Bài 1 trang 19 VBT Đạo Đức 4: Hãy nối mỗi trường hợp ở cột A với kết quả tương ứng ở cột B cho phù hợp.
Bài 2 trang 19 VBT Đạo Đức 4: Em tán thành hay không tán thành với việc làm của bạn nhỏ nào trong các tình huống sau đây? Hãy đánh dấu + vào ô trống phù hợp và giải thích tại sao?
a] Sáng nào cũng vậy, vừa nghe thấy tiếng chuông đồng hồ báo thức là Nam đã vùng ngay dậy, làm công việc vệ sinh cá nhân và chuẩn bị đi học, không cần ai phải nhắc nhở
b] Lâm có thời gian biểu quy định rõ giờ chơi, giờ học, giờ làm việc nhà, … và bạn ấy luôn thực hiện đúng.
c] Khi đi chăn trâu, Thành vừa ngồi trên lưng trâu vừa tranh thủ học bài.
d] Hiền có thói quen vừa ăn cơm, vừa đọc truyện hoặc xem ti vi.
đ] Chiều nào Quang cũng đi đá bóng. Tối về, bạn lại xem ti vi, đến khuya mới lấy sách vở ra học bài.
Trả lời:
a] Tán thành.
Vì thực hiện các việc nề nếp như vậy nên Nam có thể dậy sớm để chuẩn bị mọi việc và đi học đúng giờ.
b] Tán thành.
Lâm làm như vậy sẽ tiết kiệm thời gian và có thể sẽ làm được nhiều việc theo đúng thời gian quy định
c] Không tán thành.
Việc vừa học vừa chăn trâu là rất hay nhưng còn phải để ý đến vấn đề an toàn
d] Không tán thành.
Trong lúc ăn cơm Hiền tranh thủ xem ti vi hoặc đọc truyện sẽ làm thời gian, thời gian ăn rất lâu và dễ bị đau dạ dày.
đ] Không tán thành.
Quang làm như vậy thì buổi sáng sẽ không khó dậy sớm, mỏi mệt vì thức đêm và có thể sẽ đi học muộn.
Bài 3 trang 20 VBT Đạo Đức 4: Hãy khoanh vào chữ cái đặt trước ý em cho là đúng.
Tiết kiệm thời giờ là:
a] Làm nhiều việc cùng một lúc.
b] Học suốt ngày mà không làm việc gì khác.
c] Dùng thời giờ một cách hợp lí và có ích.
d] Chỉ dùng thời giờ vào các việc mình thích.
Trả lời:
Tiết kiệm thời giờ là:
a] Làm nhiều việc cùng một lúc..
b] ọc suốt ngày mà không làm việc gì khác.
[c] Dùng thời giờ một cách hợp lí và có ích.
d] Chỉ dùng thời giờ vào các việc mình thích.
Bài 4 trang 21 VBT Đạo Đức 4: Em hãy điền các từ ngữ [hoài phí, tiết kiệm, thời giờ] vào chỗ trống trong những câu dưới đây cho phù hợp.
Trả lời:
- Thời gian là thứ quý giá nhất. Cần phải biết tiết kiệm thời gian; không nên để thời gian trôi qua một cách hoài phí.
Bài 5 trang 21 VBT Đạo Đức 4: Em hãy lựa chọn các việc làm giúp em tiết kiệm thời gian [viết dấu + vào ô trống trước việc làm em chọn].
Trả lời:
| + | a] Luôn sắp xếp đồ đạc gọn gàng ngăn nắp, khi cần sử dụng là sẽ nhanh tìm thấy vật cần dùng. |
| + | b] Làm việc có trình tự hợp lí. |
| + | c] Chuẩn bị các đồ vật cần thiết trước khi làm. |
| + | d] Học thuộc và hiểu bài trước khi làm bài tập. |
| + | đ] Lập kế hoạch và làm phiếu nhắc việc. |
| + | e] Luôn suy nghĩ, điều chỉnh công việc để lần sau làm cho hợp lí và có hiệu quả hơn. |
| + | g] Tăng dần tốc độ làm việc. |
| + | h] Biết chia sẻ và tiếp nhận ý kiến của những người xung quanh khi gặp khó khăn. |
| i] Chăm chỉ luyện tập để làm thành thạo. | |
| k] Nhờ mọi người làm hộ. |
Bài 6 trang 22 VBT Đạo Đức 4: Em hãy liệt kê các việc đã làm để tiết kiệm thời gian:
Trả lời:
- Thực hiện kế hoạch theo kế hoạch thời gian biểu.
- Đọc kĩ lí thuyết trước khi làm bài tập.
- Sống ngăn nắp, gọn gàng, sắp xếp đồ đạc một cách hợp lí.
Bài 7 trang 22 VBT Đạo Đức 4: Em hãy lập thời gian biểu của mình và cùng trao đổi với những bạn trong nhóm.
Trả lời:
| Thời gian | Việc làm |
| - 5: 00 | - Thức dậy, tập thể dục. |
| - 6: 00 | - Vệ sinh cá nhân |
| - 6: 10 | - Ăn sáng |
| - 6: 30 | - Đi học |
| - 7: 00-11: 00 | - Học buổi sáng |
| - 11: 10 | - Ăn trưa |
| - 12: 00 | - Ngủ trưa |
| - 14: 00 | - Dậy đi học buổi chiều |
| - 16: 00 | - Đi đá bóng |
| - 18: 00 | - Về nhà vệ sinh cá nhân |
| - 18: 30 | - Ăn tối |
| - 19: 00 | - Rửa bát |
| - 19: 30 | - Học bài |
| - 21: 00 | - Nghỉ xem ti vi |
| - 22: 00 | - Soạn lại bài vở |
| - 23: 00 | - Đi ngủ. |
Bài 5 trang 38 Vở bài tập Đạo Đức lớp 4: Em hãy cùng các bạn thảo luận về các tình huống sau đây:
a] Trong khi chơi trò chơi đánh trận giả với các bạn nam, Nam vô ý xô ngã một bạn nữ.
- Theo em, Nam có thể có những cách ứng xử như thế nào trong tình huống đó?
- Nếu em là Nam, em sẽ làm gì trong tình huống đó? Vì sao?
b] Hoa được Minh mời đến dự sinh nhật và đã nhận lời. Nhưng gần đến giờ đi thì gia đình Hoa có việc đột xuất nên không thể đi được.
- Theo em, Hoa có thể có những cách ứng xử như thế nào trong tình huống đó.
- Nếu em là Hoa, em sẽ làm gì trong tình huống đó? Vì sao?
Trả lời:
a] Nam có thể có những cách ứng xử sau:
- Đỡ bạn nữ dậy hỏi thăm và xin lỗi bạn đó.
- Coi như không có gì và chơi tiếp.
Nếu em là Nam em sẽ chọn phương án một là đỡ bạn nữ dậy rồi hỏi thăm và xin lỗi bạn nữ đó. Điều đó thể hiện được phép lịch sự của mình.
b] Hoa có những cách ứng xử sau:
- Kệ Minh và không thông báo gì cả, việc nhà quan trọng hơn.
- Thông báo cho Minh là gia đình có việc bận đột xuất nên không thể đến chung vui được và xin lỗi.
Nếu em là Hoa em sẽ chọn phương án hai bởi điều đó thể hiện được sự tôn trọng của Hoa với Minh.
Câu hỏi:
1. Mi-chi-a có thói quen sử dụng thời giờ như thế nào?
2. Chuyện gì đã xảy ra với Mi-chi-a?
3. Sau chuyện đó, Mi-chi-a đã hiểu ra điều gì?
Trả lời:
1. Mi-chi-a thường có thói quen chậm trễ hơn mọi người.
2. Chuyện xảy ra với Mi-chi-a là cậu bé bị thua trong cuộc thi trượt tuyết.
3. Sau đó, Mi-chi-a hiểu rằng: 1 phút cũng có thể làm nên chuyện quan trọng.
II. Ghi nhớ
Thời giờ là thứ quý nhất, vì khi nó đã trôi qua thì không bao giờ trở lại được. Do đó, chúng ta cần phải biết sử dụng thời gian vào những công việc có ích một cách có hiệu quả.
III. Bài tập
Câu 1. Em tán thành hay không tán thành việc làm của từng bạn nhỏ trong mỗi tình huống sau? Vì sao?
Trả lời:
a. Ngồi trong lớp, Hạnh luôn chú ý nghe thầy giáo, cô giáo giảng bài. Có điều gì chưa rõ, em tranh thủ hỏi ngay thầy, cô và bạn bè.
=> Tán thành vì Hạnh làm như vậy sẽ giúp Hạnh học tập tiến bộ và đồng thời tận dụng được khoảng thời gian trên lớp để hiểu bài, dành thời gian về nhà để làm việc khác như chơi với em, giúp bố mẹ.
b. Sáng nào đến giờ dậy, Nam cũng nằm cố trên giường. Mẹ gục mãi, Nam mới chịu dậy đánh răng, rửa mặt.
=> Không tán thành vì Nam làm như vậy sẽ lãng phí thời gian và hình thành một thói quen xấu, hậu quả của việc đó có thể khiến Nam đi học muộn.
c. Lâm có thời gian biểu quy định rõ giờ học, giờ chơi, giờ làm việc nhà, … và bạn luôn thực hiện đúng.
=> Tán thành vì lên thời gian biểu giúp Lâm học tập và sinh hoạt khoa học, đồng thời tận dụng được tất cả các khoảng thời gian, không bị lãng phí.
d. Khi đi chăn trâu, Thành thường vừa ngồi trên lưng trâu, vừa tranh thủ học bài.
=> Tán thành trong trường hợp Thành học nhưng vẫn không quên quan sát trâu của mình.
đ. Hiền có thói quen vừa ăn cơm, vừa đọc truyện hoặc xem ti vi.
=> Không tán thành vì Hiền vừa ăn cơm vừa làm việc khác sẽ ảnh hưởng đến dạ dày.
e. Chiều nào Quang cũng đi đá bóng. Tối về, bạn lại xem ti vi, đến khuya mới lấy sách vở ra học bài.
=> Không tán thành vì Quang sắp xếp thời gian của mình chưa phù hợp, như vậy sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập của Quang.
Câu 2. Theo em, điều gì sẽ xảy ra trong mỗi tình huống dưới đây:
Trả lời:
a. Học sinh đến phòng thi bị muộn.
=> Lúc đó giám thị sẽ không bạn học sinh vào phòng thi, kết quả bạn phải nhận điểm 0 cho môn thi đó.
b. Hành khách đến muộn giờ tàu chạy, máy bay cất cánh.
=> Hành khách không được bay chuyến bay đó, mất tiền vé máy bay để mua chuyến khác.
c. Người bệnh được đưa đến bệnh viện cấp cứu chậm
=> Sức khỏe người bệnh xấu hơn, bệnh nặng hơn và có thể dẫn đến tử vong.
Câu 3. Em hãy cùng các bạn trong nhóm trao đổi và bày tỏ thái độ về các ý kiến sau [Tán thành, phân vân hoặc không tán thành]:
Trả lời:
a. Thời giờ là thứ ai cũng có, chẳng mât tiền mua nên không cần tiết kiệm
=> Không tán thành vì thời giờ không mất tiền mua, ai cũng có nhưng để trôi qua lãng phí sẽ không lấy lại được.
b. Tiết kiệm thời giờ là học suốt ngày, không làm việc gì khác.
=> Không tán thành vì việc học suốt ngày không tốt cho sức khỏe và trí não. Vì vậy, chúng ta phải sử dụng thời giờ hợp lí để nghỉ ngơi, hoạt động và đan xen việc học.
c. Tiết kiệm thời giờ là tranh thủ làm nhiều việc cùng một lúc.
=> Không tán thành vì làm nhiều việc cùng một lúc chưa hẳn đã đạt hiệu quả cao. Do đó, cần phải phân bổ thời gian và công việc hợp lí.
d. Tiết kiệm thời giờ là sử dụng thời giờ một cách hợp lí, có hiệu quả
=> Tán thành vì thời giờ là thứ quý nhất.
Câu 4. Em đã biêt tiết kiệm thời giờ chưa? Hãy trao đổi với bạn bên cạnh một việc cụ thể mà em đã làm để tiết kiệm thời giờ.
Trả lời:
Em đánh giá bản thân mình đã biết tiết kiệm thời gian. Bởi vì mỗi tuần em đều lập ra một thời gian biểu về những công việc, hoạt động cần làm. Từ đó, em cứ theo thời gian biểu và thực hiện. Bố mẹ em rất ủng hộ em về việc này.
Câu 5. Em hãy viết, vẽ hoặc kể cho các bạn nghe về một tấm gương biết tiết kiệm thời giờ.
Trả lời:
Câu chuyện tiết kiệm thời giờ của Bác Hồ
Năm 1945, mở đầu bài nói chuyện tại lễ tốt nghiệp khóa V Trường Huấn luyện cán bộ Việt Nam, Người thẳng thắn góp ý: “Trong giấy mời tới đây nói 8h bắt đầu, bây giờ 8h10 phút rồi mà nhiều người chưa đến. Tôi khuyên anh em phải làm việc cho đúng giờ vì thời gian quý báu lắm!”. Trong kháng chiến chống Pháp, một đồng chí cán bộ cấp tướng đến làm việc với Bác sai hẹn mất 15 phút. Tất nhiên là đồng chí đó có lý do là mưa to, suối lũ, ngựa không qua được. Thế nhưng, Bác vẫn nhẹ nhàng bảo:
Chú làm tướng mà chậm 15 phút thì bộ đội của chú sẽ hợp đồng đi sai bao nhiêu? Hôm nay chú đã chủ quan, không chuẩn bị đầy đủ các phương án nên chú đã không giành được chủ động.
Một lần khác, Bác và đồng bào phải đợi một đồng chí cán bộ đến để bắt đầu cuộc họp. Lúc đồng chí này xuất hiện, Bác hỏi:
- Chú đến chậm mấy phút?
- Thưa Bác, chậm mất 10 phút ạ!
- Chú tính thế không đúng. 10 phút của chú phải nhân với 500 người đợi ở đây!
Đồng chí cán bộ nọ rất lấy làm ái ngại, từ đó luôn đến đúng giờ.
Câu 6. Em hãy lập thời gian biểu và trao đổi với các bạn trong nhóm về thời gian biểu của mình.
Trả lời:
Thời gian biểu một ngày của em là:
- 6 giờ 30: Thức dậy và tập thể dục
- 7 giờ 00: Vệ sinh cá nhân và ăn sáng
- 7 giờ 30: Chuẩn bị đồ dùng và đến trường
- 8 giờ - 12 giờ: Học ở trường
- 12 giờ 30: Ăn trưa, rửa bát và nghỉ trưa
- 14 giờ 30: Học tiếng anh
- 16 giờ 30: Đánh cầu lông cùng bà nội
- 17 giờ 30: Phụ mẹ làm bữa tối
- 18 giờ 30: Vệ sinh cá nhân, tắm gội
- 19 giờ 00: ăn cơm tối
- 20 giờ 00: Học bài ngày mai
- 22 giờ 00: Viết nhật kí, đọc sách
- 22 giờ 30: Đi ngủ