Nguyên nhân bé chậm lẫy

Cùng mẹ chăm con khoa học

Trẻ không phát triển kỹ năng theo thời gian cố định. Chẳng hạn, một vài bé bắt đầu đi khi được 9 tháng tuổi trong khi một số khác không đi được bước đầu tiên nào cho đến khi 15 tháng. Nhưng cả 2 nhóm trẻ này đều trong phạm vi phát triển điển hình.

Trẻ em phát triển ở các mức độ khác nhau, nhưng hầu hết tuân theo một mốc thời gian chung (mặc dù bé sinh non có thể bị chậm vài tuần hoặc vài tháng). Nếu con bạn dường như không đạt được các mốc quan trọng trong vòng vài tuần so với mức trung bình, hãy hỏi bác sĩ về điều đó.

Theo nguyên tắc chung, hãy tin vào bản năng của mình. Nếu có điều gì đó kỳ lạ hoặc sai về cách bé vận động, hãy hỏi bác sĩ. Bởi, suy cho cùng, bạn là người hiểu về con mình nhất.

Không đáp ứng với các mốc phát triển không đồng nghĩa là dấu hiệu con bạn bị chậm phát triển. Nhưng sự chậm phát triển không chỉ dừng lại ở việc phát triển chậm hơn hoặc chậm hơn một chút mà điều đó có nghĩa trẻ dần dần chậm hơn các kỹ năng cần thiết mà đứa trẻ cùng tuổi có. Mặc dù vậy, nếu trẻ bị chậm thì việc nhận được hỗ trợ và dịch vụ sớm có thể giúp trẻ bắt kịp nhanh hơn.

Bé lẫy khi nào?

Vào khoảng tháng thứ 3, khi được đặt nằm sấp, bé sẽ nâng đầu và vai lên cao bằng cách dùng tay của mình để hỗ trợ cho việc này. Động tác đẩy nhỏ này giúp bé tăng cường cơ bắp mà bé sẽ sử dụng để tự lẫy. (Mặc dù trẻ nhỏ thường lật từ trước ra sau, nhưng  nếu ngược lại thì cũng hoàn toàn bình thường.)

Khi được 5 tháng, em bé của bạn có thể sẽ có thể ngẩng đầu lên, đẩy tay lên và cong lưng để nâng ngực lên khỏi mặt đất. Bé thậm chí có thể đá chân và bơi bằng cánh tay của mình. Tất cả những bài tập này giúp bé phát triển các cơ bắp cần thiết để lăn theo cả hai hướng - có thể là vào lúc bé được khoảng 6 tháng tuổi.

Trong khi một số em bé chấp nhận lăn sau khi lẫy được như là phương thức di chuyển chính của mình trong một khoảng thời gian thì một số khác lại bỏ qua nó hoàn toàn và chuyển sang ngồi và bò. Miễn là con bạn tiếp tục đạt được các kỹ năng mới và thể hiện sự thích thú khi di chuyển và khám phá môi trường xung quanh của mình thì bạn không cần phải lo lắng.

Nhưng nếu bé chưa tìm ra cách lẫy bằng cách này hay cách khác khi bé được 6 tháng tuổi và thay vào đó không chuyển sang ngồi, trốn lẫy hay bò thì hãy nói chuyện này với bác sĩ.

Sự khác nhau giữa chậm phát triển (developmental delay) và khuyết tật phát triển (develop disability)

Khuyết tật phát triển là những vấn đề mà ở đó khiến trẻ không thể vượt qua hoặc bắt kịp, mặc dù trẻ có thể tiến bộ hơn. Một số trường hợp có thể gây nên khuyết tật phát triển như hội chứng Down, hội chứng Angelman, rối loạn phổ tự kỷ, rối loạn phổ rượu ở thai nhi (Fetal Alcohol Spectrum Disorder - FASD) và chấn thương não.

Trong khi đó, chậm phát triển có thể gây ra bởi các vấn đề ngắn hạn, chẳng hạn như chậm nói do mất thính lực từ nhiễm trùng tai hoặc chậm phát triển thể chất do phải nhập viện lâu. Trong khi không phải lúc nào cũng biết rõ điều gì gây nên sự chậm trễ thì việc can thiệp sớm thường có thể giúp trẻ bắt kịp.

Năm khía cạnh của phát triển kỹ năng và khả năng bị chậm phát triển

Chậm phát triển có thể chỉ xảy ra ở một khía cạnh hoặc hơn. Nhưng ở trên thế giới coi chậm phát triển là khi trẻ bị chậm ở ít nhất 2 khía cạnh.

5 khía cạnh phát triển chính của trẻ:

• Kỹ năng nhận thức (hoặc suy nghĩ): Đây là khả năng suy nghĩ, học hỏi và giải quyết vấn đề. Ở trẻ sơ sinh, điều này giống như là trẻ thấy như tò mò. Đó là cách mà con bạn khám phá thế giới xung quanh bằng mắt, tai và tay. Ở trẻ mới biết đi, nó bao gồm những thứ như học đếm, kể tên màu sắc và học từ mới.
• Kỹ năng xã hội và cảm xúc: Đây là khả năng kết nối với người khác. Điều đó bao gồm khả năng thể hiện và kiểm soát cảm xúc. Ở trẻ nhỏ, nó có nghĩa là mỉm cười với người khác và tạo ra âm thanh để giao tiếp. Ở trẻ mới biết đi và trẻ mẫu giáo, điều đó có nghĩa là có thể yêu cầu giúp đỡ, thể hiện và bày tỏ cảm xúc và hòa đồng với những người khác.
• Kỹ năng nói và ngôn ngữ: Đây là khả năng sử dụng và hiểu ngôn ngữ. Đối với trẻ sơ sinh, điều này bao gồm cả việc dỗ dành và bập bẹ. Ở trẻ lớn hơn, nó bao gồm hiểu những gì nghe thấy và sử dụng các từ một cách chính xác và theo cách mà người khác có thể hiểu được.
• Kỹ năng vận động tinh và vận động thô: Đây là khả năng sử dụng các cơ nhỏ (vận động tinh), đặc biệt là ở tay và các cơ lớn (cơ vận động thô) của cơ thể. Trẻ sơ sinh sử dụng các kỹ năng vận động tinh để nắm đồ vật. Trẻ mới biết đi và trẻ mẫu giáo sử dụng chúng để làm những việc như cầm đồ dùng, hoạt động với đồ vật và vẽ. Trẻ nhỏ hơn thì sử dụng các kỹ năng vận động thô để ngồi, lăn và tập đi đi. Trẻ lớn hơn sử dụng chúng để làm những việc như nhảy, chạy và leo cầu thang.
• Các hoạt động của cuộc sống hàng ngày: Đây là khả năng xử lý các nhiệm vụ hàng ngày. Đối với trẻ em, điều đó bao gồm tự ăn, mặc quần áo và tắm.

Mặc dù vậy, không có một nguyên nhân cụ thể nào dẫn đến sự chậm phát triển nhưng một số yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Biến chứng khi sinh: Sinh quá sớm (sinh non); cân nặng khi sinh thấp; không nhận đủ oxy khi sinh.
• Các vấn đề môi trường: Nhiễm độc chì, dinh dưỡng kém, tiếp xúc với rượu hoặc chất gây nghiện trước khi sinh, hoàn cảnh gia đình khó khăn, chấn thương.
• Các điều kiện y tế khác: Nhiễm trùng tai mạn tính, vấn đề về thị lực, bệnh tật, điều kiện hoặc thương tích có ảnh hưởng đáng kể và lâu dài lên các hoạt động hàng ngày của trẻ.

Nếu một đứa trẻ không bắt kịp nhanh như mong đợi thì chuyên gia có thể đề nghị thực hiện một đánh giá để hiểu rõ hơn về những gì đang xảy ra. Điều này cũng có thể giúp đưa ra các chỉ dẫn về các loại dịch vụ và hỗ trợ đáp ứng được với nhu cầu của trẻ.

Hy vọng một vài thông tin có thể giúp bạn phần nào sáng tỏ những điều mà mọi người thường khúc mắc và cảm thấy tự tin hơn trong việc nuôi dạy con.

Theo Understood.org và Babycenter.com