Hiện nay trước yêu cầu bảo vệ gia đình và bản thân khỏi những nguy cơ sự cố cháy nổ bất ngờ, lực lượng công an PCCC đã quy định mỗi gia đình cần trang bị trong nhà những chiếc bình chữa cháy để đối phó với những sự cố hỏa hoạn. Nhưng không phải ai cũng biết cách sử dụng những chiếc bình này như thế nào? Dưới đây là hướng dẫn cách sử dụng các loại bình cứu hỏa khác nhau để ứng phó với các trường hợp khác nhau.
I. CÁC LOẠI BÌNH CHỮA CHÁY:
Bình chữa cháy có 2 loại thông dụng trên thị trường gồm bình chữa cháy khí CO2 và bình chữa cháy bột [Bình chữa cháy bột có 2 loại bột là BC và ABC].
Có 02 loại bình chữa cháy:
- Thứ nhất là Bình chữa cháy khí CO2
- Thứ hai là Bình chữa cháy Bột.
II. CÁCH PHÂN BIỆT BÌNH CHỮA CHÁY
Cách phân biệt nhanh 2 loại bình chữa cháy này là dựa vào những đặc điểm sau:
Đặc điểm:
Bình chữa cháy bột thì có đồng hồ áp suất, còn bình chữa cháy CO2 không có đồng hồ áp suất. Có thể dựa vào thông số ghi trên bình chữa cháy để phân biệt nhanh:
+ Bình bột sẽ có các ký hiệu MFZ, MFZL hoặc BC, ABC
+ Bình chữ cháy CO2 sẽ có ký hiệu MT hoặc CO2.
III. CẤU TẠO ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁCH SỬ DỤNG BÌNH CHỮA CHÁY
1. Cấu tạo đặc điểm và công dụng cùng cách sử dụng bình chữa cháy CO2
a/Cấu tạo:
b/ Công dụng:
– Bình chữa cháy CO2 là thiết bị chữa cháy bên trong chứa khí CO2 -790c được nén vào bình chịu áp lực cao, dùng để dập cháy, có độ tin cậy cao.,sử dụng, thao tác đơn giản thuận tiện, hiệu quả.
– Bình CO2 đạt hiệu rất cao khi chữa các đám cháy ở những nơi kín gió, trong phòng kín, buồng., hầm, các thiết bị. điện… sau khi dập tắt đám cháy không để lại dấu vết, không làm hư hỏng chất cháy.
c/ Cách sử dụng và nguyên lý chữa cháy:
Khi xảy ra cháy, xách bình CO2 tiếp cận đám cháy, một tay cầm loa phun hướng vào gốc lửa tối thiểu là 0,5m còn tay kia mở van bình hoặc bóp cò [Tùy theo từng loại bình]. Khí CO2 ở nhiệt độ –790C dưới dạng tuyết lạnh khi qua loa phun ra có tác dụng hạ thấp nhiệt độ của đám cháy [Chữa cháy bằng phương. pháp làm lạnh ] sau đó khí CO2 bao phủ lên toàn bộ bề mặt của đám cháy làm giảm nồng độ của ôxy khuyếch tán vào vùng cháy, khi hàm lượng ôxy nhỏ. hơn 140/0 thì đám cháy sẽ tắt [Chữa cháy bằng phương pháp làm loãng nồng độ].
d/ Những điểm chú ý khi sử dụng bảo quản bình CO2:
– Không được phun khí CO2 vào người vì sẽ gây bỏng lạnh, khi phun tay cầm loa phun phải cầm. đúng vị tay cầm [Vì cầm vào các vị trí khác sẽ gây bỏng lạnh]
– Bình chữa cháy CO2 phải được đặt ở những nơi râm mát và dễ lấy thuận tiện khi sử dụng
– Ba tháng kiểm tra lượng khí trong bình 1 lần bằng phương pháp cân.
2. Cấu tạo đặc điểm và công dụng cùng cách sử dụng bình chữa cháy Bột khô hệ MFZ
a/Cấu tạo:
b/ Công dụng:
Bình chữa cháy bột khô thuộc hệ MFZ là thiết bị chữa cháy bên trong chứa khí N2 làm lực đẩy để phun thuốc bột khô dập tắt đám cháy. Bình chữa cháy bột khô hệ MFZ dùng để chữa các đám cháy xăng dầu, khí cháy, thiết bị điện… an toàn cao trong sử dụng, thao tác đơn giản, dễ kiểm tra, hiệu quả chữa cháy cao.
c/ Cách sử dụng:
Khi có cháy xảy ra xách bình đến gần đám cháy, lộn bình lên xuống khoảng 3 – 4 lần, sau đó đặt bình xuống, rút chốt bảo hiểm ra, tay trái cầm vòi hướng vào đám cháy, tay phải ấn tay cò, phun bột vào gốc lửa.
d/ Những điểm chú ý khi sử dụng bảo quản:
– Khi phun đứng xuôi theo chiều gió.
– Đặt bình ở những nơi râm mát và dễ lấy thuận tiện khi sử dụng.
– Ba tháng kiểm tra bình 1 lần nếu kim đồng hồ áp suất chỉ về vạch đỏ thì phải mang bình đi nạp lại.
b] Công dụng
- Bình chữa cháy CO2 là loại bình chữa cháy xách tay bên trong chứa khí CO2 -790C được nén với áp lực cao, dùng để dập tắt các đám cháy nhỏ mới phát sinh: Đám cháy chất rắn, chất lỏng và hiệu quả cao đối với đám cháy thiết bị điện, đám cháy trong phòng kín, buồng hầm. Cách sử dụng và thao tác đơn giản thuận tiện, hiệu quả.
c] Cách sử dụng và nguyên lý chữa cháy
Khi xảy ra cháy, xách bình CO2 tiếp cận đám cháy, một tay cầm loa phun hướng vào gốc lửa tối thiểu là 0,5m còn tay kia mở khóa van bình. Khi mở van bình, do có sự chênh lệch về áp suất, CO2 lỏng trong bình thoát ra ngoài qua hệ thống ống lặn và loa phun chuyển thành dạng như tuyết thán khí, lạnh tới -790C. Khi phun vào đám cháy CO2 có tác dụng làm loãng nồng độ hỗn hợp hơi khí cháy, đồng thời làm lạnh vùng cháy dẫn tới triệt tiêu đám cháy.
Chú ý:
- Đọc hướng dẫn, nắm kỹ tính năng tác dụng của từng loại bình để bố trí dập các đám cháy cho phù hợp.
- Khi phun phải tắt hẳn mới ngừng phun.
- Khi dập các đám cháy chất lỏng phải phun phủ lên bề mặt cháy, tránh phun sục xuống chất lỏng.
- Khi phun tuỳ thuộc vào từng đám cháy mà chọn vị trí, khoảng cách đứng phun cho phù hợp.
- Không nên sử dụng bình để dập các đám cháy ngoài trời. Nếu dùng, khi phun phải chọn đầu hướng gió.
- Đề phòng bỏng lạnh. Chỉ được cầm vào phần nhựa, cao su trên vòi và loa phun.
- Trước khi phun ở phòng kin, phải báo cho mọi người ra hết khỏi phòng, phải dự trù lối thoát ra sau khi phun.
d] Những điểm chú ý khi sử dụng bảo quản bình CO2
- Không sử dụng bình khí CO2để chữa các đám cháy có kim loại kiềm, kiềm thổ, than cốc, phân đạm. Vì khi phun khí CO2 vào đám cháy sẽ sinh ra phản ứng hoá học, trong phản ứng đó sẽ tạo ra khí CO là loại khí vừa độc hại vừa có nguy hiểm cháy nổ làm cho đám cháy phát triển phức tạp thêm.
CO2 + C = 2CO ; CO2 + M = MO + CO
- Khi phun phải cầm vào phần nhựa của loa phun, tránh cầm vào phần kim loại và nhất là không để khí CO2phun vào người sẽ gây bỏng lạnh. Không nên dùng bình khí CO2 chữa các đám cháy ở nơi trống trải, có gió mạnh vì hiệu quả thấp.
- Khi chữa cháy các thiết bị có điện cao thế phải đi ủng và găng tay cách điện; chữa cháy trong phòng kín phải có biện pháp bảo đảm an toàn cho người.
- Đặt bình ở nơi râm mát, dễ thấy, dễ lấy, thuận tiện khi sử dụng. Không để bình ở nơi có nhiệt độ cao quá 550C dễ gây hiện tượng tăng áp suất dẫn đến nổ bình nếu van an toàn không hoạt động.
- Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng, thay thế nếu thấy hỏng hóc các bộ phận của bình: Loa phun, vòi phun, van khoá. Thay thế những bình bị rò khí.
Phương pháp kiểm tra lượng CO2 trong bình: Phổ biến là phương pháp cân, nếu thấy lượng CO2 giảm so với lượng CO2 ban đầu là bình bị rò khí
Skip to content
Tác hại khôn lường từ đám cháy gây ra có thể ảnh hưởng đến tính mạng của con người. Việc nắm rõ được các kiến thức, kỹ năng cơ bản và cách sử dụng bình chữa cháy CO2 là điều vô cùng cần thiết để bảo vệ chính bản thân và gia đình. Bình chữa cháy CO2 là bình chữa cháy trong đó có chứa khí CO2 bị nén. Nó được sử dụng cho công tác chữa cháy ban đầu. Tùy vào từng loại đám cháy khác nhau mà có thể quyết định xem có nên dung bình chữa cháy CO2 hay không. Thông thường bình cứu hỏa CO2 được dùng để chữa các đám cháy loại A, B, C, D. Tuy nhiên đối với những đám cháy chất lỏng dễ cháy thì không nên sử dụng. Bởi việc xịt khí CO2 vào sẽ vô tình làm bắn chất lỏng ra, thậm chí khiến cho tình trạng đám cháy trở nên tệ hơn. Khuyến khích dùng bình bọt cho những đám cháy bằng chất lỏng: Bình chữa cháy CO2 được thiết kế làm bằng thép đúc, thân hình trụ, thường được sơn màu đỏ, trên thân bình thường gắn mác nhà sản xuất, thông số kỹ thuật và cách sử dụng. Bình chữa cháy CO2 gồm 4 bộ phận chính: Bình chữa cháy CO2 có tác dụng làm lạnh do khí CO2 ở dạng lỏng khi bay hơi sẽ thu nhiệt xung quanh. Khí CO2 sẽ làm loãng nồng độ hơi chất cháy [ lạnh tầm – 78,9 độ C] trong đám cháy đồng thời làm lạnh do CO2 dạng lỏng khi bay hơi sẽ thu nhiệt, làm lạnh đám cháy và tiêu đám cháy. Hoạt động của bình chủ yếu dựa trên áp suất của khí nén cực lớn của khí Nito trơ được nạp vào trong bình [250 Bar ≈ 25.000.000 N/m2]. Vì vậy, ki sử dụng chỉ cần vặn van hay rút chốt bóp cò thì khí sẽ tự phun ra ngoài. Việc sử dụng bình chữa cháy khá đơn giản, bạn làm theo các bước hướng dẫn sau đây:Bình chữa cháy CO2 là gì?
Cấu tạo của bình chữa cháy CO2
Nguyên lý hoạt đông của bình chữa cháy CO2
Cách sử dụng bình chữa cháy CO2
Hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy CO2
- Bước 1: Khi phát hiện có đám cháy, nhanh chóng bĩnh tĩnh xách bình chữa cháy CO2 đến địa điểm có đám cháy.
- Bước 2: Chuẩn bị tư thế sẵn sàng, 1 tay để loa phun cách đám cháy tầm 0,5m và 1 tay giật chốt hãm.
- Bước 3: Bóp hoặc vặn van để khí tự phun ra dập tắt đám cháy
Hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy CO2 qua video
Xem toàn bộ sản phẩm bình chữa cháy CO2 tại đây: Danh mục sản phẩm bình chữa cháy CO2
Các lưu ý khi sử dụng bình chữa cháy CO2
Tùy từng loại đám cháy mà sử dụng các loại bình chữa cháy khác nhau. Vì vậy để công tác cứu hỏa diễn ra thuận lợi và hiêu quả nhất thì cần đọc kĩ hướng dẫn và nắm rõ tính năng, công dụng của từng loại bình.
- Đối với đám cháy ngoài thì người phun phải đứng ở đầu hướng gió. Còn đối với đám cháy trong thì người phun phải đứng gần cửa ra vào.
- Khi muốn ngừng phun thì phải tắt hẳn mới được ngừng phun
- Đối với các đám cháy chất lỏng thì cần phun bao phủ lên bề mặt đám cháy. Bởi nếu phun trực tiếp vào chất lỏng sẽ làm chúng bắn ra ngoài và có thể cháy to hơn.
- Vị trí phun và khoảng cách đứng phun thì tùy thuộc vào từng loại đám cháy và lượng khí đẩy còn lại trong bình.
- Những bình chữa cháy đã qua sử dụng cần để riêng để dễ phân biệt. Bởi khi có đám cháy xảy ra chúng ta sẽ không đủ thời gian hay bình tĩnh để phân biệt được đâu là bình đã qua sử dụng, đâu là bình mới.
- Đề phòng bị bỏng lạnh. Vì khí CO2 có tính làm lạnh, loãng không khí cực nhanh và mạnh. Sẽ rất nguy hiểm khi không may phun trực tiếp vào cơ thể. Khi sử dụng chỉ được cẩm vào đầu nhựa, cao su trên vòi phun và loa phun. Đối với trường hợp phun trong phòng kín cần dự trù cho mình một lối thoát và nhớ là phải đảm bảo những người trong phòng đã ra ngoài hết trước khi phun.
- Khi tháo lắp các bộ phận như vòi phun, xifong thì cần vặn thật chắc tránh trường hợp dò khí vào tay phun, khi cầm sẽ rất lạnh cho tay.
- Khi tiến hành chữa cháy, cần phải đảm bảo các công cụ bảo hộ lào động cần thiết. Đối với việc chữa đám cháy các thiết bị điện cao thế cần phải đi ủng và đeo găng tay cách điện. Chữa cháy trong phòng kín phải đảm bảo an toàn cho người bằng các thiết bị bảo hộ như quần áo, ủng và găng tay dung để mặc khi chữa cháy.
Phạm vi sử dụng
Bình chữa cháy CO2 đươc sử dụng cho rất nhiều đám cháy khác nhau như:
- Chất cháy rắn: Đối với đám cháy này thì có 2 dạng. Một là quá trình cháy âm ỉ, bao gồm các chất liệu: gỗ, giấy, cỏ khô, rơm, rạ. Một dạng của chất cháy rắn nữa nhưng với quá trình cháy không âm ỉ là chất dẻo.
- Chất cháy lỏng: Đó là những chất lỏng tan được trong nước [rượu, metanol, glyxerin…] và chất lỏng không tin được trong nước [xăng, dầu mỏ, ete,…]
- Chất cháy khí: với các khí như: metan, hydro,..
- Chất cháy điện: Đối với các đám cháy thiết bị điện, khí CO2 không làm ảnh hưởng đến các thiết bị đó vì khí CO2 sẽ tan trong không khí.
Khí CO2 có phản ứng hóa học với các kim loại như: Kim loại kiểm, kiềm thổ, than cốc, phân đạm và từ phản ứng đó tạo ra khí CO – là loại khí vừa độc hại vừa dễ gây cháy nổ. Vì vậy không được sử dụng bình chữa cháy CO2 với các đám cháy có chứa các kim loại nói trên bởi nó sẽ khiến tình trạng đám cháy càng trở nên tệ hơn.
Để sử dụng bình chữa cháy một cách hiệu quả thì phải căn cứ vào từng tính chất của từng vụ cháy khác nhau. Từ đó chúng ta sẽ có những loại hình cứu hỏa hay sử dụng các bình chữa cháy khác nhau. Vì vậy nếu bạn không nắm rõ được cách thức sử dụng của mỗi loai bình thì có thể không những dập tắt được đám cháy. Hơn nữa còn làm đám cháy càng trở nên lan rộng và nguy hiểm hơn. Thậm chí có thể ảnh hưởng đến tính mạng của chính bản thân mình.
Những điều cần biết khi bảo quản bình chữa cháy CO2
- Cách kiểm tra bình chữa cháy CO2: Cần thường xuyên kiểm tra,bảo dưỡng các bộ phận của bình như: loa phun, vòi phun, van khóa. Tiến hành thay thế nếu thấy hỏng hóc các bộ phận của bình. Đồng thời tiến hành sửa chữa, thay thế các bình bị rò khí. Kiểm tra phải bảo đảm bình chữa cháy phải đặt đúng vị trí quy định, còn niêm phong, còn đủ chất theo quy định.
- Phương pháp kiểm tra lượng CO2 trong bình: Để kiểm tra được lượng CO2 trong bình thì cách phổ biến nhất hiện nay là phương pháp cân: Chúng ta sẽ tiến hành cân lên bình chữa cháy khi mới nhập về. Đối với bình nào mà bị giảm lượng CO2 thì có nghĩa là bình đó bị rò khí và cần sạc thêm khí, sửa chữa hoặc thay thế ngay.
- Định kì tối đa 30 ngày một lần ta phải tiến hành cân trọng lượng và xác định thể tích
- Không nên để bình ở nơi có nhiệt độ cao trên 55 độ C. Vì khi để bình chữa cháy CO2 ở nhiệt độ cao dễ gây ra tình trạng tăng áp suất và có thể gay nổ. Chính vì vậy cách bảo quản tốt nhất là nên để ở môi trường râm mát, dễ thấy, dễ lấy và thuận tiện khi sử dụng.
- Đối với các đám cháy ở nơi trống trải và có gió mạnh thì không nên sử dụng bình chữa cháy CO2 vì hiệu quả rất thấp.
Hiện tượng cháy nổ là một trong những sự cố ngoài ý muốn, nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào và bất cứ ở đâu. Ngay khi đi trên đường, khi đang ở nhà hay ở chính cơ quan làm việc. Chính vì vậy để bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho chính bản thân, gia đình và đồng nghiệp thì việc nắm rõ những quy trình để sử dụng bình chữa cháy CO2 là điều vô cùng quan trong và cấp thiết.
Dr Lê Văn Hệ là giám đốc Công ty CP Quốc tế BATFire. Tốt nghiệp Đại học Kinh tế TP HCM loại ưu tú. Sau khi ra trường, ông khởi nghiệp với ngành phòng cháy chữa cháy và đã có trên 10 năm kinh nghiệm trong quản lý và điều hành doanh nghiệp. Dưới sự điều hành của ông Lê Văn Hệ, BATFire đã trở thành một trong những công ty hàng đầu về nhập khẩu và phân phối thiết bị cứu hỏa, tư vấn lắp đặt hệ thống pccc.
Tư vấn bán hàng: 0968 046 114