Mẹo chữa tắc tia sữa nhanh nhất

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Hoàng Thị Ánh Tuyết - Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Tắc tia sữa có thể gặp trong bất cứ thời điểm nào sau khi sinh. Tuy nhiên thường hay gặp nhất là trong tuần lễ đầu tiên. Khoảng 15% phụ nữ cho con bú bị cương vú, căng tức, đôi khi cũng gặp trường hợp tắc tia sữa bị sốt hay tắc tia sữa thành cục cứng.

Tắc tia sữa là hiện tượng khá phổ biến ở những bà mẹ sau khi sinh con lần đầu chưa có kinh nghiệm. Tắc tia sữa là tình trạng sữa mẹ bị giữ lại bên trong các ống dẫn sữa ở bầu ngực. Hiện tượng này có thể khiến việc cho con bú cũng như hút sữa để tích trữ gặp nhiều khó khăn, đau đớn.

Tuy bệnh tắc tia sữa không đe dọa đến tính mạng nhưng nếu không điều trị kịp thời nó có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho mẹ, ví dụ như viêm vú từ đó gây ra nhiễm trùng hay áp xe vú rất nguy hiểm. Áp xe vú lâu dần trở thành các dải xơ hóa hay u xơ tuyến vú. Ngoài ra, tắc tia sữa còn làm cho quá trình tạo sữa bị ảnh hưởng, dần dần người mẹ sẽ mất sữa, buộc dừng hẳn việc cho con bú và phải nuôi trẻ bằng sữa ngoài.

Vài ngày sau sinh, bà mẹ cảm thấy vú nóng, nặng và cứng. Sữa bắt đầu được tiết ra thành các tia sữa trong tuyến vú căng sữa có cảm giác như nổi cục, mặc dù dịch sữa vẫn được tiết ra. Ðây là hiện tượng căng sữa thường xảy ra vào ngày thứ 2-3 sau sinh. Nếu không được can thiệp kịp thời, tắc tia sữa có thể làm cho mẹ dễ bị nhiễm trùng, sốt, trầm cảm sau sinh...

Tắc tia sữa không được can thiệp kịp thời có thể làm cho mẹ bị nhiễm trùng, sốt

Dấu hiệu đầu tiên của hiện tượng tắc tia sữa là khi sờ vào bầu vú, mẹ cảm nhận được một hoặc nhiều điểm cứng. Ngực căng cứng và to hơn so với bình thường, mức độ căng cứng càng lúc càng tăng dần, cảm giác đau nhức và không tiết sữa hoặc ra ít, vắt cũng không ra. Sữa không tiết ra hoặc tiết ra rất ít, ngay cả khi mẹ chủ động vắt sữa. Một vài trường hợp bà mẹ tắc tia sữa bị sốt hay tắc tia sữa có cục co cứng nếu sữa đã ứ đọng nhiều ở bên trong. Việc khai thông ống dẫn sớm sẽ làm giảm tình trạng bệnh và hạn chế hậu quả do tắc kéo dài.

Với tắc tia sữa thì cần dùng các biện pháp vắt sữa để thông tia

Với tắc tia sữa thì cần dùng các biện pháp vắt để thông tia [có thể vắt sữa mẹ bằng tay hoặc dùng máy hút sữa], khi tia sữa thông sẽ hết sốt, tránh được viêm và tạo áp-xe mà không cần dùng kháng sinh. Trường hợp tắc tia sữa lâu trở thành viêm nhiễm nặng ở tuyến vú hoặc thành áp-xe tuyến vú thì cần dùng kháng sinh toàn thân [tiêm hoặc uống], nếu không khỏi thì phải kết hợp trích tháo mủ sau khi đã dùng kháng sinh.

Trong trường hợp bà mẹ tắc tia sữa bị sốt cao thì bé bú sữa mẹ sẽ có biểu hiện rối loạn tiêu hóa [đi đại tiện phân bọt, chất xanh, thậm chí tiêu chảy nếu sữa lẫn mủ]. Vì vậy, trong thời gian điều trị tắc tia sữa bị sốt cao thì không nên cho bé bú bên vú bệnh mà cần hút bỏ đến khi khỏi mới cho bú lại. Phòng viêm và áp-xe vú là không để tắc tia sữa. Khi đầu vú bị nứt hoặc xây xát, cần điều trị tích cực.

Trong trường hợp tắc tia sữa có cục co cứng, không thoải mái ở vùng ngực, bạn nên cho trẻ bú nhiều lần để hút bớt sữa ra, hoặc dùng tay nắn nhẹ vắt sữa, kết hợp chườm ấm bầu vú giúp thông tia sữa, nhẹ nhàng massage bầu vú trong khi con đang bú hoặc đang hút sữa bằng máy. Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến khích bạn nên nghỉ ngơi thật nhiều, bổ sung thêm nước để sữa tiết ra đều đặn hơn.

Nếu sau vài ngày tình trạng tắc tia sữa có cục co cứng vẫn tiếp diễn bạn nên dùng 1 bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng 2 bàn tay ép vào nhau. Vừa ép vừa day sẽ làm tan các vị trí sữa đã đông kết nằm ở sâu trong bầu vú, day từ từ theo vòng tròn, tăng dần, khoảng 20 lần, rồi lại làm ngược lại, làm nhiều lần. Mặt khác vừa day, vừa chườm ấm vào bầu vú, có thể sử dụng kết hợp với máy hút sữa để hút sữa ra.

Trường hợp đã thử những biện pháp trên mà tình hình không được cải thiện cần đến bệnh viện để thầy thuốc khám bệnh và điều trị kịp thời, tránh để lâu gây biến chứng áp-xe tuyến vú rất nguy hiểm. Hiện nay, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec áp dụng phương pháp tác động cột sống để điều trị tắc tia sữa sau sinh mà không cần dùng đến thuốc. Với Phương pháp Tác động cột sống, kỹ thuật viên điều trị chủ yếu sử dụng phần mềm đầu ngón tay tác dụng vào cột sống phía lưng của bệnh nhân để điều chỉnh, khai thông tuyến sữa, giúp thông tia, làm mềm bầu vú. Do vậy trong trường hợp cấp thiết, thai phụ nên đến bệnh viện để được thăm khám và xử trí kịp thời, tránh những biến chứng không đáng có.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Hướng dẫn rã đông sữa mẹ đúng cách

XEM THÊM:

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Bùi Đức Hoàn - Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Tắc tuyến sữa xảy ra do mức độ tiết sữa tăng cao trong những ngày đầu sau sinh, đặc biệt là đối với những bà mẹ sinh con đầu lòng, chưa có kinh nghiệm. Sữa mẹ có vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho bé, gây đau, tức bầu vú của mẹ nên cần được xử lý để lưu thông.

Tắc tuyến sữa là tình trạng thường xảy ra vào những ngày đầu mới sinh hoặc vào thời kỳ cho con bú do ống dẫn sữa không thông làm sữa được sản xuất nhưng không thoát ra được. Từ đó, khiến bầu ngực mẹ căng cứng sưng to, đau nhức, nếu kéo dài sẽ gây sốt cao dẫn đến các biến chứng nguy hiểm có thể phải dùng kháng sinh hoặc thủ thuật để chữa trị. Khi tắc tia sữa xảy ra, sữa có thể tích tụ và tạo thành cục u ở vú.

• Không cho con bú sớm và thường xuyên: Sữa tiết ra trong những ngày đầu tiên sau sinh là sữa non, rất nhiều chất dinh dưỡng và có độ sánh cao nên dễ gây ra hiện tượng tắc sữa.
• Không vắt sữa non thừa sau khi bú. Các bà mẹ đã cho con bú sữa non ở ngay những ngày đầu tiên nhưng vẫn bị tắc sữa là vì không vắt hết sữa non thừa sau khi cho con bú hoặc vắt sữa không đúng cách dẫn đến vẫn còn 1 lượng sữa non đọng lại gây ra tắc sữa.
• Cảm cúm, sốt: Mẹ ốm mệt dẫn đến không cho bé bú đều đặn làm sữa khó lưu thông và gây ra tắc sữa.
• Nhiễm khuẩn: Vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua đầu vú và hệ thống ống tuyến vú. Khi hệ thống ống dẫn sữa bị nhiễm khuẩn sẽ bị hẹp gây cản trở sữa thoát ra ngoài.
• Stress: Sản phụ bị căng thẳng tinh thần trong thời kỳ cho con bú hoặc có chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý... cũng làm tăng nguy cơ tắc tia sữa [qua giảm tiết oxytocin].
• Động tác bú: Bé bắt và ngậm vú không tốt, bú không đủ mạnh làm sữa dư nhiều trong vú gây tắc sữa.
• Kích thước áo ngực quá chật làm ống dẫn tuyến sữa bị đè nén gây tắc sữa.

Kích thước áo ngực quá chật làm ống dẫn tuyến sữa bị đè nén gây tắc sữa

• Cai sữa đột ngột cho con.
• Có sẹo ở vú do phẫu thuật.

Bầu vú căng [ở một hoặc hai vú hoặc cả hai], tức và đau hơn và tiến triển nặng lên. Sau cho bé bú thì triệu chứng giảm đi. Người mẹ có thể cảm thấy mệt mỏi, nhức đầu và sốt cao. Khi sờ lên vú, cảm nhận thấy có những khối tròn bề mặt gồ ghề, cứng với nhiều kích thước khác nhau, chạm vào rất đau. Dấu hiệu tiêu biểu nhất là khi nặn hoặc hút hoặc cho con bú thì không thấy sữa từ bầu sữa chảy ra.

Chi tiết về sự phát triển của thai nhi qua từng tuần, cha mẹ nào cũng nên tìm hiểu:

Massage vú trong tắc tia sữa chỉ là một trong nhiều cách giúp làm mất khối tắc. Massage vú đúng cách là massage nhẹ nhàng nhưng phải tạo được 1 lực chắc chắn tương đối lên nơi đang bị tắc, massage từ nơi tắc hướng về phía núm vú.

• Thực hiện massage vú bằng cách dùng 2 lòng bàn tay xoa bóp nhẹ nhàng 2 bầu ngực [khoảng 30 giây] rồi dùng 5 ngón tay chụm lại vê quầng vú.
• Thời điểm massage là bất kỳ lúc nào, có thể trước, trong hoặc sau khi cho con bú.

• Chườm ấm: Giúp làm tan ra dòng sữa bị tắc. Nên chú ý nhiệt độ nước dùng để chườm, không nên quá nóng tránh bị bỏng da. Có thể dùng khăn nhúng nước ấm đắp lên hoặc ngâm mình và toàn bộ ngực vào bồn nước ấm, vừa ngâm vừa kết hợp massage ngực bị tắc.
• Thay đổi nhiều tư thế cho con bú: Mỗi tư thế bú sẽ tác động lực hút mạnh nhất trên những tia sữa khác nhau. Trong trường hợp tắc sữa nhẹ thì chỉ cần thay đổi tư thế bú thôi, là có thể làm thông tia. Trong khi cho bú tiếp tục kết hợp massage nhẹ nhàng lên vùng bị tắc.

Thay đổi nhiều tư thế cho con bú

• Vắt sữa bằng tay: Dùng tay massage bầu sữa bị tắc thì những túi sữa vón cục ở bên trong sẽ dần tan ra. Phương pháp này áp dụng hiệu quả với các trường hợp bị tắc tia sữa ở mức độ nhẹ. Thực hiện bằng cách dùng 1 bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng 2 bàn tay ép vào nhau. Vừa ép vừa day tại vị trí sữa đông. “Đè ép” nhẹ nhàng trong mức đau có thể chịu đựng, day từ từ theo vòng tròn, tăng dần, khoảng 20 – 30 lần, rồi lại làm ngược lại và thực hiện lặp lại nhiều lần.

Điều trị tắc tia sữa sau sinh không phải đơn giản, tùy theo trường hợp và mức độ tắc sữa mà mẹ có kết quả cải thiện hoặc không. Tuy nhiên, khi tình hình không khả quan sau khi đã áp dụng các cách nêu trên, các bà mẹ nên tìm đến phương pháp tác động cột sống để điều trị tắc tia sữa sau sinh mà không cần dùng đến thuốc. Với Phương pháp Tác động cột sống, kỹ thuật viên điều trị chủ yếu sử dụng phần mềm đầu ngón tay tác dụng vào cột sống phía lưng của bệnh nhân để điều chỉnh, khai thông tuyến sữa.

Đối với các trường hợp viêm có thể tác dụng nhẹ vào phần gây ức chế tuyến sữa.

Massage theo phương pháp xoắn ốc hoặc hình quạt hướng về đầu vú giúp cải thiện tình trạng tắt tia sữa. Khi bị đau, cương vú gây sốt cần khám để tránh dẫn đến áp xe vú rất nguy hiểm. Hiện nay, Vinmec đã có dịch vụ thông tia sữa bằng sóng lazer.

Tác động cột sống điều trị phục hồi nguồn sữa mẹ, tắc tia sữa, thiếu sữa, mất sữa là 1 trong 17 bệnh lý mà Phòng Tác động cột sống tại Vinmec Times City được công nhận khám và điều trị hiệu quả.

Để phòng tránh tắc tia sữa sau sinh và giúp cho cuộc đẻ diễn ra suôn sẻ, an toàn, thai phụ cần hiểu rõ:
- Quy trình cuộc chuyển dạ diễn ra như thế nào, thường kéo dài trong bao lâu để có hướng sinh thường hay sinh mổ, bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho thai nhi.

Để xóa tan nỗi lo đau đớn khi sinh nở, Vinmec cung cấp chương trình Thai sản trọn gói với dịch vụ “đẻ không đau” trọn vẹn trong khi sinh và sau khi sinh bằng kỹ thuật gây tê màng cứng không morphin và gây tê thần kinh thẹn. Trong suốt quá trình sinh, sản phụ sẽ được các hộ lý hướng dẫn cách rặn đẻ và thở đúng cách, bé sẽ chào đời chỉ trong 10 - 15 phút. Sau khi sinh, bé sẽ được chăm sóc trong phòng vô trùng trước khi được đưa trở về với mẹ.

Sản phụ sẽ được nghỉ ngơi tại phòng bệnh cao cấp, được thiết kế theo tiêu chuẩn khách sạn quốc tế, 1 mẹ 1 phòng với đầy đủ trang thiết bị tiện nghi, hiện đại. Mẹ sẽ được các chuyên gia dinh dưỡng tư vấn phương pháp nuôi dưỡng bé trước khi xuất viện, hướng dẫn phòng tránh tắc tia sữa sau sinh. Tái khám sau sinh với cả mẹ và bé với các bác sĩ Sản khoa và Nhi khoa hàng đầu.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM: