Nhận định về đề thi tham khảo môn tiếng Anh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022 Bộ GD-ĐT vừa công bố, cô Nguyễn Thanh Hương, Tổ Tiếng Anh, Hệ thống giáo dục HOCMAI cho biết, đề thi tham khảo năm 2022 giữ được tính ổn định về cấu trúc, không có sự thay đổi nhiều so với đề thi năm 2021 về mức độ và các dạng câu hỏi, phù hợp với mục tiêu của kì thi.
Về nội dung, đề thi kiểm tra các kiến thức về ngữ âm, ngữ pháp, từ vựng, chức năng giao tiếp, kỹ năng viết, kỹ năng đọc.
Cụ thể: ở phần ngữ câm có các câu hỏi về nguyên âm, phụ âm, trọng âm.
Phần ngữ pháp có các thì động từ, câu hỏi đuôi, câu bị động, câu so sánh, giới từ, mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian, rút gọn mệnh đề.
Phần chức năng giao tiếp gồm các tình huống giao tiếp hàng ngày.
Phần từ vựng gồm các nội dung như cấu tạo từ, cụm từ cố định, thành ngữ, chọn từ phù hợp với ngữ cảnh, xác định nghĩa của từ trong ngữ cảnh.
Phần kiểm tra kỹ năng đọc có các câu hỏi tổng quát [xác định ý chính bài đọc], câu hỏi chi tiết [xác định các thông tin cụ thể hay các chi tiết có trong bài, xác định nghĩa của từ trong văn cảnh]; câu hỏi suy luận [suy luận về thông tin không nêu trực tiếp trong bài đọc, suy luận kết quả/ hành động tiếp theo hay rút ra kết luận về bài đọc... thông qua việc phân tích ngữ liệu và giọng văn của tác giả trong bài].
Với kỹ năng viết, đề yêu cầu phát hiện các lỗi sai về thì động từ, đại từ, cách sử dụng từ tránh gây nhầm lẫn, tìm câu đồng nghĩa, kết hợp câu.
Theo cô Nguyễn Thanh Hương, đề thi tham khảo môn Tiếng Anh có khoảng 80% câu hỏi ở mức độ nhận biết, thông hiểu và phần còn lại là các câu hỏi vận dụng và vận dụng cao.
"Phần lớn các các câu hỏi kiến thức ngữ pháp và một số câu từ vựng rất quen thuộc với thí sinh trong quá trình học và ôn tập lớp 12. Các dạng bài ngữ âm hầu hết kiểm tra các từ cơ bản, xuất hiện trong SGK. Câu giao tiếp rất gần gũi với đời sống - đáp lại lời cảm ơn và lời đề nghị. Dạng bài tìm câu đồng nghĩa, nối câu không xuất hiện các kiến thức mới, vẫn là các câu hỏi liên quan đến biến đổi thì, câu gián tiếp, câu điều kiện và đảo ngữ. Đây là các dạng bài để gỡ điểm, học sinh có thể đạt điểm tối đa ở những nội dung này.
Bài đọc hiểu là các chủ đề quen thuộc như tầm quan trọng của giấc ngủ, bản chất của việc đọc trong thế giới hiện đại, công nghệ ảnh hưởng đến đời sống của chúng ta như thế nào. Bên cạnh đó, các bài đọc không xuất hiện nhiều từ khó đọc hay lối hành văn bay bổng nên học sinh dễ dàng hiểu được nội dung và tìm thông tin nhanh hơn", cô Hương cho biết.
Cô Nguyễn Thanh Hương nhận định, nhìn chung, các câu hỏi có độ phân hóa học sinh tốt vẫn là các câu hỏi về từ vựng [từ cùng trường nghĩa, cặp từ dễ gây nhầm lẫn,…] và đọc hiểu suy luận như câu số 3, 12, 30, 44, 49, 50./.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022 giữ nguyên phương thức như năm ngoái. Mỗi thí sinh dự thi sẽ thực hiện 4 bài thi, trong đó 3 bài thi bắt buộc [Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ] và 1 bài thi tổ hợp. Về hình thức, các bài thi Toán [90 phút], Ngoại ngữ [60 phút], các bài thi tổ hợp KHTN, KHXH [50 phút/ môn thi] theo hình thức trắc nghiệm, riêng Ngữ văn theo hình thức tự luận [thời gian làm bài 120 phút].
Bộ GD&ĐT dự kiến kỳ thi Tốt nghiệp THPT sẽ tổ chức trong tháng 7/2022. Cũng như mọi năm, kỳ thi giao cho các địa phương tổ chức và chịu trách nhiệm hoàn toàn.
Đến thời điểm này, Bộ GD&ĐT chưa chốt lịch thi và chưa rõ có tổ chức 2 đợt thi để ứng phó với dịch bệnh hay không. Tuy nhiên, sau khi công bố đề minh họa, nhiều giáo viên khuyến cáo học sinh ôn tập kỹ, tránh “sốc” khi đề thi thật nâng mức độ khó.
Cô Nguyễn Thuý Hằng, giáo viên bộ môn Ngoại ngữ, Trường THPT Quảng Xương 1, TP Thanh Hóa cho biết, sau khi có đề minh hoạ giáo viên sẽ bám vào cấu trúc đó để ôn tập. Cô trò không bất ngờ vì đề minh họa năm nay vì khá tương đồng với đề thi chính thức của năm ngoái với khoảng 80% câu hỏi cơ bản, 20% câu hỏi vận dụng. Tuy nhiên, thực tế giáo viên sẽ dạy cơ bản và nâng cao hơn để có thể đáp ứng được các dạng đề. “Tôi mong muốn, với đề thi thật, Bộ GD&ĐT tính toán cho thêm khoảng 3 - 4 câu hỏi vận dụng cao để phân hoá tốt hơn, tránh thiệt thòi cho các học sinh khá giỏi”, cô Hằng nói.
Giáo viên khuyên học sinh không nên chủ quan để vượt qua kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay Ảnh: Quỳnh Anh
Nên học đến đâu chắc đến đó
Cô Phan Hà Thanh, giáo viên dạy Ngữ văn, Trường THPT Lê Quý Đôn, quận Hà Đông [Hà Nội] cũng nói, nếu đề thi chính thức của Bộ GD&ĐT năm nay như đề minh hoạ sẽ không làm khó cho thí sinh. Tuy nhiên, các em phải nắm trọn kiến thức cơ bản trong SGK cũng như đào sâu, mở rộng, rèn khả năng viết mới có thể đạt mức điểm tốt, nhất là năm nay nhiều trường ĐH sẽ có phương án tuyển sinh riêng.
Thầy Đinh Đức Hiền, giáo viên bộ môn Sinh học, Hệ thống giáo dục Học mãi cũng cho rằng, đề minh hoạ vừa qua giảm nhẹ về mặt tính toán, nhưng lại nâng cao hơn ở phần câu hỏi lý thuyết vận dụng, số câu bản chất Sinh học tăng lên. Để giải quyết được trong 50 phút buộc thí sinh phải chắc kiến thức đồng thời cần thêm các phương pháp giải nhanh, tức là phải dùng Toán quá nhiều trong câu hỏi Sinh học. “Đây vẫn là hạn chế rất lớn của đề thi tham khảo năm nay. Tôi mong rằng đề thi thật sẽ có sự thay đổi tích cực hơn để trở về đúng bản chất môn học là không lạm dụng quá nhiều tính toán vào bộ môn này”, thầy Hiền nói.
Một số giáo viên khác cũng chung nhận định, đề thi thật kỳ thi Tốt nghiệp THPT thường tăng cấp độ khó hơn so với đề minh hoạ. Do đó, học sinh tuyệt đối không được chủ quan, đặc biệt phải ôn tập thật kỹ kiến thức cơ bản với phương châm “học đến đâu chắc đến đó” để khi làm bài “ăn chắc” điểm ở các câu lý thuyết, các dạng bài tập cơ bản trong thời gian ngắn. Sau đó, học sinh mới dành thời gian cho các câu hỏi khó đòi hỏi tính toán, tư duy.
Để thuận lợi cho các giáo viên và học sinh ôn thi, Bộ GDĐT đã công bố đề thi minh họa Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 tương ứng với 9 môn thi thuộc 5 bài thi. Trong đó có 3 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 2 bài thi tổ hợp là Khoa học tự nhiên [gồm các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học], Khoa học xã hội [gồm các môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân].
Ngay sau khi đề thi minh họa được công bố, nhiều giáo viên đã đưa ra nhận xét.
Đề thi Văn tham khảo: Mức độ câu hỏi không quá khó
Thạc sĩ Lê Trần Diệu Thu, giáo viên Ngữ văn hệ song bằng, Khoa Giáo dục Chính trị và Khoa học cơ bản, Trường Cao đẳng Xây dựng Công trình đô thị cho biết: "Về cấu trúc, đề thi vẫn bao gồm 2 phần giống như cấu trúc đề thi các năm trở lại đây là Đọc hiểu [3,0 điểm] với 4 câu hỏi nhỏ, Làm văn [7 điểm] với hai câu, câu tạo lập đoạn văn nghị luận xã hội 2 điểm và câu viết bài nghị luận văn học 5 điểm.
Đề thi Văn minh họa tốt nghiệp THPT năm 2022. Ảnh: MOET
Có thể thấy, với cấu trúc này học sinh đã quen thuộc và được thầy cô định hướng từ đầu năm học nên hoàn toàn phù hợp với nhận thức, không làm khó học trò.
Phần Đọc hiểu cho một đoạn thơ trích trong Sông Hồng của Lưu Quang Vũ [nằm ngoài chương trình sách giáo khoa] với 4 câu hỏi nhỏ theo các cấp độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng.
Nhìn chung, câu số 1 và 2 không làm khó các trò, thực tế nhiều học trò ở mức học trung bình có thể lấy trọn vẹn điểm của hai câu hỏi đầu tiên này với số điểm cho mỗi câu có thể từ 0,5 đến 0,75 điểm.
Sang câu số 3, đề nâng cao mức độ hơn ở mức vận dụng và thông hiểu khi yêu cầu học trò đưa ra sự hiểu biết về vai trò của sông Hồng đối với con người Việt Nam. Để trả lời câu hỏi này đòi hỏi các em phải huy động kiến thức từ thực tiễn, kiến thức địa lý để có thể hiểu sâu nhất nội dung của câu thơ.
Bước sang câu hỏi số 4, đòi hỏi tư duy, suy luận cao của học trò, đồng thời các em cần phải liên hệ với thực tiễn để có câu trả lời xác đáng nhất tình cảm của tác giả cũng như của mỗi người đối với dòng sông, để biết trân quý hơn những giá trị của non sông gấm vóc đất Việt.
Phần làm văn, câu nghị luận xã hội không có nhiều khác biệt so với các đề trước đó, nội dung câu hỏi nghị luận vẫn là một khía cạnh rút ra của ngữ liệu trong phần đọc hiểu. Học sinh hoàn toàn có thể vận dụng kỹ năng và kiến thức xã hội của mình để tạo lập đoạn văn. Câu làm văn với 2 yêu cầu [yêu cầu chính là phân tích tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ, yêu cầu phụ là nhận xét tư tưởng nhân đạo của nhà văn Kim Lân] có thể thấy cả hình thức lẫn nội dung câu hỏi không quá lạ lẫm với học trò năm nay, vì vậy các em hoàn toàn có thể đạt kết quả tốt nếu ôn tập và rèn luyện giải các đề theo cấu trúc đề thi.
Tóm lại, đề thi tham khảo kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm 2022 môn Ngữ văn có cấu trúc không đổi so với đề thi thật năm 2021, mức độ các câu hỏi không quá khó, học trò khi đọc đề tham khảo sẽ tránh được hoang mang không đáng có, giáo viên sẽ biết được định hướng cần làm gì để có thể ôn tập hiệu quả nhất trong những tháng nước rút cho các em. Với đề thi này, thí sinh giành điểm cao trong tầm tay".
Đề môn Toán tham khảo: Tính phân loại tốt
Thầy Nguyễn Chiến, giáo viên dạy Toán ở Hà Nội, đồng tác giả cuốn sách "Bộ đề chinh phục kỳ thi Đánh giá năng lực nhận định: "Đề tham khảo của Bộ GDĐT về cơ bản cấu trúc không thay đổi nhiều so với năm 2021. Trọng tâm kiến thức là lớp 12 bao phủ toàn bộ các chương lớp 12. Riêng lớp 11 có 5 câu, gồm 2 câu tổ hợp xác suất, 1 câu cấp số cộng, 1 câu khoảng cách, 1 câu góc. Các nội dung này chủ yếu ở mức nhận biết thông hiểu và vận dụng thấp.
Đề thi môn Toán. Ảnh: MOET
Từ câu 1 đến 30, mục tiêu để xét tốt nghiệp nên đề cho đơn giản hơn so với các năm trước.
Đề sắp xếp đảo lộn các chương, theo thứ tự từ dễ đến khó. Các câu vận dụng cao là phần hàm số, số phức, hàm số mũ loga, Oxyz. Các câu vận dụng cao không quá mới lạ nhưng nhiều thí sinh có thể mắc sai lầm ở 1 khâu nhất định khi giải. Đề có tính phân loại tốt, đảm bảo cho mục tiêu kép là thi tốt nghiệp và xét tuyển vào đại học".
Đề thi môn Vật lí: Có mức độ tương đồng năm 2021
Thầy Đỗ Ngọc Hà, giáo viên Vật lí, Hệ thống giáo dục ở Hocmai nhận xét: "Đề tham khảo năm 2022 môn Vật lí mà Bộ vừa công bố, nếu so sánh với đề tham khảo năm 2021 thì có độ khó cao hơn hẳn, còn nếu so với đề thi tốt nghiệp THPT 2021 thì có mức độ tương đồng.
Đề thi có 40 câu, thời gian làm bài 50 phút. Xét về nội dung kiến thức, số câu hỏi tập trung chủ yếu vào lớp 12 [36 câu, chiếm 90%], chỉ có 4 câu lớp 11 [chiếm 10%] và không có câu hỏi lớp 10, tất cả các câu hỏi đều không vi phạm nội dung kiến thức đã được Bộ giảm tải. Số lượng câu hỏi dễ [nhận biết, thông hiểu] dùng cho xét tốt nghiệp là 30 câu tức 7,5 điểm, còn lại 10 câu khó hơn - tức 2,5 điểm dùng để phân loại thí sinh hỗ trợ các trường ĐH-CĐ tuyển sinh.
Thầy Đỗ Ngọc Hà phân tích đề thi. Ảnh: NVCC
Các câu hỏi khó tập trung chủ yếu vào 3 chương đầu của lớp 12: Dao động cơ, Sóng cơ và Dòng điện xoay chiều. Dựa vào đề tham khảo này có thể thấy để đạt kết quả tốt trong kỳ thi năm nay thì thí sinh cần ôn luyện thật kĩ lý thuyết, các công thức vật lí cơ sở trong các chương, đồng thời phải nâng cao tư duy, phương pháp giải cho những dạng bài nâng cao, đặc biệt ở 3 chương đầu của lớp 12.
Kể từ khi Bộ công bố đề tham khảo 2022 đến khi thi tốt nghiệp là còn khoảng 3 tháng để học sinh ôn luyện. Thời gian không còn nhiều, các em học sinh cần tận dụng tối đa khoảng thời gian này, học thật tập trung, luyện các đề thi thử chuẩn cấu trúc, đồng thời nghiêm túc rà soát lại toàn bộ kiến thức để bứt phá về đích với số điểm cao nhất theo năng lực bản thân các em".