[Thanhuytphcm.vn] - Dạy học trực tuyến [hay còn gọi là e-learning] là phương thức học ảo thông qua máy vi tính, điện thoại thông minh nối mạng đối với một máy chủ ở nơi khác. Giáo viên có thể truyền tải hình ảnh và âm thanh qua đường truyền băng thông rộng hoặc kết nối không dây [WiFi, WiMAX], mạng nội bộ [LAN]
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo [2021], dạy học trực tuyếnlà hoạt động nhằm hỗ trợ hoặc thay thế dạy học trực tiếp tại cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện một phần hoặc toàn bộ nội dung bài học hoặc chủ đề trong chương trình giáo dục phổ thông để hỗ trợ hoặc thay thế dạy học trực tiếp bài học hoặc chủ đề đó tại cơ sở giáo dục phổ thông
Dạy học trực tuyến là hình thức giáo dục phổ biến nhiều quốc gia. Trong bối cảnh hiện nay, dịch bệnh Covid-19 còn nhiều diễn biến phức tạp, nhiều trường học được trưng dụng cho công tác phòng, chống dịch, nhiều công trình xây dựng, sửa chữa trường lớp bị tạm ngưng, còn có một số giáo viên, học sinh là F0 đang điều trị tại nhà hoặc khu cách ly hay bệnh viện. Vấn đề quan trọng nhất hiện nay vẫn chưa có nguồn vaccine tiêm ngừa Covid-19 cho đối tượng dưới 18 tuổi mà học sinh phổ thông chiếm tỷ lệ đa số. Chính vì thế hình thức dạy học trực tuyến là một lựa chọn phù hợp và được quan tâm nhất của đội ngũ nhà giáo ngành giáo dục. Làm thế nào để dạy học trực tuyến mang lại hiệu quả nhất đang là vấn đề khiến các nhà quản lý giáo dục, giáo viên, cha mẹ và học sinh quan tâm.
Đối với nhà trường: Xây dựng hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ thông tin [như máy tính, camera, máy in, máy quét], đường truyền, dịch vụ internet, tận dụng tối đa các phương tiện để hỗ trợ cho giáo viên khi dạy học trực tuyến. Bồi dưỡng đội ngũ nhân lực [cán bộ quản lý, giáo viên, giảng viên, học sinh, sinh viên] có kiến thức, kỹ năng đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Trước hết là kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, kỹ năng an toàn thông tin, kỹ năng khai thác, sử dụng hiệu quả các ứng dụng phục vụ công việc dạy - học. Hướng dẫn cụ thể về tổ chức học trực tuyến để triển khai, hướng dẫn, tập huấn cho giáo viên kỹ thuật thực hiện, xây dựng kế hoạch chi tiết theo từng bộ môn.
Nhà trường, các thầy cô giáo cần phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để trao đổi kế hoạch, thống nhất cách làm, tăng cường sự phối hợp của phụ huynh khi các em học sinh học tập tại nhà. Căn cứ vào đặc thù vùng miền và các điều kiện hiện có, các thầy cô giáo cần chủ động, linh hoạt lựa chọn hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp.
Điều tra, khảo sát học sinh khả năng đáp ứng yêu cầu học trực tuyến về thiết bị học tập, tâm thế chuẩn bị học tập nhất là học sinh lớp 1, cần trang bị cho học sinh những kỹ thuật để duy trì sự hứng thú, sự tập trung trong học tập trực tuyến cũng như cách thức cân bằng sức khỏe tinh thần và thể chất trong bối cảnh học tập trực tuyến.
Đối với giáo viên: Giáo viên tự trang bị cho mình khả năng, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các phần mềm, hệ thống dạy học trực tuyến. Ngoài ra, có thể lựa chọn một trong các hình thức như dạy thông qua trực tuyến, qua online, qua nhóm zalo, messenger, facebook, email... Ở những nơi không có điều kiện về mạng, kỹ thuật thì cần tìm giải pháp để giao bài, giao nhiệm vụ cho học sinh như soạn bài ôn tập, in và thông báo phụ huynh đến nhận.
Giáo viên dành thời gian thiết lập các mối quan hệ, làm quen kết nối với học sinh và cha mẹ học sinh. Chuẩn bị các hoạt động dạy học cũng như các trò chơi, video clip với các hoạt động khởi động vui nhộn tạo bầu không khí thoải mái trong lớp học. Giáo viên luôn cài chế độ hình ảnh nổi lên màn hình chính, luôn tương tác với học sinh, ghi nhận và khen thưởng trong quá trình dạy học. Qua đó, tạo mối thân thiện giữa giáo viên và học sinh, hướng dẫn học sinh cần chậm hơn bình thường, tránh việc vô ý tạo ra áp lực thời gian cho học sinh vì nó sẽ làm triệt tiêu hứng thú học tập.
Đối với cha mẹ học sinh: Cha mẹ luôn đồng hành, làm tốt công tác tư tưởng cho các em đối với việc học trực tuyến để học sinh hiểu rõ, chuẩn bị tâm thế để tiếp cận phương pháp này nên tạo không gian yên tĩnh, cố định, sắp xếp đồ dùng học tập gọn gàng và dễ lấy khi cần. Nên loại bỏ tất cả những đồ vật gây phiền nhiễu và mất tập trung như ti vi, đồ chơi, vật nuôi,… ra khỏi tầm mắt của học sinh.
Điều quan trọng cha mẹ cần rèn nền nếp học tập tự lập, động viên, khen ngợi tạo sự hưng phấn trong học tập cho học sinh. Ngoài ra, cha mẹ còn phải chủ động tìm hiểu công nghệ thông tin, phương pháp sư phạm giúp các em sử dụng thành thạo, an toàn các thiết bị học trực tuyến. Thường xuyên, cập nhật kiến thức chăm sóc con cái đúng cách trong mùa dịch, tạo bầu không khí tâm lý thoải mái trong gia đình. Hướng dẫn các em hoạt động nhẹ nhàng như vệ sinh nhà cửa, chăm sóc cây cảnh, thú cưng...
Đối với học sinh: Học sinh cần chuẩn bị tâm lý, tâm thế sẵn sàng, trang phục nghiêm túc khi tham gia học trực tuyến và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị học tập quan trọng nhất là điện thoại thông minh, máy vi tính, máy tính bảng, tai nghe và sách giáo khoa.
Học sinh chọn cho mình góc học tập, không gian yên tĩnh thoải mái phù hợp với ngôi nhà của mình. Trong quá trình học tập cần chú ý lắng nghe, tham gia thảo luận và đóng góp tích cực vào bài họ. Để làm được như vậy học sinh cần chủ động đọc bài, soạn bài trước mỗi tiết học, buổi học. Tập thói quen lên lớp trước 10 phút để chào hỏi làm quen thầy, cô và các bạn tạo mối quan hệ thân thiện trong lớp học.
Ngoài ra, học sinh tạo nhóm học tập trên Zalo, Facebook để chia sẻ, giải đáp thắc mắc nội dung bài học và tham gia vận động, lao động nhẹ nhàng đi ngủ đúng giờ, đảm bảo đủ 8 tiếng, tăng cường các hoạt động thể dục thể thao nâng cao sức khỏe học tập. Đặc biệt, rèn luyện khả năng tự lập trong học tập. Chú ý tắt một số tính năng trên thiết bị gây ảnh hưởng đến giờ học. Điều đó sẽ mang lại cho bản thân người học nhớ lâu hơn về kiến thức.
Cách dạy học trực tuyến chỉ có hiệu quả nếu có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh. Để hoạt động dạy học thực sự chất lượng, trước mắt giáo viên và học sinh phải thay đổi, thích nghi và tìm ra cáccách dạy học trực tuyến hiệu quả, tối ưu nhất. Hy vọng trong tương lai, hình thức dạy học trực tuyến sẽ thực sự trở thành xu thế để thế hệ trẻ có thể tiếp cận cách học mới, giáo dục các em học sinh trở thành người công dân toàn cầu.
TS Nguyễn Đặng An Long
-----
[1] Giáo dục trực tuyến – Wikipedia tiếng Việt
[2] Bộ Giáo dục và Đào tạo, Thông tư số 09/2021/TT-BGDĐT, Hà Nội, ngày 30 tháng 03 năm 2021, Quy định về quản lý và tổ chức dạy học trực tuyến trong cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên.
Tin liên quan
Hiện tại dịch Covid 19 đang diễn biến rất phức tạp không chỉ ở Việt Nam mà cả trên toàn thế giới, vì thế, việc học trực tuyến được áp dụng với hầu hết các bậc học. Trong đó không ít sinh viên đại học than phiền học trực tuyến không hiệu quả, dễ bị xao nhãng. Vì thế Trường ĐH Nguyễn Tất Thành xin đưa ra 7 lưu ý quan trọng để các bạn sinh viên có thể nhận định và áp dụng giúp chất lượng học online đạt kết quả tốt hơn.
Điều đầu tiên các bạn phải hiểu rằng bất cứ việc học nào không riêng việc học trực tuyến, đều phải xuất phát từ ý muốn và nhu cầu của bản thân mỗi người. Riêng việc học trên trường/lớp có người hướng dẫn nhiều khi chúng ta còn chưa tự giác nên học trực tuyến lại càng khó mang lại hiệu quả cao nếu không xuất phát từ mong muốn bản thân. Vì vậy chỉ khi bạn thực sự mong muốn thì bạn mới có thể kiên trì khắc phục mọi khó khăn trong quá trình học để đạt được mục đích của mình.
1. Xây dựng và có kế hoạch học tập rõ ràng
Điều đầu tiên bạn cần phải xác định và loại bỏ các rào cản tâm lý có thể phải đối mặt khi học trực tuyến. Khó khăn ban đầu đó là hạn chế về không gian, khả năng tương tác trực tiếp giữa người học và dạy, trao đổi về bài tập với giảng viên bị tụt tinh thần vì không có học nhóm, thuyết trình, phản biện như trên lớp.
Ngay lúc này, hãy duy trì động lực học tập tìm ra giải pháp để vượt qua khó khăn, bắt đầu bằng việc lập kế hoạch học tập rõ ràng, chi tiết đều đặn mỗi tuần, lập ra kế hoạch cần thực hiện trong tuần đó, kế hoạch nào quan trọng cần ưu tiên trước, ước tính thời gian học các môn học, thời gian ôn bài và cả thời gian trả bài cho giảng viên. Kế hoạch là nền tảng giúp bạn dễ dàng thực hiện và kiểm soát chúng tốt hơn. Không những thế, nó còn giúp bạn tiết kiệm được công sức, thời gian của bản thân.
Lập kế hoạch học tập chi tiết giúp bạn kiểm soát được thời gian cũng như sự chủ động trong học tập [Ảnh Internet]
2. Cất điện thoại trước mỗi buổi học
Tắt điện thoại hoặc các thiết bị điện tử không cần thiết để có thể thực sự tập trung vào việc học mà không bị phân tán, hãy tắt wifi để tránh thông báo đổ về từ các thiết bị di động khiến bạn mất tập trung. Bên cạnh đó học online thì việc sử dụng máy tính có kết nối internet là điều đương nhiên, nhưng để tránh những tác nhân từ mạng xã hội trực tuyến bạn hãy tắt các tap không phục vụ cho việc học để không làm xao nhãng và tốn thời gian.
Lúc đó, đầu óc bạn mới thật sự tỉnh táo, không bị phân tán và tham gia học tốt hơn.
3. Quyết tâm cao độ – tính tự giác phải đặt lên hàng đầu
Lợi ích của việc học online như bạn không cần đến trường, không bị giáo viên kiểm soát và có thể tự chọn thời gian học thích hợp,… Điều này mang đến cho bạn một tinh thần rất thoải mái, không bị áp lực. Tuy nhiên, hạn chế của việc học online tại nhà đó là sự tự do, không theo nội quy, khuôn khổ nào sẽ khiến nhiều bạn bị trây lười, thói quen ỷ lại vào người khác. Chính vì thế, để phương pháp học onilne mang lại được nhiều hiệu quả, ngay từ khi ngồi vào bàn học, bạn phải luôn nhắc nhở bản thân phải tự giác, chủ động và có tinh thần quyết tâm cao độ ở từng môn học.
Cần tập trung cao độ khi tham gia các tiết học online [Ảnh Internet]
Bạn phải xác định rõ mục tiêu học tập để thu nạp được nhiều kiến thức, không chỉ vượt qua thử thách của kỳ thi mà còn ứng dụng tốt vào công việc và cuộc sống của mình sau này.
4. Xây dựng không gian học tập riêng tư
Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập và tâm lý mà các bạn cần lưu ý đó chính là môi trường xung quanh. Bạn sẽ khó có thể tập trung và ghi nhớ nếu môi trường xung quanh bạn có quá nhiều tiếng ồn. Vì thế, hãy tạo cho mình một góc học tập yên tĩnh, tránh tiếng ồn để có thể tập trung cao độ nhất.
Đặc biệt hãy chọn địa điểm học thích hợp, đừng bao giờ học ở trên giường vì nó rất dễ khiến bạn buồn ngủ. Hãy ra bàn học cá nhân, có ánh sáng tốt để việc học trở nên tiếp thu được tốt nhất.
5. Tích cực tương tác bằng câu hỏi và tham gia thảo luận
Tục ngữ xưa có câu: “Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học”. Trong quá trình học, nếu có bất kỳ một thắc mắc, khó khăn nào về bài giảng, kiến thức hãy trao đổi ngay với giảng viên hướng dẫn. Đặc biệt, với các buổi học online, việc trao đổi, thảo luận không chỉ giúp bạn mà tất cả các thành viên khác cũng sẽ biết thêm nhiều kiến thức. Sự tương tác sẽ giúp bạn hiểu sâu kiến thức hơn, mở rộng thêm các mối quan hệ xã hội.
6. Học online như học trên trường, hãy ghi chép, rà soát lại những gì đã học
Học trực tuyến không chỉ đơn giản là theo dõi các bài học trên mạng internet mà việc kết hợp nhiều phương pháp, chú ý đầy đủ nghe, nói, đọc, viết một cách hợp lý giúp ích cho cập nhật thông tin của mỗi người. Thông qua đó, bạn có thể thu nhận được nhiều kiến thức hữu ích trở nên thuận lợi hơn.
Hãy ghi chép đầy đủ các nội dung chính trong bài giảng, để tiện việc ôn tập sau này [Ảnh Internet]
Trong đó cần lưu ý phương pháp học online hiệu quả nhất chính là ghi chép lại những gì giảng viên trình bày. Bởi nếu bạn không ghi chép thì đồng nghĩa với việc bạn đã từ chối nhận kiến thức đó. Bởi vì những gì ghi nhớ tại thời điểm đó chỉ là tạm thời, những kiến thức đó sẽ nhanh chóng đi vào quên lãng. Vì vậy, cách học online hiệu quả nhất là bạn cần phải luôn tập trung, ghi chép lại những ý chính được thầy cô nhấn mạnh để tiện cho việc ôn tập sau này.
Ngoài ra, bạn nên đọc lại các kiến thức mà mình được học nhiều lần để ghi nhớ được lâu hơn.
7. Nghỉ ngơi luôn giữ sức khỏe tốt
Sức khỏe là yếu tố cơ bản và quan trọng quyết định sự thành bại trong việc học online của bạn. Hãy ăn uống đầy đủ, chú ý đến dinh dưỡng và rèn luyện thể dục của bản thân để tinh thần được thoải mái nhất. Đặc biệt thời gian ở nhà lâu một số thói quen chơi game, xem phim, tán gẫu khuya khiến bạn sẽ rơi vào tình trạng mệt mỏi hoặc thiếu động lực, vì vậy hãy sắp xếp thời gian hợp lý để ngủ đủ giấc.
Hãy tận dụng những khoảng thời gian trống để tập các động tác nhẹ nhàng, hay đơn giản chỉ là đứng lên ngồi xuống, đi lại giữa giờ học cũng sẽ giúp bạn bớt căng thẳng, mệt mỏi. Một cơ thể khoẻ mạnh, một tinh thần tỉnh táo sẽ giúp bạn tập trung hơn và tăng đáng kể hiệu suất học tập.
Phan Tiên