất định, không phụ thuộc vào nhiệt độ của không khí đó. Theo thuật ngữ khoa học, đây là phép đo độ ẩm “chính xác” nhất, vì lượng hơi nước trong không khí trực tiếp xác định độ ẩm.

Độ ẩm tuyệt đối càng “chính xác” càng tốt, nó được biểu thị bằng gam độ ẩm trên một mét khối không khí. “5 gam trên một mét khối không khí” có lẽ không cung cấp cho bạn một ý tưởng tuyệt vời về cảm giác ẩm ướt bên ngoài (trừ khi bạn thông minh và vượt trội hơn hẳn chúng ta). Đó là nơi độ ẩm tương đối và “điểm sương” đạt đến.

Điểm sương

Sự ngưng tụ chỉ xảy ra khi có đủ hơi nước trong không khí để các phân tử bên trong hơi nước kết tụ lại thành những giọt nước. Cách duy nhất xảy ra là nếu hơi nước ngưng tụ nhanh hơn nó có thể bay hơi.

Quan hệ giữa điểm sương và độ ẩm không khí là gì? Điểm sương là nhiệt độ mà không khí phải có để nước ngưng tụ và bay hơi với cùng tốc độ. Nếu nhiệt độ không khí phù hợp với điểm sương, thì không khí chính xác là bão hòa ở mức có thể mà không có hiện tượng ngưng tụ. Sự ngưng tụ hình thành khi nhiệt độ không khí giảm xuống thấp hơn điểm sương. Nếu nhiệt độ không khí cao hơn, nước bay hơi nhanh hơn và sự ngưng tụ không hình thành.

Độ ẩm tương đối

Điểm sương được sử dụng để tính toán độ ẩm tương đối. Độ ẩm tương đối là phép đo phần trăm độ bão hòa hơi nước so với độ bão hòa tối đa. Nói cách khác, độ ẩm tương đối đo nhiệt độ không khí gần với điểm sương như thế nào. Độ ẩm tương đối 100% có nghĩa là nhiệt độ không khí đã đạt đến điểm sương.

Phương pháp báo cáo độ ẩm này được coi là “tương đối” vì nó không thực sự đo lượng hơi nước trong không khí. Thay vào đó, nó đo lượng hơi nước trong không khí so với thể tích không khí đó có thể giữ được bao nhiêu. Điểm sương càng gần 100%, không khí càng ẩm.

Theo cách nghĩ về điểm sương như vậy thì bộ não của chúng ta cũng vừa đạt đến “điểm sương” bởi nó đã biết xử lý thông tin một cách khôn ngoan. Điều đó thật đáng giá, bởi vì bây giờ chúng ta có thể tạo ra những trò đùa khoa học khí quyển tuyệt vời như câu chuyện đó. Dù sao, bây giờ bạn đã hiểu ra độ ẩm không khí là gì. Bạn đã sẵn sàng để kiểm soát môi trường trong nhà của mình một cách tuyệt đối hay chưa? Hãy theo dõi những bài viết của HomeAir để hiểu hơn về độ ẩm và cách kiểm soát độ ẩm không khí trong nhà tốt nhất với những thiết bị tự động, hiện đại, thông minh và tiên tiến hiện nay!

Xem thêm: Máy lọc không khí tạo ẩm Coway APM-1010DH (Hero)

Tags: Độ ẩmkhông khítương đốituyệt đốiđiểm sươnglà gì