Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Hai cây phong Ngữ văn lớp 8, bài học tác giả - tác phẩm Hai cây phong trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.
A. Nội dung tác phẩm Hai cây phong
* Tóm tắt văn bản:
Làng Ku-ku-rêu nằm ven chân núi, trên một cánh thảo nguyên. Có hai cây phong to lớn, nằm giữa ngọn đồi như một ngọn hải đăng trên núi. Đó là biểu tượng riêng, tiếng nói tâm hồn của người làng Ku- ku- rêu. Trên hai cây phong cũng là nơi tuổi thơ của nhân vật “tôi” và lũ trẻ trong làng có một “thế giới đẹp vô ngần”. Đứa trẻ nào cũng hào hứng trèo lên cây, ngắm ngôi làng và những vùng đất kế cận với sự thích thú, tò mò. Nhân vật “tôi” vẫn không lý giải được vì sao trên quả đồi có hai cây phong lại được gọi.
B. Tìm hiểu tác phẩm Hai cây phong
1. Tác giả
- Ai-ma-tôp [1928- 2008], là nhà văn Cư- rơ- gư- xtan [thuộc Liên Xô trước đây]
- Là tác giả của nhiều tập truyện vừa và nhiều tiểu thuyết nổi tiếng.
2. Tác phẩm
a, Xuất xứ:
- Văn bản trích trong phần đầu của truyện : “Người thầy đầu tiên” - 1957
b, Bố cục: 4 phần
- Phần 1: Từ đầu → say sưa ngây ngất: Giới thiệu làng Ku-ku-rêu và hai cây phong
- Phần 2: Tiếp theo → chiếc gương thần xanh: Cảm nhận của “tôi” về hai cây phong mỗi lần về thăm quê
- Phần 3: Tiếp theo → biêng biếc kia: Hai cây phong và kí ức của tuổi thơ
- Phần 4: Còn lại: Hai cây phong và thầy Đuy-sen
c, Thể loại: Truyện ngắn.
d, PTBĐ: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
e, Giá trị nội dung:
- Miêu tả sinh động, cụ thể hình ảnh hai cây phòn bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ.
- Thể hiện tình yêu quê hương, thiên nhiên, yêu quý, trân trọng người thầy đầu tiên
f, Giá trị nghệ thuật:
- Lựa chọn ngôi kể, người kể tạo nên hai mạch kể lồng ghép độc đáo
- Sự kết hợp giữa miêu tả, biểu cảm với ngòi bút đậm chất hội họa, truyền sự rung cảm đến người đọc
- Nghệ thuật nhân hóa với những liên tưởng táo bạo đầy chất thơ
C. Sơ đồ tư duy Hai cây phong
D. Đọc hiểu văn bản Hai cây phong
* Mạch kể chuyện:
- Mạch kể thứ nhất: xưng tôi - là họa sĩ → bộc lộ cảm xúc riêng về hai cây phong.
- Mạch kể thứ hai: xưng chúng tôi - lũ trẻ ngày trước → cảm xúc chung về hai cây phong.
\=> Việc thay đổi ngôi kể làm cho câu chuyện sinh động thân mật đáng tin cậy hơn, Không những là câu chuyện của riêng tôi mà còn là câu chuyện của nhiều người.
1. Giới thiệu làng Ku-ku-rêu
- Trên một cao nguyên, một thảo nguyên rộng lớn, thơ mộng.... với những cảnh sắc nên thơ và hình ảnh ấn tượng về 2 cây phong....
- Giới thiệu trực tiếp qua cảm nhận của nhân vật “tôi” bằng nét vẽ vừa cứng cỏi, vừa mềm mại, thơ mộng, bằng cả niềm tự hào của tôi đối với quê hương.
→ Nghệ thuật so sánh: khẳng định giá trị và niềm tự hào của dân làng Ku- ku- rêu về hai cây phong.
2. Hai cây phong và kí ức tuổi thơ
- Hai cây phong nằm ở trên đồi như ngon hải đăng trên núi
- Ai đến làng cũng đều thấy chúng trước tiên ⇒ Là dấu hiệu để nhận ra làng
- Hai cây phong có tiếng nói riêng, tâm hồn riêng với nhiều cung bậc tình cảm khác nhau
- Hai cây phong gắn bó với sự sống với con người
- Hai cây phong gắn liền với những kỉ niệm thời thơ ấu
+ Tác giả nhớ về kỉ niệm xưa với bạn bè và thầy giáo Đuy-sen.
+ Kỷ niệm của những lần phá tổ chim.
- Nghệ thuật nhân hoá → tình cảm yêu quí, gần gũi, thân thuộc như người thân.
→ Tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy quyến rũ, bí ẩn vì nó gợi lên những vùng đất, con sông bí ẩn, mà lũ trẻ chưa từng biết đến…
Với Nội dung chính Hai cây phong Ngữ văn lớp 6 hay, ngắn gọn nhất sách Chân trời sáng tạo giúp học sinh nắm được Nội dung chính văn bản Hai cây phong từ đó học tốt môn Ngữ văn 6.
Nội dung chính Hai cây phong - Ngữ văn lớp 6
- Nội dung chính Hai cây phong
Đoạn trích miêu tả hai cây phong với ngòi bút sắc bén đậm chất hội họa đong đầy cảm xúc. Qua đó truyền cho chúng ta thấy tình yêu quê hương tha thiết và lòng xúc động đặc biệt về hình ảnh người thầy đã vun trồng ước mơ, hi vọng cho những học trò nhỏ của mình.
B. Bố cục Hai cây phong
Có thể chia văn bản thành 2 phần:
- Phần 1 [Từ đầu đến …gương thần xanh]: Hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật “tôi”.
- Phần 2 [Còn lại]: Kí ức tuổi thơ về hai cây phong.
C. Tóm tắt bài Hai cây phong
Tóm tắt bài Hai cây phong [Mẫu 1]
Làng Ku-ku-rêu nằm ven chân núi, trên một cao nguyên, phía dưới là thung lũng Đất vàng, thảo nguyên Ca-dắc-xtan. Phía trên làng “tôi”, giữa một ngọn đồi, có hai cây phong lớn như một ngọn hải đăng trên núi. Đó là biểu tượng của tiếng nói riêng, như tâm hồn riêng của làng. Vào năm học cuối cùng, trước khi bắt đầu nghỉ hè, bọn trẻ chạy lên phá tổ chim và sửng sốt thấy thế giới bao la mà chúng chưa từng biết đến. “Tôi” không biết ai đã trồng hai cây phong này và vì sao ở làng “tôi” gọi là “Trường Đuy-sen”.
Tóm tắt bài Hai cây phong [Mẫu 2]
Nhân vật tôi dù đi xa vẫn luôn nhớ và háo hức được thấy hai cây phong của làng mỗi khi trở về. Với tôi, hai cây phong có tâm hồn riêng, tiếng nói riêng. Dù là ngày hay đêm, hai cây phong vẫn rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau. Nhớ về tuổi thơ, cứ mỗi lần tôi cùng đám bạn nô đùa, chạy lên đồi cây phong là hai cây phong khổng lồ lại nghiêng ngả, tỏa bóng râm mát rượi chào đón. Chúng tôi thi nhau trèo lên cây cao, khiến cho lũ chim náo loạn. Từ trên cao, chúng tôi thấy mặt đất rộng bao la và ngồi nghĩ về những vùng đất, con sông mình chưa từng biết đến.