Lấy ví dụ để chứng minh tuyến yên tiết học môn điều khiển sự hoạt động của các tuyến nội tiết khác
Bài này không có nguồn tham khảo nào. Mời bạn giúp cải thiện bài bằng cách bổ sung các nguồn tham khảo đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. Nếu bài được dịch từ Wikipedia ngôn ngữ khác thì bạn có thể chép nguồn tham khảo bên đó sang đây. Tuyến yên hay còn gọi là tuyến não thùy là một tuyến nội tiết có kích thước bằng hạt đậu và khối lượng 0.5g (0.018 oz) nằm ở sàn não thất ba, trong hố yên của thân xương bướm. Đây là một tuyến quan trọng giữ vai trò chỉ đạo hoạt động của hầu hết các tuyến nội tiết khác.
Vị trí tuyến yên (mũi tên) Mô phỏng tuyến yên trong não [Chỉnh sửa cơ sở dữ liệu Wikidata] Đặc biệt tuyến yên có vai trò sản xuất hormone tăng trưởng (viết tắt là GH) quyết định đến sự phát triển chiều cao. Khi tuyến yên hoạt động bình thường, nó sẽ tiết ra rất nhiều hormone tăng trưởng, đặc biệt là trong khi ngủ (từ 10:00 đến 1:00 sáng). Hormone tăng trưởng ảnh hưởng đến hầu hết các mô của cơ thể, làm tăng số lượng và kích thước của các tế bào [1] Ngoài ra, tuyến yên cũng tạo ra sự tương tác giữa hormone tăng trưởng và somatomedin trong chuyển hóa protein để thúc đẩy tăng trưởng sụn và tăng trưởng cơ thể và kích thích sự kết hợp của sulfate vào sụn. Đồng thời, dưới tác dụng của hormone tăng trưởng, lipid được sử dụng để tạo ra năng lượng cần thiết để tiết kiệm protein cho sự tăng trưởng cơ thể và kích thích tăng trưởng chiều cao tối đa.
Dựa vào hình thể, nguồn gốc thai và chức năng, người ta chia tuyến yên làm ba thùy: thùy trước, thuỳ giữa và thuỳ sau.
Thùy trước được chia làm 3 phần: phần phễu, phần trung gian, và phần xa (hay phần hầu).
Thùy trước tuyến yên có tính chất là một tuyến nội tiết thật sự, nó gồm hai loại tế bào:tế bào ưa acid tiết ra hormon GH và Prolactin, tế bào ưa kiềm tiết ra ACTH, TSH, FSH, LH, Lipoprotein...
Chức năng: các hormon này tham gia vào rất nhiều hoạt động quan trọng của cơ thể như: quyết định sự tăng trưởng của cơ thể (GH), sự tăng trưởng và phát triển các tuyến sinh dục (LH, FSH). Đặc biệt các hormon tuyến yên còn có tác động điều hòa hầu hết các tuyến nội tiết khác, nên người ta gọi tuyến yên là đầu đàn trong các tuyến hệ nội tiết.
Gồm các tế bào giống như các tế bào mô thần kinh đệm,các tế bào này không có khả năng bài tiết hormon. Chúng chứa các hormon do vùng dưới đồi bài tiết ra đó là Vasopressin và Oxytoxin.
Chức năng của Vasopressin (ADH):hay còn gọi là hormon làm tăng hấp thu nước ở ống lượn xa và ống góp. Nếu thiếu hormon này thì nước không thể tái hấp thu ở thận gây bệnh đái tháo nhạt. Oxytoxin: đây là hormone làm tăng co bóp cơ tử cung. Phụ nữ có thai thường có nồng độ hormone này tăng cao trong máu. Đến giai đoạn sinh, tác dụng của oxytoxin làm co bóp mạnh cơ tử cung và đẩy thai nhi ra ngoài
Thường phát triển mạnh ở động vật cấp thấp, ở người chỉ phát triển ở trẻ nhỏ. Thuỳ giữa tuyến yên tiết ra MSH có tác dụng phân bố sắc tố da.
Động mạch cung cấp máu cho tuyến yên là hai nhánh: động mạch tuyến yên trên và động mạch tuyến yên dưới, cả hai đều xuất phát từ động mạch cảnh trong.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tuyến_yên&oldid=67953129”
Tuyến yên là gì? Cơ quan này nằm ở vị trí nào? Vai trò của nó đối với các hoạt động sinh lý trong cơ thể quan trọng ra sao? Hãy cùng giải đáp những thắc mắc của bạn thông qua bài viết hữu ích sau. Ngoài ra, một số bệnh lý liên quan đến tuyến yên cũng sẽ được MEDLATEC chia sẻ. 1. Tuyến yên nằm ở đâu, hoạt động của nó diễn ra như thế nàoTuyến yên là một cơ quan thuộc tuyến nội tiết, có kích thước tương đương với một hạt đậu (khoảng 1cm) và trọng lượng nhỏ chỉ (khoảng 0,5 g). Tuyến yên nằm ở đâu - vị trí thân xương bướm, trong lòng hố yên. Mặc dù có kích thước nhỏ bé nhưng vai trò của cơ quan này không thể thay thế Cơ quan nội tiết này tuy nhỏ bé nhưng vẫn được phân ra thành 3 thùy theo cấu trúc giải phẫu, mỗi thùy có những đặc trưng và vai trò khá độc lập. Thùy trướcCòn được gọi là tuyến yên bạch, so với thùy sau thì thùy trước có kích thước lớn hơn gồm có ba phần: phần phễu, phần trung gian và phần xa. Thùy trước có vai trò tiết nhiều loại hormone thông qua các tế bào tuyến, mỗi một tế bào tuyến sẽ tiết xuất ra một loại hoocmon.
Hormone TSH cũng có ảnh hưởng, tác động đến các tuyến nội tiết khác Thùy giữaPhần cơ quan này chỉ phát triển ở cơ thể trẻ nhỏ và một số loài động vật bậc thấp. Có chức năng phân bố đồng đều các sắc tố trên da thông qua sự hoạt động của hormone MSH. Thùy sauMặc dù không có chức năng bài tiết hormone nhưng đây là nơi hoạt động mạnh mẽ của các tế bào thần kinh đệm, cũng là phần kéo dài của hệ thần kinh. Vì vậy đây còn được gọi là thùy thần kinh. Phần thùy sau gồm có các loại hoocmon:
Hầu hết các cơ quan trong cơ thể để cần đến sự góp mặt của tuyến yên 2. Một số bệnh lý phổ biến liên quan đến cơ quan này là gì?Vì đây là một cơ quan đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể cho nên nếu tuyến yên gặp phải các bệnh lý bất thường, chúng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Một số bệnh lý thường gặp có thể kể đến như sau: Suy tuyến yênĐây là dạng bệnh lý tiến triển trong thầm lặng, có thể tích tụ trong một khoảng thời gian dài bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Sau đó là một loạt các triệu chứng xuất hiện đột ngột, nhưng không có tính chất đặc trưng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Bao gồm:
Đột quỵ tuyến yênBệnh lý có nhiều nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ, tiêu biểu là các bệnh nhân mắc phải những bệnh lý nền như tăng huyết áp, chấn thương đầu, từng thực hiện đại phẫu tim, hay đang được điều trị với thuốc chống đông máu,… Các triệu chứng thường khởi phát đột ngột, mang tính chất cấp tính. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp chỉ xuất hiện từ từ hay bán cấp, bao gồm:
U tuyến yênBệnh xảy ra do tình trạng tăng hoặc giảm bất thường của hoocmon Prolactin tại cơ quan này, dẫn đến các khối u nội tiết. Nếu được can thiệp và chữa trị kịp thời, bệnh nhân sẽ không gặp vấn đề nguy hiểm gì. Ngược lại, nếu phát hiện quá trễ, người bệnh có thể phải duy trì việc điều trị suốt đời và mắc các biến chứng khác như hội chứng Cushing, mất kinh nguyệt, mất khả năng sinh sản, tăng đường huyết, tăng huyết áp,… Đái tháo nhạtTình trạng suy giảm hoocmon ADH có thể khiến các chức năng sinh lý diễn ra tại thận bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, bệnh lý này có tính đe dọa cao với tính mạng của bệnh nhân. Bạn nên lưu ý và cẩn trọng khi cơ thể xuất hiện những triệu chứng sau:
Tình trạng đi tiểu quá nhiều lần trong ngày có thể liên quan đến bệnh đái tháo nhạt Vì đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể, cho nên nếu tuyến yên gặp phải các vấn đề bất thường đều có khả năng gây tổn hại đến sức khỏe. Vì vậy, bạn nên đến thăm khám định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín để phát hiện và can thiệp kịp thời nếu có các dấu hiệu bất thường. |