Ví dụ về 3 cấp độ văn hóa doanh nghiệp

Mục lục [Hiện]

1. Cấp độ 1: Cấu trúc hữu hình doanh nghiệp
2. Cấp độ 2: Giá trị được công nhận
3. Cấp độ 3: Quan điểm chung

Cấp độ văn hóa doanh nghiệp được hiểu là sự cảm nhận từ hiện tượng đến bản chất về văn hóa của doanh nghiệp giúp các nhà lãnh đạo nắm rõ về các bộ phận cấu thành lên nền văn hóa đó. Theo Edgar H. Schein, có 3 cấp độ về văn hóa của doanh nghiệp mà các nhà quản trị cần tìm hiểu và nắm rõ từ đó xây dựng nền văn hóa làm việc hiệu quả cho công ty của mình.

Các chuyên gia Bizfly sẽ giới thiệu đến bạn3 cấp độ văn hóa doanh nghiệp được các chuyên gia tổng hợp và phân tích. Bạn có thể tham khảo nội dung này trong bàisau.

Cấp độ 1: Cấu trúc hữu hình doanh nghiệp

Cấu trúc hữu hình doanh nghiệp là một cấp độ văn hóa doanh nghiệp mà mọi người có thể nhìn nhận một cách trực tiếp khi tiếp xúc với bất kỳ một doanh nghiệp nào. Điều này được thể hiện bởi các yếu tố như sau:

Cấp độ văn hóa doanh nghiệp này chịu ảnh hưởng và sự tác động rất lớn từ quan điểm, tầm nhìn của người lãnh đạo và tính chất kinh doanh của tổ chức. Cấp độ này rất dễ thay đổi và không thể hiện rõ ràng những giá trị cốt lõi của doanh nghiệp.

Cấu trúc hữu hình doanh nghiệp

Để hình dung về cấp độ văn hóa cấu trúc hữu hình của doanh nghiệp chúng ta hãy nhìn vào thương hiệu Starbucks. Đây là một trong những thương hiệu coffee nổi tiếng tạo dựng được sự khác biệt về thương hiệu khi thiết kế và tạo dựng được hình ảnh chung cho toàn bộ các cửa hàng, đồng phục nhân viên và mẫu bao bì sản phẩm. Khách hàng luôn cho rằng hãng coffee này luôn cập nhật ý tưởng độc đáo mới và đi trước một bước so với các đối thủ cùng lĩnh vực.

Cấp độ 2: Giá trị được công nhận

Với cấp độ văn hóa cấu trúc hữu hình doanh nghiệp, mọi người có thể nhận thấy một cách rõ ràng khi nghe, nhìn hay tiếp xúc với tổ chức thì ở cấp độ văn hóa doanh nghiệp thứ hai - Giá trị được công nhận thì mọi người lại được cảm nhận thông qua những giá trị được tuyên bố và các biểu hiện bên ngoài của tổ chức. Trong đó:

Đặc điểm của cấp độ văn hóa doanh nghiệp giá trị được công nhận so với cấp độ đầu tiên nằm ở khả năng linh hoạt, dễ dàng thay đổi đồng thời thể hiện được phần nào giá trị bên trong của doanh nghiệp một cách hiệu quả.

Ví dụ về cấp độ 2, trong một bài lần trả lời phỏng vấn của Lee Cockerell - Cựu Phó chủ tịch điều hành khu công viên, giải trí Disney đã nói rằng “Sự quan tâm đến từng chi tiết dù là nhỏ nhất chính là một tôn giáo mà chúng tôi đang thực hành”. Điều này như một lời khẳng định với khách hàng rằng, việc đem lại trải nghiệm khách hàng dù là ở những chi tiết nhỏ nhất cũng được Disney thực hiện từ đó thúc đẩy sự ủng hộ thương hiệu của khách hàng cũng như cải thiện doanh thu bán hàng hiệu quả.

Cấp độ 3: Quan điểm chung

Trong bất kỳ một văn hóa doanh nghiệp nào, các quan niệm chung về văn hóa, tôn giáo, phong tục tập quán đều luôn luôn gắn bó lại với nhau và ăn sâu vào trong tâm trí của tất cả các thành viên thuộc nền văn hóa đó. Dần dần các quan niệm này sẽ vô hình trở thành thói quen và chi phối suy nghĩ, hành động, góc nhìn của mọi người.

Quan điểm chung trong văn hóa doanh nghiệp

Nghĩa là khi các thành viên trong cùng một đội ngũ có cùng quan điểm về tôn giáo và chính trị chia sẻ cũng như hành động theo một nền văn hóa chung thì những ý tưởng đi ngược lại với điều này sẽ không được họ chấp nhận, thậm chí là đào thải. Trong 3 cấp độ văn hóa doanh nghiệp thì đây được xem là cấp độ thể hiện được giá trị cao nhất của một doanh nghiệp và văn hóa được coi là tài sản của một tổ chức.

Ngoài ra thì cấp độ này cũng rất khó để nhận ra nhất bởi việc thấu hiểu giá trị nằm ở bên trong cần rất nhiều thời gian để tiếp xúc và đánh giá. Đặc biệt mỗi một văn hóa dân tộc khác nhau lại khiến cho tư tưởng về quan điểm chung sẽ khác nhau.

Ở Việt Nam, quan điểm về giá trị cộng đồng được đề cao vì vậy mà con người thường khiêm tốn và nhường nhịn, tránh xảy ra xung đột trong các mối quan hệ. Trong khi đó, ở các nước phương tây như Mỹ, họ đề cao tính giá trị cá nhân từ đó tạo ra môi trường cạnh tranh khốc liệt và phát triển.

Có thể thấy mỗi một cấp độ văn hóa doanh nghiệp lại tập trung vào các khía cạnh khác nhau từ đó làm nổi bật lên được những giá trị về mặt hữu hình và vô hình của doanh nghiệp trong xây dựng văn hóa công ty. Việc áp dụng các chiến lược triển khai nhằm kết hợp các cấp độ của văn hóa vào với nhau để cùng tạo nên nét đặc trưng trong văn hóa công ty là vấn đề mà các nhà lãnh đạo cần xem xét cũng như có phương án triển khai hợp lý.

Cấp độ văn hóa được dùng để chỉ mức độ cảm nhận của các giá trị văn hoá trong doanh nghiệp. Đây là cách tiếp cận độc đáo để giúp cho người lãnh đạo doanh nghiệp có thể hiểu một cách đầy đủ và sâu sắc những bộ phận cấu thành của nền văn hoá.

Các chuyên gia đã chia cấp độ của văn hoá doanh nghiệp thành ba cấp khác nhau. Hãy theo dõi bài viết sau đây của Tanca để hiểu rõ từng cấp độ nhé!

Cấp 1: Những quá trình và cấu trúc hữu hình của doanh nghiệp

Đây là cấp độ văn hóa có thể nhìn thấy ngay trong lần tiếp xúc đầu tiên bao gồm các hiện tượng và sự vật mà một người có thể nghe, nhìn và cảm thấy khi tiếp xúc với một tổ chức xa lạ, như: Kiến trúc, cách bài trí; công nghệ, sản phẩm; Cơ cấu tổ chức, các phòng ban của doanh nghiệp; Các văn bản qui định nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp; Lễ nghi và lễ hội hàng năm. 

Những yếu tố tiếp theo của cấp độ 1 là các biểu tượng, logo, khẩu hiệu, tài liệu quảng cáo của doanh nghiệp; Ngôn ngữ, cách ăn mặc, xe cộ, chức danh, cách biểu lộ cảm xúc, hành vi ứng xử thường thấy của các thành viên và các nhóm làm việc trong doanh nghiệp; Những câu chuyện và những huyền thoại về tổ chức; Hình thức, mẫu mã của sản phẩm; Thái độ và cung cách ứng xử của các thành viên doanh nghiệp,…

Đặc điểm chung của cấp độ này: Bạn có thể dễ dang nhận thấy rằng cấp độ văn hóa 1 chịu ảnh hưởng chính từ tính chất công việc kinh doanh của công ty, quan điểm của người lãnh đạo… Trong 3 cấp độ của văn hoá doanh nghiệp thì cấp độ văn hoá này dễ thay đổi và ít khi thể hiện được những giá trị thực sự.

Ví dụ: Chắc chắn là ai trong chúng ta cũng từng nghe qua đế chế của Amazon phải không. Đến với trụ sở chính của công ty, bạn sẽ thấy được tòa nhà văn phòng làm việc hoành tráng, không gian giải trí cho toàn bộ nhân viên như quán cà phê, không gian mua sắm, khu dành cho thú cưng,...

Xem thêm: Tăng doanh thu 200% nhờ văn hóa doanh nghiệp

Cấp 2: Những giá trị được tuyên bố

Doanh nghiệp nào cũng có những qui định, nguyên tắc, triết lí, chiến lược và mục tiêu riêng, là kim chỉ nam cho hoạt động của toàn bộ nhân viên và thường được công bố rộng rãi ra công chúng. Đây cũng chính là những giá trị được công bố, một cấp độ tiếp theo của nền văn hóa doanh nghiệp. 

“Những giá trị tuyên bố” cũng có tính hữu hình vì người ta có thể nhận biết và diễn đạt chúng một cách rõ ràng, chính xác. Chúng thực hiện chức năng hướng dẫn cho các thành viên trong doanh nghiệp cách thức đối phó với một số tình thế cơ bản và rèn luyện cách ứng xử cho các thành viên mới trong môi trường doanh nghiệp.

Ví dụ: Ở Disney, các nhân viên được tuyên dương hàng tuần. Họ sẽ được tặng những huy hiệu đặc biệt do công ty tạo ra, hình chú chuột Micky Mouse với dòng chữ “Cảm ơn vì đã tạo ra điều kỳ diệu” cho khách hàng. Điều này, đã tạo ra động lực rất lớn cho nhân viên để họ tiếp tục cố gắng và đóng góp vào sự phát triển của công ty.

Xem thêm: Văn hóa doanh nghiệp – Chìa khoá để phát triển bền vững

Cấp 3: Những quan niệm chung

Trong bất cứ cấp độ văn hoá nào (văn hoá dân tộc, văn hoá kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp…) cũng đều có các quan niệm chung, được hình thành và tồn tại trong một thời gian dài, chúng ăn sâu vào tâm lí của hầu hết các thành viên trong nền văn hoá đó và trở thành điều mặc nhiên được công nhận. 

Khi các thành viên cùng nhau chia sẻ và hành động theo đúng quan niệm chung đó, họ sẽ rất khó chấp nhận những hành vi đi ngược lại. Và trong 3 cấp độ của văn hoá doanh nghiệp. thì cấp độ này là cấp độ khó nhận ra nhất bởi chúng nằm sâu từ bên trong và cần thời gian tiếp xúc để có thể nắm được.

Ví dụ: Các doanh nghiệp ở Châu Âu hay Mỹ, người ta trả các mức lương cho nhân viên dựa theo khả năng của người đó. Nhưng ở châu Á, các nhân viên thường được trả lương theo năng lực và thời gian cống hiến cho doanh nghiệp, tổ chức. Đây chính là một quan niệm mà hầu hết mọi người đều xác nhận mặc dù họ không hề nói ra.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết văn hoá doanh nghiệp bị nhiễm độc

Tạm kết

3 cấp độ trong văn hóa doanh nghiệp không tách rời nhau mà tương thích, cùng tạo nên các nét đặc trưng văn hóa của từng doanh nghiệp. Trong đó, lớp ngoài khá dễ thích nghi và dễ thay đổi. Lớp càng sâu, càng khó điều chỉnh. Những điều này ảnh hưởng và quyết định đến lối suy nghĩ, hành xử của từng cá nhân trong Doanh nghiệp.

Vì thế, đối với văn hóa doanh nghiệp, chúng ta không phân định đúng – sai, mà chỉ có sự phù hợp và không phù hợp. Biết được điều này bạn cần có chiến lược xây dựng văn hóa sao cho phù hợp với mục tiêu, chiến lược phát triển của doanh nghiệp.