Không cùng huyết thống là gì

1. Thế nào là người cùng huyết thống?

Tại khoản 17 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 giải thích về những người cùng huyết thống trực hệ như sau:

Nội dung chính Show

1. Thế nào là người cùng huyết thống?
3. Hôn nhân cận huyết thống bị xử lý như thế nào?
4. Hậu quả khôn lường từ quan hệ với người cùng huyết thống
Video liên quan

Những người cùng huyết thống trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau.

Hiện nay, pháp luật Việt Nam nghiêm cấm các hành vi quan hệ tình dục giữa những người cùng huyết thống trực hệ với nhau.

Đồng thời, không cho phép những người có họ trong phạm vi ba đời kết hôn với nhau. Theo khoản 18 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình, những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm:

- Cha mẹ là đời thứ nhất;

- Anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai;

- Anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.

Quan hệ với người cùng huyết thống, xử lý thế nào? (Ảnh minh họa)

Việc quan hệ tình dục giữa những người cùng huyết thống trực hệ với nhau là một trong những hành vi bị cấm và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trường hợp quan hệ tự nguyện

Nếu tự nguyện quan hệ tình dục giữa những người cùng huyết thống, người thực hiện có thể bị xử lý về Tội loạn luân.

Cụ thể, Điều 184 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội này như sau:

Người nào giao cấu với người mà biết rõ người đó cùng dòng máu về trực hệ, là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Theo đó, loạn luân là việc giao cấu giữa cha, mẹ với con; giữa ông, bà với cháu nội, cháu ngoại; giữa anh chị em cùng cha mẹ; giữa anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha.

Để truy cứu trách nhiệm hình sự về tội loạn luân cần phải xác định rõ hành vi giao cấu là thuận tình, không có dấu hiệu dùng vũ lực hoặc cưỡng ép và được thực hiện với người từ đủ 16 tuổi trở lên.

Trong trường hợp tuy hành vi giao cấu giữa những người nói trên là thuận tình, nhưng nếu hành vi đó được thực hiện đối với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, thì không truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội loạn luân mà truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi.

Trường hợp cưỡng ép quan hệ trái ý muốn

- Trong trường hợp hành vi loạn luân kèm theo dấu hiệu dùng vũ lực, đe đoạ dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác, thì tuỳ trường hợp người thực hiện hành vi đó phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội hiếp dâm hoặc Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

+ Với Tội hiếp dâm có tính chất loạn luân: Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm, nếu gây thương tích nặng hoặc làm chết người… có thể phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung than (theo Điều 141 Bộ luật Hình sự).

+ Với Tội hiếp dâm hoặc Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có tính chất loạn luân: Người phạm tội có thể bị bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, nếu gây thương tích nặng hoặc làm chết người… có thể bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình (theo Điề 142 Bộ luật Hình sự).

- Trường hợp hành vi loạn luân kèm theo dấu hiệu lợi dụng quan hệ lệ thuộc khiến bên kia phải miễn cưỡng cho giao cấu, thì tuỳ trường hợp người thực hiện hành vi đó phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội cưỡng dâm hoặc Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi.

+ Với Tội cưỡng dâm có tính chất loạn luân: Người phạm tội bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm, nếu gây thương tích nặng hoặc làm chết người… thì bị phạt tù từ 10 năm đến 18 năm (theo Điều 143 Bộ luật Hình sự).

+ Với Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi có tính chất loạn luân: Người phạm tội bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm, nếu gây thương tích nặng hoặc làm chết người… thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung than (theo Điều 144 Bộ luật Hình sự).

Lưu ý: Trong mọi trường hợp (kể cả tự nguyện) nếu thực hiện hành vi loạn luân được thực hiện đối với trẻ em dưới 13 tuổi thì người thực hiện sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi .

3. Hôn nhân cận huyết thống bị xử lý như thế nào?

Hủy kết hôn trái pháp luật

Hôn nhân cận huyết thống là hành vi trái pháp luật và bị nghiêm cấm. Do đó, cuộc hôn nhân cận huyết thống bị coi là kết hôn trái pháp luật và sẽ bị hủy theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.

Xử phạt vi phạm hành chính

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, việc kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời có thể bị phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng.

4. Hậu quả khôn lường từ quan hệ với người cùng huyết thống

- Ảnh hưởng về sức khỏe đối với những đứa trẻ được sinh ra

Những đứa trẻ được sinh ra từ cha mẹ cận huyết thống có nguy cơ suy giảm sức khỏe, tăng tỷ lệ bệnh tật do kết hợp gen mang lại. Đồng thời, dễ mắc các bệnh di truyền bởi quan hệ cận huyết chính là điều kiện thuận lợi cho những gen lặn bệnh lý tương đồng gặp gỡ nhau.

Những bệnh mà đứa này thường mắc phải các bệnh như: tan máu bẩm sinh, bạch tạng, rối loạn chuyển hóa, bệnh hồng cầu liềm, các bệnh dị dạng về xương, bụng phình to, thiểu năng trí tuệ, lùn, ốm yếu mù màu, bạch tạng…

- Ảnh hưởng đối với với xã hội

Bên cạnh hậu quả đối với cá nhân đứa trẻ sinh ra, việc quan hệ cùng huyết thống còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến văn hóa, đạo đức gia đình, làm xói mòn, biến đổi giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

Hôn nhân cận huyết thống ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dân số tại một số vùng dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Tại đây, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vừa là nguyên nhân, vừa là hậu quả của nghèo đói, thất học và suy giảm chất lượng cuộc sống, gây cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội.

Trên đây là một số quy định của pháp luật để xử lý hành vi quan hệ với người cùng huyết thống. Nếu gặp vướng mắc liên quan, bạn đọc vui lòng gọi tới tổng đài 1900.6192 để được hỗ trợ.

>> Quan hệ với người dưới 18 tuổi tự nguyện có phạm tội?

Hỏi

Chào bác sĩ,

Bà của bố em và bà bạn gái em là 2 chị em ruột, em là đời thứ 4. Bạn gái em là đời thứ 3. Bác sĩ cho em hỏi kết hôn cận huyết có gây dị tật cho con không? Em cảm ơn.

Đào Văn Công (1998)

Trả lời

Được giải đáp bởi Bác sĩ Tư vấn Di truyền - Viện nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ gen Vinmec.

Chào bạn,

Với câu hỏi “Kết hôn cận huyết có gây dị tật cho con không?”, bác sĩ xin giải đáp như sau:

Hôn nhân cận huyết được hiểu là hôn nhân giữa nam và nữ trong cùng họ hàng thân thuộc chưa quá ba thế hệ. Đó là việc kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng huyết thống trực hệ với nhau; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời.

Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì những người trong phạm vi ba đời được xác định như sau: đời thứ nhất là cha mẹ; đời thứ hai là anh chị em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha; đời thứ ba là anh chị em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì.

Về mặt pháp luật, hôn nhân cận huyết là trong vòng 3 đời, em là đời thứ 4 nên về lý thuyết sẽ không coi là nguyên nhân cận huyết. Nguyên nhân cận huyết có một rủi ro là tăng nguy cơ con mắc bệnh di truyền do những người họ hàng gần, thường có nguy cơ mang những gen lặn giống nhau. Hiện nay, tại Vinmec có các gói xét nghiệm sàng lọc tiền hôn nhân, bạn có thể tham khảo để được nghe tư vấn và xét nghiệm, sẽ giúp giảm rủi ro với một số bệnh lý.

Nếu bạn còn thắc mắc về kết hôn cận huyết, bạn có thể đến bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec để kiểm tra và tư vấn thêm bạn nhé. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Vinmec. Chúc bạn có thật nhiều sức khỏe.

Trân trọng!

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

Em thân mến!

Từ trước đến nay, sự ngăn cấm của bố mẹ trong các mối quan hệ tình cảm dù là vì lý do gì đi nữa cũng đều khiến cho các cặp đôi cảm thấy băn khoăn, khó xử không biết nên lựa chọn, quyết định như thế nào cho đúng. Một bên là gia đình, một bên là tình yêu, bên nào cũng quan trọng nên thật khó để đưa ra quyết định đúng không em? Bây giờ chúng ta sẽ cùng nhau trao đổi về câu chuyện của em.

Trong câu chuyện của em, em chia sẻ rằng bố mẹ phản đối mối quan hệ của em và bạn trai là vì hai em cùng họ, nhưng thực tế thì “không có quan hệ huyết thống nào”. Theo như nghiên cứu về mặt y học người ta chứng minh rằng hôn nhân cận huyết có thể sinh con dị dạng hoặc mang bệnh tật di truyền như: mù màu (không phân biệt được màu đỏ và màu xanh), bạch tạng, da vảy cá... Thế nên, về mặt đạo đức hay về mặt pháp luật người ta đều cấm những cuộc hôn nhân cận huyết. Nhưng như thế nào được xem là hôn nhân cận huyết?

Ta có thể hiểu, “Kết hôn cận huyết thống là hôn nhân giữa nam và nữ trong cùng họ hàng thân thuộc trong phạm vi 3 đời”. Đời thứ nhất- cha mẹ; đời thứ hai- anh chị em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha; đời thứ ba- anh chị em con chú con bác, con cô con cậu con dì. Theo quy định tại Khoản 2 – Điều 5 –Luật Hôn nhân và gia đình (2014) quy định về các hành vi bị cấm trong hôn nhân gia đình: "Cấm kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng”. Chính vì vậy, nếu mối quan hệ giữa em và người yêu em không nằm trong phạm vi 3 đời thì việc hai em yêu nhau, kết hôn với nhau là hòan toàn bình thường.

Trong trường hợp của em, việc cấm cản của bố mẹ em có thể là do bố mẹ chưa hiểu đầy đủ về mặt pháp luật, hoặc đó chỉ là ý muốn chủ quan của bố mẹ mà thôi thậm chí nguyên nhân có thể đến từ lý do khác nhưng bố mẹ không nói "thẳng" ra mà thôi. Tôi không biết khi bố mẹ không ủng hộ thì em và người yêu đã làm gì để thuyết phục bố mẹ? Nếu hai em chưa làm gì thì em có thể tìm hiểu nguyên nhân khiến bố mẹ phản đối thực sự là gì, là bố mẹ chưa hiểu rõ về mặt pháp luật, sợ sau này ảnh hưởng đến cuộc sống tương lai của em hay còn nguyên nhân nào khác.

Nếu nguyên nhân liên quan đến pháp luật thì em có thể tìm hiểu về mặt pháp luật và có những cuộc nói chuyện, trao đổi với bố mẹ về vấn đề này. Hoặc nếu việc em nói chuyện trực tiếp với bố mẹ là khó khăn thì em cũng có thể nhờ ai đó trong gia đình có tiếng nói với bố mẹ em tác động thêm vào để bố mẹ em hiểu được khi hai em đã nằm ngoài phạm vi 3 đời thì việc kết hôn không có vấn đề gì cả. Bên cạnh việc trao đổi, thuyết phục bố mẹ thì em cũng có thể tìm cách để cho bố mẹ thấy được tình cảm chân thành của hai em, cho bố mẹ thấy được người yêu em tốt như thế nào, hai người hòa hợp với nhau ra sao, các em đã trưởng thành và độc lập như thế nào trong cuộc sống…

Hy vọng khi bố mẹ em hiểu rõ hơn về mặt pháp luật, cùng với việc thấy được tình cảm chân thành của hai em thì bố mẹ sẽ dần ủng hộ mối quan hệ này. Trong trường hợp em đã tìm mọi cách đã thuyết phục nhằm có được sự đồng ý của bố mẹ nhưng không được thì em hoàn toàn có những quyết định của riêng em khi đã ở vào độ tuổi trưởng thành. Nếu tình yêu em dành cho đối phương đủ lớn thì em có thể gìn giữ mối quan hệ này bởi nguyên nhân cấm cản của gia đình thực sự không hợp lý. Bố mẹ nào cũng đều yêu thương con và mong muốn con mình được hạnh phúc, nên chỉ cần em sống hạnh phúc, vui vẻ thì bố mẹ em sẽ hiểu và dần chấp nhận thôi em ạ.