“Muỗi đốt bao lâu thì bị sốt xuất huyết?” là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Việc bị muỗi vằn mang virus nhiễm bệnh đốt là nguyên nhân chính dẫn đến lây lan và bùng phát dịch bệnh. Dịch sốt xuất huyết có xu hướng khởi phát theo chu kỳ từ 3 – 5 năm/ lần, bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể phát sinh các biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong.
Theo số liệu thống kê cho thấy, thời kỳ cao điểm diễn biến dịch bệnh sốt xuất huyết trong nước ta vào tháng 6 đến tháng 10 mỗi năm. Theo đó, tỷ lệ ca mắc bệnh sốt xuất huyết có xu hướng tăng nhanh, cụ thể năm 2000 tiếp nhận 24.434 đến năm 2009 tiếp nhận 105.370 và năm 2011 là 69.680 ca. Có hơn 85% ca nhiễm bệnh và khoảng 90% số ca tử vong do dịch bệnh gây ra tại các tỉnh miền Nam của Việt Nam. Trong đó, hơn 90% trường hợp tử vong do bệnh sốt xuất huyết gây ra ở nhóm đối tượng trẻ em dưới 15 tuổi.
Tuy chưa thể kiểm soát dịch bệnh hoàn toàn nhưng nước ta đã và đang làm tốt công tác phòng chống và kiểm soát dịch bệnh sốt xuất huyết. Cụ thể vào năm 2005 đến nay, số ca tử vong do sốt xuất huyết gây ra có xu hướng giảm theo tỉ lệ dưới 1 ca/ 1.000 ca bệnh.
Theo các chuyên gia đầu ngành, sau khi người bệnh bị nhiễm virus gây sốt xuất huyết từ muỗi vằn, thời gian ủ bệnh sẽ kéo dài từ 3 đến 14 ngày [tùy theo tình trạng sức khỏe của mỗi người, thời gian ủ bệnh cũng sẽ khác nhau]. Giai đoạn ủ bệnh là khoảng thời gian có nguy cơ lây lan dịch bệnh cao nhất bởi lúc này cơ thể người bệnh không có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Sau thời gian ủ bệnh, các triệu chứng bệnh sốt xuất huyết sẽ khởi phát theo từng giai đoạn. Ở giai đoạn đầu tiên, người bệnh thường có biểu hiện sốt cao từ 39 – 40 độ và rất khó hạ sốt. Tuy nhiên, rất nhiều người bệnh thường nhầm lẫn với một số bệnh sốt, cảm thông thường, điều này dẫn đến điều trị không đúng cách hoặc chủ quan điều trị làm tăng nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm. Tình trạng sốt cao do bệnh sốt xuất huyết gây ra thường kéo dài trong 7 ngày và có xu hướng thuyên giảm khi virus gây bệnh không còn trong máu. Ở giai đoạn đầu, người bệnh sốt cao và có thể kềm theo các triệu chứng sau:
- Đau nhức đầu dữ dội
- Nhức ở sau hốc mắt
- Buồn nôn và nôn mửa
- Đau mỏi xương khớp, mỏi cơ
- Sưng hạch bạch huyết
- Nổi mẩn ngứa hoặc phát ban rải rác khắp cơ thể
Sau giai đoạn đầu là giai đoạn xuất huyết, đây là giai đoạn bệnh nghiêm trọng khởi phát vào ngày thứ 3 – 7 khi bệnh bùng phát. Thời gian này nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách có thể phát sinh những biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong. Lúc này, thân nhiệt của cơ thể có xu hướng giảm xuống nhưng bệnh chưa hồi phục hoàn toàn. Người bệnh cần chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe, nếu nhận thấy các biểu hiện sau đây cần đến bệnh viện ngay để được xử lý đúng cách:
- Chảy máu chân răng
- Nôn mửa kéo dài
- Đau bụng dữ dội
- Khó thở, thở gấp
- Nôn ra máu
- Cơ thể mệt mỏi, khó chịu
Bệnh sốt xuất huyết chuyển sang giai đoạn nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và cấp cứu kịp thời có thể phát sinh các biến chứng nguy hiểm như:
- Xuất huyết não
- Xuất huyết dạ dày
- Suy tạng nặng
- Tình trạng thoát huyết tương có thể gây ứ hoặc sốc dịch và có thể kèm theo suy hô hấp
- Tăng nguy cơ tử vong
Theo các chuyên gia, tình trạng sốc sốt xuất huyết nặng khi các triệu chứng bệnh lý tiến triển gây hạ huyết áp, suy tuần hoàn, huyết áp bị kẹt [lúc này chỉ số huyết áp tâm thấp và huyết áp tâm trương nhỏ hơn 20mmHg]. Lúc này nếu không được cấp cứu có thể gây tử vong. Tử vong do bệnh sốt xuất huyết gây ra thường diễn sau 8 giờ đến 24 giờ khi xuất hiện các dấu hiệu suy tuần hoàn.
Muỗi vằn mang mầm bệnh sốt xuất huyết đốt là một trong những nguyên nhân chính gây bùng phát dịch bệnh. Do đó, biện pháp phòng ngừa bệnh lý tốt nhất là loại bỏ môi trường sinh sản và phát triển của muỗi vằn. Khi số lượng bọ gậy, trứng và lăng quăng giảm thì số lượng muỗi gây bệnh cũng sẽ giảm. Từ đó, làm giảm nguy cơ lây lan bệnh sốt xuất huyết trong cộng đồng.
Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết được nhiều người áp dụng mà bạn có thể tham khảo:
- Ngăn chặn muỗi vằn tiếp xúc với môi trường sinh sản bằng cách làm sạch, quản lý những nơi thuận lợi cho việc đẻ trứng như các vật dụng chứa nước sinh hoạt, nước mưa, nơi ẩm ướt,…
- Mỗi tuần vệ sinh các vật dụng chứa nước ít nhất 1 lần nhằm loại các trứng muỗi, lăn quăng, tránh ấu trùng, nhộng phát triển tiến thành muỗi gây bệnh.
- Bạn cần xử lý các chất thải đúng cách, đồng thời loại bỏ môi trường sống nhân tạo của muỗi vằn
- Có thể dùng thuốc tiêu diệt côn trùng hoặc cho thêm muối vào những thùng chứa nước để ngoài trời. Bên cạnh đó, bạn cần đậy kín những vật chứa nước này tránh để muỗi sinh sản bên trong.
- Sử dụng các loại thuốc diệt muỗi, côn trùng trong nhà ở và khu vực xung quanh, đặc biệt là vào thời điểm dịch bệnh bùng phát. Đây là một trong những biện pháp giúp kiểm soát các vật trung gian truyền nhiễm bệnh khẩn cấp
- Chủ động trong việc bảo vệ bản thân và gia đình trước dịch bệnh sốt xuất huyết như mặc quần áo dài tay, ngủ mùng [kể cả ban ngày], sử dụng thuốc diệt muỗi, trồng cây xua muỗi,…
- Tham gia và kêu gọi mọi người thực hiện chiến dịch phòng ngừa dịch bệnh sốt xuất huyết. Hoạt động này không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn giúp cộng đồng ngăn ngừa dịch bệnh lan rộng.
- Khi nhận thấy các biểu hiện bất thường trên cơ thể và nghi ngờ bệnh sốt xuất huyết. Hãy chủ động đến bệnh viện để được thăm khám, theo dõi tình trạng sức khỏe và điều trị kịp thời, tránh phát sinh các biến chứng nguy hiểm.
Bài viết đã giải đáp thắc mắc “Muỗi đốt bao lâu thì bị sốt xuất huyết?” và một số biện pháp giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả. Bệnh sốt huyết có nguy cơ lây lan, bùng phát thành dịch, nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong. Do đó, khi nghi ngờ nhiễm bệnh, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách, hạn chế lây lan trong cộng đồng.
Sốt xuất huyết hiện đang diễn biến rất phức tạp khiến nhiều người hoang mang. Nhiều bạn đọc thắc mắc muỗi Sốt xuất huyết đốt lúc nào? Biết được thời điểm này có thể giúp bạn phòng ngừa bị muỗi đốt và giảm nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết tốt hơn.
1. Đặc điểm loài muỗi gây bệnh Sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, chúng không thể tự lây truyền trực tiếp sang người mà cần vật chủ trung gian, đó chính là muỗi cái Aedes Aegypti.
Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra
Loài muỗi làm vật chủ trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết thuộc chi Aedes, loài Aedes aegypti là phổ biến, ngoài ra còn có loài Aedes Albopictus.
Đặc điểm của loài muỗi Aedes aegypti là có vằn trắng trên cơ thể, thường cư trú tại những nơi có ánh sáng yếu, vùng tối trong nhà ở khu vực có nhiều người. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy nó ở nhà vệ sinh, trong tủ quần áo, dưới rèm cửa, tủ, gầm giường, trong hộc tủ,…
Do sống trong nhà và trong các khu vực ít gió và ánh sáng, muỗi Aedes aegypti có thể sống lâu và có thể mang virus gây sốt xuất huyết từ người bệnh này sang người lành khác. Muỗi vằn đẻ trứng ở những dụng cụ chứa nước trong nhà và quanh nhà, vì thế hạn chế ao tù nước đọng và phát quang bụi rậm là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa muỗi.
2. Muỗi sốt xuất huyết đốt lúc nào?
Trứng muỗi sẽ nở sau khi tiếp xúc với nước, thời gian muỗi trưởng thành là khoảng 24 giờ. Sau đó chúng sẽ hút máu nhiều lần để chuẩn bị cho việc đẻ trứng sau 2 - 5 ngày. Một con muỗi cái có thể đẻ 5 lần, mỗi lần vài chục trứng nên nếu gặp điều kiện tốt, chúng có thể nhân số lượng rất nhanh.
Muỗi lây bệnh sốt xuất huyết thường hoạt động vào ban ngày
Thời gian hoạt động hút máu của muỗi Aedes Aegypti là ban ngày, đặc biệt là lúc sáng sớm khi mặt trời vừa mọc và buổi chiều tối trước khi tắt ánh sáng. Nếu để ý bạn sẽ thấy, vào thời điểm chập tối trước khi mặt trời lặn khoảng 1 giờ, muỗi vằn bay rất nhiều. Ngoài hai thời điểm chính này, muỗi sốt xuất huyết vẫn hoạt động hút máu suốt cả ngày, kể cả vào ban đêm.
Muỗi Aedes aegypti chỉ gây bệnh sốt xuất huyết nếu chúng mang trong người virus gây bệnh. Virus này lây truyền khi muỗi đốt người mắc bệnh, sau đó là thời gian ủ bệnh cho virus phát triển và nhân lên, sau đó truyền sang người lành khi muỗi đốt. Loài muỗi này có một đặc tính là khả năng hút máu ngắn quãng, chúng có thể đốt nhiều người trong thời gian ngắn, vì thê khả năng gây dịch sốt xuất huyết rất cao.
Dựa trên đặc điểm cư trú và sinh sống của loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết này, mọi người nên tránh ở những nơi tối, nhiều cây cối rậm rạp vào thời điểm muỗi hoạt động mạnh nhất. Nếu không, cần mặc quần áo dài, dùng kem chống muỗi để hạn chế bị muỗi cắn.
3. Diễn biến bệnh sau khi muỗi truyền sốt xuất huyết
Tổ chức Y tế thế giới WHO đã đánh giá, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm đáng lo ngại nhất do muỗi gây ra bởi tốc độ lây lan rất nhanh, có thể bùng dịch với quy mô lớn. Ở nước ta, Sốt xuất huyết cũng là bệnh phổ biến, các phương pháp kiểm soát bệnh chủ yếu là phòng ngừa muỗi sinh sôi, phát triển và gây truyền bệnh.
Sau khi virus gây sốt xuất huyết lây truyền từ muỗi vằn sang cơ thể, người bệnh sẽ xuất hiện triệu chứng bệnh nhanh chóng. Sau 4 - 7 ngày, triệu chứng khởi phát là sốt cao liên miên. Sau đó, người bệnh cảm thấy đau đầu dữ dội, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, các khớp cơ cũng đau nhức.
Virus sốt xuất huyết gây tổn thương sâu bên trong bạch huyết và mạch máu, khiến cơ thể bệnh nhân giảm tiểu cầu tới mức có thể gây xuất huyết, các triệu chứng lúc này là: chảy máu cam, đại tiện ra máu, chảy máu chân răng,…
Nếu xuất huyết nặng không được kiểm soát, huyết áp tụt nhanh chóng, thân nhiệt người bệnh giảm đến dưới 35 độ C, tình trạng sốc này có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Nếu không cấp cứu điều trị kịp thời, tình trạng mất máu nhiều, huyết tương tăng gây tràn dịch màng phổi, phù não gây hôn mê và nguy hiểm đến tính mạng.
Sốc và mất máu có thể khiến bệnh nhân sốt xuất huyết tử vong
4. Điều trị sốt xuất huyết thế nào?
Sốt xuất huyết do Virus gây ra nên cách điều trị tốt nhất là tăng cường hệ miễn dịch để cơ thể sản sinh kháng thể tự chống lại bệnh. Để cải thiện hệ miễn dịch, người bệnh cần được nghỉ ngơi, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là Vitamin. Ngoài ra, bệnh nhân sốt xuất huyết cần được theo dõi cẩn thận, chăm sóc y tế khi có dấu hiệu sốc do xuất huyết nặng, xử lý kịp thời nếu có biến chứng.
Điều trị sốt xuất huyết hiện nay vẫn là điều trị hỗ trợ giảm triệu chứng và ngừa sốc gồm:
Dùng thuốc hạ sốt
Bệnh nhân sốt xuất huyết trong những ngày đầu bị sốt cao sẽ cần sử dụng thuốc hạ sốt Paracetamol, không sử dụng thuốc hạ sốt aspirin hoặc ibuprofen. Việc sử dụng sai thuốc hạ sốt có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, như Aspirin có tác dụng ngăn tiểu cầu tập kết, khiến bệnh nhân xuất huyết dạ dày nặng.
Biện pháp hạ sốt hỗ trợ
Sốt cao khiến người bệnh khó chịu, suy kiệt, một số biện pháp sau sẽ giúp giảm bớt triệu chứng: đắp khăn ấm lên trán, lau nách, lau người,…
Uống nước và điện giải
Bù nước và điện giải giúp hạ sốt và tăng cường miễn dịch cho bệnh nhân sốt xuất huyết. Người lớn cần uống 2,5 - 3 lít nước mỗi ngày, ngoài nước có thể bổ sung nước trái cây, nước điện giải Oresol.
Uống nhiều nước giúp bệnh nhân hạ sốt hiệu quả
Sốt xuất huyết có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, kể cả trẻ em hay người lớn mắc bệnh. Vì thế không được chủ quan, khi thấy bất cứ dấu hiệu nghi ngờ bệnh cần đến ngay cơ sở y tế thăm khám và theo dõi. Điều trị sốt xuất huyết tại nhà cũng cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Như vậy, MEDLATEC đã trả lời bạn đọc thắc mắc muỗi sốt xuất huyết đốt lúc nào? Hiện nay dịch bệnh đang diễn biến vô cùng phức tạp, mỗi người nên chủ động tự phòng tránh bệnh, kết hợp với ngành y tế để hạn chế dịch bệnh lan rộng.