Kiểm tra nội bộ trường học thực trạng và giải pháp

PHÒNG GD-ĐT HUYỆN CỦ CHI CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG THCS PHƯỚC THẠNH Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
MỘT SỐ BIÊN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC KIỂM TRA NỘI BỘ
Phần I
MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng xác định Chiến
lược phát triển giáo dục 2011-2020, với mục tiêu tổng quát đến năm 2020, nền
giáo dục được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa,
xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, chất lượng giáo dục được nâng cao
một cách toàn diện. Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo của Đảng về giáo dục - đào
tạo, ngành giáo dục đã và đang tích cực từng bước đổi mới nội dung chương trình
đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới công tác quản lý giáo dục đồng thời cải tiến
công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ trường học. Bởi vì, thực hiện tốt công tác kiểm
tra nội bộ trường học là thực hiện chức năng quản lý giáo dục, chức năng thiết yếu
của các cơ quan quản lý giáo dục, là công cụ sắc bén góp phần tăng cường hiệu lực
và hiệu quả giáo dục. Sinh thời Hồ Chí Minh đã viết: Có kiểm tra mới huy động
được tinh thần tích cực và lực lượng to tát của cá nhân, mới biết rõ năng lực và
khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời Thanh tra, kiểm tra
giáo dục là sự nghiệp của cán bộ lãnh đạo giáo dục: Lãnh đạo cần phải kiểm tra,
thanh tra thường xuyên: Không coi trọng kiểm tra nội bộ trường học tức là tự
tước mất vũ khí cần thiết của người lãnh đạo[Phạm Văn Đồng].
Kiểm tra nội bộ trường học là công việc rất quan trọng vừa là kiểm tra, xem
xét kết quả của một quá trình, một sự việc đã kết thúc, vừa chuẩn bị các điều kiện
1
cần thiết cho chu trình quản lý chỉ đạo tiếp theo. Đảm bảo tạo lập mối liên hệ
ngược thường xuyên, kịp thời giúp người quản lý hình thành cơ chế điều chỉnh
hướng đi phù hợp trong quá trình quản lý nhà trường, là một công cụ góp phần
tăng cường hiệu lực quản lý, mở rộng dân chủ trong quản lý nhà trường.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kiểm tra nội bộ, với cương vị là

người đứng đầu trong nhà trường, bản thân cần phải nâng cao và đúc kết được
nhiều kinh nghiệm trong công tác kiểm tra nội bộ ,vì thế tôi chọn đề tài Một số
biện pháp nâng cao chất lượng kiểm tra nội bộ trường học.
II. PHẠM VI ĐỀ TÀI
Trong đề tài này từ việc phân tích thực trạng của trường THCS Phước Thạnh
trong công tác kiểm tra nội bộ trường học qua nhiều năm, tôi đề xuất một số biện
pháp nâng cao chất lượng kiểm tra nội bộ trường học.
Để đạt được mục đích của đề tài, theo tôi cần phải kết hợp nhiều biện pháp
tác động đến đối tượng kiểm tra và được kiểm tra, đến phương thức tổ chức và
cách thực hiện kiểm tra thì mới mang lại hiệu quả như:
+ Tăng cường nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý công tác thanh kiểm
tra.
+ Xây dựng kế hoạch và triển khai kế hoạch theo tháng, kỳ, năm có cả kế
hoạch kiểm tra đột xuất giáo viên khoa học và hiệu quả.
+ Xử lý kết quả sau quá trình kiểm tra để thúc đẩy chất lượng đội ngũ giáo
viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, đáp ứng thực sự yêu cầu đổi
mới chương trình, nội dung, phương pháp.
Nếu các biện pháp đề xuất có cơ sở khoa học, khả thi phù hợp với thực tiễn
thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Phần II
NỘI DUNG
I. THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI
2
1. Đặc điểm Trường THCS Phước Thạnh
Trường THCS Phước Thạnh nằm Tỉnh lộ 7 ấp Phước An Xã Phước Thạnh
huyện Củ Chi thành phố Hồ Chí Minh .
Năm học 2014- 2015 có 57 CB-GV-NV:
+ Trong đó có 49 giáo viên: trình độ giáo viên đạt chuẩn là 49/49 [ tỉ lệ
100%], trên chuẩn là 40/49[ tỉ lệ 81,63%], 02 cán bộ quản lýtrên chuẩn100%
+ Trường có 21 lớp với 880 học sinh, trong đó khối 6 có 06 lớp, khối 7 có

05 lớp, khối 8 có 06 lớp; khối 9 có 04 lớp. Bình quân 42 học sinh/ lớp.
1.1 Thuận lợi :
Chi Bộ, Ban giám hiệu nhà trường và các bộ phận chuyên môn cùng với tinh
thần và thái độ tham gia tích cực của các thành viên trong hội đồng sư phạm đã tạo
điều kiện tốt cho việc tiến hành công tác kiểm tra nội bộ của đơn vị đạt hiệu qủa và
chất lượng.
Tập thể CB-GV-CNV trong nhà trường ý thức được tầm quan trọng của công
tác kiểm tra nên rất tích cực, nghiêm túc trong qúa trình thực thi nhiệm vụ.
1.2. Khó khăn :
Cơ sở vật chất được xây dựng lâu năm đã xuống cấp , thiếu phòng chức
năng , phòng bộ môn , phòng thực hành, bàn ghế một số phòng học chưa đúng quy
cách
Trường chưa có nhiều giáo viên dạy giỏi, nổi trội vì thế đã ảnh hưởng rất lớn
đến thành tích chung của đơn vị và hiệu quả đào tạo và giáo dục của nhà trường.
2. Thực trạng
Từ thực tiễn công tác kiểm tra nội bộ của nhà trường trong những năm trước
đây, bản thân nhận thấy có những tồn tại sau :
Về nhận thức: Tổ trưởng chuyên môn chưa đề cao tầm quan trọng của công
tác kiểm tra nội bộ trường học mà coi kiểm tra nội bộ trường học chỉ là hoạt động
phối hợp nằm trong biện pháp động viên thi đua, là biện pháp để đánh giá. Một số
3
giáo viên nhận thức còn hạn chế, chỉ coi trọng giờ dạy mà bỏ qua rất nhiều công
tác khác; cán bộ cộng tác viên kiểm tra chỉ coi trọng dự giờ thăm lớp chưa chú ý
đến chất lượng tư vấn thúc đẩy sau kiểm tra toàn diện; kết quả đánh giá vẫn còn
nặng về hình thức động viên khích lệ, đánh giá chưa chính xác, chưa thật sự có
biện pháp tư vấn thúc đẩy hoạt động sư phạm giúp người quản lý có thông tin
chính xác, kịp thời có những quyết định kế hoạch biện pháp xử lý đúng đắn.
Về hoạt động: Xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học đã có nhưng
vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành trong chiến lược phát triển giáo dục và
đổi mới phương pháp giáo dục. Kế hoạch kiểm tra còn mang tính hình thức, thiếu

cụ thể và thường xuyên; Chưa có biện pháp tư vấn, thúc đẩy sau kiểm tra.Hoạt
động sư phạm, phong trào của lớp của giáo viên được đẩy mạnh trong giai đoạn
kiểm tra xong lại lắng xuống, sự sôi nổi trong phong trào dạy và học chưa được
diễn ra thường xuyên để trở thành hoạt động chung của nhà trường;
Về chỉ đạo: Tổ trưởng chuyên môn còn ngại va chạm, chưa hiểu đúng vị trí
chức năng của mình. Kiểm tra chuyên đề còn ít, chủ yếu là kiểm tra định kỳ theo
lịch cụ thể từ đầu năm học việc kiểm tra đột xuất giáo viên ít được thực hiện.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG HỌC
Qua quá trình thực hiện công tác kiểm tra tại trường THCS Phước Thạnh ,
bản thân tôi đã đúc kết ra một số biện pháp thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra
nội bộ trường học như sau:
1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý công tác thanh kiểm tra
Giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ là rất quan trọng và cần thiết trong
mọi công việc nhất là công tác giáo dục, phải quán triệt cho cán bộ - giáo viên
nhân viên hiểu được các chủ trương, chính sách ,từ đó có những suy nghĩ và hành
động đúng. Chính vì vậy trước khi tổ chức thực hiện vấn đề gì Hiệu trưởng chỉ
đạo cho các bộ phận trực thuộc phải triển khai đầy đủ các văn bản hay quy định
của cấp trên, giải thích, phân tích rõ nội dung, mục đích yêu cầu nhằm giúp giáo
viên hiểu rõ vấn đề, hiểu được những mặt thuận lợi cũng như những khó khăn từ
4
đó giúp cán bộ - giáo viên nhân viên ý thức được trách nhiệm của bản thân, là
phải làm như thế nào để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Xây dựng Kế hoạch thực hiện công tác kiểm tra nội bộ, triển khai đến toàn
thể cán bộ - giáo viên nhân viên từ đầu năm học. Tăng cường công tác kiểm tra
nội bộ, nhất là kiểm tra thực hiện quy chế chuyên môn, kế hoạch giảng dạy của
giáo viên Phối hợp với Ban thanh tra nhân dân kiểm tra, giám sát thực hiện quy
chế chuyên môn của giáo viên. Qua công tác kiểm tra sẽ giúp cho Hiệu trưởng
đánh giá được mức độ chấp hành quy định của cơ quan cũng như của ngành, ý
thức trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ của giáo viên, chấn chỉnh kịp thời những

thiếu sót của giáo viên, khuyến khích, giúp đỡ , điều chỉnh và phát triển để từng
thành viên làm việc tốt hơn. Kiểm tra để nắm bắt ưu nhược điểm của giáo viên
nhằm giúp người quản lý khơi gợi mặt tích cực nhất củacán bộ - giáo viên nhân
viênđồng thời tìm cách giúp đỡcán bộ - giáo viên nhân viên hạn chế mặt chưa
tốt.góp phần thực hiện các nhiệm vụ, hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ được giao
của nhà trường.
Để thực hiện tốt chức năng quản lý ở nhà trường trong công tác kiểm tra,
Hiệu trưởng cần hoạch định một số đầucông việc sau:
1.1. Thành lập Ban Kiểm tra nội bộ trường học.
Theo lời Bác Hồ dạy: Thanh tra là tai mắt của trên là bạn của dưới Chính
vì vậy mà việc xây dựng lực lượng kiểm tra vô cùng quan trọng, đội ngũ thường
phải đảm bảo yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, trung thực thẳng thắn
trong công tác, đạo đức nghề nghiệp cao, luôn gần gũi cởi mở, sẵn sàng giúp đỡ
đồng nghiệp ở mọi nơi. Vì thế, ngay từ đầu năm học, Hiệu trưởng lựa chọn cán bộ,
giáo viên, nhân viên có năng lực, có kinh nghiệm công tác và am hiểu các văn bản
quy định, hướng dẫn của Nhà nước, của ngành giáo dục; ban hành quyết định
thành lập Ban kiểm tra nội bộ trong đó hiệu trưởng làm trưởng ban. Phân công
nhiệm vụ từng thành viên trong ban kiểm tra một cách khoa học, khách quan công
bằng, dựa trên năng lực của từng thành viên trong đơn vị, từ đó phát huy những thế
mạnh của từng giáo viên và tập hợp được sức mạnh của tập thể. phân công bố trí
5
đội ngũ một cách hợp lý, đúng người, đúng việc. Đồng thời đề ra Quy chế hoạt
động cho Ban kiểm tra.
Nhà trường thường tổ chức các buổi họp, học tập và thảo luận các chuyên đề
củng như rút kinh nghiệm sau mỗi đợt kiểm tra, tạo điều kiện cho cán bộ - giáo
viên nhân viên trong ban kiểm tra nội bộ tập huấn nghiệp vụ công tác kiểm tra.
Định kỳ thực hiện 1 lần/ tháng.
1.2. Xác định vấn đề cần kiểm tra:
Công tác Kiểm tra nội bộ trường học tại cơ sở phải được thực hiện trên
nguyên tắc: Thủ trưởng vừa là chủ thể kiểm tra [kiểm tra cấp dưới theo chức năng

nhiệm vụ quản lý nhà nước về giáo dục, tự kiểm tra] vừa là đối tượng kiểm tra
[công khai hoá các hoạt động, các thông tin quản lý nhà trường để Ban Kiểm tra
nội bộ trường học kiểm tra]. Chính vì vậy công tác kiểm tra nội bộ trường học
được xác định trên hai cấp độ :
Thứ nhất, các bộ phận, cá nhân trong trường tự kiểm tra kết quả thực hiện
nhiệm vụ của mình [kể cả Hiệu trưởng].
Thứ hai, hiệu trưởng tổng hợp kết quả kiểm tra của các bộ phận, tiến hành
kiểm tra kết quả thực hiện các công việc chung, mối quan hệ phối hợp giữa các
thành viên, các bộ phận và những điều kiện, phương tiện phục vụ dạy học và giáo
dục trong nhà trường.
Xác định đúng vấn đề kiểm tra là điều kiện giúp cho đối tượng kiểm tra và
được kiểm tra xác định rõ vị trí, vai trò, chức năng và nhiệm vụ của mình để thực
hiện hiệu quả công tác kiểm tra góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong
nhà trường.
1.3. Định chuẩn để đánh giá đối với công việc cần kiểm tra. [Định tính và
định lượng]
Muốn kiểm tra, người kiểm tra phải dựa vào Điều lệ, Quy chế và tổ chức
hoạt động của nhà trường, chuẩn Hiệu trưởng, chuẩn nghề nghiệp giáo viên, chuẩn
6
kiến thức kỹ năng; để so sánh, đối chiếu, đo lường, đánh giá kết quả hoạt động
giảng dạy giáo dục và các điều kiện bảo đảm hoạt động.
Tổ chức các buổi thảo luận, học tập chuyên đề, học tập nghị quyết cho các
thành viên Ban Kiểm tra nội bộ trường học tìm hiểu, thâm nhập hệ thống các văn
bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý chỉ đạo của Ngành, của địa phương; Kế
hoạch của nhà trường, kế hoạch hoạt động của các phòng chức năng, kế hoạch tổ
chuyên môn. Đồng thời, vận dụng các tiêu chí đánh giá: đánh giá cán bộ, giáo viên,
nhân viên; đánh giá tiết dạy; đánh giá học sinh làm cơ sở đánh giá. Kiểm tra đánh
giá theo chuẩn đã được công khai, rõ ràng cụ thể giúp đánh giá kết quả một cách
thống nhất, công bằng, khách quan là động lực cho người hay bộ phận kiểm tra tự
hoàn thiện, phấn đấu để đạt chuẩn.

Thực hiện đánh giá theo chuẩn và tiến hành theo quy trình: Phổ biến- công
khai- thực hiện- đánh giá- rút kinh nghiệm đầy đủ, chi tiết. Vì vậy trong những
năm qua công tác kiểm tra nội bộ ở trường THCS Phước Thạnh thực hiện hiệu quả.
Tất cả các cá nhân, bộ phận được kiểm tra thống nhất với kết quả đánh giá, tích
cực phát huy những mặt mạnh và khắc phục yếu kém, các hoạt động của nhà
trường thực hiện nề nếp, thống nhất góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, giáo
dục của nhà trường.
1.4. Kiểm tra và đánh giá theo chuẩn đã qui định.
Tổ chức thực hiện Kiểm tra nội bộ trường học theo kế hoạch, ở hoạt động
này cần lựa chọn nội dung, thời điểm, đối tượng, thành phần kiểm tra phù hợp,
tuyệt đối không để xảy ra tình trạng giao phó cho một cá nhân kiểm tra hoặc để
người đứng đầu bộ phận tự kiểm tra, lập biên bản bộ phận mình. Ban Kiểm tra nội
bộ trường học đã cụ thể hoá kế hoạch kiểm tra theo từng đợt [theo quy mô, nội
dung]. Mỗi nội dung kiểm tra nhất thiết phải lập biên bản kiểm tra để làm căn cứ
đánh giá, lưu trữ hồ sơ.
Xây dựng chế độ kiểm tra là một công việc rất quan trọng trong kiểm tra nội
bộ trường học. Chế độ kiểm tra hợp lý sẽ có tác dụng tích cực, thúc đẩy công việc
mà không nặng nề, cản trở công việc. Xác định được vai trò quan trọng của chế độ
7
kiểm tra, vì thế trưởng ban kiểm tra nhà trường quy định rất rõ thể thức làm việc,
nhiệm vụ cụ thể, thời gian, cách thức tiến hành, hồ sơ mẫu biểu kiểm tra. Vì vậy,
phát huy hiệu quả mọi khả năng, sáng tạo của các thành viên trong ban kiểm tra.
2. Xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ
Kế hoạch kiểm tra của nhà trường là một bộ phận hữu cơ của kế hoạch năm
học, đồng thời là mắt xích trọng yếu của chu trình quản lý. Xây dựng kế hoạch
kiểm tra phải phù hợp với tình hình, điều kiện cụ thể của trường, có tính khả thi và
được công bố công khai đến tất cả các đối tượng được kiểm tra ngay từ đầu năm
học để tất cả mọi thành viên đều nắm được nội dung chuẩn bị. Sau khi đã nghiên
cứu nhiệm vụ năm học, các tiêu chí thi đua của đơn vị tôi đã định hướng cho Ban
kiểm tra nội bộ trường học tham mưu, cùng BGH nhà trường xây dựng chương

trình kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học trong năm học. Kế hoạch kiểm tra được
xác định phải đảm bảo các nguyên tắc:
- Nguyên tắc pháp lý: Phải dựa trên chuẩn mực có tính pháp quy, các kế
hoạch hay nghị quyết của tập thể, các quy định của nhà trường:
- Nguyên tắc giáo dục: Kiểm tra nhằm giúp đỡ, động viên giáo dục con
người, người kiểm tra cần hiểu đối tượng, phải có uy tín, năng lực, nhằm giúp đối
tượng tiến bộ.
- Nguyên tắc hiệu quả: Tốn ít thời gian, nhân lực mà phát hiện được vấn
đề, giải quyết được vấn đề và thúc đẩy sự vật phát triển.
- Nguyên tắc chủ động: Phải có kế hoạch và phương án kiểm tra, ở đâu
đó có con người thì ở đó có sự hoạt động và cần được kiểm tra.
- Kế hoạch kiểm tra năm học: Kế hoạch kiểm tra trong năm được ghi nhận
toàn bộ các "đầu việc" theo trình tự thời gian từ tháng 9 năm trước đến tháng 8
năm sau. Cần định rõ về thời gian, đối tượng, nội dung, phương pháp kiểm tra, lực
lượng kiểm tra ; cập nhật ghi vào sổ kiểm tra.
- Kế hoạch kiểm tra tháng: Nội dung kế hoạch kiểm tra tháng dựa vào các
đầu việc của kế hoạch kiểm tra cả năm nhưng cần chi tiết hơn. Không chỉ ghi "đầu
8
việc" mà cần ghi rõ cụ thời gian và cách thức tiến hành sao cho các đối tượng được
kiểm tra có ý thức chủ động kiểm tra và tự kiểm tra kết quả thực hiện nhiệm vụ
được giao.
- Kế hoạch kiểm tra trong tuần: Nội dung kiểm tra tuần có thể được ghi cụ
thể: Cán bộ, giáo viên, nhân viên và đơn vị được kiểm tra; Nội dung kiểm tra chi
tiết; Người được tham gia lực lượng kiểm tra; Thời gian kiểm tra, thời gian hoàn
thành.
Từ việc xây dựng kế hoạch kiểm tra cụ thể, chi tiết, đúng nguyên tắc và phù
hợp với tình hình nhà trường vì thế việc thực hiện kế hoạch kiểm tra của nhà
trường đạt hiệu quả cao. Mọi thành viên trong nhà trường tiến hành kiểm tra và tự
kiểm tra nghiêm túc với tinh thần đoàn kết, thống nhất, khách quan, dân chủ nhằm
hoàn thiện dần năng lực sư phạm của giáo viên, hoạt động của các cá nhân, bộ

phận trong nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy giáo dục của nhà
trường, thúc đẩy phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
3. Các hoạt động kiểm tra nội bộ trường học
3.1. Kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên
Nhiệm vụ kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên, cụ thể là:
- Kiểm tra: Xem xét việc tuân thủ các quy định, quy chế và hướng dẫn của
các cấp quản lý liên quan đến hoạt động cán bộ - giáo viên - nhân viên .
- Đánh giá: Xác định mức độ đạt được trong việc thực hiện các nhiệm vụ
theo quy định, phù hợp với bối cảnh và đối tượng để xếp loại hoạt động cán bộ -
giáo viên nhân viên tại thời điểm kiểm tra.
- Tư vấn: Nêu được những nhận xét, gợi ý giúp cho giáo viên khắc phục
những hạn chế trong lao động sư phạm, nâng cao trình độ nghiệp vụ, hoàn thiện
thiên chức nhà giáo cũng như cải thiện kết quả học tập của học sinh.
- Thúc đẩy: Là hoạt động kích thích, phổ biến các kinh nghiệm, các định
hướng mới nhằm hoàn thiện dần hoạt độngcán bộ - giáo viên nhân viên, góp
phần phát triển hệ thống giáo dục.
9
Trong quá trình Quản lý công tác kiểm tra nội bộ, bản thân Hiệu trưởng luôn
xác định các công việc và yêu cầu cần đạt khi thực hiện từng nhiệm vụ kiểm tra,
đánh giá, tư vấn, thúc đẩy trong kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên. Qua đó
đánh giá đúng thực chất góp phần điều chỉnh, bổ sung kịp thời những vướng mắc
trong quá trình tổ chức hoạt động củng như giảng dạy. Luôn quan tâm đến nhắc
nhở đội ngũ cộng tác viên thực hiện hiệu quả việc xử lý kết quả sau quá trình kiểm
tra, cụ thể:
- Trao đổi với giáo viên: Cần tạo cảm giác an toàn đối với giáo viên; Đề nghị
giáo viên trình bày mục đích yêu cầu của bài, các phương pháp, hình thức tổ chức
dạy học đã thực hiện, những thuận lợi, khó khăn khi thực hiện giờ dạy và tự đánh
giá giờ dạy của mình; Nêu nhận xét ưu điểm nhược điểm của giờ dạy, hiệu quả
của giờ dạy; Cùng giáo viên tìm phương án nâng cao chất lượng giờ dạy; Nêu
những lời khuyên cụ thể, sát thực, khả thi.

- Đánh giá xếp loại giờ dạy: xác định mức độ đạt được của giờ dạy, mức độ
tiến bộ về trình độ tay nghề so với lần kiểm tra trước, vận dụng tiêu chuẩn đánh giá
tiết dạy do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành theo từng cấp học để xếp loại giờ dạy
của giáo viên theo 4 mức: tốt [giỏi], khá, trung bình [đạt yêu cầu] và yếu [chưa đạt
yêu cầu].
- Lưu hồ sơ : Cần chú ý đảm bảo các yêu cầu của hồ sơ kiểm tra về tính
chính xác, khách quan, phải phản ánh trung thực hoạt động của đối tượng kiểm tra.
Tránh những nhận xét định kiến hay thiên vị đối với đối tượng kiểm tra. Đảm bảo
các thủ tục pháp lý của hồ sơ kiểm tra.
3.2. Kiểm tra hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn giáo viên
Kiểm tra hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn giúp cho hiệu trưởng thấy
được toàn bộ bức tranh hoạt động của tập thể giáo viên, trong đó bộc lộ tất cả các
khâu của quá trình giảng dạy giáo dục, thấy rõ tác động của tập thể đến cá nhân và
mối quan hệ tương tác giữa các thành viên trong tập thể.
Kiểm tra hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn giáo viên thực hiện các nhiệm
vụ: kiểm tra, đánh giá, tư vấn, thúc đẩy.
10
Nội dung kiểm tra hoạt động sư phạm của tổ, nhóm chuyên môn giáo viên:
- Kiểm tra công tác quản lý của tổ trưởng, nhóm trưởng: nhận thức, vai trò,
tác dụng, uy tín, khả năng lãnh đạo chuyên môn ;
- Kiểm tra hồ sơ chuyên môn: kế hoạch, biên bản, chất lượng giảng dạy, các
chuyên đề bồi dưỡng chuyên môn, vận dụng sáng kiến kinh nghiệm ;
- Kiểm tra chất lượng dạy - học của tổ nhóm chuyên môn [việc thực hiện
chương trình, chuẩn bị bài, chất lượng dạy học, việc thực hiện đổi mới phương
pháp, sử dụng phương tiện, đồ dùng dạy học, việc kiểm tra, đánh giá học sinh, tác
dụng, uy tín của tổ, nhóm chuyên môn trong trường ];
- Kiểm tra nền nếp sinh hoạt chuyên môn: soạn bài, kiểm tra chấm bài, dự
giờ thăm lớp, làm chuyên đề, thao giảng, hội giảng, họp tổ nhóm, ;
- Kiểm tra kế hoạch bồi dưỡng và tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ;
- Kiểm tra chỉ đạo phong trào học tập của học sinh: phụ đạo, ngoại khóa,

thực hành, bồi dưỡng học sinh giỏi
Phương pháp kiểm tra: Có thể sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp quan sát: Dự sinh hoạt của tổ, nhóm chuyên môn; Dự các
hoạt động chuyên đề hay dự các buổi sơ kết, tổng kết.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu, sản phẩm: Xem xét, phân tích các loại hồ
sơ, tài liệu lưu trữ của từng giáo viên; Xem xét các biên bản hội họp, thao giảng
của tổ khối chuyên môn; Xem xét các giáo án soạn chung, bài kiểm tra chung theo
tổ nhóm.
- Các phương pháp tác động trực tiếp đối tượng: Trao đổi mạn đàm với tập
thể hoặc cá nhân [tổ trưởng và giáo viên]; Điều tra thăm dò qua học sinh, phụ
huynh học sinh; Gặp gỡ ban đại diện cha mẹ học sinh; Ngoài ra có thể kiểm tra
chéo giữa các tổ, nhóm chuyên môn.
3.3. Kiểm tra cơ sở vật chất và tài chính
Kiểm tra cơ sở vật chất và tài chính cũng thực hiện các nhiệm vụ: kiểm tra,
đánh giá, tư vấn, thúc đẩy.
11
Nội dung và phương pháp kiểm tra cơ sở vật chất và tài chính:
- Kiểm tra khuôn viên, đất đai, cảnh quan, môi trường, phòng làm việc, lớp
học, sân bãi tập thể dục thể thao, khu vệ sinh, nhà để xe và các công trình phụ trợ
khác của trường.
Kiểm tra khuôn viên, đất đai, cảnh quan, môi trường, phòng làm việc, lớp
học cần chú ý hai khía cạnh: một là thẩm định tính hợp lý khoa học theo chuẩn
trường học, đảm bảo vệ sinh trường lớp; hai là đảm bảo tính an toàn, có giá trị sử
dụng nơi làm việc.
Hiệu trưởng quan sát trực tiếp, kết hợp với thăm dò dư luận, ý kiến đề xuất
của đơn vị và cá nhân.
- Kiểm tra bàn ghế, bảng, giá sách, tủ đồ dùng, thiết bị vi tính:
Kiểm tra để nắm bắt kịp thời tình trạng mất mát, hư hỏng của các loại đồ
dùng bằng gỗ, giấy, thiết bị điện.
Phương pháp kiểm tra chủ yếu là quan sát kết hợp với thăm dò dư luận, ý

kiến phát hiện của đơn vị và cá nhân.
- Kiểm tra thiết bị dạy học- thực hành thí nghiệm:
Thiết bị dạy học bao gồm các đồ dùng dạy học, các phương tiện dạy học.
Tổ chức các tiết thực hành thí nghiệm
Các phương pháp kiểm tra chủ yếu là: quan sát, nghiên cứu hồ sơ quản lý và
sử dụng thiết bị dạy học cũng như trao đổi với cán bộ phụ trách thiết bị, giáo viên,
học sinh
- Kiểm tra thư viện:
Hiệu trưởng kiểm tra thư viện, trước hết kiểm tra chức năng hoạt động của
cán bộ thư viện. Thư viện không chỉ là nơi giữ sách mà còn là nơi phổ biến sách
báo cho bạn đọc. Sách báo phải được bảo quản giữ gìn, thống kê, phân loại theo
chuyên môn ngành thư viện. Các sách báo phải được bổ sung kịp thời hàng tháng
và đầu năm học.
12
Nội dung kiểm tra thư viện gồm: Kiểm tra cơ sở vật chất [phòng thư viện,
thiết bị, bàn ghế, kệ, tủ]; Kiểm tra việc sắp xếp, bố trí, trang trí, vệ sinh; Kiểm tra
số lượng và chất lượng sách, báo, tạp chí, bản đồ, tranh ảnh giáo dục, băng đĩa giáo
khoa ; Kiểm tra hoạt động của cán bộ thư viện [việc thực hiện nội qui, việc cho
mượn, thu hồi; hồ sơ sổ sách, bảo quản, giới thiệu, thống kê, phân loại, bổ sung
sách báo; thực hiện giờ giấc, tinh thần, thái độ làm việc ]
Hiệu trưởng có thể sử dụng các phương pháp kiểm tra như: quan sát, đàm
thoại, nghiên cứu hồ sơ sổ sách quản lý, sử dụng, phổ biến sách báo, tài liệu của
thư viện để kiểm tra hoạt động của thư viện.
- Kiểm tra tài chính:
Kiểm tra việc ghi chép trên chứng từ, trên sổ kế toán, trên báo cáo tài chính;
kiểm tra việc thu chi các nguồn kinh phí trong ngân sách và ngoài ngân sách; kiểm
tra việc chấp hành các thể lệ, chế độ, nguyên tắc kế toán tài chính và thu nộp ngân
sách.
Hiệu trưởng có thể sử dụng các phương pháp như: quan sát, đàm thoại, thăm
dò dư luận, nghiên cứu hồ sơ sổ sách để kiểm tra tài chính. Nêu nội dung và liệt kê

các công việc, yêu cầu cần đạt khi thực hiện các nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá, tư
vấn, thúc đẩy trong kiểm tra cơ sở vật chất và tài chính.
3.4. Kiểm tra hoạt động của bộ phận văn thư hành chính
Kiểm tra hoạt động của bộ phận văn thư hành chính cũng thực hiện các
nhiệm vụ: kiểm tra, đánh giá, tư vấn, thúc đẩy.
Nội dung kiểm tra:
Kiểm tra việc soạn thảo, luân chuyển, lưu trữ công văn đi, công văn đến;
Kiểm tra việc quản lý con dấu; Kiểm tra việc quản lý các hồ sơ, sổ sách hành
chính, giáo vụ [sổ đăng bộ; sổ gọi tên ghi điểm; sổ ghi đầu bài; học bạ; sổ quản lý
cấp phát văn bằng; sổ theo dõi phổ cập giáo dục; sổ nghị quyết của nhà trường; sổ
khen thưởng, kỷ luật học sinh; sổ lưu trữ các văn bản, công văn và các loại hồ sơ
sổ sách khác].
13
Phương pháp kiểm tra:
Kết hợp các phương pháp quan sát, phân tích hồ sơ, tài liệu, trao đổi với cán
bộ phụ trách và thu thập ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và những
người liên quan.
Nêu nội dung và liệt kê các công việc, yêu cầu cần đạt khi thực hiện các
nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá, tư vấn, thúc đẩy trong kiểm tra công tác văn thư hành
chính.
3.5. Kiểm tra học sinh
Nội dung kiểm tra: Kiểm tra trình độ văn hóa - khoa học - kỹ thuật của học
sinh [ý thức học tập, phương pháp học tập, khả năng tiếp thu tri thức, kỹ năng thực
hành, kết quả học tập]; Kiểm tra trình độ được giáo dục của học sinh về các mặt
[đạo đức, lối sống, ý thức và kỷ luật lao động, ý thức bảo vệ sức khoẻ, vệ sinh, kỹ
năng sống, giao tiếp ứng xử; biết thưởng thức và sáng tạo cái đẹp, nghệ thuật];
Kiểm tra khả năng tự quản, tự học của học sinh trong học tập và sinh hoạt.
Phương pháp kiểm tra: Sử dụng các phương pháp kiểm tra/đo lường các
thành quả giáo dục về trí, đức, thể, mỹ.
3.6. Kiểm tra tập thể, lớp học sinh

Trong công tác quản lý nhà trường, Ban giám hiệu phải tiến hành kiểm tra
tập thể lớp học sinh toàn diện hoặc theo chuyên đề. Qua đó nắm bắt được tình hình
học tập và rèn luyện chung của một lớp, một khối lớp cũng như toàn trường và
thấy được tác động giáo dục đồng bộ của tập thểcán bộ - giáo viên -nhân viên
trong giảng dạy, giáo dục.
Nội dung kiểm tra tập thể lớp học sinh bao gồm:
Kiểm tra hoạt động học tập: Thái độ, nề nếp, phương pháp, kết quả học tập,
sự tương trợ giúp đỡ nhóm trong học tập; Kiểm tra trình độ được giáo dục của học
sinh về các mặt: đạo đức, lối sống, ý thức và kỷ luật lao động, ý thức bảo vệ sức
khỏe - vệ sinh, biết thưởng thức và sáng tạo cái đẹp, nghệ thuật ; Kiểm tra hoạt
14
động, sinh hoạt tập thể lớp; Kiểm tra việc thực hiện các phong trào thi đua và các
cuộc vận động trong ngành; Việc xây dựng các tổ, nhóm, cá nhân điển hình.
Phương pháp kiểm tra: Sử dụng các phương pháp kiểm tra/đo lường các
thành quả giáo dục; so sánh chất lượng học sinh giữa đầu vào khi nhận lớp và đầu
ra khi trả lớp.
Khi tiến hành kiểm tra tập thể lớp học sinh, hiệu trưởng kết hợp kiểm tra kết
quả các hoạt động với việc tham khảo ý kiến nhận xét đánh giá của giáo viên chủ
nhiệm, các giáo viên bộ môn khác; nhận xét của tổ chức của đoàn thanh niên, đội
thiếu niên; việc tự kiểm tra của đội ngũ cán bộ lớp, của các học sinh.
Sau khi kiểm tra, các cơ sở giáo dục cần thực hiện sơ kết theo từng tháng
hoặc từng đợt, từng học kỳ, tổng kết năm học. Cần chú ý lưu trữ các thông tin về
hoạt động kiểm tra bằng hồ sơ kiểm tra [đảm bảo các yêu cầu của hồ sơ kiểm tra:
tính chính xác, khách quan; tính toàn diện; tính rõ ràng, cụ thể; tính nhân văn].
Việc xử lý, lưu trữ các thông tin về hoạt động kiểm tra trên hồ sơ sổ sách
[lưu trữ trên máy vi tính]; tổ chức thực hiện các kiến nghị sau kiểm tra; báo cáo
cấp có thẩm quyền quản lý và công khai minh bạch kết quả kiểm tra trong nội bộ
cơ quan, đơn vị.
Các kết luận kiểm tra là cơ sở giúp cho các nhà quản lý đề ra các quyết định
điều chỉnh nhằm hoàn thiện dần năng lực sư phạm của giáo viên, hoạt động của

các cá nhân, bộ phận trong nhà trường; giúp Hiệu trưởng cải tiến công tác quản lý,
nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác kiểm tra; góp phần nâng cao chất
lượng giảng dạy giáo dục của nhà trường, thúc đẩy phát triển sự nghiệp giáo dục
và đào tạo.
4. Xử lí kết quả để quyết định chỉ đạo tiếp hoặc điều chỉnh kế hoạch.
Các kết luận nhằm uốn nắn và giúp đỡ nội bộ; Đánh giá và phục vụ việc
điều hành các hoạt động trong nhà trường một cách hiệu quả hơn.
15
- Đánh giá: Sau mỗi đợt kiểm tra Ban kiểm tra nội bộ đã thẳng thắn chỉ ra
cho đối tượng đối tượng được kiểm tra những điều làm được hoặc chưa làm được,
làm tốt hoặc chưa làm tốt theo kế hoạch, dựa trên chuẩn đánh giá.
- Tư vấn, thúc đẩy: Cùng với việc đánh giá Ban kiểm tra nội bộ đã làm tốt
công tác tư vấn, thúc đẩy để nâng cao hiệu quả của kiểm tra, khích lệ kịp thời sự cố
gắng của từng cá nhân, tổ chức. Với những cá nhân, đoàn thể, bộ phận còn tồn tại
những nội dung chưa hoàn thiện nhằm cung cấp chocá nhân, đoàn thể, bộ phận
những giải pháp, những hướng giải quyết phù hợp để giúp cá nhân, đoàn thể, bộ
phận hoàn thành chỉ tiêu đề ra một cách tốt nhất. Đồng thời, với những mô hình
tốt [những tiết dạy có nhiều sáng tạo; những biện pháp xây dựng câu lạc bộ năng
khiếu hay ] qua đó giới thiệu, phổ biến để cho nhân rộng các điển hình.
- Điều chỉnh: Cùng với ý thức tư vấn, thúc đẩy sau kiểm tra, chúng tôi đã
xem xét lại đặc điểm tình hình của từng lớp, từng tổ chức để cân đối lại các tiêu
chuẩn để có thể điều chỉnh lại công tác chỉ đạo, công tác tổ chức hoặc một phần kế
hoạch trong hoạt động dạy học. Rút kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ
đạo.Lưu trữ đầy đủ hồ sơ của nhà trường.
- Phúc tra: Đây là hoạt động không thể thiếu được trong chuỗi các công việc
của công tác kiểm tra nội bộ.Việc phúc tra được tiến hành nhằm kiểm tra tính hợp
pháp và tính có căn cứ của kết luận kiểm tra.
Như vậy, nhiệm vụ của hoạt động kiểm tra bao gồm: Kiểm tra, đánh giá, tư
vấn và thúc đẩy. Bốn nhiệm vụ này có mối quan hệ hữu cơ với nhau.
Nhiệm vụ kiểm tra: Kiểm tra việc tuân thủ các qui định, qui chế và hướng

dẫn liên quan đến hoạt động của giáo viênnhư xem xét hồ sơ, quan sát tiết dạy, dự
giờ kiểm tra chất lượng học tập của học sinh và thu thập những ý kiến về giáo viên,
yêu cầu của việc làm này đòi hỏi sự tỉ mỉ, đối chiếu rõ ràng, nhận rõ việc làm tốt
và chưa tốt của giáo viên để có đánh giá phù hợp.
Nhiệm vụ đánh giá [ Tiến hành sau khi kiểm tra giáo viên] Căn cứ vào kết
quả kiểm tra đánh giá chất lượng hoạt động của giáo viên bằng cách đối chiếu với
văn bản pháp quy có tính đến đối tượng giáo viên và học sinh cùng bối cảnh cụ thể
16
như nghiên cứu với chuẩn đánh giá, phân tích các thông tin thu nhập được qua
công tác kiểm tra [ 4 nội dung kiểm tra] đối chiếu với chuẩn để xếp loại, thông báo
cho giáo viên và các cấp quản lý. Đối với khâu này đòi hỏi phải đánh giá khách
quan, chính xác, công bằng. Định hướng, khuyến khích tạo cơ sở cho sự tiến bộ
của giáo viên và tạo nhiệm vụ tư vấn thúc đẩy.
Nhiệm vụ tư vấn: Nhiệm vụ này được thực hiện trong quá trình trao đổi
giữa người kiểm tra và người được kiểm tra chủ yếu dựa vào giờ dạy trên lớp và
nghiên cứu các hoạt động khác nhau của giáo viên, giúp cho giáo viên phát hiện
những thiếu xót hạn chế. Muốn trao đổi được người kiểm tra phải dự kiến nội
dung, sắp xếp các việc làm để cần trao đổi. Tiến hành trao đổi, người dự và người
dạy cùng phân tích, nhận xét các mặt mạnh, mặt yếu từ đó đưa ra những lời khuyên
để nâng cao chất lượng giảng dạy.
Nhiệm vụ thúc đẩy [ Xác định hướng hoàn thiện năng lực của giáo viên] Để
phát huy hiệu quả của công tác kiểm tra toàn diện và chuyên đề này nhà trường
phải đề ra kế hoạch hành động của giáo viên và của cơ quan tổ chức liên quan để
phát huy thành quả của giáo viên. Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, khắc
phục những yếu kém hạn dần dần hoàn thiện. Công việc cụ thể là xác định các nội
dung bồi dưỡng giáo viên nội dung tự bồi dưỡng và nội dung do các cơ quan quản
lý giáo dục tổ chức bồi dưỡng theo kiến nghị của cơ quan kiểm tra qua đó phát
triển kỹ năng của giáo viên cả người dự và người dạy hoàn thiện các năng lực sư
phạm của giáo viên.
Phần III

KẾT LUẬN
I. KẾT LUẬN CHUNG
Nhiệm vụ của hoạt động kiểm tra bao gồm: Kiểm tra, đánh giá, tư vấn và
thúc đẩy. Bốn nhiệm vụ này có mối quan hệ hữu cơ với nhau.
+ Nhiệm vụ kiểm tra: Kiểm tra việc tuân thủ các qui định, qui chế và hướng
dẫn liên quan đến hoạt động của giáo viên và từng bộ phận như xem xét hồ sơ,
quan sát tiết dạy, dự giờ kiểm tra chất lượng học tập của học sinh và thu thập
17
những ý kiến về giáo viên, yêu cầu của việc làm này đòi hỏi sự tỉ mỉ, đối chiếu rõ
ràng, nhận rõ việc làm tốt và chưa tốt của giáo viên để có đánh giá phù hợp.
+ Nhiệm vụ đánh giá [ Tiến hành sau khi kiểm tra giáo viên] Căn cứ vào kết
quả kiểm tra đánh giá chất lượng hoạt động của giáo viên vàcác bộ phận bằng cách
đối chiếu với văn bản pháp quy có tính đến đối tượng giáo viên và học sinh cùng
bối cảnh cụ thể như nghiên cứu với chuẩn đánh giá, phân tích các thông tin thu
nhập được qua công tác kiểm tra [ 4 nội dung kiểm tra] đối chiếu với chuẩn để xếp
loại, thông báo cho giáo viên và quản lý. Đối với khâu này đòi hỏi phải đánh giá
khách quan, chính xác, công bằng. Định hướng, khuyến khích tạo cơ sở cho sự tiến
bộ của giáo viên và tạo nhiệm vụ tư vấn thúc đẩy.
+ Nhiệm vụ tư vấn. Nhiệm vụ này được thực hiện trong quá trình trao đổi
giữa người kiểm tra và người được kiểm tra chủ yếu dựa vào giờ dạy trên lớp và
nghiên cứu các hoạt động khác nhau của giáo viên, giúp cho giáo viên phát hiện
những thiếu xót hạn chế. Muốn trao đổi được người kiểm tra phải dự kiến nội
dung, sắp xếp các việc làm để cần trao đổi. Tiến hành trao đổi, người dự và người
dạy cùng phân tích, nhận xét các mặt mạnh, mặt yếu từ đó đưa ra những lời khuyên
để nâng cao chất lượng giảng dạy.
+ Nhiệm vụ thúc đẩy [ Xác định hướng hoàn thiện năng lực của giáo viên]
Để phát huy hiệu quả của công tác kiểm tra toàn diện và chuyên đề này nhà trường
phải đề ra kế hoạch hành động của giáo viên và của cơ quan tổ chức liên quan để
phát huy thành quả của giáo viên. Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, khắc
phục những yếu kém hạn dần dần hoàn thiện.

Xác định đúng vị trí, vai trò, mục đích của công tác kiểm tra nội bộ, đồng
thời vận dụng hiệu quả những kinh nhiệm thực tiễn qua quá trình thực hiện kiểm
tra nôi bộ nhà trường, nhiều năm liền nhà trường đã đạt thành tích cao trong các
phong trào thi đua của ngành, chất lượng giáo dục được nâng cao. Trong những
năm qua nhà trường không xảy ra khiếu nại, tố cáo, tập thể sư phạm nhà trường
luôn đoàn kết thống nhất thực hiện thắng lợi nhiệm vụ giáo dục. Bản thân nhận
thấy làm tốt công tác kiểm tra nội bộ thực sự đã góp phần quan trọng vào việc
18
điều hành các hoạt động trong nhà trường nói chung và nâng cao chất lượng dạy và
học nói riêng.
II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Với công tác kiểm tra nội bộ trong nhà trường, bản thân đã rút ra một số
kinh nghiệm nhằm từng bước nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà
trường. Chắc chắn còn nhiều thiếu sót . Rất mong nhận được sự góp ý của các
đồng nghiệp để tiếp tục hoàn thiện hơn những vấn đề nêu trên.
+ Cần phải xây dựng kế hoạch kiểm tra sát với định hướng chỉ đạo của
ngành và phù hợp với đặc điểm tình hình của đơn vị.
+ Phải có mạng lưới giúp hiệu trưởng kiểm tra, có sự phân công cụ thể.
+ Mỗi năm hiệu trưởng phải kiểm tra mỗi cán bộ- giáo viên- nhân viên ít
nhất một lần. Cán bộ quản lý phải dành nhiều thời gian cho hoạt động kiểm tra [thể
hiện trên hồ sơ kiểm tra]. Kiểm tra chuyên môn là trọng tâm, kiểm tra tài chính, tài
sản và việc thực hiện chế độ chính sách pháp luật phải được coi trọng.
+ Thông qua kiểm tra phải góp phần bồi dưỡng cán bộ giáo viên, hàng
tháng thông báo, rút kinh nghiệm trong đơn vị thông qua các cuộc họp hội đồng
nhà trường.
+ Hồ sơ phải được lưu giữ qua các năm. Thực hiện nghiêm túc chế độ báo
cáo hàng kỳ và các báo cáo đột xuất về phòng Giáo dục.
III.KIẾN NGHỊ
1. Đối với các cấp Đảng, chính quyền, đoàn thể:
Cần quan tâm, lãnh đạo chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, có kế hoạch

tuyên truyền nhận thức vai trò, nhiệm vụ của công tác kiểm tra trong công cuộc đổi
mới toàn diện nhà trường, nâng cao chất lượng giáo dục.
2. Đối với Phòng Giáo dục:
+ Duy trì tập huấn hàng năm cho đội ngũ cộng tác viên kiểm tra của cơ sở
đặc biệt là công tác tập huấn cho đội ngũ Ban giám hiệu các trường, vì đây là lực
lượng trực tiếp xây dựng kế hoạch và điều hành công tác kiểm tra ở các trường
học.
19
+ Cung cấp tài liệu cần thiết, kịp thời của ngành và của nhà nước về công
tác kiểm tra trường học.
Phước Thạnh, ngày 28 tháng 01 năm 2015
Người viết sáng kiến
Văn Thị Cụt
20