Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Hà Nội

GS.TS Nguyễn Văn Minh từng giữ chức vụ Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội từ năm 2012 đến nay. Ông Minh nguyên là Trưởng Khoa Vật lý của nhà trường.

Có mặt tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ nói đây vừa là một cơ hội nhưng cũng là thách thức lớn đối với GS Minh.

Bộ trưởng cũng hy vọng GS Minh tiếp tục phát huy những điểm mạnh của mình để đưa Trường ĐH Sư phạm lên một vị thế mới trong tương lai.

Theo ông Nhạ, trường có điểm mạnh là truyền thống, thương hiệu bậc nhất trong các trường sư phạm; có đội ngũ cán bộ được đào tạo bài bản [tỷ lệ tiến sĩ trên tổng số giáo viên cơ hữu đạt 54-55%, trong khi toàn ngành là khoảng 20%]...

Bộ trưởng nhìn nhận phần lớn các vị trí chủ chốt trưởng thành từ giáo viên vốn giỏi nghiên cứu, giảng dạy chứ không mạnh về quản lý, quản trị nên khá lúng túng. Việc quản trị nhà trường chủ yếu theo kinh nghiệm bản thân và theo văn bản quản lý nên sự chủ động, sáng tạo bị hạn chế, dẫn đến hiệu quả chưa cao.

“Đây không chỉ là điểm yếu của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội mà ở hầu hết các trường. Bộ GD-ĐT cũng đã chuẩn bị xây dựng các chuẩn theo các tiêu chí chức danh trong quản trị nhà trường, để từ đó có hướng đào tạo bồi dưỡng để các thầy cô có thêm kiến thức. Ngoài ra, Bộ cũng chỉ đạo xây dựng những khóa, chương trình đào tạo quản trị nhà trường đối với bậc phổ thông, đối với bậc đại học là các lớp bồi dưỡng”, ông Nhạ nói.

Bộ trường đặc biệt nhấn mạnh điểm yếu trong việc kết nối giữa các trường sư phạm với các trường phổ thông. Phần lớn các thầy cô rất giỏi nhưng nặng về hàn lâm. Trong khi thực tiễn ở địa phương rất đa dạng phong phú thì việc kết nối trước, trong và sau khi sinh viên tốt nghiệp là chưa thực sự sâu, có chiến lược bài bản.

“Các trường sư phạm và các trường phổ thông giống như mô hình trường đại học y và bệnh viện. Không thể có các bác sĩ giỏi nếu như không có bệnh viện tốt cho sinh viên thực hành. Hiện ngành sư phạm cũng có nhưng chủ yếu vẫn là từ mối quan hệ cá nhân của các thầy cô. Điều này dẫn đến việc phối kết hợp đào tạo giáo sinh chưa thường xuyên, chưa sâu sắc, thiếu bài bản, việc thực tập kiến tập còn nhiều hình thức, nên hiệu quả mang lại chưa cao”, Bộ trưởng Nhạ thẳng thắn.

Theo ông Nhạ, nếu có kết nối bài bản căn cơ thì các bên đều sẽ có lợi chứ không phải là "quan hệ nhờ vả", và mới mang lại hiệu quả cho toàn xã hội.

Chia sẻ tại buổi lễ, GS. TS Nguyễn Văn Minh  cho hay: "Tôi ý thức rằng người đứng đầu không phải là người biết tạo ra được dấu ấn mà cao hơn là tạo ra giá trị và bồi đắp giá trị. Tôi nghĩ mình có thể không làm được tất cả nhưng có trọng trách tìm ra những cách làm để tạo dựng một môi trường đại học đúng nghĩa, để tạo ra những con người văn minh, trí tuệ, trách nhiệm, được thỏa sức sáng tạo và cống hiến”.

Thanh Hùng

Phát biểu tại buổi lễ, GS.TS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cho hay, nhà trường là cái nôi sư phạm, tạo tiền đề để xây dựng Trường ĐH Sư phạm Vinh [nay là ĐH Vinh], Trường ĐH Sư phạm Việt Bắc [nay là Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên]; Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2.

Sau ngày đất nước thống nhất, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội đã tăng cường đội ngũ để phát triển các trường ĐH sư phạm ở miền Nam như Trường ĐH Sư phạm TPHCM, Trường ĐH Sư phạm Huế [nay là Trường ĐH Sư phạm - ĐH Huế], Trường ĐH Sư phạm Quy Nhơn [nay là ĐH Quy Nhơn], Khoa Sư phạm của ĐH Cần Thơ.

Với những nỗ lực không ngừng, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội đã đạt được nhiều thành tựu, được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Độc lập hạng Nhất, 2 lần Huân chương Hồ Chí Minh, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.

Và năm nay, một lần nữa vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ 2.

Theo ông Minh, đất nước muốn văn minh phải nâng cao dân trí, phải có người thực tài và người tài phải được tôn trọng đúng nghĩa, được tự do làm việc và cống hiến. Nghĩa vụ của giáo dục là khơi thông dân trí để họ được sống bình đẳng; phát hiện, nuôi dưỡng và bồi dưỡng nhân tài để họ tự do sáng tạo, phục vụ đất nước.

“Điều này đặt ra cho trí thức, cho nhà giáo Việt Nam nhiều câu hỏi lớn. Không chỉ vậy, bài học về tư cách, về bản lĩnh, về tính phụng sự, về việc dùng người luôn là chìa khóa mở đường cho đất nước phát triển”.

Ông Minh cho rằng, thời đại mới đòi hỏi chúng ta phải có tầm nhìn mới, cách nghĩ và cách làm mới.

“Chúng ta không chỉ có nghĩa vụ trả lời câu hỏi, tại sao giáo dục chúng ta phát triển còn chậm, mà phải tìm ra những giải pháp để giáo dục phát triển, tiến bộ nhanh hơn.

Dẫu rằng, giáo dục có quán tính không nhỏ, muốn thay đổi không hề dễ dàng. Vận hành để thay đổi từ nhận thức đến hành động là cả một quá trình rất đỗi gian nan; nhưng sẽ là ai, nếu không phải chúng ta?

Chúng ta không thể bằng lòng trước những gì đang có, muốn đất nước thay đổi và phát triển bền vững phải bắt đầu từ giáo dục và phải bằng con đường giáo dục. Giáo dục đất nước đang đổi mới, đừng đứng nhìn, hãy vào cuộc bằng tình cảm sâu nặng, bằng trí tuệ và cả khát vọng của mỗi người”.

Ông Minh cho rằng, trọng trách của một đại học sư phạm trọng điểm không đơn thuần là giải quyết các nhiệm vụ trước mắt mà phải dự báo được những gì sẽ diễn ra trong tương lai của giáo dục và đưa ra cách thức giải quyết. Chính thế, cần dám thay đổi, dám làm cái mới.

“Nhà giáo chân chính không bao giờ muốn đánh giá họ cao hơn những gì họ có, và cũng chẳng thích ai thương hại họ, nhưng cái cần là nhìn nhận một cách đúng mức về họ. Một lớp học có bao nhiêu học sinh là có bấy nhiêu thế giới, mỗi em là một thiên hướng cuộc đời, để giáo dục đúng nghĩa mỗi học sinh là cả một khổ công, vì vậy, hãy hiểu đúng lao động của nhà giáo”, ông Minh nói.

Phát biểu tại buổi lễ, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chúc mừng và biểu dương những thành tựu của nhà trường mà các thế hệ lãnh đạo, thầy cô giáo và toàn thể sinh viên đã dày công đạt được trong suốt 70 năm qua.

Chủ tịch nước cho hay, việc đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ hai của trường là minh chứng sinh động cho những đóng góp không ngừng của cán bộ, sinh viên nhà trường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Cho rằng đất nước và nền giáo dục của chúng ta đang đứng trước những thách thức chưa từng có, từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đến đại dịch Covid - 19,..., Chủ tịch nước cho rằng nền giáo dục nói chung và đặc biệt là ngành sư phạm nói riêng, cần phải thích ứng mạnh mẽ để trang bị những kỹ năng, kiến thức mới mà các thế hệ tương lai đang đỏi hỏi.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng đề nghị nhà trường cần tập trung triển khai một số nhiệm vụ.

Thứ nhất, ưu tiên phát triển đội ngũ cán bộ, viên chức, giảng viên đảm bảo cả về số lượng và chất lượng.

“Con người, cán bộ, giảng viên là tài sản quý giá nhất của nhà trường chứ không phải trường to, lớp rộng, giảng đường đẹp. Cán bộ giảng viên của trường trước hết phải là những tấm gương về đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên và xã hội soi vào, phải bảo vệ hình ảnh, uy tín và danh dự của người nhà giáo; phải có tinh thần tự học và tự sáng tạo; có trình độ chuyên môn cao, có phương pháp dạy học hiện đại, gắn kết giữa nghiên cứu khoa học với giảng dạy, thực tiễn và có năng lực chủ động hội nhập”.

Ông Phúc cho rằng, đây là một nhiệm vụ then chốt, lâu dài và chiến lược. “Chúng ta sẽ có nhiều trò giỏi khi có nhiều thầy giỏi”.     

Bên cạnh đó, cần gần gũi hơn với bối cảnh thực tế của giáo dục phổ thông nước nhà để tiếp tục đổi mới mô hình và chương trình đào tạo theo hướng tăng cường năng lực nghề nghiệp cho sinh viên bên cạnh chuyên môn.

Cùng đó, cần có chính sách phù hợp để thu hút người giỏi thi vào sư phạm,...

Chủ tịch nước cũng đề nghị Bộ GD-ĐT cùng các Bộ, ngành liên quan triển khai tốt công tác quy hoạch mạng lưới các trường đại học và cao đẳng, đặc biệt là mạng lưới các trường cao đẳng, đại học sư phạm. Bởi đây là mạng lưới các trường đặc thù, có ảnh hưởng lâu dài tới chất lượng nguồn nhân lực của đất nước.

Thanh Hùng

“Lương thấp” dường như là nhìn nhận điển hình về nghề giáo hiện nay. Tuy nhiên, thấp đến mức độ nào thì chưa nhiều người thấy rõ.