Hormone ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ thể
Trong cơ thể con người có rất nhiều loại hormone khác nhau. Mỗi loại sẽ có chức năng riêng và chịu trách nhiệm điều tiết hoạt động sinh lý của một cơ quan nào đó. Việc thiếu hụt hay dư thừa dù chỉ với một lượng nhỏ cũng sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Chính vì vậy chúng ta cần chú ý đi kiểm tra sức khỏe và xét nghiệm thường xuyên để nắm rõ tình trạng của cơ thể. Show 1. Hormone là gì?Hormone (hay còn gọi là nội tiết tố) là một chất được tiết ra bởi một hoặc nhiều cơ quan, đặc biệt là các tuyến nội tiết như tuyến yên, tuyến thượng thận, tuyến tụy, tuyến giáp, buồng trứng, tinh hoàn, vùng hạ đồi,... Chúng được sản xuất trực tiếp vào máu hoặc qua các ống dẫn và được vận chuyển đến các cơ quan để điều hòa hoạt động. Khi cơ thể bị mất cân bằng nội tiết tố, các hoạt động sinh lý bình thường sẽ bị rối loạn, giảm chức năng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan và bộ phận khác. Hình 1: Hormone có vai trò lớn trong các hoạt động của cơ thể. 2. Hormone có vai trò như thế nào đối với cơ thể?Hormone liên quan đến hầu hết các hoạt động chuyển hóa, trao đổi chất, tăng trưởng và phát triển của cơ thể. Chúng gửi các tín hiệu đến cơ quan thông qua đường máu, các cơ quan bộ phận sau khi tiếp nhận sẽ có phản ứng đáp lại. Qua đó đảm bảo hoạt động nhịp nhàng và ổn định các quá trình sinh lý của cơ thể. Một số vai trò chính của nội tiết tố được biết đến như: - Tham gia thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển của các tế bào, mô cơ quan. - Đóng vai trò quan trọng trong hoạt động trao đổi chất, chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. - Tham gia điều hòa sự cân bằng nội mô của cơ thể, giữa các dịch nội bào và ngoại bào. - Điều hòa các hoạt động bình thường của cơ quan sinh dục và chức năng sinh sản. - Giúp cho cơ thể thích nghi được với những điều kiện của môi trường như duy trì nhiệt độ,... - Ngoài ra chúng còn ảnh hưởng đến tâm trạng và quyết định những thay đổi sinh lý cơ thể trong tuổi dậy thì. Hình 2: Mụn là một dấu hiệu của tuổi dậy thì 3. Một số xét nghiệm hormone sinh dục phổ biến hiện nayNhư phía trên đã đề cập, bất kỳ sự thiếu hụt hay dư thừa các hormon nào đều sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động của cơ thể. Tình trạng rối loạn nội tiết tố xảy ra khá phổ biến và có nhiều nguyên nhân gây ra. Để chẩn đoán bác sĩ sẽ dựa vào lâm sàng và đặc biệt là các xét nghiệm hormone nội tiết tố. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu đến bạn đọc một số xét nghiệm hormone sinh dục quan trọng. Xét nghiệm FSHFSH có vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống sinh sản của con người. Ở nữ giới, nó có tác dụng kích thích trứng phát triển và rụng. Khi nồng độ nội tiết tố này quá cao, khả năng dự trữ buồng trứng giảm, tỷ lệ thụ thai thấp và có nguy cơ mắc buồng trứng đa nang. Ở nam giới, FSH là cơ sở giúp bác sĩ phân biệt các tình trạng cường hạ đồi và suy sinh dục. Nồng độ FSH cao khả năng tinh hoàn có vấn đề và không thể sản xuất ra tinh trùng. Nồng độ thấp là dấu hiệu cảnh báo nam giới bị suy hạ đồi tuyến yên. Xét nghiệm LHNội tiết tố này cùng với FSH có vai trò quan trọng trong việc kích thích trứng rụng và sự chuyển dạ của nang trứng ở nữ. Xét nghiệm thường được tiến hành vào ngày 2 - 3 của chu kỳ kinh. Nồng độ LH bất thường sẽ gây rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và tăng nguy cơ buồng trứng đa nang. Ở nam, LH có vai trò tương tự như FSH, giúp chẩn đoán tình trạng rối loạn sinh dục, vô sinh, suy giảm vùng hạ đồi,... Xét nghiệm ProlactinHình 3: Prolactin kích thích tuyến vú tiết ra sữa Ở nữ, chất này có tác dụng kích thích tuyến vú tiết ra sữa, ức chế sản sinh ra nang FSH và GnRH. Khi nồng độ Prolactin tăng cao sẽ dẫn đến các rối loạn sinh sản và có ý nghĩa trong bệnh ung thư vú, u tuyến yên. Ở nam, đây cũng là một xét nghiệm quan trọng giúp chẩn đoán các tình trạng rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, tinh trùng yếu, suy giảm chức năng tình dục,... Xét nghiệm AMHAMH là nội tiết tố nữ có vai trò quyết định khả năng dự trữ và cung cấp của buồng trứng. Chỉ số này giúp đánh giá khả năng sinh sản của buồng trứng, sự đáp ứng với các biện pháp kích trứng thụ tinh. Ngoài ra nó còn được ứng dụng để chẩn đoán buồng trứng đa nang và theo dõi ung thư buồng trứng. Xét nghiệm TestosteroneĐây là một nội tiết tố rất quan trọng giúp tăng khoái cảm và kích thích ham muốn tình dục ở nam giới. Nếu chỉ số này thấp, người nam sẽ gặp các vấn đề về khả năng sinh sản như giảm ham muốn, giảm năng lượng trong quan hệ tình dục, không có khả năng cương cứng và thậm chí có thể vô sinh. Hình 4: Testosterone thấp gây giảm ham muốn tình dục Ở nữ, nội tiết tố này cũng gây những ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, giảm ham muốn tình dục, rối loạn kinh nguyệt và xuất hiện các đặc điểm nam tính bất thường. Xét nghiệm Estradiol ( E2) hoặc EstrogenNội tiết tố này có vai trò kích thích buồng trứng sản xuất ra nang trứng, từ đó giúp kích hoạt chu kỳ sinh sản ở phụ nữ. Còn ở nam giới, đây là nội tiết tố được sản xuất từ tinh hoàn và là chỉ số để đánh giá những vấn đề bất thường trong tuổi dậy thì ở các bé trai và bé gái. Xét nghiệm ProgesteroneỞ những phụ nữ mang thai hoặc bị rối loạn kinh nguyệt, thông thường bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện xét nghiệm Progesterone. Mục đích để kiểm tra những bất thường về khả năng rụng trứng hoặc nguyên nhân mang thai. Ngoài ra, chỉ số này còn có giá trị trong việc chẩn đoán những thai phụ nghi ngờ chửa ngoài tử cung, thai nhi không phát triển bình thường hoặc nguy cơ sảy thai. Ngoài những nội tiết tố kể trên, thực tế còn rất nhiều các hormone khác của cơ thể như insulin, amylin, glucagon, oxytocin, androgen, GnRH, T3, T4,... tất cả chúng đều có những vai trò quan trọng và trực tiếp điều hòa hoạt động của các cơ quan riêng biệt. Hiện nay tại bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã và đang triển khai rất nhiều xét nghiệm các hormone của cơ thể. Nếu có nhu cầu hoặc thấy những dấu hiệu bất thường, bạn đọc hoàn toàn có thể đến thăm khám và thực hiện các xét nghiệm. Tại đây, chúng tôi có một hệ thống các máy móc, trang thiết bị xét nghiệm hiện đại được nhập khẩu từ các nước có nền y học tiên tiến nhất hiện nay như Mỹ, Đức, Thụy Sỹ,... Tất cả các xét nghiệm sẽ được thực hiện theo một quy trình nghiêm ngặt, trên hệ thống máy hiện đại và tự động, giúp đảm bảo tốt nhất về chất lượng kết quả. Ngoài ra, các bác sĩ và chuyên gia của MEDLATEC sẽ luôn bên bạn để tư vấn, hỗ trợ và điều trị bệnh. Đảm bảo mang đến sự hài lòng nhất cho khách hàng khi sử dụng bất kỳ một dịch vụ y tế nào. Tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC luôn sẵn sàng phục vụ quý khách mọi lúc mọi nơi.
Hóc môn là các chất hóa học phối hợp với các hoạt động của các sinh vật sống và sự phát triển của chúng. Chúng được tiết ra bởi các mô đặc biệt trong cơ thể chúng ta thông qua các tuyến nội tiết. Một số hóc môn hoạt động nhanh chóng để bắt đầu hoặc dừng một quá trình, một số khác sẽ liên tục hoạt động trong một thời gian dài để thực hiện các chức năng của chúng. Hóc môn giúp cơ thể tăng trưởng, phát triển, trao đổi chất, chức năng tình dục, sinh sản, vv. Tuyến giáp về cơ bản giải phóng 2 hóc môn Triiodothyronine (T3) và Thyroxine (T4), giúp kiểm soát quá trình trao đổi chất của cơ thể chúng ta. Hơn nữa các hóc môn này điều chỉnh cân nặng, xác định mức năng lượng, nhiệt độ bên trong cơ thể, da, tóc, v.v. Insulin được tuyến tụy, là một cơ quan hình lá nằm trong ổ bụng sau dạ dày tiết ra. Hóc môn này cho phép cơ thể sử dụng đường từ carbonhydrate trong thức ăn chúng ta ăn vào biến đổi thành năng lượng hoặc trữ để dùng sau này. Insulin giúp giữ lượng đường trong máu không bị tăng quá cao, tức là tăng đường huyết hoặc quá thấp, tức là hạ đường huyết. Insulin gây ức chế enzyme phosphorylase, khiến cho quá trình biến đổi glycogen thành glucose trở nên chậm Estrogen là hóc môn sinh dục được sản xuất bởi hai buồng trứng ở nữ, chịu trách nhiệm cho việc sinh sản, kinh nguyệt và mãn kinh. Sự dư thừa estrogen trong cơ thể phụ nữ làm tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư tử cung, trầm cảm, chứng ủ rũ ... Nồng độ estrogen trong cơ thể phụ nữ thấp dẫn đến mụn trứng cá, tổn thương da, da mỏng, rụng tóc, ... Progesterone được tiết ra ở hai buồng trứng ở nữ, tại nhau thai khi một phụ nữ có em bé và trong tuyến thượng thận. Progesterone kích thích và điều tiết nhiều chức năng khác nhau như vai trò quan trọng trong việc duy trì thai kỳ, giúp cơ thể chuẩn bị cho sự thụ thai, mang thai và điều chỉnh chu kỳ hàng tháng. Khi người phụ nữ không mang thai, tức sự thụ thai không xảy ra, mức Progesterone giảm xuống và chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu. Ngoài ra, không thể không nhắc đến vai trò của Progesterone trong ham muốn tình dục. Nồng độ progesterone thấp có thể gây hại cho phụ nữ theo nhiều cách khác nhau Prolactin được tuyến yên tiết ra sau khi mẹ sinh em bé để tạo sữa, giúp mẹ có thể cho bé bú. Mức prolactin tăng lên trong thai kỳ, nghĩa là hóc môn này đóng một vai trò quan trọng trong khả năng sinh sản bằng cách ức chế hóc môn kích thích nang trứng (FSH) và hóc môn giải phóng gonadotropin (GnRH). Là một hóc môn sinh dục nam, Testosterone là một steroid đồng hóa tự nhiên giúp tăng cơ. Ở nam giới, nó đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của các mô sinh sản nam; tinh hoàn và tuyến tiền liệt. Nó cũng thúc đẩy các đặc điểm tình dục thứ cấp như tăng khối lượng cơ bắp và xương, và sự phát triển của lông trên cơ thể, ... Thiếu testosterone ở nam giới có thể dẫn đến những bất thường bao gồm yếu và mất xương. Serotonin là hóc môn có tác dụng thúc đẩy cảm xúc, hay còn gọi là “chất tạo cảm giác hạnh phúc” tự nhiên. Hóc môn này liên quan đến học tập và trí nhớ, điều hòa giấc ngủ, tiêu hóa, điều hòa tâm trạng, một số chức năng cơ bắp ... Do sự mất cân bằng serotonin trong cơ thể, não không sản xuất đủ Hóc môn để điều chỉnh tâm trạng hoặc mức độ căng thẳng. Mức serotonin thấp gây trầm cảm, đau nửa đầu, tăng cân, mất ngủ, thèm ăn v.v ... Mức serotonin dư thừa trong cơ thể gây kích động, các giai đoạn lú lẫn, buồn ngủ, ... Serotonin là một chất trung gian hóa học quan trọng của hệ thần kinh trung ương Được sản xuất tại tuyến thượng thận, Cortisol giúp cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Vai trò chính của Cortisol là kiểm soát căng thẳng thể chất và tâm lý. Khi cơ thể rơi vào tình trạng nguy hiểm, cơ thể sẽ tiết ra cortisol để đối phó với tình hình, nó làm tăng nhịp tim, huyết áp, hô hấp... Tuy nhiên, nồng độ cortisol cao liên tục gây loét, tăng huyết áp, rối loạn lo âu, mức cholesterol cao... Tương tự, nồng độ cortisol thấp trong cơ thể gây ra chứng nghiện rượu, các vấn đề do hội chứng mệt mỏi mãn tính,... Hormone adrenaline được tiết ra tại tủy thượng thận và một số tế bào thần kinh trung ương. Nó còn được gọi là hóc môn khẩn cấp vì tác dụng khởi phát kích thích khiến con người phải suy nghĩ và phản ứng nhanh với căng thẳng. Nó làm tăng tốc độ trao đổi chất, cũng như sự giãn nở của các mạch máu đi đến tim và não. Trong các tình huống căng thẳng, adrenaline nhanh chóng giải phóng vào máu, gửi các xung đến các cơ quan để tạo ra phản ứng cụ thể. Hormone tăng trưởng nhằm cải thiện chiều cao cho trẻ Hóc môn tăng trưởng, hay hóc môn somatotropin về cơ bản là một hóc môn protein gồm 190 axit amin được tổng hợp và tiết ra bởi các tế bào gọi là somatotrophs nằm trong phần trước tuyến yên. Hóc môn này kích thích tăng trưởng, tái tạo tái sinh tế bào và thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Hóc môn tăng trưởng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của con người. Hóc môn là sứ giả hóa học của cơ thể. Chúng di chuyển trong máu của chúng ta đến các mô hoặc cơ quan để giúp các mô hoặc cơ quan này thực hiện công việc của mình. Chúng hoạt động chậm, theo thời gian và ảnh hưởng đến nhiều quá trình khác nhau, bao gồm:
Đôi khi hormone mất cân bằng. Điều đó có thể dẫn đến các vấn đề sức khoẻ như tiểu đường, tăng hoặc giảm cân, vô sinh, xương yếu và các bệnh lý khác. Nếu có bất kỳ bất thường nào liên quan đến nội tiết, hãy khám bác sĩ chuyên khoa Nội tiết, người sẽ giúp bạn đưa cơ thể trở lại trạng thái cân bằng. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn Bài viết tham khảo nguồn: Hormone.org
XEM THÊM: |