Tổ chức các hoạ động văn hóa, chăm sóc sức khỏ cho đồng bào và gữ gìn an nnh rậ ự rong ịp lễ Sên Đôla năm 2022:
Sở Văn hóa, Thể hao và Du lịch có chương rình, kế hoạch và chỉ đạo hệ hống ngành phá hành nộ san ếng Khmr, ổ chức các hoạ động văn hóa hế hực phù hợp vớ ình hình của ỉnh.
Báo Trà Vnh, Đà Phá hanh và Truyền hình Trà Vnh có chương rình đặc bệ phục vụ cho đồng bào Khmr đón mừng lễ Sên Đôla.
Sở Y ế phố hợp vớ các sở, ngành ỉnh có lên quan đẩy mạnh công ác uyên ruyền, hướng ẫn ngườ ân về gữ gìn sức khỏ, phòng, chống ịch bệnh, đặc bệ là phòng, chống ịch bệnh Cov-19, số xuấ huyế, đậu mùa khỉ...; hực hện ố công ác chăm sóc sức khỏ nhân ân; đảm bảo vệ snh an oàn hực phẩm.
Công an ỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự ỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ độ Bên phòng ỉnh có kế hoạch đảm bảo an nnh chính rị, rậ ự, an oàn xã hộ; hực hện ố công ác phòng, chống các ệ nạn xã hộ, đảm bảo an oàn gao hông rong hờ gan ễn ra lễ Sên Đôla năm 2022.
UBND các huyện, hị xã, hành phố phố hợp vớ Ủy ban Mặ rận Tổ quốc Vệ Nam và các ổ chức đoàn hể cùng cấp vận động đồng bào phá huy nh hần ương hân ương á “lá lành đùm lá rách” gúp đỡ ga đình đồng bào Khmr nghèo, no đơn, đặc bệ khó khăn để mọ ngườ, mọ nhà cùng đón mừng lễ Sên Đôla năm 2022 vớ nh hần vu ươ, đoàn kế.
Thủ rưởng các cơ quan, đơn vị, oanh nghệp, rường học có kế hoạch sắp xếp để cán bộ, công chức, vên chức, chến sĩ, ngườ lao động, học snh, snh vên ân ộc Khmr được nghỉ lễ Sên Đôla rong 3 ngày: 24, 25, 26 háng 9 năm 2022.
Tho phong ục của đồng bào Khmr Nam bộ, hàng năm cứ vào ngày 29 háng 8 đến ngày mùng 01 háng 9 âm lịch, bà con lạ nô nức ổ chức lễ Sn Đola hay gọ là lễ cúng ông bà nhằm ưởng nhớ đến công ơn và cầu phước cho lnh hồn của các bậc snh hành, những ngườ rong hân ộc quá cố và r ân ổ ên đã kha phá đấ đa, phù hộ cho phum, sóc được bình an, hịnh vượng.
Về Nguồn gốc lễ Sn Dola, có 02 ruyền huyế được đề cập ừ lâu đờ: ruyền huyế hứ nhấ, phần đông ngườ Khmr ở Nam bộ hường snh sống bằng nghề nông, rồng lúa nước. Vào vụ rồng lúa bắ đầu ừ háng 4 và đến đầu háng 8 âm lịch là nhổ mạ cấy lúa, hờ gan này cũng là vào mùa mưa, nước lũ âng lên. Kh đã cấy lúa xong, bà con hường chống xuồng chèo gh đ hăm hỏ ông bà, cha mẹ gà yếu, có kh đ và ngày mớ ớ. Vì vậy, họ luôn chuẩn bị cẩn hận lương hực, hực phẩm mang ho ùng và phần quà bánh bếu cho ông bà, cha mẹ đều được chuẩn bị rấ cẩn hận. Kh đến nơ ở của ông bà, cha mẹ, có ngườ hì vu mừng sum họp, có ngườ hì đau buồn cha ly vì có kh đến nơ hì mộ rong những ngườ hân có ngườ đã mấ vì uổ gà sức yếu hay bệnh ậ mà o phận làm con ở xa, đường xá cách rở, lo bận mưu snh, không hường xuyên đến hăm hỏ nên không hay bế…. Dần ần những ngườ cùng đ, họ hẹn gặp nhau ở mộ chỗ nào đó để làm lễ nhớ ơn ông bà, cha mẹ và cha buồn vớ ngườ cùng cảnh ngộ.
Dâng cơm vào chùa ổ chức cúng chính [cúng ập hể]
Truyền huyế hứ ha: Lễ Snc Dola được bắ nguồn ừ sự ích knh đển Phậ gáo, kể rằng vào 01 đêm khuya, Vua Png-ps-sara bỗng ngh ếng gào hé, khóc lóc hảm hế, van xn: hãy cho chúng ô ăn, cho chúng ô uống vớ, vì chúng ô đang đó lắm… Sau đó nhà vua rệu ập các nhà ên r đến hỏ, ìm ra nguyên nhân “đây là các ma quỷ chế oan, chế ức, không cha mẹ, không nhà cửa anh m, nay họ đến xn ăn, uống”. Nhà vua ìm đến chùa hỉnh ý của Phậ Thích Ca, bảo rằng: đó là những đầu bếp [o gan lận ăn cắp cơm gạo, hức ăn rong các lễ cúng ường ở hờ Quốc Vương Mahna – cách nay đã 92 kếp] kh chế đ hành quỷ ở cõ âm và bị phạ phả nhịn ăn, nhịn uống đến nay là 92 kếp – nay bế Ngà [ức Vua Png-ps-sara] là chủ của họ hồ ến kếp, nên họ mớ đến đò ăn. Tho lờ ạy của Phậ, nhà vua cúng ường, âng cơm cho các u sĩ, nhờ ân đức và lờ knh của các vị này chuyền phước đến cho bọn quỷ. Nhưng vớ ma quỷ, chúng a không hể cho đồ ăn rực ếp được, nên phả âng cúng đồ ăn đến các vị u sĩ, nhờ họ ụng knh hồ hướng hì các ma quỷ huộc ân nhân đã quá cố mớ họ hưởng được.
Qua đêm hứ ha nhà vua lạ ngh ếng rên khóc ếp, vua lạ đến hỉnh ý kến Phậ ếp, Đức Phậ bảo rằng : "đêm rước ma quỷ chỉ được ăn no, đầy đủ nhưng chưa có đồ mặc nên lạ rên la ếp vì bị ré lạnh". Ngh vậy, nhà vua lạ cho ngườ chuẩn bị y phục cùng đồ ăn làm lễ âng cúng đến chư ăng và nhờ chư ăng hồ hướng ếp.
Từ đó về sau, mỗ năm cứ đến mùa là nhà vua lạ cho hỉnh mờ chư ăng đến để làm lễ hồ hướng cho ma quỷ và những ngườ đã quá cố. Từ sự ích rong knh đển Phậ gáo rên, nên ngườ ân ộc Khmr Nam bộ ổ chức Lễ Sn Dola hằng năm hành phong ục, gắn vớ ngh hức ôn gáo, nhờ sư sã ụng knh cầu phước cho ông bà, cha mẹ, họ ộc quá cố được mau chóng đầu ha kếp khác sung sướng hơn.
Các hếu nên ngườ Khmr bểu ễn nhạc Ngũ Âm
phục vụ Lễ Sn Đola ạ chùa Dơ - Sóc Trăng
Sau này, kh có sự xuấ hện của các ngô chùa Phậ gáo, hì bà con ngườ Khmr ụ hộ về chùa để làm lễ cúng ông bà và qu định vớ nhau rằng làm lễ Sn Dola bắ đầu ừ ngày 16 đến cuố háng 8 âm lịch hàng năm, vớ 04 ngh lễ chính ạ Chùa và ạ mỗ nhà ngườ ân ộc Khmr, gồm: lễ đặ cơm vắ [Banh canh banh], lễ cúng ông bà [Banh Sn Dola], lễ hộ [Banh phchum banh] và lễ ễn ông bà [Banh chuônh Dola].
Ngày nay, lễ Sn Đola được ngườ Khmr ổ chức vớ hờ gan ngắn hơn, rong ba ngày chính:
+ Ngày hứ nhấ [ngày cúng ếp đón]: Mỗ ga đình đều ọn ẹp nhà cửa khang rang, lau chù bàn hờ ổ ên sạch sẽ. Sau đó, ọn mâm cơm, bánh rá, rượu rà… và mờ các hành vên rong ga đình cùng đố nhang, đèn, khấn vá mờ lnh hồn ông bà và ngườ quá cố về ự ăn uống cùng con cháu. Đến chều, mọ ngườ ăn mặc ươm ấ, ếp ục ọn mâm cơm mớ cúng ông bà, rồ mờ lnh hồn ông bà cùng đến chùa ngh sư sã ụng knh cầu sêu và huyế pháp cho đến ố. Ngoà ra, các vị achar lấy những nắm cơm vắ đựng rên mâm cúng am bảo, mờ sư sã ụng knh cầu sêu cho lnh hồn những ngườ quá cố, rồ đm ra ngoà để chung quanh chính đện cúng cho những vong hồn cô đơn, không có con cháu.
+ Ngày hứ ha [ngày cúng chính]: Vào buổ rưa, bà con ngườ Khmr chuần bị mâm cơm cùng bánh, rá… mang vào chùa để ổ chức cúng chính [cúng ập hể], sau kh được các vị sư ụng knh cầu sêu cho ấ cả các lnh hồn ông bà của ấ cả mọ nhà rong phum, sóc, bà con Phậ ử rong phum sóc cùng ăn, rao đổ knh nghệm rong công vệc đồng áng và vu chơ ạ chùa. Buổ chều, rước lnh hồn ông bà về nhà, làm mâm cơm mớ cúng ông bà và mờ ông bà ở lạ chứng kến cuộc sống sung úc của con cháu.
+ Ngày hứ ba [ngày cúng ễn]: Mỗ nhà, bà con chuẩn bị mộ mâm cơm, họ mờ và vị sư sã cùng họ hàng hân ộc rong phum sóc đến nhà ụng knh cầu sêu để ễn đưa lnh hồn ngườ quá cố. Rêng phần chuẩn bị cho ông bà, ngườ hân quá cố, bà con làm chếc huyền bằng bẹ chuố, có gắn hêm cờ phướn, 02 hình nộm [ương rưng cho ổ ên] và các hức cúng mọ hứ mộ í, có cả các gó gạo, muố, quần áo, ền, vàng mã… rồ ngườ nhà hắp nhang, đèn mang huyền hả ướ òng sông, kênh rạch gần nhà để đưa ông bà và những ngườ hân quá cố về lạ hế gớ bên ka.
Lễ Snc Dola của bà con ngườ Khmr Nam bộ là mộ rong những ngh lễ mang ý nghĩa rấ lớn về lòng hếu kính, ưởng nhớ đến công ơn snh hành ưỡng ục của ông bà, cha mẹ những ngườ quá cố đố vớ con cháu. Ngoà ra, Lễ này vừa hể hện né đẹp ruyền hống của đờ sống văn hóa, nh hần rong hoạ động ôn gáo, ín ngưỡng gắn vớ các hoạ động ôn gáo ín ngưỡng rong ngô chùa Khmr Nam bộ./.