100 bài hát hàng đầu trên đài ngay bây giờ năm 2022

Các playlist của những dịch vụ streaming âm nhạc ra đời dường như là một cách lý tưởng giúp người dùng dễ dàng khám phá và tìm thấy nhiều bản nhạc để nghe hơn. Thế nhưng các chuyên gia lại cho rằng chính những playlist này đang phá vỡ mối liên kết giữa người hâm mộ với các nghệ sĩ.

Vào năm 2018, Trevor Daniel đã phát hành "Falling", bài hát giúp anh được biết tới một cách rộng rãi hơn. Tuy nhiên trong khoảng thời gian mới ra mắt ấy, bài hát này không thu hút được bất kỳ sự chú ý nào. “Falling” dễ dàng bị lu mờ trước những bài hát mà Lil Uzi Vert hay Juice WRLD phát hành cùng lúc đó. Nhưng vào hai năm sau, “Falling” đã bất ngờ bùng nổ trên internet. Đầu tiên, bài hát này đơn giản là được những influencers trên Instagram và TikTok sử dụng cho phần nhạc nền. Sau đó bài hát được đưa vào các meme và dần dần được nhiều người sử dụng một cách bất ngờ. Ước tính “Falling” đã xuất hiện trong hơn 3 triệu video. Sức mạnh của những nền tảng truyền thông xã hội đã đưa bài hát đến hàng loạt những thành công trên các BXH âm nhạc. Cụ thể là bài hát đã dành 38 tuần trên Hot 100 của Billboard, đạt vị trí cao nhất ở vị trí 17. Nó đã được phát trực tuyến hơn một tỷ lần trên Spotify, nơi nó được giới thiệu trên các playlist nổi bật như “Chill Hits”, “Beast Mode" và nhiều playlist khác nữa.

Thừa thắng xông lên, Trevor Daniel cố gắng thực hiện một bản hit tiếp theo mang tên "Past Life". Bài hát này được đầu tư rất chỉn chu khi có sự góp mặt của Selena Gomez và do chính Finneas sản xuất. Dẫu vậy thành tích tốt nhất của bài hát chỉ đạt vị trí thứ 77 trên Billboard, rời bảng xếp hạng sau 5 tuần và chỉ có 10% lượt stream mà "Falling" đạt được trênSpotify. Tính đến tận thời điểm hiện tại Trevor Daniels vẫn chưa thể tái tạo thành tích như của “Falling”.

Thành công trong ngành công nghiệp âm nhạc thường dựa vào các lượt streaming và số lượng đĩa cứng được bán ra. Chẳng có gì quá lời khi nói tính năng phát nhạc trực tuyến đã thay đổi mọi thứ trong lịch sử âm nhạc. Nó đã cung cấp quyền truy cập không bị kiểm soát vào danh mục âm nhạc lớn nhất trong lịch sử nhân loại.

Thế nhưng nó đã làm lộ rõ về một nghịch lý như sau: Bạn nên nghe gì khi bạn có thể nghe được gần như tất cả bài hát từng được con người thu âm? Với ngày càng nhiều bài hát được cho ra mắt và phát hành bởi ngày càng nhiều các nhạc sĩ trên đa nền tảng. Đi cùng với sự gia tăng đó là việc ít chú trọng hơn vào các phương tiện truyền thống, các nghệ sĩ dường như không còn chia sẻ và lắng nghe để biết người hâm mộ thích gì. Sự tràn lan của việc streaming nhạc đã làm đảo lộn ý nghĩa của việc trở thành một ngôi sao nhạc pop. Giống như Trevor Daniels chỉ cần một bài hát đã có được rất nhiều sự chú ý, việc mà có khi các nghệ sĩ khác phải mất cả sự nghiệp mới có được. Việc thành công nhờ những lượt streaming cho Trevor Daniel cơ hội thoát ra khỏi bóng tối nhưng lại khiến việc có một bản hit tiếp theo trở nên khó khăn hơn theo cấp số nhân. Đó là bởi vì giờ đây thị trường âm nhạc đã có rất rất nhiều bản hit được lan tỏa và biết đến nhiều hơn nhờ MXH và các playlist trên các dịch vụ streaming âm nhạc.

Một trường hợp khác là James Arthur, người có bài hát “Say You Won't Let Go” đã đạt vị trí thứ 11 trên Billboard's Hot 100 năm 2017. Đó là một bản ballad acoustic có nhịp độ trung bình và nhẹ nhàng đã từng được nghe rất nhiều ở các playlist nhạc pop trên những nền tảng phát nhạc trực tuyến. Bài hát này từng xuất hiện trên các playlist của Spotify như Mood Booster, Happy This !, Warm Fuzzy Feeling, Chill Hits hay là Alone Again và đã giúp tạo ra hàng tỷ lượt stream cho bài hát này và một số đĩa đơn tiếp theo. Tuy nhiên sau đó James Arthur vẫn chưa đạt được một bản hit nào khác trong Top 40.

Lucas Keller - Giám đốc điều hành của công ty Milk & Honey, một công ty được biết đến là quản lý một số nhà sản xuất và nhạc sĩ lớn nhất đang làm việc hiện nay cho biết: “Streaming âm nhạc trực tuyến là một cách tuyệt vời để tạo nên một nghệ sĩ từ một người vô danh”

Hiện nay có nhiều sự cạnh tranh trên bảng xếp hạng hơn bao giờ hết. Vào năm 2020, có nhiều bài hát trên Billboard’s Hot 100 hơn bất kỳ năm nào kể từ những năm 1960, thập kỷ trước khi đĩa đơn, chứ không phải album thúc đẩy ngành công nghiệp thu âm. Vào năm 2019, 40.000 bài hát đã được tải lên Spotify hàng ngày, theo Music Business Worldwide vào năm 2021 con số đó đã tăng lên 60.000. Đối với các nghệ sĩ, khi số lượng bản nhạc mới phát hành tăng lên, thì việc khán giả chọn nghe nhạc của mình sẽ trở nên khó khăn hơn.

Lucas Keller chia sẻ hài hước về quan điểm của mình: “Nếu bạn lấy tất cả các bản nhạc cao cấp từng lọt vào BXH âm nhạc ngay bây giờ và cố gắng đưa nó vào một cửa hàng băng đĩa, thì cửa hàng đó cần phải là cỡ Home Depot.” (Một chuỗi bán lẻ lớn của Mỹ)

Để giúp người nghe tìm thấy được sở thích và gu âm nhạc của mình trong một rừng âm nhạc kỹ thuật số, các nhà cung cấp dịch vụ phát nhạc trực tuyến đã tạo những playlist theo chủ đề. Ngày nay, ba dịch vụ chiếm 2/3 nền kinh tế âm nhạc trực tuyến là: Spotify, chiếm 32% thị trường, Apple Music 18% và Amazon Music 14%. Spotify có thị phần lớn hơn cả vì sức mạnh thị trường và danh sách phát vô cùng phổ biến của mình. Vào năm 2017, 68% tổng lượt nghe trên Spotify là từ playlist của công ty hoặc người dùng. Nền tảng Spotify có hơn 4 tỷ playlist, 3.000 trong số đó thuộc sở hữu của Spotify, được quản lý bởi sự kết hợp của các thuật toán và trình chỉnh sửa. Những playlist nổi bật nhất của Spotify thành công nhờ đều có sức mạnh văn hóa nghiêm túc. RapCaviar định hình âm hưởng của hip-hop và có thể biến các rapper indie thành những cái tên quen thuộc. Playlist với thể loại nhạc kén người nghe như Lorem cũng mang lại rung cảm cho những người nghe Spotify thuộc Gen Z. Vào năm 2020, những người nghe từ 16 đến 40 tuổi được cho là phần lớn đều sử dụng cách nghe mới này để khám phá âm nhạc trên nền tảng này. 

Tạm bỏ qua những mặt tích cực thì cách nghe mới này đang tạo ra những hậu quả khôn lường cho các nghệ sĩ và nhạc sĩ. Thách thức đối với hầu hết các nghệ sĩ là người nghe những playlist thường không biết họ đang nghe ai. Một bài hát có completion rates cao trên playlist có thể xuất hiện trên nhiều playlist khác hơn, tích lũy hàng triệu lượt phát trực tuyến cho một nghệ sĩ vẫn vô danh. Một nghiên cứu của MTV về fandom cho thấy rằng người hâm mộ thường mong đợi được tương tác trực tiếp với các nghệ sĩ. Nhưng trong nền kinh tế âm nhạc được xây dựng dựa trên playlist, người nghe ít có khả năng nhận biết được họ đang nghe ai hơn. Danh sách phát là một trải nghiệm "dựa lưng". Bạn chọn tâm trạng của mình và âm nhạc cứ thế tuôn trào. Sự “lười” này đang phá vỡ mối liên hệ giữa người hâm mộ và nghệ sĩ. Khi tạo ra các playlist không hề có bất kỳ chiều sâu nào được phát triển trong mối quan hệ giữa các nghệ sĩ và khán giả. Spotify cũng nhận ra chính điều này khi mới đây họ đã phải cho ra mắt tính năng stories để không biến nền tảng của mình thành cỗ máy chỉ biết kiếm tiền và tương tác một chiều.

Trước đây các nghệ sĩ đã từng quảng cáo mọi thứ trên đài phát thanh và điều đó khiến mọi người mua đĩa đơn, mua album. Giờ đây, các bài hát phát triển trên các nền tảng truyền thông xã hội và phát triển trên các playlist trước khi phát trên đài phát thanh. Các nhà tiếp thị âm nhạc đã định vị lại để xây dựng ảnh hưởng trên các nguồn cấp dữ liệu TikTok. Các công ty PR thì sẽ tiếp thị khả năng thu hút khách hàng của họ trên những danh sách phát, mặc dù Spotify vẫn giữ quan điểm độc lập về biên tập. Thành công trên một playlist nhỏ cũng giúp tăng cơ hội được thuật toán hoặc trình chỉnh sửa chú ý và được đưa vào playlist lớn hơn.Đây là một trong những điều mà các ngôi sao nhạc pop sẽ phải gánh chịu trong nền kinh tế âm nhạc mới. Danh sách phát đã trở thành một phần thiết yếu trong thành công của bài hát, điều này đã tạo ra một thế giới ngầm mà những người quảng bá playlist lợi dụng để khai thác mô hình Ponzi trong âm nhạc này. Các nghệ sĩ độc lập thường phải trả hàng trăm USD cho họ với hy vọng có được vị trí tốt trên các danh sách phát nổi tiếng. Nguyên tắc của Spotify là không cho phép quảng cáo playlist trả phí. Tuy nhiên, hàng nghìn playlist trả tiền để được nghe đã tồn tại tràn lan trên nền tảng. Đối với các nhạc sĩ mới nổi, mô hình từ dưới lên là sự lựa chọn duy nhất để đến được với sự nổi tiếng. 

Những ngôi sao ngay lập tức có được sự nổi tiếng sau một đêm là cực hiếm, tuy nhiên việc xây dựng một lượng khán giả lâu dài càng khó hơn bao giờ bởi các nền tảng mạng xã hội tràn ngập những influencers và những nghệ sĩ đã thành danh. Điều này dẫn đến sự bão hòa nội dung, người hâm mộ có thể xem bất kỳ ai mà họ muốn. Người lao động sáng tạo trong âm nhạc đại chúng đang cảm thấy áp lực khi phải cạnh tranh với các influencer. Hiện tại chắc chắn là thời điểm đáng sợ đối với các nhạc sĩ. Và đó còn là một khoảng thời gian đáng sợ hơn khi trở thành một nghệ sĩ khi bạn đem theo rất nhiều kỳ vọng. Bạn phải là một ngôi sao TikTok. Bạn phải ở trên mạng xã hội mọi lúc. Bạn phải là một người mẫu. Nếu bạn không nằm trong 1 phần trăm hàng đầu, thì sẽ chẳng đem lại cho bạn một số tiền lớn chút nào. Trên thực tế, nhóm kiếm được tiền lương khá, nhỏ hơn nhiều so với tỷ lệ 1% - chỉ 13.400 nghệ sĩ kiếm được hơn 50.000 USD trên Spotify vào năm 2020. Và 870 nghệ sĩ mang về hơn 1 triệu USD.

Công việc sáng tác và phát hành bài hát lâu đời giờ đã không còn nữa. Giờ đây, mỗi bài hát phải tìm được sức sống trên nửa tá định dạng khác nhau để trở thành hit. Mọi thứ không bao giờ là dễ dàng đi và chỉ ngày càng khó hơn. Trong khi chúng ta mơ mộng đến danh sách phát “Chill Vibes”, các nghệ sĩ và nhạc sĩ đang phải cố gắng thu hút sự chú ý của chúng ta trong một thị trường đang dần bão hòa này.

(Theo Vox)