Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua Hùng muốn kén cho nàng một người chồng xứng đáng. Đến cầu hôn có hai vị thần, tài giỏi ngang nhau, đều xứng làm rể Vua Hùng. Một người là Sơn Tinh - chúa vùng non cao. Một người là Thuỷ Tinh - chúa vùng nước thẳm. Để lựa chọn được chàng rể xứng đáng, Vua Hùng bèn đặt ra điều kiện: “Ngày mai ai mang lễ vật gồm: Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng,voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi đến trước thi ta sẽ gả con gái cho”. Hôm sau, Sơn Tinh mang lễ vật đến truớc, cướiđược Mị Nương.Thuỷ Tinh đến sau, không lấy được vợ, đùng đùng nồi giận, đem quân đuổi theo đòi cướp Mị Nương. Thần hô mưa gọi gió, dâng nước sông lên cuồn cuộn làm cho thành Phong Châu ngập chìm trong nuớc. Sơn Tinh không hề nao núng. Thần dùng phép bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, đắp thành dựng luỹ, ngăn chặn dòng lũ. Hai bên đánh nhau kịch liệt. Cuối cùng Thuỷ Tinh đuối sức phải chịu thua. Từ đó, oán nặng thù sâu, hàng năm Thủy Tinh vẫn làm mưa gió, bão lụt, dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng năm nào cũng mang thất bại trở về.
- Mở đầu:
- Vua Hùng Vương có con gái tên Mị Nương.
- Thắt nút
- Vua tìm gả chồng cho con.
- Phát triển
- Sơn Tinh, Thủy Tinh đến tranh tài.
- Mở nút
- Sơn Tinh đến trước lấy được Mị Nương.
- Kết thúc
Sự việc chính của văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh:
[1] Vua Hùng muốn kén rể cho Mị Nương
[2] Sơn Tinh, Thủy Tinh đến cầu hôn
[3] Vua Hùng ra điều kiện chọn rể
[4] Sơn Tinh đến trước lấy được Mị Nương
[5] Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh
[6] Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua, đành rút về quân về
[7] Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thua