Sgpt trong xét nghiệm máu là gì

1. Chỉ số ALT (SGPT) là gì? ALT là một loại enzyme được tìm thấy trong gan giúp chuyển hóa protein. ALT có chỉ số bình thường < 40 UI/L, nồng độ ALT máu thường tăng khi gan bị tổn thương hoặc viêm như viêm gan do rượu hoặc xơ gan. 2. Chỉ số ALT […]

ALT là một loại enzyme được tìm thấy trong gan giúp chuyển hóa protein. ALT có chỉ số bình thường < 40 UI/L, nồng độ ALT máu thường tăng khi gan bị tổn thương hoặc viêm như viêm gan do rượu hoặc xơ gan.

2. Chỉ số ALT tăng trong trường hợp nào?

Tăng cao (> 3000 UI/L) có thể gặp trong các trường hợp hoại tử tế bào gan như viêm gan virus cấp hoặc mạn tính; tổn thương gan do thuốc; độc chất, trụy mạch kéo dài.

Tăng vừa (< 300 UI/L) gặp trong viêm gan do rượu.

Tăng nhẹ (< 100 UI/L) có thể gặp trong viêm gan virus cấp, nhẹ và bệnh gan mạn tính khu trú hay lan tỏa (xơ gan, viêm gan mạn, di căn gan); tình trạng tắc mật hoặc gan nhiễm mỡ. Đối với vàng da tắc mật, đặc biệt là sỏi ống mật chủ, ALT thường tăng < 500 UI/l.

Tuy nhiên, lượng ALT không chỉ xuất hiện ở gan mà còn có ở thận, tim và cơ bắp nên có nhiều trường hợp men gan này còn là dấu hiệu của các loại bệnh khác nữa.  Các nhà khoa học cho rằng khi chỉ số ALT tăng nguy cơ tử vong cũng sẽ tăng lên 21% và khi tăng hơn gấp đôi nguy cơ sẽ là 59%.

3. Chỉ số ALT được chỉ định trong trường hợp nào?

Các bác sĩ chuyên khoa gan thường chỉ định xét nghiệm men gan ALT và AST để đánh giá tình trạng cơ thể ở một số người có các triệu chứng như: Suy nhược cơ thể; buồn nôn; chán ăn; đau bụng; vàng da; nước tiểu đậm màu; ngứa… hoặc được chỉ định ở những người có tiền sử bệnh gan, nghiện rượu nặng, người béo phì…

4. Những trường hợp tăng ALT tiêu biểu

• • • Bia rượu : Cũng có thể làm cho lượng AST men gan trong máu tăng cao từ 2 – 10 lần trong khi đó ALT tăng ít.
    • Thuốc điều trị: Việc sử dụng thuốc có tác dụng phụ cũng làm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của gan và làm cho các men gan có thể tăng cao lên tới 3.000UI/L.
    • Vàng da tắc mật : Cũng sẽ làm cho ALT tăng cao thường dưới 500UI/L.
    • Trường hợp khác có thể làm tăng men gan có thể kể đến như: Sốt rét, ứ sắt, đường mật, viêm gan tự miễn…

Cũng có trường hợp tiêm phòng viêm gan B và chỉ số ALT tăng ở mức vừa phải; do cơ thể đang “đình công” vì vận động mạnh trong thời gian dài. Do đó, cần thăm khám và theo dõi để có thể sớm phát hiện và điều trị kịp thời những dấu hiệu cảnh báo bệnh gan trên.

Nồng độ men gan ALT trong cơ thể người bình thường thường ở mức thấp; cho tới khi tình trạng gan có vấn đề thì lượng ALT sẽ được phóng thích vào máu càng tăng lên nhanh chóng. Việc kiểm tra định kỳ là cần thiết để có thể phát hiện sớm bệnh lý và người bệnh có chế độ điều chỉnh chế độ sinh hoạt phù hợp. Để kiểm tra sức khỏe định kỳ về sức khỏe sinh sản, bạn có thể đăng ký cho phòng khám sản phụ khoa 43 Nguyễn Khang qua website: DK.SAN43NGUYENKHANG.VN hoặc liên hệ zalo: 0342.318.318 để được hướng dẫn.

Kính mong các bác sĩ tư vấn giúp những chỉ số SGOT và SGPT là gì, nó có ảnh hưởng như thế nào đến gan không? (H..A)

Trả lời: Chào bạn, SGOT, SGPT và GGT là những men gan. Nó phản ánh tình trạng tổn thương gan. Khi gan bị viêm, hoại tử như trong viêm gan siêu vi, viêm gan do rượu, viêm gan do thuốc, bệnh lý tự miễm.... xét nghiệm sẽ thấy các men này tăng lên trong máu.

- Mỗi loại men gan đặc trưng cho một loại bệnh như SGPT phản ánh tăng nhiễm trong viêm gan do siêu vi, trong khi đó SGOT, GGT  tăng nhiễm trong viêm gan do rượu. Điều này cũng giúp bác sĩ một phần trong chẩn đoán nguyên nhân viêm gan. Nhưng để chẩn đoán chính xác, cần kết hợp giữa khám bệnh và các cận lâm sàn khác như siêu âm, xét nghiệm .... tìm bệnh lý tự miễn nếu cần. Khi đã chẩn đoán được chính xác viêm gan do nguyên nhân gì thì mới có hướng điều trị thích hợp được. Do đó bạn nên đến khám và làm xét nghiệm thêm để xác định rõ tình trạng bệnh.

Chúc bạn sức khỏe!

BS. PHAN THỊ HỒNG LOAN
Chuyên Khoa Gan -  BV Hoàn Mỹ Sài Gòn

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Đồng Xuân Hà - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

AST (SGOT) và ALT (SGPT) là các chỉ số men gan giúp phản ánh tình trạng tổn thương gan. Tùy vào từng loại bệnh, các chỉ số này sẽ tăng đến một mức độ nhất định. Nếu không cải thiện kịp thời nguyên nhân làm men gan tăng cao, các chỉ số này có thể xuống thấp bất ngờ vì không còn tế bào gan nào sống sót.

AST (hay còn gọi là SGOT) mức bình thường vào khoảng từ 20- 40 UI/L. Bên cạnh AST, còn có ALT, đây là hai men gan đặc trưng cho gan. Khi có nhiều tế bào gan bị tổn thương, hoại tử, cả hai men này sẽ được “giải thoát” và ồ ạt phóng thích vào máu.

AST (SGOT) bình thường được tìm thấy ở nhiều cơ quan như gan, tim, cơ, thận và não. Nó được phóng thích vào máu khi một trong các cơ quan này bị tổn thương. Ví dụ như nồng độ của nó sẽ tăng cao trong máu khi có nhồi máu cơ tim hoặc bệnh lý tổn thương cơ. Do vậy, men này không đặc hiệu cho tình trạng tổn thương gan.

AST (SGOT) có giới hạn bình thường từ 5 đến 40 đơn vị trong một lít huyết thanh, thường được ký hiệu là U/L hoặc UI/L.

So với chỉ số AST, ALT (hay còn gọi là SGPT) là chỉ số đặc hiệu, cảnh báo rõ nét hơn những tổn thương ở gan do nằm chủ yếu trong bào tương ở gan (chỉ một số ít trong tế bào cơ vân và tim).

ALT (SGPT) được tìm thấy phần lớn ở trong gan. Mặc dù không thể nói rằng men này chỉ hiện diện duy nhất tại gan, nhưng có thể nói gan là nơi mà nó tập trung nhiều nhất. Nó được phóng thích vào máu khi có hiện tượng tổn thương gan. Do đó có thể xem men này là một dấu chỉ tương đối đặc hiệu cho tình trạng của gan.

ALT (SGPT) có giới hạn bình thường từ 7 U/L đến 56 U/L.

Bình thường, chỉ số ALT xét nghiệm cũng trong khoảng: 20 U/L - 40 UI/L tương đương với mức bình quân của men AST.

Thường gặp nhiều trong trường hợp tế bào của gan hoại tử như kiểu viêm gan do virus cấp, do mạn tính, hay tổn thương phần gan vì thuốc, vì nhiễm độc chất, vì trụy mạch lâu.

Các mức tăng nhanh của chỉ số ALT, AST tương quan khá kém với những mức độ trong tổn thương các tế bào của gan, chúng không mang ý nghĩa thiên nhiều về tiên lượng (cụ thể ví dụ như: hoại tử trong tế bào của gan đang rất nặng, khiến men gan tăng cao đột ngột trong 2 ngày đầu, sau 3 đến 5 ngày thì chỉ men gan giảm nhanh).

Chỉ số ALT và AST liên quan tới bệnh gan như thế nào?

Thường gặp trong các trường hợp viêm gan bởi uống quá nhiều rượu. Chỉ số transaminase gia tăng phần lớn do AST, trị số chỉ hơn mức giới hạn trung bình không vượt quá 2 đến 10 lần. Thời điểm đó, ALT lại có thể chỉ đạt bình thường cũng có thể thấp, do thiếu hụt vitamin B6, đây là phần tử giúp tổng hợp các ALT trong gan.

Thường gặp trong trường hợp viêm gan do virus cấp, hay xơ gan, di căn gan, hay viêm gan vùng mạn cũng có thể do tắc mật.

Hiện nay, người ta thấy nhiều trường hợp men gan có xu hướng tăng nhẹ thời điểm gan nhiễm mỡ. Với trường hợp vàng da do tắc mật, và đặc biệt trường hợp có sỏi vào đường ống mật, thì ALT sẽ tăng không quá 500 UI/L, số rất ít trường hợp ALT tăng tới 3000 UI/L, và sau đó hầu hết đều giảm nhanh về lại bình thường.

• Nhằm đánh giá triệu chứng rối loạn các chức năng gan của bệnh nhân như:
  • Thấy thường xuyên mệt mỏi;
  • Mất đi cảm giác ăn uống ngon miệng;
  • Hay buồn nôn, và nôn nhiều;
  • Đau bụng tại vùng mạn sườn phải;
  • Da vàng;
  • Nước tiểu màu đậm, phân màu nhạt;
  • Cơ thể ngứa ngáy.
• Nhằm phối hợp cùng nhiều xét nghiệm chỉ định khác chẩn đoán nguyên do bệnh gan:
  • Người tiền sử đã tiếp xúc virus gây viêm gan;
  • Người bị nghiện rượu;
  • Bản thân trong gia đình đã có người tiền sử mắc bệnh gan;
  • Người thường xuyên dùng thuốc ảnh hưởng tới chức năng của gan;
  • Người béo phì thừa cân, hay bị tiểu đường;
• Các xét nghiệm chỉ số ALT, AST được thực hiện với cả những người dấu hiệu nhẹ ban đầu: mệt mỏi, sụt cân; mục đích loại trừ mọi loại bệnh đang gây nên tổn thương gan.
• Các xét nghiệm chỉ số ALT, AST được chỉ định sử dụng mục đích theo dõi tiến trình điều trị. Trong toàn quá trình trị liệu, bác sĩ có thể chỉ định thường xuyên nhằm xác định hiệu quả có hay không.

• Lấy mẫu vào ống xét nghiệm không chống đông dạng serum hay ống chống đông Heparin, EDTA.
• Không cần nhịn ăn uống trước lấy mẫu xét nghiệm, tuy nhiên lưu ý rằng việc huyết thanh đục sau khi ăn sẽ có thể ảnh hưởng tới kết quả của xét nghiệm.

Mẫu hồng cầu vỡ làm ảnh hưởng tới chất lượng xét nghiệm ALT, AST

• Mẫu hồng cầu vỡ
• Thuốc khiến tăng cao hoạt độ ALT, một số loại thuốc như: ức chế lên men chuyển hoá angiotensin, chống nguy cơ co giật, acetaminophen, thuốc loại thiazid lợi tiểu, thuốc tâm thần hay một số kháng sinh...
• Thuốc kích thích tăng cao hoạt nồng độ AST: allopurinol, acetaminophen... hay một số kháng sinh, thuốc tránh thai,...
• Thuốc kích thích giảm xuống hoạt độ AST: trifluoperazine, metronidazol.

Tóm lại, việc thực hiện xét nghiệm chỉ số AST và ALT là rất quan trọng và hữu ích để đánh giá chức năng gan. Tuy nhiên để chẩn đoán chính xác bệnh về gan thì chỉ dựa vào 2 chỉ số này là chưa đủ, còn cần thực hiện các xét nghiệm khác do bác sĩ chỉ định để phối hợp phân tích chẩn đoán.

Với kinh nghiệm 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội soi – Nội tiêu hóa, Bác sĩ Đồng Xuân Hà thực hiện thành thạo các kỹ thuật nội soi tiêu hóa chẩn đoán, can thiệp cấp cứu và can thiệp điều trị. Hiện tại, là Bác sĩ Nội soi tiêu hoá Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Men gan cao có triệu chứng gì?

XEM THÊM: