Tại sao người Khmer không thích bị gọi la Miên

Trong quan hệ cuộc sống, cách gọi tộc danh của dân tộc này đối với tộc danh của dân tộc khác nhìn chung là trung tín, không biểu lộ sắc thái tình cảm, không thể hiện cách cư xử hoặc quan điểm chính trị. Nhưng cũng có lúc vì một lý do nào đó, cách gọi sẽ tiềm ẩn những ý nghĩa không tốt. Để lại ấn tượng xấu trong quan hệ dân tộc, điều đó, dễ bị kẻ xấu lợi dụng, khai thác, kích động.

Từ trước đến nay, các dân tộc gọi tộc danh của người Khmer Nam Bộ với nhiều tên gọi khác nhau. Trước ngày giải phóng 30/4/1975, ta gặp các tên gọi như: Khmer, Cul, Cur, Miên, Cao Miên, Việt gốc Miên, Thổ, Khmer Krom, người K Sau ngày giải phóng 1975, có nơi vẫn còn gọi là người Miên. Từ khi có Chỉ thị 117-CT/TW, ngày 29/9/1981 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, tên dân tộc Khmer được Chỉ thị nêu rõ là dùng tên người Khmer hoặc đồng bào Khmer; tránh gọi những tên không đúng hoặc có ý miệt thị như: Miên, Đàn Thổ, Việt gốc Miên, người K

Hiện nay, cách gọi tộc danh các dân tộc, nhìn chung đa số là đúng tên gọi truyền thống của dân tộc, được đồng bào dân tộc đồng tình. Nhưng cũng có trường hợp do ngẫu nhiên trong cách phiên âm theo âm tiếng Việt [tiếng phổ thông] trùng với một số âm, từ có nghĩa không tốt hoặc dung tục làm ảnh hưởng đến tư tưởng, tình cảm và tâm lý của đồng bào. Do vậy, khi gọi tên dân tộc làm cho người dân tộc đó cảm thấy khó chịu, thậm chí cảm thấy như bị xem thường, bị nhục mạ, bị miệt thị.

Trường hợp tộc danh của dân tộc Khmer gọi theo Chỉ thị 117-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng là rất hợp với tâm lý của đồng bào dân tộc Khmer. Tuy vậy, do cách viết, cách phiên âm và cách đọc khác nhau; có nơi phiên âm và đọc không đúng làm cho đồng bào, sư sãi Khmer cảm thấy như bị miệt thị. Hiện nay, một số tờ báo, tạp chí và một số văn bản viết vẫn còn phiên âm tên dân tộc Khmer thành Khơ-me. Có người đọc chậm lại thành Khờ, me. Từ đó, có người pha trò tách từ, dịch nghĩa thành: Khờ là ngu, me là trái me và giải thích khi me chín thì sẽ dốt. Ghép nghĩa lại gọi thành dân tộc ngu dốt. Một cách gọi tên dân tộc làm cho đồng bào và sư sãi Khmer cảm nhận như là bị xúc phạm, miệt thị dân tộc.

Trong điều kiện chưa có cơ quan chức năng được Nhà nước giao thẩm quyền quyết định tên gọi của các dân tộc, thì đề nghị các cơ quan chức năng, các ngành, các cấp cần tôn trọng ý kiến các dân tộc khi gọi tên, viết tên, phiên âm tộc danh của một dân tộc nào đó. Tránh tình trạng chỉ dựa vào nguyên tắc phiên âm theo tiếng phổ thông [tiếng Việt] một cách đơn thuần để dẫn đến cách gọi tộc danh của một dân tộc với một nghĩa không tốt hoặc có tính dung tục trong đó, tạo ra mặc cảm, gây tâm lý không thoải mái của đồng bào dân tộc.

Đối với dân tộc Khmer, xin kiến nghị trên các văn bản Nhà nước và các phương tiện thông tin đại chúng gọi và viết thống nhất chung là Khmer. Nó vừa phù hợp với tâm lý, ngôn ngữ dân tộc vừa đúng theo cách gọi và cách viết của quốc tế hiện nay.

Ngoài dân tộc Khmer, còn một số dân tộc thiểu số khác ở nước ta, trong cách phiên âm, cách gọi tên vẫn có thể trùng ngẫu nhiên với những âm, từ của tiếng phổ thông [tiếng Việt] có ý nghĩa không hay. Đề nghị Uỷ ban Dân tộc đề xuất với Trung ương và Chính phủ nên giao cho một Hội đồng hoặc một tổ chức nào đó có trách nhiệm nghiên cứu, xác định tộc danh, cách phiên âm, cách gọi thống nhất để tránh xúc phạm và ảnh hưởng đến tâm lý dân tộc.

Sơn Phước Hoan

DB điện thoại nội bộ
Danh sách cán bộ UB
Thư viện điện tử
CD 60 năm công tác DT
CEMA trên đĩa CDROM
CD đào tạo CNTT - CT135
CEMA trên UNDP
Năm quốc tế về miền núi