Giáo dục 29/03/2018 15:29
TTTĐ - Mê game, nghiện game ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tâm lý của người chơi. Nhiều gia đình đã phải sử dụng đến những biện pháp mạnh để mong con bỏ game. Tuy nhiên, có trường hợp bị phản tác dụng.
>> Giới trẻ mê game online: Điên đảo trong thế giới ảoBài 2: Trò chơi ảo, hậu quả thậtTheo Bác sỹ La Đức Cương, nguyên Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương I, lượng thanh, thiếu niên mê game ngày càng gia tăng. Nghiêm trọng hơn, người mê game, nghiện game còn dẫn đến nhiều hệ lụy về tâm lý và sức khỏe. Trường hợp mà bác sĩ Cương nhớ nhất là bệnh nhân Nguyễn Văn N. 16 tuổi, ở Hà Nội.
N. là học sinh trường chuyên, luôn nằm trong đội tuyển thi học sinh giỏi. Trong khoảng một năm gần đây, N. bỗng dưng bỏ bê học hành và mọi việc, suốt ngày ăn nằm bên máy tính. Cứ có thời gian là N. sử dụng điện thoại hoặc máy tính để chơi game.
Một thời gian sau, nam sinh này xuất hiện tình trạng mất ngủ, dễ buồn, dễ khóc, mất định hướng, không biết mình phải làm gì, học hành sa sút, sinh hoạt đảo lộn. Cứ khi ngủ, bệnh nhân lại muốn ngồi dậy để sử dụng điện thoại. Dần dần bệnh nhân rơi vào trạng thái không trung thực, giả dối, mất lòng tin.
Quán net Green game tại 71 phố Phùng Khắc Khoan [Thanh Xuân, Hà Nội] lúc gần 22hĐiều khiến gia đình kinh ngạc hơn cả là tính tình của N. thay đổi hoàn toàn. N. dửng dưng với mọi thứ xung quanh và lúc nào trái ý là cậu nổi khùng hoặc cáu bẳn.
Gia đình phát hiện sớm và đưa con đến Bệnh viện tâm thần Trung ương I để điều trị tâm lý. BS kết luận, N. chơi game nên dẫn đến trầm cảm.
Sau hai tuần điều trị, cảm xúc của nam sinh khá hơn, có lòng tin hơn vào cuộc sống. Bệnh nhân giảm cảm giác thôi thúc sờ điện thoại.Anh Đinh Ngọc Trúc ở quận Long Biên, Hà Nội chia sẻ, con trai anh năm nay 16 tuổi cũng bị xoáy vào vòng cuốn ma lực, hấp dẫn của game. Do hai vợ chồng li hôn nhau, anh phải đi làm suốt ngày nên con ở với ông bà nội. Ông bà nội cũng chăm lo cho cháu nhưng có lẽ vì game có sức hấp dẫn quá lớn nên con anh không thể cưỡng lại. Có hôm, ban đêm cháu lẻn trốn khỏi nhà đi chơi game đến sáng hôm sau. Mê game, cháu bỏ bê chuyện học hành, trốn tiết liên tục. Cả gia đình ngăn cản, dọa nạt, roi vọt… con cũng không dứt được. Đến một ngày, nhà trường thông báo cho nó thôi học vì số ngày nghỉ trong tháng quá nhiều. Lúc đó nó mới học lớp 9. Cho đến bây giờ, khi cháu đang học trường nghề thì vẫn chứng nào tật ấy, thường xuyên bỏ nhà đi chơi game. Một tháng có đến vài lần cả nhà nháo nhào đi khắp các quán game để tìm con.
Nhiều gia đình, khi phát hiện ra con mình nghiện game, họ đều áp dụng nhiều cách cai nghiện game, trong đó không ít cha mẹ dùng bạo lực. Hết đánh mắng, thậm chí là trói, hạ nhục để con “xấu hổ” tránh xa game… Tuy nhiên, hầu hết đều không thành công.
Các chuyên gia tâm lý cho rằng, khi phát hiện con em mình nghiện game, phụ huynh cần bình tĩnh suy xét để có những biện pháp can thiệp hiệu quả. Họ cần hiểu rằng, để từ bỏ được việc chơi game, trẻ phải mất một khoảng thời gian khá dài, trong đó rất cần sự giúp đỡ kiên trì, bền bỉ từ những người thân trong gia đình. Thay vì đưa ra những hình phạt hà khắc có tính chất làm nhục, khiến trẻ cảm thấy bị tổn thương nghiêm trọng, cha mẹ cần gần gũi, phân tích để chúng hiểu được đúng sai. Đồng thời căn cứ vào mức độ bị ảnh hưởng về thể chất, tâm thần của trẻ, phụ huynh cần khẩn trương đưa trẻ đến các cơ sở y tế để khám và có hướng điều trị thích hợp.
Khi trẻ mắc lỗi, phụ huynh có quyền đưa ra các hình thức kỉ luật hay phê bình nhưng tuyệt đối không được dùng hình phạt nhằm hạ thấp nhân phẩm. Để tránh xảy ra những hậu quả đáng tiếc từ game online, các nhà trường cần có nhiều buổi tuyên truyền, hoạt động ngoại khóa. Các gia đình nên có biện pháp phòng ngừa cho trẻ ngay từ đầu như không nên để trẻ quá nhàn rỗi, tránh cho trẻ tiếp xúc nhiều với game, hạn chế và kiểm soát trẻ khi truy cập mạng Internet, quan tâm gần gũi trẻ, hướng chúng đến những trò chơi bổ ích, lành mạnh, các hoạt động tập thể, vì cộng đồng…
Người nghiện game bị trầm cảm có thể có hành vi tự sát Bác sỹ La Đức Cương, nguyên Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương I, cho biết, nhiều người nghiện game rồi trầm cảm, có hành vi tự sát. “Cách đây không lâu, một sinh viên năm thứ hai đại học đã tự sát do nghiện game. Sau khi tìm hiểu nguyên nhân, các bác sĩ phát hiện sinh viên này bị trầm cảm do nghiện game nặng” ông Cương kể. Bác sỹ La Đức Cương, nguyên Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1Đặc biệt, người nào càng chơi game giỏi thì nguy cơ trầm cảm càng cao. Bởi họ có tâm trạng chán nản, không còn gì để chinh phục, không có động lực phấn đấu, không tìm được niềm vui trong cuộc sống. Bác sỹ La Đức Cương cảnh báo, các tranh chấp trong game online giống như một thứ doping gây kích thích rất mạnh nên lúc chơi không ai thấy mệt. Tuy nhiên, khi chơi xong thì tất cả đều rã rời cả thể xác lẫn tinh thần vì vậy dẫn đến bỏ bê công việc. Chơi game trong 30 phút còn mệt hơn làm việc và học tập trong 3 giờ. Đó là lý do người nghiện game luôn lờ đờ, bồn chồn, mất ngủ và dẫn tới trầm cảm. Xu hướng gia tăng nguy cơ rối loạn tâm thần do chơi game ở Việt Nam rất đáng báo động. Trong trường hợp trẻ có những dấu hiệu như lầm lì, hay cáu gắt, không thích giao tiếp với mọi người, mắt hay nhìn xuống, bàn tay bị chai thì nên đưa đến các cơ sở về sức khỏe tâm thần để điều trị sớm, cắt nghiện. |
| Nguyễn Lê Hiếu - Học viên trường nghề tại quận Long Biên [Hà Nội]: Trước đây, khi đang “lạc lối” trong quán net, bố em tìm ra em, đánh, chửi em ngay tại quán net. Sau đó về đến nhà bố lại tiếp tục đánh em. Thậm chí trói lại, lôi ra ngoài đường để em cảm thấy xấu hổ mà bỏ game. Lúc đó em sợ nhưng vẫn nghĩ rằng: “Kệ. Mai em lại tiếp tục chơi”. Mê game rất khó bỏ, nếu bố mẹ làm biện pháp tâm lý, khuyên nhủ, phân tích thiệt hơn thì sẽ tác động vào tâm lý em, từ đó em suy nghĩ và quyết tâm không chơi nữa. |
[Còn nữa]
Ngày 18-6-2019, Tổ chức Y tế Thế giới [WHO] công nhận chứng nghiện trò chơi điện tử là một bệnh lý trong danh sách phân loại bệnh quốc tế [ICD].
Theo WHO, nghiện game là một bệnh tâm thần. Trong nhiều năm qua, nghiện game và những hệ quả do nghiện game gây ra là vấn đề xã hội nhức nhối ở Việt Nam.
Những người nghiện game, đặc biệt là giới trẻ, có thể bị suy giảm sức khỏe thể chất và tâm lý, xao nhãng học hành, công việc, xa rời các quan hệ gia đình, xã hội, thậm chí có những hành vi vi phạm pháp luật. Nhiều sự việc đau lòng xuất phát từ nghiện game đã xảy ra. Ngay đầu tháng 6 vừa qua, nam sinh lớp 11 tại huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, giấu bé trai 5 tuổi dẫn đến cái chết thương tâm là do “làm theo game”. Hay câu chuyện đau lòng về một sản phụ và con đột tử ở phòng sinh trong khi chồng không hay biết vì mải chơi game khiến chúng ta cần suy ngẫm nhiều hơn về vấn đề này.
Trong các tác phẩm “Phân công lao động xã hội” [The Division of Labor in Society] và “Tự tử” [Suicide], nhà xã hội học người Pháp Emile Durkheim sử dụng khái niệm “anomie - sự sai lệch” để mô tả tình trạng xã hội vô chuẩn, nhất là trong những thời kỳ xã hội biến đổi nhanh.
Nhà xã hội học Anthony Giddens cho rằng “sai lệch xã hội là sự không tuân theo các chuẩn mực đã được chấp nhận bởi số đông người trong cộng đồng hoặc xã hội”. Nói cách khác, sai lệch xã hội là những hành vi, cách ứng xử, thái độ, niềm tin, phong cách vi phạm các chuẩn mực, đạo đức và sự mong đợi của xã hội. Chơi game có thể không phải là sai lệch xã hội nhưng nghiện game là một dạng sai lệch. Những hành vi sai trái do nghiện game là hành vi lệch chuẩn, lệch chuẩn so với các giá trị đạo đức, chuẩn mực ứng xử của gia đình, cộng đồng và quy định của pháp luật.
Xã hội là một hệ thống gồm nhiều bộ phận khác nhau có mối liên hệ chặt chẽ, thực hiện các chức năng riêng để tạo ra sự ổn định. Khi các bộ phận này không thực hiện được tốt chức năng, vai trò của mình sẽ đến đến sự “rối loạn cấu trúc xã hội” và các chuẩn mực không còn được duy trì. Từ đó, các hiện tượng sai lệch xã hội xuất hiện. Nghiện game về bản chất là do gia đình, nhà trường, cộng đồng chưa thực hiện tốt vai trò giáo dục, kiểm soát, điều chỉnh hành vi, thiếu quan tâm đến tâm sinh lý của người nghiện game. Các dịch vụ xã hội chưa đáp ứng được nhu cầu vui chơi, giải trí của giới trẻ để tránh họ sa đắm quá mức các trò chơi điện tử. Hệ thống pháp luật cũng chưa làm tốt chức năng kiểm soát và điều chỉnh vấn đề này. Hiện nay, chưa có quy định cụ thể nào về thời gian tối đa được chơi game trong một ngày của một người. Dù Nghị định số 72/2013/NĐ-CP quy định các quán game không được hoạt động từ 22 giờ đêm đến 8 giờ sáng hôm sau [Điều 36] thì hiện tượng chủ quán tổ chức cho “chơi chui thâu đêm” không phải là hiếm. Việt Nam cũng còn thiếu các quy định quản lý thị trường game, đặc biệt là game trên các thiết bị di động.
Trong hơn ba thập kỷ tiến hành đổi mới và hội nhập, Việt Nam đã chứng kiến những biến đổi kinh tế, văn hoá và xã hội sâu sắc. Trong quá trình đó, một số giá trị, chuẩn mực không còn phù hợp với đời sống bị giải thể và xã hội thiết lập những chuẩn mực mới phù hợp hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả các cá nhân, nhóm xã hội thích ứng ngay được với sự thay đổi này.
Hiện nay, game là một ngành công nghiệp [Video game industry] không khói, tạo ra nhiều việc làm và đem lại doanh thu lớn. Năm 2019, thị trường game toàn cầu đạt mức tăng trưởng hơn 7% với doanh thu 148,8 tỷ USD và dự báo sẽ tăng lên 189,6 tỷ USD vào năm 2020. Những game thủ chuyên nghiệp xem việc chơi game là một nghề.
Thế nhưng, nhiều người chơi game ở Việt Nam bị dán nhãn là không có tương lai và chưa có sự phân biệt giữa game thủ chuyên nghiệp, người thích chơi game và người nghiện game. Hơn nữa, người nghiện game cũng thường phải hứng chịu các định kiến xã hội. Hậu quả là họ phải trải qua trạng thái lúng túng, hoang mang, khó có thể định hướng và chia sẻ được với gia đình, bạn bè và cộng đồng xã hội. Từ đó, họ bị đứt đoạn mối liên hệ xã hội, rơi vào trạng thái cô đơn, khủng hoảng, càng chìm đắm vào game, vào thế giới ảo và dễ dẫn đến hành vi lệc chuẩn.
Cho đến nay, các giải pháp cho vấn đề nghiện game chủ yếu được đưa ra khi sự việc đã rồi. Các gia đình thường bàng hoàng khi biết con mình nghiện game và có những hành vi sai lệch do việc nghiện game gây ra. Trong khi các giải pháp mang tính phòng ngừa tình trạng nghiện game lại chưa được chú trọng.
Các chủ thể từ gia đình, nhà trường, các tổ chức cộng đồng cho đến hệ thống pháp luật cần làm tốt chức năng, vai trò của mình để việc chơi game là lành mạnh, tránh rơi vào tình trạng nghiện game và thực hiện những hành vi sai trái do nghiện game gây ra.
Bố mẹ cần giám sát trẻ thường xuyên để phát hiện những vấn đề bất thường, định hướng trẻ sử dụng game một cách phù hợp, có thời gian biểu rõ ràng.
Gia đình cũng cần giải thích cho trẻ về những tác hại của việc nghiện game, dành nhiều thời gian quan tâm, chia sẻ, khuyến khích con mình tham gia các loại hình giải trí mang tính cộng đồng như thể thao, hoạt động thiện nguyện, bảo vệ môi trường, nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Trường học cũng đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc phòng ngừa nghiện game và hỗ trợ những học sinh nghiện game. Nhà trường nên tổ chức các hoạt động ngoại khóa lành mạnh, bổ ích và tăng cường công tác quản lý, giáo dục, tuyên truyền về những mặt tốt, xấu của chơi game. Các cơ sở giáo dục cũng có thể phối hợp để tổ chức các trại hè, các học kỳ đội để các em có nhiều lựa chọn phát triển thể chất, nhân cách ứng xử thay vì chỉ đắm mình vào máy tính, internet, game online.
Chính phủ một số nước thành lập các cơ sở cai nghiện game như “Trường giải cứu Internet Jump Up” ở Hàn Quốc hay Bệnh viện cai nghiện Internet ở Trung Quốc... để điều trị miễn phí cho những người nghiện game nặng.
Trung Quốc cũng áp dụng chính sách can thiệp tích cực với vấn đề nghiện game thông qua hệ thống hạn chế giờ chơi. Khi người chơi game đăng nhập vào trò chơi, hệ thống bắt đầu tích lũy giờ online và quy định dưới ba giờ chơi là giờ “khỏe mạnh”; từ ba đến năm giờ là giờ “mệt mỏi”; hơn năm giờ là giờ “nguy hại sức khỏe”. Khi người chơi ở giờ mệt mỏi, 30 phút hệ thống sẽ cảnh báo một lần.
Việc hình thành các hệ giá trị, các chuẩn mực mới trong đời sống là quy luật tất yếu. Do đó cần nhìn nhận game như một lĩnh vực phát triển tiềm năng, xây dựng, hoàn thiện hệ thống quản lý phù hợp và có nhận thức đúng đắn về vấn đề này.