Suốt 30 năm qua, Iran đã không ngừng xây dựng và củng cố lực lượng tên lửa của nước này. Kết quả, Tehran đã trở thành một trong những quốc gia sở hữu kho tên lửa tấn công lớn nhất trong ở Trung Đông.
Iran hiện có nhiều dòng tên lửa tấn công tầm xa và thậm chí còn phát triển được tên lửa siêu thanh của riêng họ. Đây là một kỳ tích mà nhiều cường quốc phương Tây có công nghệ tiên tiến chưa thể đạt được.
Ở thời điểm căng thẳng giữa Israel và Iran leo thang từng ngày sau vụ tấn công vào đại sứ quán của Tehran ở Syria hôm 1/4, dư luận quốc tế đang đặt câu hỏi Iran sở hữu bao nhiêu tên lửa có thể tấn công Tel Aviv?
Ngoài ra để có thể tấn công được Israel, ngoài việc vượt qua hành trình hơn 1.500 km, tên lửa Iran còn phải đối mặt với hệ thống phòng không dày đặc của Tel Aviv.
Iran hiện đang sở hữu ít nhất 8 tên lửa đạn đạo có tầm bắn hơn 1.500 km, đủ khả năng tấn công vào bên trong lãnh thổ Israel. [Ảnh: Al Arabiya]
Tên lửa Iran có thể vươn tới lãnh thổ Israel?
Theo hãng thông tấn ISNA , quân đội Iran hiện tại đang sở hữu ít nhất 8 dòng tên lửa có thể tấn công vào sâu bên trong lãnh thổ Israel, gồm Sejjil, Emad, Shahab-3, Ghadr, Paveh, Fattah-2, Kheibar Shekan và Haj Qasem.
Các tên lửa này có tốc độ dao động từ Mach 5 đến Mach 14 [từ 6.175 km/h đến 12.350km/h] và tầm bắn của chúng đủ để tấn công vào lãnh thổ Israel.
Kheiber-Shekan
Kheiber-Shekan [hay Kheibar Shekan] được Iran quảng cáo là tên lửa đạn đạo chiến thuật tầm xa lớn nhất thế giới và có khả năng bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách lên tới 1.450km. Nó có thể mang tải trọng khoảng 600 kg.
Emad
Emad là tên lửa đạn đạo tầm trung có tầm bắn 1.700 km và có thể mang theo trọng tải lên tới 750 kg.
Fattah-2
Tên lửa siêu thanh này được ra mắt vào tháng 11/2023. Nó có tầm bắn 1.500 km trong khi khả năng siêu thanh của tên lửa giúp đầu đạn nặng 450 kg của nó vô hiệu hóa các hệ thống phòng thủ của đối phương.
Haj Qassem
Được đặt theo tên của cố Thiếu tướng Qassem Soleimani - Tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds. Tên lửa này có tầm bắn 1.400km và có thể mang đầu đạn nặng 500kg, chưa kể nó được cho là có khả năng trốn tránh sự phát hiện của radar.
Sejjil
Sejjil có tầm bắn khoảng 4.000 km và có thể mang theo trọng tải khoảng 700 kg.
Tên lửa Sejjil một trong những tên lửa có tầm bắn xa nhất của Iran. [Ảnh: AP]
Shahab-3
Được đưa vào sử dụng từ năm 2003 với tầm bắn lên tới 1.300 km, Shahab-3 là dòng tên lửa có độ tin cậy nhất của Iran. Nó có thể mang trọng tải lên tới 1.200 kg.
Ghadr
Tên lửa đạn đạo tầm trung này có thể mang trọng tải 800kg và có tầm bắn lên tới gần 2.000 km.
Paveh
Paveh là tên lửa hành trình có tầm bắn 1.650 km. Một trong những đặc điểm nổi bật của tên lửa này là khả năng liên lạc với các tên lửa khác cùng loại khi được phóng theo nhóm, cũng như thay đổi đường bay khi tiếp cận mục tiêu.
Iran không chỉ có tên lửa
Theo các quan chức tình báo Mỹ, Tehran có thể nhắm mục tiêu vào các địa điểm quân sự bên trong Israel trong 24h đến 48h bằng hơn 100 máy bay không người lái [UAV] và hàng chục tên lửa. Điều này cho thấy Iran có nhiều phương án để tấn công trả đũa Tel Aviv, các cuộc tấn công sẽ khó bị đánh chặn hơn.
Quân đội Iran được cho đang sở hữu hơn 50 thiết kế máy bay không người lái khác nhau, từ UAV chiến thuật tầm ngắn, UAV "cảm tử" cho đến UAV trinh sát, tấn công và tác chiến điện tử tầm xa.
UAV "cảm tử" Shahed 136 của Iran. [Ảnh: Sputnik]
Với hàng chục mẫu UAV để lựa chọn, rất khó xác định Iran sẽ sử dụng loại máy bay không người lái nào để tấn công Israel. Mặc dù khoảng cách giữa Iran và Israel vào khoảng 1.000 km đến 1.300 km, tuy nhiên Tehran hoàn toàn có thể di chuyển UAV đến gần biên giới Israel thông qua các quốc gia đồng minh.
Khoảng cách giữa các mục tiêu của Israel và các điểm phóng máy bay không người lái Iran có thể giảm xuống chỉ còn 100km.
Các loại UAV được Iran sử dụng cho cuộc tấn công này có thể kể tới gồm, Shahed 136, Mohajer 10, Arash 2, Karrar và Kaman 22. Năm dòng UAV này có tầm hoạt động từ 1.000 km đến 3.000 km, hầu hết đều có thể thực hiện nhiệm vụ tấn công và trinh sát tầm xa.
Trong số này được đánh giá nguy hiểm nhất là Shahed 136 - mẫu UAV "cảm tử" nổi tiếng nhất của Iran với tầm tấn công lên đến 2.500 km. Shahed 136 được trang bị đầu đạn 50kg và có vận tốc bay 185 km/h.
VietTimes – Reuters đưa tin, 6 người quen thuộc với vấn đề này tiết lộ, vào đầu tháng 1 năm nay, Iran đã bắt đầu viện trợ quân sự cho Nga với gần 400 tên lửa đạn đạo đất đối đất được chuyển giao.
Theo Reuters, gói viện trợ này được Iran thực hiện bất chấp lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc do Mỹ đi đầu khởi xướng, tiếp tục tăng cường sự hợp tác quân sự giữa Iran với Nga.
Ba nguồn thạo tin của Iran cho Reuters biết, Iran đã cung cấp cho Nga 400 tên lửa đạn đạo bao gồm các tên lửa đạn đạo tầm ngắn Fateh-110 và Zolfaghar. Các chuyên gia mô tả tầm bắn của các loại tên lửa có thể phóng từ bệ phóng cơ động trên đường bộ này là từ 300 đến 700 km.
Về vấn đề này, Bộ Quốc phòng Iran và Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran đã từ chối bình luận, còn Bộ Quốc phòng Nga cũng chưa đưa ra phản hồi.
Lệnh cấm vận vũ khí của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đối với Iran đã hết hạn vào tháng 10/2023, bao gồm một số tên lửa, máy bay không người lái và các công nghệ khác. Tuy nhiên, Mỹ và Liên minh châu Âu vẫn duy trì các lệnh trừng phạt đối với Iran về tên lửa đạn đạo vì lo ngại Iran xuất khẩu thứ vũ khí này cho các quốc gia được họ ủy nhiệm ở Trung Đông và Nga.
Một nguồn tin của Iran cho biết, vào cuối năm ngoái, các quan chức quân sự và an ninh Iran và Nga đã lần lượt hoàn tất các hiệp định viện trợ quân sự tại các cuộc họp ở Tehran và Moscow, và các tên lửa đã được giao nhận vào đầu tháng 1 năm nay.
Một quan chức quân sự Iran cho biết, tính đến nay, có ít nhất 4 lô tên lửa đã được Iran chuyển giao cho Nga và nhiều lô khác sẽ được chuyển giao trong những tuần tới. Tuy nhiên, ông này từ chối cung cấp thêm các thông tin chi tiết.
Một quan chức cấp cao khác của Iran cho biết các tên lửa chủ yếu được chuyển đến Nga bằng tàu qua Biển Caspian.
Một quan chức Iran nói một cách không e ngại rằng trong tương lai sẽ có thêm nhiều tên lửa được chuyển cho Nga: "Không có lý do gì phải che giấu điều đó. Chúng tôi có thể xuất khẩu vũ khí cho bất kỳ quốc gia nào có nhu cầu".
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby vào đầu tháng 1 năm nay đã bày tỏ lo ngại rằng Nga có thể nhận được tên lửa đạn đạo tầm ngắn từ Iran bên cạnh tên lửa do Triều Tiên cung cấp.
Một quan chức Mỹ khi đó cũng nói, Mỹ biết cuộc đàm phán giữa hai bên Nga và Iran đang được tích cực tiến hành, nhưng chưa có dấu hiệu cho thấy tên lửa đã được chuyển giao, Lầu Năm Góc cũng không đưa ra bình luận về thông tin này.
Hôm 16/2, ông Viện trưởng công tố Ukraine phát biểu, sự thật chứng minh các tên lửa do Triều Tiên cung cấp cho Nga không thật tin cậy trên chiến trường, trong số 24 tên lửa của Triều Tiên đã được Nga sử dụng, chỉ có 2 quả đánh trúng mục tiêu. Tuy nhiên cả Nga và Triều Tiên đều phủ nhận việc Triều Tiên cung cấp đạn dược để Nga sử dụng trên chiến trường Ukraine.
"Fateh-110" [Kẻ chinh phục-110] được coi là "tên lửa ngôi sao" của Iran, trong những năm gần đây, nó đã nhiều lần xuất hiện trong chiến tranh Syria, xung đột Yemen, xung đột Mỹ-Iran, các cuộc tấn công xuyên biên giới của Iran nhằm vào Iraq và thậm chí cả xung đột Palestine-Israel. Tên lửa đạn đạo Fateh-110 được phát triển từ tên lửa đạn đạo B610. Tên lửa có đường kính thân 0,616 mét, dài 8,8 mét và mang đầu đạn thuốc nổ mạnh nặng 450 kg.
Theo sổ tay ngoại thương của Iran, các loại Fateh-110C và Fateh-110D là mẫu được dẫn đường chính xác, sử dụng các phương pháp dẫn đường quán tính và hiệu chỉnh qua vệ tinh, với sai số xác suất vòng tròn có thể đạt tới 5 mét. Sau vụ Mỹ ám sát tướng Soleimani, Iran đã sử dụng 11 tên lửa đạn đạo Fateh-110 trong cuộc tấn công vào căn cứ Ain al-Assad của quân đội Mỹ ở Iraq. Theo hình ảnh vệ tinh do BBC công bố, hầu hết tên lửa đạn đạo Fateh-110 đều đánh trúng mục tiêu.
“Zolfaghar” [Thanh kiếm của Thánh Allah] là tên lửa đạn đạo tầm trung mới được Iran công bố vào năm 2020. Tên lửa này có kiểu dáng tương tự như "Fateh -313" được phóng to và có tầm bắn 700 km. Biến thể của Zolfaghar sử dụng phương pháp dẫn đầu cuối truyền hình hồng ngoại và sai số xác suất vòng tròn có thể đạt được phạm vi 10 mét. Một số tên lửa Zolfaghar còn có đầu chiến đấu EFP, giúp tăng sức sát thương trước các mục tiêu được bọc thép.
Ông Jeffrey Lewis, chuyên gia tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Monterey thuộc Đại học Middlebury, Mỹ phân tích: tên lửa "Fateh-110" là vũ khí chính xác, còn tên lửa cơ động trên đường “Zolfaghar” có thể bắn trúng mục tiêu trong phạm vi từ 300 đến 700 km, "được sử dụng để nhắm mục tiêu vào các mục tiêu có giá trị cao đòi hỏi phải tấn công chính xác". Ông cho rằng nếu 400 tên lửa này được sử dụng ở Ukraine có thể gây ra thiệt hại đáng kể.
Rob Lee, nhà nghiên cứu cấp cao tại tổ chức cố vấn "Viện Chính sách đối ngoại" của Mỹ, cũng cho rằng việc Iran cung cấp tên lửa "Fateh-100" và "Zolfarghar" sẽ giúp Nga có lợi thế lớn hơn trên chiến trường vì "chúng có thể được sử dụng để tấn công" các mục tiêu quân sự ở chiều sâu khi mà các tên lửa đạn đạo càng khó bị hệ thống phòng không Ukraine đánh chặn hơn."
Người phát ngôn Không quân Ukraine cho biết Ukraine hiện chưa có thông tin chính thức về việc Nga nhận được tên lửa "Fateh-110" nhưng đồng thời nhắc nhở rằng những tên lửa đạn đạo như vậy sẽ gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho Ukraine. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Andriy Zagorodnyuk tiếp tục kêu gọi Quốc hội Mỹ phê chuẩn kế hoạch viện trợ cho Ukraine càng sớm càng tốt: "Việc thiếu sự hỗ trợ của Mỹ đồng nghĩa với việc thiếu hụt hệ thống phòng không mặt đất của Ukraine".
Thông tin Iran cung cấp tên lửa đạn đạo cho Nga đã gây lo ngại cho Mỹ và các nước phương Tây. Một nhà ngoại giao phương Tây am hiểu tình hình đã xác nhận rằng Iran đã vận chuyển tên lửa đạn đạo tới Nga trong những tuần gần đây. Ông cho rằng điều này khiến các nước phương Tây lo ngại rằng hai nước đã đạt được thỏa thuận "chuyển giao vũ khí cho nhau", nếu Iran có được vũ khí tiên tiến của Nga sẽ ảnh hưởng đến cuộc xung đột Palestine-Israel hiện tại cũng như tình trạng hiện tại của khu vực này.
Gregory Brew, nhà phân tích tại Eurasia Group, một công ty tư vấn rủi ro chính trị có trụ sở tại Mỹ, cho rằng: “Mối quan hệ này mang tính chất giao dịch: đổi lại, Iran hy vọng nhận được nhiều hợp tác an ninh và vũ khí tiên tiến, đặc biệt là máy bay hiện đại, từ Nga”.