Mụn thịt tuy không ảnh hưởng tới sức khỏe tổng thể nhưng lại thường xuất hiện ở những vị trí dễ chú ý, gây mất thẩm mỹ.
Bác sĩ Da liễu khuyên bệnh nhân nên sớm điều trị mụn thịt để tránh tình trạng mụn thịt lan sang các vị trí lân cận.
Mụn thịt là gì?
Mụn thịt một dạng u tuyến mồ hôi chứa đầy chất sừng. Theo thời gian, mụn thịt xuất hiện nhân mụn màu vàng hoặc trắng, nổi cộm trên da. Mụn thịt có chân mụn cắm sâu trong bề mặt da và không thể tự đào thải được.
Mụn thịt là loại u lành tính, không gây ra triệu chứng đau nhức hay gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Tuy nhiên, mụn thịt thường tồn tại lâu trên da khiến da sần sùi, mất thẩm mỹ.
Mụn thịt khá giống với mụn cơm, mụn cóc và hay bị nhầm lẫn.
Mụn thịt thường mọc ở đâu?
Mụn thịt thường xuất hiện ở các vị trí như mụn thịt ở cổ, vùng quanh mắt, trán, gò má, cổ, nách, ngực, bụng, cơ quan sinh dục. Mụn thịt thường có hình dạng bất thường và màu sắc trùng với màu da.
Mụn thịt có thể bị nhầm lẫn với một số dạng mụn khác. Mụn thịt là những nốt mụn nhỏ, kích thước 1-3mm, cùng màu với da hoặc hơi ngả vàng.
Mụn thịt không gây ra các triệu chứng viêm, sưng đỏ như mụn trứng cá mà thường lành tính, không gây ra cảm giác đau đớn. Trong một số trường hợp, mụn thịt có thể gây ngứa ngáy, nhất là khi đổ nhiều mồ hôi.
Nguyên nhân mụn thịt
Mụn thịt hình thành do nguyên nhân chính là sự rối loạn chuyển hoá dưới da, do các collagen và mạch máu bị mắc kẹt bên trong da hoặc sự cọ sát vào da. Thông thường, những đối tượng sau đây có nguy cơ bị mụn thịt:
- Nữ giới trong độ tuổi từ 25 trở đi
- Cha mẹ có mụn thịt
- Mắc bệnh lý đái tháo đường, hội chứng Down
- Người có màu da tối thường có khả năng mọc mụn thịt nhiều hơn người da sáng
Mụn thịt có tự biến mất hay không?
Trong một số ít trường hợp, mụn thịt có thể tự rụng mà không cần can thiệp. Mụn thịt tự biến mất sau khi mụn xoắn lại ở phần thân, làm gián đoạn lưu lượng máu đến chúng.
Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp mụn không thể tự biến mất. Nếu để lâu không điều trị, mụn có thể lan rộng sang các vùng da lân cận, tạo thành đám gây mất thẩm mỹ.
Phòng tránh mụn thịt
Để tránh mụn thịt xuất hiện gây phiền toái, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:
- Vệ sinh da mặt sạch sẽ bằng sửa rửa mặt dịu nhẹ 2 lần/ngày kết hợp với tẩy da chết định kì hàng tuần, nhất là những người thường xuyên trang điểm
- Bổ sung nước và các chất dinh dưỡng cần thiết để da luôn chắc khỏe, đảm bảo độ ẩm cho da, giúp cơ thể đào thải chất cặn bã, độc tố
- Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, đầy đủ vitamin và khoáng chất omega-3, omega-6 nhằm phòng tránh và đẩy lùi các tác nhân gây mụn thịt
- Hạn chế các thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn, các chế phẩm từ sữa vì các thực phẩm này chứa nhiều chất béo có thể dẫn tới tắc nghẽn mạch máu
- Thường xuyên tập luyện thể dục để giữ gìn sức khỏe, nâng cao sức đề kháng
Điều trị mụn thịt
Điều trị mụn thịt phụ thuộc vào tính chất da [da khô, da bình thường, da dầu] và kết cấu mụn thịt.
Mẹo chữa mụn thịt bằng phương pháp thiên nhiên
Với tình trạng mụn nhẹ, bệnh nhân có thể áp dụng một số liệu pháp tự nhiên để điều trị trước khi đến thăm khám với các bác sĩ Da liễu.
Những phương pháp này thường đơn giản, an toàn nhưng cần kiên trì, mất nhiều thời gian. Ngoài ra, những người có làn da nhạy cảm cũng cần cân nhắc nguyên liệu để tránh dị ứng khi áp dụng các phương pháp này.
- Tinh dầu tràm trà [Tea tree oil] giúp làm khô mụn thịt từ trong ra ngoài, đơn giản và không gây đau. Bạn có thể thấm tinh dầu ra bông tẩy trang và áp lên nốt mụn, xoa nhẹ theo hướng vòng tròn.
- Giấm táo có khả năng sát trùng, giúp loại bỏ các mô trong mụn thịt thừa và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây ngứa da. Khi thoa, giấm táo có thể gây cảm giác châm chich nhẹ.
- Dầu kinh giới có tính kháng khuẩn, kháng viêm. Bạn có thể kết hợp dầu kinh giới và dầu dừa theo tỷ lệ 1:2, thoa lên mụn khoảng 3 lần/ngày. Khi sử dụng, mụn thịt có thể trở nên sẫm màu hơn, chuyển về gần màu đen trước khi rụng. Không nên sử dụng bài thuốc này ở những khu vực nhạy cảm như mắt, bộ phận sinh dục.
- Dầu thầu dầu có tính kháng khuẩn giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và bảo vệ cơ thể khỏi vi-rút. Bạn có thể trộn dầu thầu dầu và bột nở, sử dụng 2 lần/ngày, mỗi lần khoảng 10 phút hoặc dùng urgo đắp lên mụn thịt khi đi ngủ.
- Nước cốt chanh có tác dụng khử trùng, phòng ngừa vi khuẩn. Nước cốt chanh chứa axit citric, giúp phân hủy các tế bào trong khối u da. Tương tự các phương pháp trên, bạn dùng nước cốt chanh thoa lên mụn thịt khoảng 3 lần/ngày đến khi mụn biến mất.
Nạn có thể áp dụng một số phương pháp điều trị mụn thịt tại nhà khác, tuy nhiên vẫn nên có sự tư vấn của bác sĩ Da liễu để đảm bảo an toàn.
Khi nào cần đi khám Da liễu điều trị mụn thịt
Trong các trường hợp sau, KHÔNG NÊN tự ý áp dụng các biện pháp dân gian hoặc tự điều trị mụn thịt tại nhà để điều trị mụn thịt:
- Mụn thịt ở gần các khu vực nhạy cảm như mắt, bộ phận sinh dục
- Mụn thịt lớn và dài
- Mụn gây đau, ngứa, chảy máu
- Mụn thay đổi tính chất hoặc hình dạng
- Da nhạy cảm, dễ phản ứng xấu khi sử dụng các chất lạ [axit,...]
Ngoài ra, nếu áp dụng các biện pháp điều trị mụn thịt từ thiên nhiên không có hiệu quả, mụn không rụng đi hoặc có dấu hiệu lan rộng sang các vùng da lân cận, bạn nên gặp các bác sĩ Da liễu để được tư vấn phương pháp điều trị mụn thịt phù hợp.
Một số phương pháp điều trị mụn thịt thường được áp dụng:
- Đốt mụn thịt
- Áp lạnh: Sử dụng nitrogen lỏng để làm đông cứng mụn thịt dư
- Thắt bằng chỉ phẫu thuật làm giảm máu nuôi đến mụn thịt
- Cắt bỏ mụn thịt
Bệnh nhân tuyệt đối không tự ý xử lý mụn thịt bằng cách chích mụn bằng kim vì có thể gây ra sẹo xấu, thậm chí là viêm loét, nhiễm trùng, bội nhiễm,... khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.
Cách tốt nhất là bệnh nhân nên đi khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Da liễu để các bác sĩ chẩn đoán và điều trị.
Xem thêm bài viết:
Khám mụn thịt với bác sĩ Da liễu từ xa
Do mụn thịt có thể nhầm lẫn với một số loại mụn khác nên trong quá trình chăm sóc và điều trị tại nhà, tốt nhất là bạn nên tham khảo trước ý kiến của các bác sĩ da liễu online qua BookingCare.
Đặc biệt, trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 đang có diễn biến phức tạp, việc đi khám trực tiếp trở nên khó khăn hơn, khám da liễu qua video giúp bạn được tư vấn bởi các bác sĩ có chuyên môn, đồng thời đảm bảo an toàn và giãn cách xã hội.
Hiện tại, BookingCare đang hỗ trợ bệnh nhân đặt lịch khám và kết nối online với các bác sĩ Da liễu giỏi, nhiều bác sĩ có kinh nghiệm công tác tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, Bệnh viện Da liễu TP.HCM,...
Nếu có nhu cầu, bạn có thể tham khảo chi tiết thông tin bác sĩ về thế mạnh chuyên môn, quá trình đào tạo và công tác cũng như đặt lịch khám Tại đây.
Hình thức thăm khám qua Video với bác sĩ Da liễu từ xa của BookingCare giúp bạn được tư vấn điều trị, chăm sóc làn da hiệu quả tại nhà.
Mụn thịt không phải vấn đề đáng lo ngại vì không gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe. Tuy nhiên, mụn thịt nên sử lý sớm để tránh ảnh hưởng tới thẩm mỹ và tâm lý của bạn.
BookingCare - Nền tảng y tế chăm sóc sức khỏe toàn diện hiện đang hỗ trợ bệnh nhân đặt lịch khám miễn phí tại các bệnh viện, phòng khám Da liễu uy tín hoặc khám chữa bệnh từ xa qua Video giúp bệnh nhân thuận tiện hơn trong quá trình đi khám và điều trị.
Mụn thịt tuy không gây quá nguy hiểm đến sức khỏe hay kéo theo viêm nhiễm nhưng những loại mụn khác. Nhưng lại rất gây mất thẩm mỹ và tạo cảm giác khó chịu vô cùng. Vậy mụn thịt là gì, nguyên nhân do đâu, làm sao để nhận biết chính xác và chăm sóc da bị mụn như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc đó.
Mụn thịt hay còn gọi là Syringoma là các u nang nhỏ chứa keratin của ống tuyến mồ hôi eccrine, đây là loại u nang lành tính, thường mọc thành từng đám trên 1 số vùng da nhất định.
Chúng thường có màu trắng hoặc màu da, kích thước rất nhỏ chỉ khoảng 1-3mm, sờ vào có cảm giác hơi cứng, sần sùi, không gây đau và không ngứa. Có những trường hợp mụn chuyển qua màu đen khi bị xoăn lại cho thiếu lưu lượng máu.
Tuy không gây nguy hiểm cho sức khỏe nhưng chúng xuất hiện khiến làn da của bạn bị lão hóa nhanh hơn, nhăn nheo và kém sắc do cấu trúc da bị tổn thương. Điều đó dẫn đến vẻ ngoài bị ảnh hưởng không ít, trông mất thẩm mỹ và gây khó khăn cho việc trang điểm.
Người ta thường phân loại mụn thịt theo kiểu dạng và vị trí xuất hiện.
1. Theo vị trí xuất hiện
Mụn thịt có đặc điểm là thường mọc phân bổ đối xứng nhau, tức là nếu bạn bị mọc ở 1 bên mắt thì mắt bên kia chắc chắn cũng sẽ có. Theo vị trí xuất hiện, người ta chia thành các loại:
- Mụn thịt ở quanh mắt: Thường thấy ở mí mắt, đuôi mắt hoặc bọng mắt là các vị trí phổ biến nhất. Loại mụn mọc vùng này rất phổ biến, chiếm khoảng 50%. Làn da ở vùng mắt rất mỏng. Do đó, điều trị mụn thịt vùng này cần cẩn thận.
- Cổ: Mọc thành từng đám quanh cổ, cũng là vị trí thường thấy sau mắt. Loại mụn ở vùng cổ chiếm 15%, khá phổ biến.
- Nách: Rất ít trường hợp xuất hiện ở nách, chỉ khoảng 5%. Nguyên nhân do mồ hôi vùng nách quá nhiều, bí bách, mạch áo sát nách gây cọ xát. Sử dụng lăn nách cũng gây ra tình trạng này.
- Mông: Vùng da mông nhạy cảm dễ bị mụn do thường mặc quần chật hoặc vệ sinh không sạch sẽ. Mụn mọc ở phần này khá phổ biến chiếm khoảng 20%.
- Một số vị trí khác: Trán, gò má, bụng, ngực, cơ quan sinh dục…chiếm khoảng 10%.
2. Theo kiểu dạng
Một số loại cơ bản gồm:
- Mụn thịt sơ sinh: Là những tuyến mồ hôi chưa trưởng thành, sẽ tự biến mất khi trẻ lớn lên. Tình trạng mụn thịt xuất hiện ở khoảng 50% trẻ sơ sinh do tuyến mồ hôi trẻ chưa hoàn thiện. Do đó cha mẹ không cần quá lo lắng.
- Mụn thịt nguyên phát: Thường gặp ở trẻ em và người lớn.
- Mụn thịt thứ phát: Xuất hiện ở gần các tổn thương trên da. Cũng có trường hợp mụn xuất hiện sau khi thoa các loại kem chứa nhiều corticosteroid.
- Mụn thịt dạng mỏng: Xuất hiện thành vùng lớn dạng sần. Các đốm mụn mọc chi chít gần nhau. Loại này thường gặp ở phụ nữ trung niên trên 40 tuổi.
- Mụn thịt dạng multiple eruptive milia: loại này thường xuất hiện thành từng đám và biến mất sau vài tuần hoặc vài tháng. Dạng mụn thịt này cực kỳ hiếm.
Mụn thịt hình thành từ mạch máu, collagen và được bao bọc bởi lớp da bên ngoài. Có thể chia thành 2 nguyên nhân bên trong và bên ngoài.
1. Nguyên nhân bên trong [nội tiết, cơ địa]:
- Rối loạn hệ thống collagen trong cơ thể kết hợp với sự mất cân bằng của tuyến mồ hôi.
- Những người có da nhạy cảm và cơ địa yếu dễ xuất hiện hơn.
- Rối loạn hormone thường ở phụ nữ mang thai, dậy thì, những người sử dụng thuốc ảnh hưởng đến nội tiết tố.
- Người da dầu, nhiều mồ hôi khiến lớp dầu dưới da hoạt động mạnh dẫn đến dư thừa bã nhờn làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
- Da không thể tự đào thải tế bào chết, tích tụ lâu ngày gây mụn.
2. Nguyên nhân bên ngoài:
- Chế độ sinh hoạt hàng ngày, ăn uống không đủ chất, lạm dụng chất kích thích, thức quá khuya là nguyên nhân gây mụn thịt ở mắt, quanh mắt, dưới mắt.
- Tia cực tím, sóng điện từ phá hủy cấu trúc da, tác động trực tiếp tới các sợi collagen.
- Stress, căng thẳng kéo dài khiến da bị lão hóa sớm, sức đề kháng của da kém.
- Ngoài ra, những người thừa cân béo phì, mắc bệnh tiểu đường cũng dễ bị hơn những người khác.
Có rất nhiều phương pháp, công nghệ chữa trị mụn thịt ngày nay. Một số công nghệ hiện đại không không gây đau đớn, không để lại sẹo, hiệu quả thẩm mỹ cao. Một số phương pháp điều trị mụn thịt được giới thiệu dưới đây.
1. Tiểu phẫu mụn thịt
Phương pháp tiểu phẫu sử dụng các dụng cụ y tế [dao, kéo, nhíp…] để cắt bỏ mụn thịt. Trước khi thực hiện, các đốm mụn đã được xử lý sơ qua bằng thuốc gây tê. Ưu điểm của phương pháp này là dễ thực hiện, chi phí hợp lý. Tuy nhiên nguy cơ để lại sẹo rất lớn.
2. Đốt mụn thịt bằng laser
Phương pháp này sử dụng tia laser để đốt các nốt mụn. Công nghệ laser rất được ưa chuộng hiện nay bởi hiệu quả cao, thời gian thực hiện nhanh, không lo tái phát. Tuy nhiên, phương pháp này yêu cầu bác sĩ, kỹ thuật viên phải có tay nghề cao. Nếu không sẽ gây tổn thương các vùng bên cạnh, gây ra các vết sẹo trắng đốm.
3. Điều trị mụn thịt bằng thuốc
Các loại thuốc uống, thuốc bôi trên thị trường ngày nay cũng có tác dụng điều trị mụn thịt. Tác dụng của thuốc sẽ giúp mụn bong tróc, không gây đau đớn, không để lại sẹo, không gây tổn thương da.
Các loại thuốc điều trị mụn thịt thường sử dụng có chứa các thành phần như retinoid, atropin…Tuy nhiên, nồng độ và liều lượng sử dụng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Lời khuyên là nên đến thăm khám để được bác sĩ tư vấn chuẩn xác về tình trạng và liệu trình điều trị phù hợp cho da.
4. Điều trị mụn thịt bằng phương pháp dân gian
Điều trị mụn thịt bằng phương pháp dân gian cũng là một trong những giải pháp được rất nhiều người sử dụng, đặc biệt đối với những người bận rộn. Phương pháp này có thể chủ động thực hiện ngay tại nhà.
Người ta thường sử dụng các bài thuốc dân gian như lá tía tô, giấm táo kết hợp bột ngô, hỗn hợp nha đam – nghệ – dầu oliu, hỗn hợp mật ong – dầu dừa, lá trà xanh, dầu tràm…
Điều trị mụn thịt bằng phương pháp dân gian không tốn kém, dễ thực hiện. Phương pháp này sử dụng các nguyên liệu tự nhiên nên rất an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên, hiệu quả mang lại từ từ và cần kiên trì để thực hiện lâu dài.
Sau khi điều trị mụn thịt, làn da thường bị tổn thương. Do đó, cần sử dụng các loại thực phẩm cung cấp dưỡng chất và nâng cao khả năng phục hồi, tái tạo da. Bạn cũng nên bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho da. Chế độ ăn được các chuyên gia, bác sĩ khuyến cáo:
- Bổ sung nhiều rau quả, chất xơ, vitamin A, C, E: cà rốt, cà chua, bí đỏ, khoai lang, đậu, sữa tươi, chanh, cam, dứa…
- Uống nhiều nước hàng ngày giúp cơ thể trao đổi nhiệt tốt hơn…
- Tăng cường an các loại rau xanh: rau chân vịt, cải xanh, bơ, khoai môn…
- Bên cạnh đó, cần tuân thủ liệu trình đều đặn và có chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.
Sau khi điều trị mụn thịt, cần thực hiện việc kiêng khem một số thực phẩm:
- Đồ nếp, rau muống, thịt gà, thịt bò…Những thực phẩm này gây nên sẹo lồi
- Không sử dụng quá nhiều chất kích thích, đồ cay nóng, rượu, bia, tỏi, ớt, gừng…
- Không ăn thực phẩm có tính tanh: tôm, cá, cua, ốc…
- Hạn chế đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ
1. Về chế độ dinh dưỡng
Đây là nhân tố cực kỳ quan trọng quyết định mụn thịt có mọc lại hay không. Các loại đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, nhiều đường…khiến cơ thể bị nhiệt, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động nhiều. Đây chính là thủ phạm gây ra mụn thịt trên cơ thể. Do đó, cần kiêng cữ hoặc hạn chế sử dụng các loại thực phẩm này.
Thay vào đó, nên sử dụng các loại thực phẩm xanh, tươi mát như các loại rau xanh [chân vịt, bông cải, rau lang, rau cải…], các loại củ quả giàu chất xơ và vitamin [dưa leo, bí đỏ, cà rốt…]. Các dưỡng chất trong thực phẩm này không chỉ giúp da khỏe mạnh, tươi trẻ, sạch mụn mà còn rất tốt cho sức khỏe.
Các chuyên gia cũng khuyên bạn nên uống từ 1,5 – 2l nước một ngày. Nước giúp thanh lọc cơ thể, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, làm sạch độc tố bên trong. Hạn chế uống đồ có ga, bia rượu, chất kích thích…
2. Về chế độ sinh hoạt
Việc ngủ nghỉ đúng giờ, hợp lý không những giúp đẩy lùi mụn thịt mà còn tốt cho sức khỏe. Cần loại bỏ thói quen thức khuya. Vì thức khuya khiến da tiết bã nhờn nhiều hơn gây nên mụn nhọt, lão hóa da. Bên cạnh việc ngủ đủ giấc, bạn cũng cần lưu ý vệ sinh da dẻ sạch sẽ. Sử dụng các loại mỹ phẩm chính hãng để chăm sóc và dưỡng da. Bên cạnh việc chăm sóc da, cần tẩy tế bào chết đều đặn. Bên cạnh đó, nên đắp mặt nạ 2-3 lần/tuần để tăng cường độ ẩm, nâng cao khả năng tái tạo, phục hồi làn da.
Ngoài ra, cần tăng cường luyện tập thể dục thể thao, học cách suy nghĩ tích cực lạc quan, tránh tình trạng làm việc quá căng thẳng. Một cơ thể khỏe mạnh là tiền để để có làn da tươi trẻ, tươi tắn.
Trên đây là những thông tin cần thiết để giải đáp thắc mắc mụn thịt là gì và nguyên nhân do đâu. Hy vọng bài viết đã giúp ích cho bạn để giúp phát hiện sớm và có phương pháp khắc phục kịp thời.