Theo ThS.BS Nguyễn Phước Lâm – Bác sĩ Nội soi tiêu hóa, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, nội soi dạ dày là phương pháp an toàn và ưu việt nhất để kiểm tra, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý thực quản – dạ dày – tá tràng. Với hình ảnh trực quan từ hệ thống thiết bị nội soi hiện đại, các chuyên gia tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh có thể dễ dàng quan sát, phát hiện những tổn thương ống tiêu hóa, từ đó có phương án tầm soát, điều trị cụ thể cho người bệnh.
Tư vấn chuyên môn bài viết ThS.BS Nguyễn Phước Lâm – Bác sĩ Nội soi tiêu hóa, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM
Ngày càng có nhiều người mắc các bệnh đường tiêu hóa trên nguy hiểm, gồm cả ung thư thực quản – dạ dày. Tuy nhiên, kể cả khi đã có các triệu chứng như thường xuyên đau bụng, ợ hơi, buồn nôn…, nhiều người vẫn chần chừ, không muốn đi khám và nội soi dạ dày vì tâm lý e sợ. Trong suy nghĩ của họ, nội soi dạ dày là thủ thuật gây đau đớn, khó chịu, chỉ được chỉ định khi không còn cách chẩn đoán nào khác.
Thế nhưng, trên thực tế, nội soi dạ dày không hề đáng sợ như vậy. Trái lại, nó là phương pháp vừa an toàn, vừa hiệu quả, vừa tiết kiệm để chẩn đoán các vấn đề tiêu hóa bất thường. Việc hiểu rõ về phương pháp này sẽ giúp người bệnh thoải mái, loại bỏ sự lo ngại khi được chỉ định nội soi, đồng thời chủ động hơn trong quá trình tầm soát sức khỏe đường tiêu hóa.
Nội soi dạ dày là gì?
Nội soi dạ dày [nội soi bao tử] là thủ thuật đưa ống soi mềm vào bên trong đường tiêu hóa nhằm kiểm tra, quan sát thực quản, dạ dày, hành tá tràng và tá tràng. Đây là thủ thuật an toàn và đem lại hiệu quả cao trong việc phát hiện, nhận định các tổn thương của đường tiêu hóa trên. Trong quá trình nội soi, bác sĩ cũng có thể sử dụng một số dụng cụ đặc biệt để cắt polyp, sinh thiết, cầm máu, lấy dị vật trong ống tiêu hóa, nong những phần bị hẹp, thắt tĩnh mạch thực quản…
Nội soi dạ dày rất hiếm gây ra biến chứng. Các biến chứng chủ yếu đến từ việc người bệnh không hợp tác hoặc đường tiêu hóa có tình trạng thủng, dọa thủng từ trước, người bệnh có những bệnh lý nền về tim mạch và phổi nặng. Một số biến chứng có thể có bao gồm chảy máu, xây xát niêm mạc, nhiễm trùng, biến chứng tim mạch và hô hấp… [1]
Khi nào cần nội soi dạ dày?
Khi nào bạn cần nội soi dạ dày, trong đa số trường hợp thì nội soi bao tử sẽ được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Thông thường, người bệnh sẽ cần nội soi khi:
- Có những triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh lý đường tiêu hóa trên như khó nuốt, đau thượng vị, ợ hơi, ợ chua, chán ăn, khó tiêu, chướng bụng, buồn nôn, đi ngoài phân đen…
- Cần lấy mẫu mô chẩn đoán [sinh thiết] hoặc điều trị một số tình trạng nhất định thông qua nội soi dạ dày như giãn thực quản, cắt bỏ polyp, loại bỏ dị vật…
- Cần xem xét, đánh giá lại kết quả sau khi đã điều trị các bệnh lý thực quản – dạ dày – tá tràng
- Thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc các bệnh lý đường tiêu hóa: Người thừa cân, béo phì, nghiện hút thuốc lá, người bị viêm loét dạ dày mãn tính, người có tiền sử gia đình bị ung thư đường tiêu hóa…
Ngoài những trường hợp được chỉ định, người khỏe mạnh, không thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao, không có triệu chứng cũng có thể đăng ký nội soi dạ dày tự nguyện để tầm soát, phát hiện sớm các bất thường hệ tiêu hóa. [2]
Các bác sĩ tại bệnh viện Tâm Anh đang tiến hành nội soi dạ dày cho người bệnh
Nội soi dạ dày là phương pháp hữu hiệu nhất để kiểm tra, phát hiện, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa trên. Khi cần nội soi dạ dày, người bệnh nên lựa chọn các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn, tránh biến chứng và lây nhiễm các bệnh nguy hiểm.
Nội soi tiêu hóa là phương pháp chẩn đoán, thăm khám trực tiếp hệ tiêu hóa gồm phần trên là dạ dày tá tràng [gọi là nội soi dạ dày tá tràng] và phần dưới là đại tràng hay ruột già [gọi là nội soi đại tràng].
Khi thực hiện nội soi, bác sĩ sẽ luồn một ống soi mềm qua đường miệng [với nội soi dạ dày] hoặc qua đường hậu môn [với nội soi đại tràng] để khảo sát trong lòng ống tiêu hóa. Từ đó, có hình ảnh giúp bác sĩ chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp cho trẻ.
Khi trẻ em có những triệu chứng nghi mắc bệnh lý viêm loét dạ dày – tá tràng như biếng ăn, chậm tăng cân, đau bụng kéo dài, xét nghiệm dương tính với vi khuẩn Hp... thì bác sĩ sẽ chỉ định nội soi tiêu hóa. Máy soi dạ dày và đại tràng cho trẻ em có kích thước phù hợp, bác sĩ sẽ gây mê ngắn cho trẻ trong khoảng 5 phút và thực hiện nội soi.
Tuy nhiên, thực tế ở Việt Nam đã có trường hợp trẻ tử vong do nội soi dạ dày.
Như vậy, có nên nội soi dạ dày và đại tràng cho trẻ nhỏ? Tham khảo nhiều công trình nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ viêm và loét dạ dày ở trẻ dưới 10 tuổi chỉ chiếm khoảng 1,7% và 1,9% . Như vậy, bệnh loét dạ dày - tá tràng không phải là bệnh thường gặp ở trẻ em, không nên trường hợp nào cũng thực hiện nội soi.
Theo các bác sĩ chuyên khoa nhi, trẻ em đau bụng có thể do nhiều nguyên nhân, nếu cần thiết làm xét nghiệm chẩn đoán thì cần chọn cái đơn giản, dùng phương pháp ít xâm lấn.
Cha mẹ cũng không nên quá lo lắng về việc dùng nội soi dạ dày ở trẻ em. Hiện nay đã có những loại máy soi có kích thước phù hợp với trẻ, nếu được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên môn cao, đào tạo bài bản thì tỉ lệ gây tai biến là rất nhỏ. Ngoài ra, theo nhiều chuyên gia gây mê, việc sử dụng thuốc gây mê mới và thời gian gây mê ngắn [chỉ khoảng 5 phút] giúp bé tỉnh ngay sau khi nội soi xong sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé sau này.
Nội soi dạ dày ở trẻ em để đảm bảo an toàn, bắt buộc phải gây mê để bé ngủ hoàn toàn rồi mới đặt ống nội soi. Đặc biệt, không sử dụng thuốc gây mê Ketamin vì có nhiều phản ứng phụ, nên dùng các loại thuốc như Propofol, Midazolam...
Hơn nữa, cha mẹ nên đưa trẻ tới khám và thực hiện nội soi nếu được chỉ định tại các bệnh viện uy tín, trang thiết bị máy móc đầy đủ, hiện đại, bác sĩ uy tín, có kinh nghiệm, sử dụng thuốc gây mê an toàn.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ khám chữa bệnh nói chung và khám, chẩn đoán, nội soi dạ dày và đại tràng cho trẻ nhỏ nói riêng uy tín, được nhiều bậc phụ huynh, bệnh nhân lựa chọn.
Đặc biệt, tại Vinmec Phú Quốc có Thạc sĩ. Bác sĩ Vũ Tấn Phúc là chuyên gia dày dặn với gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội soi - Nội tiêu hóa – Gan mật tụy.
Bác sĩ Vũ Tấn Phúc không chỉ được biết đến nhờ tay nghề chuyên môn cao, kinh nghiệm dày dặn mà còn nhờ sự tận tâm, hết lòng vì bệnh nhân trong quá trình khám chữa bệnh.
Lựa chọn Vinmec để khám chữa bệnh, bệnh nhân có thể hoàn toàn yên tâm về đội ngũ y bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, đào tạo bài bản cùng trang thiết bị máy móc hàng đầu.