Bài tập phát triển nhận thức cho trẻ mầm non
Phát triển nhận thức là một trong những nền tảng phát triển tư duy sau này của bé, vậy phát triển nhận thức là gì? Và đặc điểm phát triển nhận thức của bé Show
Phát triển nhận thức của trẻ mầm non là một trong những nền tảng học tập hiệu quả sau này của bé. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có mức độ nhận thức giống nhau vì nó còn phụ thuộc vào quá trình giáo dục của các bậc phụ huynh. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho các bà mẹ đã có con nhỏ tìm hiểu về phát triển nhận thức là gì? Và đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ mầm non để thúc đẩy cho sự phát triển của trẻ trong tương lai. 1. Phát triển nhận thức là gì?Bạn có thể hiểu đơn giản phát triển nhận thức là việc tập trung giáo dục cho trẻ bằng 3 lĩnh vực chủ yếu là: Nghiên cứu khoa học, khám phá xã hội và làm quen với môn Toán. Việc giáo dục phát triển nhận thức cho trẻ mầm non nên thực hiện theo 1 lộ trình cụ thể. Có thể nói, đây là một hoạt động cực kỳ quan trọng và cấp thiết, bởi nó sẽ theo sát và theo dõi từng giai đoạn phát triển về mặt nhận thức của trẻ ngay từ khi còn học mầm non. Nó sẽ là nền tảng, hỗ trợ cho quá trình phát triển về nhận thức sau này của bé. Bên cạnh việc tăng cường về thể chất và định hướng về mặt cảm xúc thì hình thành cùng phát triển khả năng nhận thức, là một trong những tiêu chí để trẻ hoàn thiện bản thân, trang bị tốt những kỹ năng cần thiết để phát hiện cũng như giải quyết vấn đề tốt nhất. 2. Mục tiêu phát triển nhận thức cho trẻ mầm non dựa trên những phương diện nào?Khả năng nhận thức của mỗi trẻ là tất cả những gì mà nó cảm nhận và suy nghĩ ở các phương diện trong đời sống như: Văn hóa, tự nhiên, xã hội,… Dựa trên những cơ sở này mà các nhà khoa học đã xác định được mục tiêu phát triển nhận thức cho trẻ mầm non như sau:
Những đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ mầm non được nêu ở trên cần phải được thực hiện thường xuyên thì mới giúp trẻ tăng độ nhận biết một cách tốt nhất. 3. Các giai đoạn và đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ mầm nonDựa theo lý luận của nhà nghiên cứu Piage, đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ mầm non sẽ phải trải qua các giai đoạn như sau:
Đây là giai đoạn diễn ra đối với các bé từ sơ sinh đến 2 tuổi. Lúc này, mọi vận động của trẻ đều xuất phát chủ yếu từ sự kích thức cơ bản. Chẳng hạn: Một đưa trẻ sơ sinh sẽ bị thu hút bởi những món đồ chơi mà nó nhìn thấy và chúng sẽ cố gắng đưa tay ra để nắm lấy món đồ chơi đó.
Đây là giai đoạn dành cho những bé từ 2 – 7 tuổi. Có thể nói đây chính là dấu mốc cho sự hình thành và phát triển về khả năng ngôn ngữ của trẻ có được rõ ràng hay không.
Khi trẻ ở độ tuổi từ 7 – 11 tuổi thì chúng sẽ bắt đầu bước vào giai đoạn thực hiện các thao tác cụ thể và dần đưa ra những lý lẽ đơn giản về những sự vật, sự việc xung quanh mà nó nhìn thấy.
Khi trẻ được 12 tuổi trở lên thì sẽ hình thành nên những khái niệm trừu tượng, biết các suy luận, logic các sự vật, hiện tượng với nhau. Thậm chí, chúng còn có thể tự lên kế hoạch cho mình… Trong 4 giai đoạn giáo dục phát triển nhận thức cho trẻ mầm non mà chúng tôi nêu ở trên thì 2 giai đoạn đầu được xem là quan trọng nhất. Bởi nó có sức ảnh hưởng lớn đến sự hình thành và phát triển về mặt nhận thức của trẻ là nhanh hay chậm. Và cả 2 giai đoạn này đều nằm trong phạm vi chính của nền giáo dục trẻ ở cấp mầm non nên việc đặt nền móng vững chắc cho bé từ khi chập chững bước vào đời là việc làm vô cùng cần thiết và đúng đắn. Có thể nói, đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ mầm non là vấn đề quan trọng để giúp cho quá trình phát triển của trẻ được toàn diện hơn. Và cũng hy vọng rằng, với những thông tin mà chúng tôi chia ở trên sẽ giúp cho các bậc phụ huynh có phương pháp giáo dục hợp lý cho con em của minh.
Đánh giá sự phát triển ở lĩnh vực thể chất và nhận thức của trẻ 4 – 5 tuổi I.1. Lý do chọn đề tài: Trẻ em trong độ tuổi mầm non đang ở trong thời kỳ thích tìm tòi, khám phá và ham học hỏi. Đó chính là lý do mà ngành học mầm non đã nắm bắt được và đưa vào những hoạt động bổ ích giúp thỏa mãn các nhu cầu của trẻ. Qua các hoạt động này, trẻ nhận thức được rất nhiều điều lý thú trong cuộc sống và đó cũng là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. Một trong những công việc góp phần không nhỏ trong việc giáo dục trẻ đó chính là việc lập kế hoạch giáo dục của người giáo viên. Hiện nay trong xu thế đổi mới toàn diện về mục tiêu, nội dung và phương pháp giáo dục ở các cấp học, thì vấn đề cấp thiết đặt ra trong thực tiễn giáo dục là phải đổi mới phương pháp dạy học trong ngành giáo dục mầm non vì đây là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Từ ngàn xưa cho đến ngày nay, từ trẻ đến già ở độ tuổi con người cũng tham gia hoạt động vui chơi. Vì vậy, trò chơi là một trò để giải trí và giải tỏa được những lo toan trong cuộc sống, để thư giản tinh thần mang lại niềm vui cho con người và hơn lúc nào hết đối với trẻ nhỏ tuổi mẫu giáo, có vị trí quan trọng hơn giúp trể giải trí một cách mạnh mẽ vì nó thâm nhập một cách dễ dàng vào thế giới tình cảm. Đối với trẻ mẫu giáo “chơi mà học, học mà chơi” là hoạt động tuy không phải là hoạt động chủ đạo mà nó giữ vị trí đặc biệt trong quá trình dạy học mần non,là quá trình phát triển có hệ thống,có mục đích, có kế hoạch năng lực nhận thức của trẻ trang bị cho trẻ hệ thống tri thức sơ đẳng, hình thành kỹ năng kya xảo tương ứng, quá trình phát triển của trẻ trải qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn đều có những yêu cầu mới về sinh lý tâm lý, xã hội mà trẻ phải thích ứng sự phát triển của giai đoạn trước là tiền đề cho giai đoạn phát triển về sau, tuổi mẫu giáo rất nhạy cảm với tác động bên ngoài nếu chăm sóc trể chu đáo sẽ có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển. Ngược lại những sai lầm trong giáo dục trẻ thì khó mà sửa chữa được. Trẻ mẫu giáo nếu được chăm sóc tốt thì sẽ dễ dàng thích ứng với hoạt động học tập và cuộc sống ở trường. Chính vì lí do này để đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục hiện nay mà tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài “Đánh giá sự phát triển ở lĩnh vực thể chất và nhận thức của trẻ 4 – 5 tuổi” làm sáng kiến kinh nghiệm năm.
Sau đây tôi xin trình bày đánh giá sự phát triển ở lĩnh vực thể chất và nhận thức của trẻ 4 – 5 tuổi: b.1. Đánh giá trẻ về nội dung phát triển thể chất.
– Trẻ lấy các khối bằng tay phải, sau đó dùng hai tay để chồng lần lượt các khối lên nhau. Trẻ thực hiện một cách kiên trì theo yêu cầu của cô. – Yêu cầu 1: Xếp chồng các khối gỗ hình vuông giống nhau. Trẻ lần lược thực hiện và xếp chồng được 8 khối vuông theo mặt đứng. – Yêu cầu 2 : Xếp chồng các khối gỗ khác nhau ( vuông, tròn , tam giác, vòng cung) Với rổ khối cô chuẩn bị, trẻ quan sát một lúc rồi lựa chọn khối. Trẻ xếp chồng lần lượt 6 khối chữ nhật lớn rồi đến 3 khối chữ nhật nhỏ lên nhau. → Điều đó chứng minh vận động tinh của trẻ phát triển tốt.
– Yêu cầu của cô : “ con hãy xếp chồng các khối lên nhau tạo thành hình ngôi nhà!’’ -Với chiếc rổ chứa các khối cô chuẩn bị, trẻ sẽ bắt tay vào lựa chọn các khối để thực hiện.Trẻ sẽ lấy 1 hình vuông đặt ra ngoài làm thân nhà và tiếp sau đó trẻ lấy hình tam giác đặt lên trên làm mái nhà.Một số trẻ sẽ lấy 3-4 hình chữ nhật đặt chồng lên nhau và đặt hình tam giác lên trên sẽ được ngôi nhà cao tầng. – Theo yêu cầu đối với trẻ là xếp được hình ngôi nhà với 4 khối chữ nhật hoặc hình vuông và hình tam giác. → Khả năng vận dụng kĩ năng xếp chồng các khối vào thực tế của trẻ tốt.
Đánh giá kĩ năng xếp chồng các hình khối của trẻ MG 4-5 tuổi bằng cách sử dụng các khối xốp bitis
Kĩ năng xếp chồng các khối lên nhau
Trẻ thực hiện : lần lươt xếp chồng các khối lên nhau một cách cẩn thẩn và xếp được 6 khối.
Trẻ thực hiện: trẻ lựa chọn và xếp thành hình ngôi nhà của cô với 6 khối chữ nhật lớn và một khối tam giác hoặc 1 khối vuông và 1 khối tam giác. – Trẻ xếp chồng được cứ 1 hình chồng lên nhau, không đổ được 1 điểm. Tổng điểm ở mức độ 1 là 9 điểm → Trẻ đạt được 8 điểm
Tổng điểm ở mức độ 2 là 1 điểm → Trẻ đạt được tổng là 9 điểm.
Tổng điểm ở mức độ 3 là 10 điểm→ Trẻ dạt được 7 điểm
* Trẻ đạt được 06→13 điểm; TB * Trẻ đạt được < 6 điểm; Yếu Kết quả trẻ đạt được là 24/29 điểm→ Trẻ đạt loại giỏi
– Trẻ cầm bút sáp bằng tay phải, tay trái giữ tờ giấy nằm yên – Trẻ dùng bút sáp màu nâu để vẽ 1 hình vuông làm thân ngôi nhà: đầu tiên trẻ vẽ các đường thẳng làm khung ngôi nhà, sau đó lần lượt vẽ hình tam giác phía trên làm mái nhà, các ô vuông nhỏ trong ô vuông lớn làm của sổ và một hình chữ nhật ở giữa để làm cửa chính. – Trẻ dùng bút sáp : * màu đỏ để tô màu mái nhà. * màu xanh để tô màu cửa sổ. * màu tím tô màu của chính. * màu vàng để tô thân nhà.
b.2. Đánh giá trẻ về lĩnh vực nhận thức.
– Bước 1: Xác định nhiệm vụ: Đánh giá kiến thức về hình dạng của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi bằng cách sử dụng các mảnh màu có các hình dạng khác nhau( vuông, tròn, chữ nhật..) – Bước 2 : Xác định kiến thức cần đánh giá: Kiến thức về hình tròn , hình vuông, hình tam giác. – Bước 3 : Xác định mức độ kiến thức cần đánh giá
Dạng hình tròn: 3 hình được 3 điểm Dạng hình vuông: 4 hình được 4 điểm Dạng hình tam giác : 3 hình được 3 điểm →Tổng điểm ở mức độ 3 là 10 điểm
→ Kết quả đạt được 16/16 điểm→ Trẻ đạt loại giỏi.
* Bước 1: Xác định nhiệm vụ đánh giá : – Đánh giá kiến thức ,so sánh 2 đối tượng về kích thước: lớn- bé, cao – thấp, dài – ngắn. * Bước 2: Xác định kiến thức cần đánh giá – So sánh được kích thước lớn – bé, cao – thấp, dài- ngắn của 2 đối tượng bất kì. * Bước 3: Xác định mức độ chất lượng của các kiến thức cần đánh giá. – Mức độ 1: Trẻ chỉ được vật cao hơn- thấp hơn, lớn hơn- bé hơn, ngắn hơn- dài hơn theo yêu cầu của người đánh giá. – Mức độ 2: Trả lời được câu hỏi có 2-3 thuật ngữ toán học : “ Vật này dài hơn hay ngắn hơn vật kia” – Mức độ 3: Trả lời được câu hỏi tư duy : “ Chiều dài của vật này như thế nào so với vật kia ?’’ * Bước 4: Thiết kế bài tập đánh giá: – Bài tập 1: Chỉ được vật dài hơn- ngắn hơn, cao hơn- thấp hơn, lớn hơn-bé hơn theo yêu cầu của người đánh giá.
– Lần 1: Cô đặt 2 cây bút chì màu xanh và màu vàng ( 1 dài , 1 ngắn ) ra bàn và hỏi trẻ : “ con hãy chỉ cho cô cây bút chì dài hơn? “ Trẻ trả lời : “thưa cô: cây bút màu xanh” – Lần 2 : Cô đặt 2 khối chữ nhật màu đỏ- tím nằm dài trên bàn và hỏi trẻ : “ con hãy chỉ cho cô khối màu nào dài hơn? Trẻ trả lời : “thưa cô khối màu đỏ’. – Lần 3 : Cô dựng 2 khối chữ nhật đỏ , tím lên bàn có kích thước khác nhau và hỏi trẻ : “ con hãy chỉ cho cô khối chữ nhật màu nào thấp hơn” Trẻ trả lời : “thưa cô khối màu tím’’ c)Đánh giá : – Mỗi lần trẻ trả lời đúng được 1 điểm.Điểm tối đa của phần này là 3 điểm. – Bé Bảo Anh được 3 điểm. * Bài tập 2 : Trả lời câu hỏi có từ 2-3 thuật ngữ toán học : “ vật này dài hơn hay ngắn hơn vật kia?” – 2 hộp quà vàng – đỏ có kích thước lớn-bé , 2 lọ hoa có kích thước cao-thấp, 2 cây thước đỏ – vàng có kích thước dài ngắn khác nhau. – Lần 1 : cô đặt 2 hộp quà vàng – đỏ trên bàn và hỏi trẻ : “ Con thấy hộp quà màu vàng này lớn hơn hay bé hơn hộp quà màu đỏ màu đỏ?” Trẻ trả lời : “thưa cô hộp quà màu vàng lớn hơn hộp màu đỏ”. – Lần 2 : Cô đặt 2 cây thước đỏ- hồng lên bàn và hỏi trẻ : “ con thấy cây thước màu hồng dài hơn hay ngắn hơn cây thước màu đỏ? Trẻ trả lời: “thưa cô cây thước màu hồng dài hơn cây thước màu đỏ” – Lần 3 : Cô đặt 2 lọ hoa , 1 cao , 1 thấp trên bàn và hỏi trẻ : “ con thấy lọ hoa hồng thấp hơn hay cao hơn lọ hoa cúc?’’ Trẻ trả lời : “thưa cô lọ hoa hồng cao hơn lo hoa cúc.” c)Đánh giá : – Mỗi lần trẻ trả lời đúng trẻ sẽ được 1 điểm.Điểm tối đa của phần này là 3 điểm. – Bé Tâm trả lời đúng và rất tốt phần này bé được 3 điểm. * Bài tập 3 : Trả lời câu hỏi không có thuật ngữ toán học: “ chiều dài vật này như thế nào so với vật kia?” – 2 búp bê to – nhỏ , 2 cây thước dài – ngắn , 2 cây xanh cao – thấp. – Lần 1 : cô đặt 2 con búp bê to – nhỏ ( vàng – đỏ )trên bàn và hỏi trẻ : “ Con thấy búp bê chị như thế nào so với búp bê em?” Trẻ trả lời : búp bê chị to hơn búp bê em. – Lần 2 : Cô đặt 2 cây xanh ,1 cao , 1 thấp trên bàn và hỏi trẻ : “ con thấy chiều cao của cây dừa như thế nào với cây táo ?” Trẻ trả lời : “thưa cô: cây dừa cao hơn cây táo.”
Trẻ trả lời : “thưa cô cây thước màu vàng dài hơn ” c)Đánh giá : – Mỗi lần trẻ trả lời đúng trẻ sẽ được 1 điểm.Điểm tối đa của phần này là 3 điểm. – Bé Bảo Anh trả lời đúng và rất tốt phần này bé được 3 điểm. Kết quả đánh giá : Tổng số điểm bé Bảo Anh đạt được là 9 điểm.
III.1. KẾT LUẬN Những điểm mạnh của trẻ trong quá trình đánh giá
+ Trẻ so sánh kích thước lớn – bé, cao – thấp, dài – ngắn của 2 đối tượng rất tốt, hiểu và trả lời tốt các câu hỏi có từ 1-3 thuật ngữ toán học và câu hỏi không có thuật ngữ toán học. + Bé có khả năng phản xạ nhạy bén , tư duy nhanh nhẹn , hiểu và giải quyết được các yêu cầu của cô. + Làm và hoàn thành tốt các bài tập mà cô đưa ra…
Bấm vào đây để tải về |