Nhiều người đến bác sĩ với tâm trạng hốt hoảng vì sợ mình biến thành phụ nữ. Tuy nhiên, hiện tượng này không liên quan đến đồng tính luyến ái hay chuyển đổi giới tính. Cách đây một năm, bác sĩ Nguyễn Thành Như đã mổ cắt bỏ mô tuyến vú thừa cho anh T.V.T, 24 tuổi, ngụ tại TPHCM. Trước đó, anh T. phát hiện ngực mình ngày càng lớn ra, trông như ngực của phụ nữ, chưa kể còn kèm thêm những biểu hiện như chiều cao không phát triển, không mọc lông. Khi đến khám tại Phòng khám Nam khoa BV Bình Dân, anh được các bác sĩ chẩn đoán là suy tuyến sinh dục do giảm tiết hormone hướng sinh dục. Sau 6 tháng điều trị, anh T. cao được hơn 6 cm, lông mọc tốt, bộ phận sinh dục phát triển và có tinh trùng bình thường. Sinh chuyện từ rối loạn nội tiết tố! Bình thường, khi đến tuổi dậy thì, ở bé trai vú sẽ to, có khi nhô lên dưới da, đường kính khoảng 2-3 cm, gọi là ngực to sinh lý. Sau khoảng một năm, khi cơ thể ổn định, mọi chuyện trở về bình thường, tuyến vú sẽ nhỏ lại. Ở người có trọng lượng nặng hoặc tăng cân nhiều, hiện tượng này cũng xảy ra. Tuy nhiên, lúc này ngực chỉ to lên do nhiều mỡ và chỉ nhận thấy khi ngồi hoặc đứng, không phải là biểu hiện bất thường gây ra do hormone. Bác sĩ Phạm Hùng Cường, Phó Khoa Ngoại 2 - BV Ung Bướu TPHCM, cho biết hormone nam được tiết ra từ tinh hoàn và tuyến thượng thận. Hormone nam tăng hay giảm đều gây ra những rối loạn cơ thể. Nữ hóa tuyến vú thường do rối loạn hormone nam giới, là biểu hiện của một số bệnh, cũng có khi không rõ nguyên nhân. Thông thường chứng ngực to xảy ra ở người trẻ, có khoảng 30% -40% xảy ra ở đàn ông trên 50 tuổi. Bác sĩ Hùng Cường giải thích tình trạng này xảy ra ở người lớn tuổi do lượng testosterone nam giới ngày càng giảm. Mặt khác, ở người có tuổi, do chức năng gan giảm, trong khi gan là cơ quan giúp cơ thể đào thải hormone, nên lượng hormone nữ estrogen bị ứ lại. Vì vậy, người mắc bệnh xơ gan cũng có biểu hiện vú to. Trường hợp tăng tiết estrogen hay prolactine [cả nam và nữ đều có hormone này] và người thiểu năng tuyến sinh dục, khiến lượng testosterone thấp, cũng dẫn đến ngực to. Trong ung thư tinh hoàn, cũng có khoảng 15% trường hợp có biểu hiện nữ hóa tuyến vú. Ngoài ra, ngực to còn là biểu hiện tác dụng phụ do uống thuốc điều trị vô sinh nam [Tamoxifene hay Clomiphene]. Bổ sung hormone nam, phương pháp điều trị chủ yếu Việc điều trị chứng ngực to ở nam giới tùy thuộc vào từng nguyên nhân. Nếu do tăng prolactine, bác sĩ sẽ chụp CT sọ hoặc MRI để tìm xem có bị u tuyến yên không để điều trị triệt để, kế đến là dùng thuốc ức chế prolactine và bổ sung testosterone nếu cần. Nếu suy tuyến sinh dục do giảm tiết hormone hướng sinh dục, cách điều trị chỉ là bổ sung testosterone hay các hormone hướng sinh dục. Riêng đối với ung thư tinh hoàn, các bác sĩ phải cắt bỏ tinh hoàn, sau đó phối hợp với hóa trị liệu. Thông thường ung thư tinh hoàn không xảy ra hai bên, nên việc cắt bỏ một bên không ảnh hưởng gì đến đời sống tình dục cũng như khả năng có con. Có trường hợp sau khi được bổ sung testosterone vài tháng ngực sẽ nhỏ lại, nhưng cũng có trường hợp mặc dù hormone đã ổn định, ngực vẫn giữ nguyên hình dáng to như cũ. Ở những bệnh nhân ngực to dạng vô căn, có khoảng 50% đáp ứng điều trị bằng cách bổ sung nội tiết. Những trường hợp không đạt hiệu quả thì ngực vẫn tiếp tục to ra, nếu muốn trở lại bình thường [vì lý do thẩm mỹ] thì phải phẫu thuật cắt bỏ mô tuyến vú thừa. ----------------------------------------
Những biểu hiện của chứng nữ hóa tuyến vú Qua thực tế khám chữa bệnh, bác sĩ Nguyễn Thành Như ghi nhận những người có biểu hiện ngực to đến khám hầu hết vì lý do rối loạn cương, giảm ham muốn tình dục. Cũng có người đến khám vì bộ phận sinh dục không phát triển do giảm testosterone nguyên phát, kèm theo giảm các hormone sinh dục nam khác. Còn những người đến khám tại BV Ung Bướu thì không bị ảnh hưởng đến đời sống tình dục, vì đa số đến đây do nữ hóa tuyến vú dạng vô căn [không phát hiện nguyên nhân] hay ung thư vú. Nếu nữ hóa tuyến vú xảy ra ở người trẻ, thường là sau giai đoạn dậy thì của nam giới, tuyến vú không nhỏ lại mà cứ lớn hơn. Sau một thời gian thì xuất hiện cảm giác nhức, căng tức và mô tuyến vú phát triển đều, không cứng, đôi khi còn tiết ra ít sữa. Ở những bệnh nhân bị nữ hóa tuyến vú dạng vô căn thì ngực ngày càng to ra, không kèm biểu hiện khác. Tuy nhiên, hiện tượng vú to chỉ xảy ra một bên, do chỉ có 1 trong 2 vú nhạy với hormone nữ, hiếm có trường hợp cả 2 vú cùng nhạy như nhau. Cần phân biệt ung thư vú ở nam giới Theo bác sĩ Phạm Hùng Cường, không phải mọi trường hợp ngực to ở nam giới đều do nữ hóa tuyến vú, mà còn có thể do ung thư vú. Hiện nay chưa có thống kê về tỉ lệ mắc ung thư vú nam giới, nhưng qua ghi nhận tại BV Ung Bướu, tỉ lệ nam giới đến khám những bệnh về vú so với phụ nữ khoảng 1% - 2%. Hầu hết bệnh nhân có triệu chứng ngực to đến BV Ung Bướu rất lo lắng vì nghĩ mình bị ung thư vú. Thật ra ung thư vú ở nam giới cũng làm vú to, nhưng lại không hề gây đau nhức và khối u thì cứng, dính vào da. Trong khi đó, nữ hóa tuyến vú ở nam giới thường làm tuyến vú phát triển đều kèm theo cảm giác căng tức.
Tuy nhiên, nếu xảy ra ở nam giới, ung thư vú thường nguy hiểm hơn phụ nữ vì đa số bệnh nhân đến bác sĩ muộn do nghĩ rằng nam giới không bị ung thư vú. Mặt khác, do tuyến vú ở nam giới không phát triển như phụ nữ nên ung thư vú dễ xâm lấn đến những bộ phận xung quanh hơn, thường là thành ngực, mà không gây cảm giác đau nhức.