Việc thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết nhằm mục tiêu chúng là gì

Việc thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết nhằm mục tiêu chúng là gì
 

Sau khi trở thành người lãnh đạo Đảng và Nhà nước Xô viết, một trong những nhiệm vụ cấp bách đầu tiên được V.I.Lênin và Đảng Bôn-sê-vích Nga đề ra là quyết tâm bảo vệ vững chắc thành quả của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa - bảo vệ quốc gia với tính cách là Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Thực tiễn nước Nga Xô viết sau Cách mạng Tháng Mười gặp rất nhiều khó khăn, do chế độ cũ Sa Hoàng trong nhiều năm đã đẩy nước Nga vào cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất đầy tốn kém, khiến cho nền kinh tế đất nước lâm vào tình trạng tiêu điều, kiệt quệ. Bên cạnh đó, trước sự ra đời của Nhà nước Xô viết, các thế lực phản cách mạng, những phần tử cơ hội ở trong nước câu kết chặt chẽ với 14 nước đế quốc tìm cách xóa bỏ mọi thành quả cách mạng. Vì vậy, để bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc, theo V.I.Lênin, trước hết phải bảo vệ vững chắc nền độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ.

V.I.Lênin cho rằng, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của mỗi quốc gia; là lợi ích sống còn, vấn đề nóng bỏng của mỗi quốc gia, dân tộc trong điều kiện cuộc đấu tranh giai cấp diễn ra quyết liệt giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản. V.I.Lênin chủ trương phải nhanh chóng thành lập một quân đội cách mạng để làm nòng cốt bảo vệ lợi ích sống còn của quốc gia, dân tộc và chỉ rõ: “Muốn bảo vệ chính quyền của công nông... chúng ta phải có Hồng quân mạnh... Có Hồng quân mạnh, chúng ta sẽ vô địch”(1). Ngày 15/01/1918, Hội đồng dân ủy do V.I.Lênin đứng đầu đã thông qua sắc lệnh thành lập Hồng quân công nông - một quân đội chính quy kiểu mới đầu tiên của giai cấp vô sản thế giới. Sự ra đời của Hồng quân công nông có ý nghĩa hết sức trọng đại, là kết quả của một quá trình tư duy lý luận và tư duy chính trị nghiêm túc, sáng tạo của V.I.Lênin và Đảng Bôn-sê-vích Nga. Từ một lực lượng lúc mới thành lập khoảng 30 vạn người, đến cuối năm 1918, Hồng quân đã phát triển lên 1 triệu người với nhiều binh chủng như: bộ binh, kỵ binh, pháo binh, bộ đội thiết giáp, công binh và không quân. Do có sự chủ động chuẩn bị về lực lượng, cho nên trong thời kỳ 1918-1920, Hồng quân và nhân dân Liên Xô đã tiến hành cuộc chiến tranh chống thù trong, giặc ngoài và giành những thắng lợi có ý nghĩa quan trọng, không những bảo vệ được thành quả cách mạng và chính quyền Xô viết non trẻ, mà còn tạo điều kiện để cách mạng xã hội chủ nghĩa tiếp tục phát triển.

Trong quan điểm bảo vệ lợi ích quốc gia, V.I.Lênin nhấn mạnh đến việc tất yếu phải bảo vệ độc lập về chính trị và kinh tế. Bởi vì, có độc lập về chính trị mới giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa - con đường phát triển hợp quy luật của nhân loại đã được C.Mác và Ph.Ăng-ghen vạch ra trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản. Độc lập về kinh tế là tiền đề để giữ vững nguyên tắc độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường của quốc gia. Giữa độc lập về chính trị và độc lập về kinh tế tuy là hai nhân tố khác nhau, nhưng có mối quan hệ biện chứng, làm tiền đề và điều kiện cho nhau trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia. 

Từ đặc điểm của một quốc gia đa dân tộc, sắc tộc, V.I.Lênin cho rằng, việc bảo vệ lợi ích quốc gia không thể tách rời bảo vệ quyền bình đẳng, quyền tự quyết dân tộc. Đây là lợi ích thiết thân của mỗi quốc gia để đảm bảo cho quốc gia tồn tại với tư cách là một thành viên độc lập trong cộng đồng quốc tế. Vì vậy, trong di sản lý luận đặc sắc của mình, Người đã công bố Cương lĩnh dân tộc với những quan điểm về quyền bình đẳng, quyền tự quyết dân tộc và đoàn kết giữa các dân tộc. V.I.Lênin khẳng định quan điểm: “Căn cứ vào lợi ích của sự nhất trí và liên minh anh em của công nhân và tất cả những người lao động, của quần chúng bị bóc lột trong cuộc đấu tranh cho chủ nghĩa xã hội… Chính phủ xã hội chủ nghĩa của nước Nga, tức là Hội đồng bộ trưởng dân ủy, xác nhận một lần nữa rằng tất cả các dân tộc đã bị chế độ Nga hoàng và giai cấp tư sản Đại Nga áp bức, đều có quyền tự quyết”(2). Đây là một quan điểm hết sức quan trọng của V.I.Lênin, qua đó khẳng định rõ các dân tộc dù lớn hay nhỏ, trình độ phát triển cao hay thấp, đều có quyền bình đẳng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Đặc biệt là quyền tự quyết dân tộc, thực chất là tự quyết về chính trị, tự quyết định chiều hướng phát triển và vận mệnh của dân tộc mình, không một quốc gia, dân tộc nào được áp đặt quan điểm, vi phạm độc lập, chủ quyền của nước khác. Theo quan điểm của V.I.Lênin, tất cả các dân tộc có quyền tự nguyện liên hiệp với nhau trên cơ sở bình đẳng dân tộc, nhằm đấu tranh xóa bỏ áp bức, bóc lột và giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc. Quan điểm đó phản ánh sâu sắc bản chất quốc tế của giai cấp công nhân và phong trào công nhân trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp của giai cấp công nhân.

Tư tưởng bảo vệ lợi ích quốc gia của V.I.Lênin còn được biểu hiện ở quan điểm bảo vệ những giá trị truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc. Trong bức thư gửi N.I.Bukharin ngày 11/10/1920, V.I.Lênin nêu rõ: nền “văn hóa mới = chủ nghĩa cộng sản”(3). Thực tiễn phát triển của nhân loại cho thấy, những giá trị truyền thống, văn hóa của một dân tộc là toàn bộ giá trị vật chất và tinh thần do nhân dân sáng tạo ra trong quá trình tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia. Đó còn là biểu hiện cốt cách văn hóa của từng dân tộc, mang đậm dấu ấn và bản sắc riêng để phân biệt với các dân tộc khác. Vì vậy, việc bảo vệ lợi ích quốc gia phải luôn gắn chặt chẽ với bảo vệ, bảo tồn và phát triển truyền thống, văn hóa và bản sắc văn hóa của quốc gia đó trong cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Việc bảo vệ lợi ích quốc gia theo tư tưởng, quan điểm của V.I.Lênin còn phải chú trọng đến vấn đề bảo vệ tài nguyên, môi trường của đất nước. Người cho rằng, đây là vấn đề rất hệ trọng, có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển và trường tồn của mỗi quốc gia, dân tộc. Khi nói đến lợi ích quốc gia được bao hàm tất cả các yếu tố đảm bảo cho quốc gia đó phát triển ổn định, bền vững như: hòa bình, độc lập, tự chủ và quyền lợi của cộng đồng người sinh sống. Cho nên, việc bảo vệ tài nguyên, môi trường của đất nước chính là điều kiện đảm bảo cho sự phát triển hài hòa, bền vững, lâu dài và tiến lên xây dựng một xã hội độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, văn minh; đồng thời trên cơ sở đó giải quyết một cách hài hòa lợi ích giai cấp, lợi ích quốc gia và lợi ích nhân loại.

Những tư tưởng của V.I.Lênin về bảo vệ lợi ích quốc gia có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc không chỉ đối với nước Nga Xô viết, với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, mà còn có ý nghĩa rất quan trọng đối với Việt Nam. Thấm nhuần và vận dụng sáng tạo những tư tưởng, quan điểm của V.I.Lênin về bảo vệ lợi ích quốc gia vào điều kiện cụ thể Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã lãnh đạo toàn dân tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945, lập nên Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nay là Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mở ra định hướng phát triển mới cho dân tộc Việt Nam: Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Quá trình cách mạng đó ở Việt Nam nhằm thực hiện mục tiêu và nội dung của thời đại do Cách mạng Tháng Mười mở ra. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Nếu không có Cách mạng Tháng Mười vĩ đại thì nhân dân Việt Nam không thể hoàn thành cuộc Cách mạng Tháng Tám của mình”(4). Ảnh hưởng của Cách mạng Tháng Mười đối với cách mạng Việt Nam là vô cùng to lớn; là sự biểu hiện sinh động tư tưởng của V.I.Lênin về bảo vệ lợi ích quốc gia trên đất nước Việt Nam độc lập, có chủ quyền và quyền tự quyết dân tộc.

Ngày nay, sau sự tan rã của hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu, chủ nghĩa xã hội trên thế giới đang trải qua một thời kỳ đầy khó khăn, thử thách. Chủ nghĩa chống cộng và chủ nghĩa cơ hội, xét lại hiện đại đang tìm mọi cách để phủ nhận những thành quả của Cách mạng Tháng Mười Nga và cơ sở tư tưởng của cuộc cách mạng đó là chủ nghĩa Mác - Lênin. Đồng thời, các thế lực thù địch cũng tìm mọi cách xóa bỏ hệ tư tưởng Mác - Lênin, trong đó có tư tưởng, quan điểm của V.I.Lênin về bảo vệ lợi ích quốc gia.

Cách mạng phải luôn biết “tự bảo vệ”. Nguyên lý này của V.I.Lênin càng đặc biệt quan trọng trong những thời điểm bước ngoặt của lịch sử cách mạng. Vận dụng tư tưởng của V.I.Lênin vào công cuộc bảo vệ lợi ích quốc gia trong điều kiện mới đòi hỏi Đảng ta trước hết phải vững tay chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam đi đúng hướng, lấy kim chỉ nam là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng; lấy mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội làm định hướng xây dựng và phát triển đất nước.   

Bảo vệ lợi ích quốc gia trong tình hình mới đòi hỏi Đảng phải biết tự bảo vệ về chính trị, tư tưởng và tổ chức, kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của các thế lực thù địch. Từ kinh nghiệm xương máu ở Liên Xô những năm 90 của thế kỷ XX cho thấy, để bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ Đảng, bảo vệ lợi ích quốc gia, thì vấn đề căn bản, sâu xa nhất là Đảng phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn. Không ngừng đổi mới là bản chất của chủ nghĩa xã hội, là quy luật tồn tại, phát triển, đồng thời là nguyên lý “tự bảo vệ” của Đảng. Chính V.I.Lênin đã nêu tấm gương sáng về tinh thần đổi mới, sáng tạo trong hoạt động thực tiễn cũng như trong tư duy lý luận.

Trong bối cảnh chủ nghĩa xã hội thế giới khủng hoảng, lâm vào thoái trào, thì Việt Nam đã tiến hành công cuộc đổi mới thắng lợi. Với đường lối đúng đắn của Đảng, Việt Nam không chỉ giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, mà chế độ xã hội chủ nghĩa và vai trò lãnh đạo của Đảng cũng không ngừng được củng cố. Kinh tế, văn hoá, xã hội phát triển; quốc phòng, an ninh được tăng cường; trật tự, an toàn xã hội được giữ vững; lòng tin của mọi tầng lớp nhân dân ngày càng tăng lên… là cơ sở bảo đảm cho công cuộc đổi mới giành thắng lợi. Một trong những nguyên nhân thành công của sự nghiệp đổi mới trong hơn 30 năm qua là Đảng ta nhận thức đúng đắn bài học bảo vệ chủ nghĩa xã hội với tính cách là tổ quốc theo tư tưởng của V.I.Lênin; xác định rõ bảo vệ lợi ích quốc gia trên cả hai phương diện: tự nhiên và chính trị - xã hội. Mục tiêu, nhiệm vụ và nội dung bảo vệ lợi ích quốc gia là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng văn hoá và an ninh xã hội; duy trì trật tự, kỷ cương, an toàn xã hội; giữ vững ổn định chính trị của đất nước, ngăn ngừa và làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch.

Đất nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế với nhiều thời cơ, thuận lợi và thách thức, nguy cơ đan xen. Trong tình hình mới, Đảng ta chủ trương bảo vệ lợi ích quốc gia bằng sức mạnh tổng hợp của cả quốc gia về chính trị, tư tưởng, kinh tế, văn hoá - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII nêu rõ: “Bảo đảm lợi ích tối cao của quốc gia - dân tộc, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi, thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa trong quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Trên cơ sở vừa hợp tác, vừa đấu tranh, hoạt động đối ngoại nhằm phục vụ mục tiêu giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao đời sống nhân dân; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; nâng cao vị thế, uy tín của đất nước và góp phần vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới”(5). Quan điểm đó của Đảng là biểu hiện sinh động sự vận dụng đúng đắn, sáng tạo tư tưởng của V.I.Lênin về bảo vệ lợi ích quốc gia phù hợp với điều kiện mới của cách mạng. Đó cũng chính là quan điểm, định hướng chỉ đạo của Đảng ta về giải quyết hài hòa giữa lợi ích quốc gia với lợi ích nhân loại; không tuyệt đối hóa lợi ích quốc gia mình mà xâm phạm đến lợi ích của các nước khác và của nhân loại. Trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng kiên định, kiên quyết bảo vệ lợi ích quốc gia, không dao động, bi quan, đổi hướng, thay đổi mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã chọn./.

ThS. Nguyễn Duy Tiên - Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng

-------------------------------

Ghi chú:

(1) V.I.Lênin, toàn tập, tập 39, Nxb Tiến bộ, Mát-xcơ-va, 1976, tr.175-176.

(2) V.I.Lênin, toàn tập, tập 35, Nxb Tiến bộ, Mát-xcơ-va, 1977, tr.168.

(3) V.I.Lênin, toàn tập, tập 51, Nxb Tiến bộ, Mát-xcơ-va, 1978, tr.382.

(4) Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 7, Nxb Sự thật, H.1987, tr.721-722.

(5) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc thứ XII, Nxb CTQG, H.2016, tr.153.

Tài liệu tham khảo:

1. Phạm Văn Đức, Vấn đề kết hợp các loại lợi ích trong công cuộc bảo vệ và phát triển đất nước ở Việt Nam, Nxb CTQG, H.2011.

3. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Phát triển và vận dụng sáng tạo di sản tư tưởng V.I.Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam, Nxb CTQG, H.2010.

tcnn.vn