Statins là nhóm thuốc thường được bác sĩ kê toa để giúp hạ cholesterol trong máu. Chúng góp phần làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Các nghiên cứu đã cho thấy, ở một số người, statins giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và ngay cả tỉ lệ tử vong xuống khoảng 25% đến 35%. Các nghiên cứu còn cho thấy statins giảm nguy cơ tái phát đột quỵ và nhồi máu cơ tim xuống khoảng 40%.
I. Chỉ Định dùng Statins
Dùng statins dựa trên nguy cơ tim mạch. Chỉ cần thực hiện một xét nghiệm máu đơn giản để xác định lượng cholesterol trong máu. Khi người bệnh có lượng LDL ["cholesterol xấu”] tăng trong máu, nguy cơ về tim mạch cũng sẽ lớn hơn. Tuy nhiên, sẽ khả quan hơn nếu có lượng HDL [“cholesterol tốt”] cao trong máu. HDL cholesterol phòng ngừa sự hình thành các mảng xơ vữa trong động mạch bằng cách vận chuyển cholesterol “xấu” [LDL] từ máu về gan. Từ gan, LDL cholesterol sẽ bị đào thải khỏi cơ thể.
II. Tác Dụng của Statins
- Statins tác động bằng cách ức chế hoạt động của các enzyme gan có nhiệm vụ sản xuất ra cholesterol. Quá nhiều cholesterol trong máu có thể tạo ra các mảng xơ vữa trên thành động mạch. Các mảng xơ vữa này về lâu dài sẽ khiến các động mạch xơ cứng và hẹp lại. Huyết khối xảy ra đột ngột trong các động mạch này gây nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
- Statins giảm cholesterol “xấu” [LDL] và cholesterol toàn phần đồng thời với giảm triglycerides và tăng HDL [cholesterol “tốt”]. Statins còn giúp ổn định các mảng xơ vữa động mạch. Điều này sẽ giảm nguy cơ đột ngột hình thành huyết khối. - Duy trì một lối sống khoẻ mạnh trong lúc dùng statins sẽ cải thiện hiệu quả của thuốc.
Cần ghi nhớ:
- Ăn chế độ ăn cân đối và khoẻ mạnh cho tim - Hoạt động thể lực đều đặn - Hạn chế uống rượu- Không hút thuốc lá
III. Tác dụng phụ của statin
Statins được dung nạp rất tốt trong đa số các trường hợp. Tuy nhiên một số người cũng gặp những tác dụng phụ sau đây:
1. Tác dụng phụ thường gặp nhất đối với statin bao gồm - Nhức đầu - Khó ngủ - Bừng đỏ da - Đau nhức và yếu cơ - Buồn ngủ, mệt mỏi - Chóng mặt - Buồn nôn hoặc nôn - Đau quặn bụng - Trướng hơi - Tiêu chảy - Táo bón
- Nổi sẩn
2. Tác dụng phụ nghiêm trọng của statin - Viêm cơ có khả năng xảy ra với statins. Nguy cơ càng tăng khi dùng kết hợp statin với một số thuốc khác. Ví dụ khi kết hợp statin với fibrate – một thuốc hạ cholesterol khác – nguy cơ tổn thương cơ sẽ tăng đáng kể so sánh với dùng statin đơn độc. - Những nguy hiểm khác khi dùng statin gồm những bệnh lý về cơ có thể rất nghiêm trọng trong một số ít trường hợp. Trước hết, statin có thể gây đau cơ, thường giảm nhanh khi ngưng thuốc. Đau cơ có thể gây khó chịu, nhưng, nếu chỉ xét về mặt y khoa, chúng thường là vô hại. Statins còn gây tăng nhẹ CPK. CPK hay creatine kinase là một enzyme định lượng được ở trong máu. Cũng có thể gặp đau cơ, viêm nhẹ, hoặc yếu mệt. Tình trạng này, tuy hiếm gặp, lại có thể kéo dài khá lâu.
- Tác dụng phụ thứ ba và cũng là nặng nhất của statins là tình trạng ly giải cơ vân [rhabdomyolysis]. Các bắp cơ toàn thân đau nhức và yếu sức do viêm và tổn thương cơ ở mức độ rất nghiêm trọng. CPK tăng rất cao. Hai thận làm việc quá mức để cố gắng loại bỏ lượng cơ phân huỷ do dùng statin. Cơ bị ly giải phóng thích các proteins vào máu. Những protein này sau đó sẽ tập trung ở thận và gây tổn thương thận. Cuối cùng dẫn đến suy thận và có thể gây tử vong. Cũng may là biến chứng ly giải cơ vân rất hiếm gặp, chỉ xảy ra với tỉ lệ dưới 1/10000
IV. Những trường hợp cần phải hỏi ý kiến bác sĩ khi đang dùng statin:
- Khi dùng statins kết hợp thêm những thuốc bán tự do hoặc bán theo đơn, các thuốc thảo dược, các loại vitamins - Hỏi ý kiến bác sĩ ngay khi có đau gân cơ hoặc yếu mệt khi dùng statins.- Không dùng statins cho phụ nữ có thai, những bệnh nhân viêm gan thể hoạt động hoặc mạn tính.
V. Những statins nào đã được chấp thuận sử dụng? Những statins được chấp thuận cho dùng điều trị bao gồm: - Lipitor [atorvastatin] - Mevacor hoặc Altocor [lovastatin] - Zocor [simvastatin] - Pravachol [pravastatin] - Lescol [fluvastatin], - Crestor [rosuvastatin]
Từ khi xuất hiện trên thị trường vào những năm 1980, các statins đã trở thành một trong những thuốc được kê toa nhiều nhất ở Mỹ, với khoảng 17 triệu người đang sử dụng.
BS. ĐỒNG NGỌC KHANH - BV Hoàn Mỹ SàiGòn
Tài liệu tham khảo: Drugs.com
Các statin [hay thuốc ức chế men khử HMG-CoA] là một lớp dược phẩm được sử dụng để giảm chỉ số cholesterol bằng cách ức chế enzym HMG-CoA reductase, một thành phần chủ chốt trong sự sản xuất cholesterol ở gan, nơi tạo ra khoảng 70% tổng lượng cholesterol trong cơ thể. Mức cholesterol cao đã được chứng minh là có tương quan với các bệnh tim mạch.[1] Người ta đã phát hiện ra các statin có khả năng phòng ngừa bệnh tim mạch và giảm tỷ lệ tử vong ở những người có nguy cơ cao. Nhiều bằng chứng rõ ràng đã chỉ ra rằng các statin hiệu quả trong việc điều trị bệnh tim mạch ở những giai đoạn sớm của bệnh [phòng ngừa thứ phát] và ở những người có nguy cơ cao nhưng không có bệnh tim mạch [phòng ngừa nguyên phát].[2][3] Các tác dụng phụ của statin bao gồm đau cơ, tăng nguy cơ đái tháo đường và các bất thường trong các xét nghiệm về chức năng gan.[4] Thêm vào đó, người dùng có thể có thể gặp vài triệu chứng tuy hiếm nhưng nghiêm trọng cụ thể như tổn thương cơ.[5] Trong một số trường hợp, có thể thay thế bằng Armolipid Plus là thực phẩm chức năng lành tính hơn.
Lovastatin, một hợp chất được phân lập từ Aspergillus terreus, là statin đầu tiên trên thị trường.Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
- ^ Lewington S, Whitlock G, Clarke R, Sherliker P, Emberson J, Halsey J, Qizilbash N, Peto R, Collins R [tháng 12 năm 2007]. “Blood cholesterol and vascular mortality by age, sex, and blood pressure: a meta-analysis of individual data from 61 prospective studies with 55,000 vascular deaths”. Lancet. 370 [9602]: 1829–39. doi:10.1016/S0140-6736[07]61778-4. PMID 18061058.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả [liên kết]
- ^ “Lipid Modification - National Library of Medicine - PubMed Health”.
- ^ Taylor F, Huffman MD, Macedo AF, Moore TH, Burke M, Davey Smith G, Ward K, Ebrahim S [2013]. “Statins for the primary prevention of cardiovascular disease”. Cochrane Database Syst Rev. 1: CD004816. doi:10.1002/14651858.CD004816.pub5. PMID 23440795.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả [liên kết]
- ^ Naci H, Brugts J, Ades T [2013]. “Comparative tolerability and harms of individual statins: a study-level network meta-analysis of 246 955 participants from 135 randomized, controlled trials”. Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 6 [4]: 390–9. doi:10.1161/CIRCOUTCOMES.111.000071. PMID 23838105.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả [liên kết]
- ^ Abd TT, Jacobson TA [tháng 5 năm 2011]. “Statin-induced myopathy: a review and update”. Expert opinion on drug safety. 10 [3]: 373–87. doi:10.1517/14740338.2011.540568. PMID 21342078.
- Statin page Lưu trữ 2012-12-23 tại Archive.today at Bandolier [journal], an Evidence-based medicine journal [little content after 2004]
Bản mẫu:Lipid modifying agents
Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Statin&oldid=67050476”
Ds CKII Nguyễn Văn Ngọc
Nhóm thuốc Statin là gì?
Statin là những chất ức chế cạnh tranh với hydroxymethylglutaryl coenzyme [HMG-CoA] reductase, làm ngăn cản chuyển HMG-CoA thành mevalonat, tiền chất của cholesterol
Sự ra đời của nhóm thuốc Statin
Năm 1976, một nhà khoa học người Nhật Bản Endo Akira đã tìm thấy một chất chuyển hóa của nấm có thể ức chế sự tổng hợp cholesterol nhờ ức chế men 3-hydroxy-3-methylglutaryl coenzyme A [HMG-CoA] reductase nhờ đó phát minh ra thuốc statin.
Thuốc statin đầu tiên được ra đời Mevastatin, mãi đến năm 1987 Lovastatin là thuốc đầu tiên được tung ra thị trường - mở đường cho một loạt các statin xuất hiện trên thị trường theo thời gian: Pravastatin; Fluvastatin; Atovastatin; Simvastatin; Cerivastatin và Rosuvastatin.
Phân loại thuốc statin
Người ta dựa vào phương pháp tổng hợp mà có thể chia Statin làm 3 thế hệ
Thế hệ 1. là những thuốc do sự lên men hoặc bán tổng hợp
- Lovastatin
- Simvastatin
- Pravastatin
Thế hệ 2. là những thuốc do tổng hợp racemic
Thế hệ 3. là những thuốc do tổng hợp đối quang
- Cerivastatin [hiện nay ngưng lưu hành do tác dụng phụ trên cơ]
- Atovastatin
- Rosuvastatin
Tác dụng chính nhóm thuốc Statin
Điều trị rối loạn lipid máu [RLLM]
Chỉ định
- - Tăng cholesterol máu: Các chất ức chế HMG-CoA reductase được chỉ định bổ trợ cho liệu pháp ăn uống để giảm nồng độ cholesterol toàn phần và cholesterol LDL ở người bệnh tăng cholesterol máu tiên phát [typ IIa và IIb] triglycerid giảm ít.
- - Dự phòng tiên phát [cấp 1] biến cố mạch vành: ở người tăng cholesterol máu mà không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt về mạch vành, chỉ định các statin nhằm:
- . Giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim
- . Giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch
- . Xơ vữa động mạch: ở người bệnh tăng cholesterol máu có biểu hiện lâm sàng về bệnh mạch vành, kể cả nhồi máu cơ tim trước đó, làm chậm tiến triển vữa xơ mạch vành, giảm nguy cơ biến cố mạch vành cấp.
Chống chỉ định
- - Quá mẫn với cấc chất ức chế HMG-CoA reductase hoặc bất kỳ thành phần nào của chế phẩm.
- - Bệnh gan hoạt động hoặc transaminase huyết thanh tăng dai dẵng mà không giải thích được.
- - Thời kỳ mai thai: vì các statin làm giảm tổng hợp cholesterol và có thể cả nhiều chất chất khác có hoạt tính sinh học dẫn xuất từ cholesterol, nên thuốc có thể gây hại cho thai nhi nếu dùng cho người mang thai.
- - Phụ nữ cho con bú: Nhiều statin phân bố vào sữa. Do tiềm năng có tác dụng không mong muốn nghiêm trọng cho trẻ nhỏ đang bú sữa mẹ, nên chống chỉ định dùng statin ở người cho con bú.
Tác dụng phụ
- Ỉa chảy, táo bón, đầy hơi, đau bụng và buồn nôn gặp khoảng 5%
- Đau đầu [4-9%]; nhìn mờ [1-2%]; chóng mặt [3-5%]
- Đau cơ, đau khớp.
- Các kết quả thử nghiệm chức năng gan tăng > 3ULN, ở 2% người bệnh, nhưng phần lớn là không có triệu chứng và hồi phục khi ngừng thuốc.
Liều dùng: Dùng liều duy nhất vào buổi tối. Do gan tổng hợp cholesterol vào buổi tối nên thời điểm dùng thuốc vào ban đêm sẽ làm tăng tác dụng của thuốc.
Liều có thể điều chỉnh thông thường 4 tuần/lần để đạt nồng độ mong muốn.
Tin mới hơn:
Tin cũ hơn:
>
Lần cập nhật cuối lúc Thứ hai, 05 Tháng 10 2015 13:55