Tại sao không ngửi được mùi

Bạn chắc hẳn sẽ gặp phải tình trạng mất khứu giác và ảnh hưởng đến sinh hoạt cá nhân khi mắc Covid. Một báo cáo đã ghi nhận, có 60 - 80% bệnh nhân gặp phải tình trạng này và đến 10% không ngửi được mùi trong nhiều tuần liền. Vậy tại sao mất khứu giác khi bị Covid-19? Hãy cùng 24h công nghệ tìm hiểu nha.

Tại sao mất khứu giác khi bị Covid-19

Khi ngửi, các hạt phân tử mùi [aromamolecule] bay lơ lửng trong không khí sẽ chạm vào các tế bào thần kinh khứu giác có trong mũi. Đây còn được biết đến như một tế bào về mùi bên trong mũi giúp tạo ra những tín hiệu về thần kinh. Sau đó, tế bào sẽ gửi tín hiệu đến vùng tổng hợp mùi trong não và giúp chúng ta nhận ra mùi.

Tuy nhiên, so với tế bào thần kinh khứu giác thì tế bào thần kinh vị giác được hỗ trợ và bảo vệ nhiều hơn với nhiều mạng lưới thần kinh tốt hơn và ít bị tổn thương hơn. Do đó, các bệnh nhân Covid-19 thường sẽ mất đi khứu giác trước khi mất vị giác.

Tại sao khi mắc Covid lúc nào chúng ta cũng không thể ngửi được mùi gì [nguồn: Medinet]

nCOV thường vào bên trong tế bào thông qua thụ thể ACE2. Đây là thụ thể có nhiều trong tế bào ở hệ hô hấp. Tuy nhiên, tế bào khứu giác thường sẽ nằm giữa các tế bào thần kinh và những tế bào này lại chứa thụ thể ACE2. Vì vậy, khi nCOV xâm nhập, các tế bào này sẽ bị tấn công trước do nằm ở mũi và đường hô hấp.

Khi các tổn thương các tế bào này khiến cho vùng khứu giác không hoạt động, không gửi tín hiệu thần kinh lên não, gây ra mất mùi. Khoảng 63% bệnh nhân Covid-19 phục hồi mùi sau 5 tuần và 95% phục hồi mùi sau 6 tháng.

Tại sao khi mắc Covid lúc nào chúng ta cũng không thể ngửi được mùi gì [nguồn: Baohanam]

Cách hiệu quả để chữa mất mùi là tập ngửi mùi. Đây là cách chữa trị phục hồi chức năng thần kinh khứu giác bằng các bài tập đơn giản, dùng trí nhớ não bộ kết hợp với các mùi quen thuộc để giúp cơ thể học lại cách ngửi mùi. Nên việc tập từ từ thì khả năng lấy lại mùi sẽ nhanh.

Ngoài ra khi bị Covid-19 các bạn cũng nên theo dõi sức khoẻ thường xuyên, bổ sung chất dinh dưỡng và tập luyện thể thao để tăng sức đề kháng. Nói mới nhớ, dòng sản phẩm Apple Watch của nhà Táo là một chiếc smartwatchhỗ trợ rất tốt trong việc theo dõi sức khoẻ hằng ngày, một số dòng còn đo được SpO2, bạn có thể tham khảo ngay ở nút cam bên dưới nhé.

XEM NGAY APPLE WATCH CHÍNH HÃNG, GIÁ TỐT

Nguồn: VnExpress

Xem thêm:

• Làm sao biết mình là F1? Đây là cách kiểm tra cho bạn trên PC Covid
• Cách tự cập nhật thông tin tiêm chủng trên PC Covid nếu nó chưa đúng
• Cách xem tờ khai di chuyển nội địa trên ứng dụng PC Covid cực đơn giản
• Cách xem thông tin mũi tiêm vaccine trên PC Covid cực hữu ích cho bạn

Mũi là một trong năm giác quan của con người có chức năng cảm nhận mùi. Về cấu tạo giải phẫu, vùng ngửi của mũi nằm ở nóc của mỗi ổ mũi, ngay sau khoảng cách giữa hai mắt. Bình thường, mũi người có chừng 100 triệu tế bào thần kinh để ngửi và khoảng 1.000 gen khác nhau nằm trong các tế bào cảm thụ khứu giác này. Mỗi thụ thể thần kinh chỉ phân tích, tiếp nhận một số mùi nhất định. Tín hiệu điện từ thụ thể khứu giác sẽ được chuyển về não bộ để xác định được mùi hương của sự vật.

Mất khứu giác là tình trạng xảy ra khi bạn mất cảm giác ngửi mùi. Tình trạng này thường gây ra bởi tình trạng ở mũi hoặc chấn thương não [mất khứu giác sau tai nạn], nhưng một số người khi sinh đã không có khứu giác [mất khứu giác bẩm sinh].

Bất kỳ vấn đề nào trong hệ thống khứu giác này - tắc nghẽn hoặc tắc nghẽn trong mũi, viêm niêm mạc, bệnh thần kinh khứu giác hoặc chức năng não bị thay đổi  đều ảnh hưởng đến khả năng ngửi và có thể dẫn đến mất khứu giác.

Việc tự phục hồi liên quan đến thời gian vì vậy nếu có các vấn đề về rối loạn khứu giác cần đến gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị phù hợp.

Mất mùi có thể là một phần [hyposemia] hoặc hoàn toàn [anosmia], và có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy thuộc vào nguyên nhân. Mặc dù mất mùi hiếm khi là triệu chứng của một tình trạng nghiêm trọng, thậm chí mất mùi một phần có thể khiến bạn mất hứng thú với việc ăn uống, điều này có thể dẫn đến giảm cân, suy dinh dưỡng hoặc thậm chí trầm cảm. Mất khứu giác cũng ảnh hưởng đến khả năng thưởng thức. Nếu không có khứu giác, vị giác của chúng ta chỉ có thể phát hiện ra một vài hương vị và điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Bị mất khứu giác là tình trạng xảy ra khi bạn không có khả năng ngửi mùi. Nguyên nhân thường là do nghẹt mũi hoặc chấn thương não. Mũi không ngửi được mùi có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hiểu về bệnh lý này sẽ giúp bạn phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Vậy dấu hiệu của tình trạng này là gì và làm thế nào để phát hiện bệnh sớm? Mời bạn cùng tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu chung

Khả năng ngửi được mùi do các quá trình nhất định điều khiển. Ban đầu, một phân tử như mùi thơm từ hoa kích thích các tế bào khứu giác ở mũi. Các tế bào thần kinh này gửi thông tin tới não để xác định mùi cụ thể. Bất cứ tình trạng nào cản trở các quá trình này, như sung huyết mũi, tắc nghẽn mũi hoặc tổn thương các tế bào thần kinh, có thể dẫn đến mất khứu giác, khiến mũi không ngửi thấy mùi. Tuy nhiên, một số người khi sinh đã không ngửi thấy mùi gì [bị mất khứu giác bẩm sinh].

Ngoài ra, khứu giác cũng ảnh hưởng đến vị giác. Nếu không có khứu giác, vị giác chỉ có thể phát hiện ra một vài hương vị. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nếu bạn đột nhiên mất khứu giác, không ngửi thấy mùi vị và không biết nguyên nhân gây ra, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng mất khứu giác là gì?

Một số người bị tình trạng này nhận thấy sự thay đổi ở khứu giác, ví dụ như không thể ngửi thấy những mùi quen thuộc như lúc trước. Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bị mất khứu giác đôi khi có thể được điều trị, tùy thuộc vào nguyên nhân. Vậy, tại sao bị mất khứu giác? Lỗ mũi không ngửi được mùi là bệnh gì? Lỗ mũi không ngửi được mùi có thể do cảm lạnh [nghẹt mũi mất khứu giác], dị ứng [viêm mũi dị ứng mất khứu giác] hoặc nhiễm trùng xoang [viêm xoang bị mất khứu giác]. Nhưng tình trạng này thường tự khỏi sau vài ngày [mất khứu giác tạm thời]. Nếu tình trạng này không cải thiện, bạn cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và loại trừ các tình huống nghiêm trọng hơn.

Mặt khác, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc loại bỏ các tắc nghẽn trong đường mũi. Trong các trường hợp khác, mũi không ngửi thấy mùi có thể là vĩnh viễn. Đặc biệt sau 60 tuổi, bạn có nhiều nguy cơ mất khứu giác.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân nào gây ra tình trạng mất khứu giác?

Nhiều người thường thắc mắc: “Bị viêm xoang có bị mất khứu giác không?”, “Viêm xoang có gây mất khứu giác không?”, “Bị cảm có bị mất khứu giác không?”. Thực tế, có rất nhiều nguyên nhân khiến mũi không ngửi được mùi:

• Nhiễm virus ảnh hưởng đến đường hô hấp trên, chẳng hạn như cảm lạnh [nghẹt mũi không ngửi được mùi]
• Viêm xoang lâu ngày [mạn tính], có hoặc không kèm polyp mũi [mất khứu giác do viêm xoang]
• Bất thường ở mũi chẳng hạn như mũi quặm hoặc vách ngăn mũi không thẳng
• Cảm cúm hoặc sốt gây viêm mũi nặng
• Vài loại thuốc bao gồm kháng sinh như metronidazole
• Sử dụng chất cấm như cocain hoặc amphetamine
• Bệnh tiểu đường
• Lạm dụng rượu lâu dài
• Suy giáp
• Hội chứng Cushing [nồng độ hormone cortisol trong máu cao]
• Tiếp xúc với chất hóa học làm tổn thương mô bên trong mũi
• Chấn thương ở đầu
• U não
• Xạ trị
• Động kinh
• Bệnh Parkinson
• Bệnh Alzheimer
• Đột quỵ
• Bệnh gan hoặc thận
• Thiếu vitamin B12
• Tâm thần phân liệt
• Bệnh u hạt với viêm đa mạch – một rối loạn không thường gặp ở các mạch máu
• Sarcoidosis – một bệnh hiếm gặp làm cho các tế bào cơ thể kết cụm
• Bẩm sinh

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc phải tình trạng này?

Bị mất khứu giác là tình trạng rất thường gặp, ảnh hưởng ở nữ giới nhiều hơn nam giới. Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Bạn có thể kiểm soát tình trạng không ngửi thấy mùi vị bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh không ngửi thấy mùi vị

Bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi về các triệu chứng hiện tại, khám lâm sàng đồng thời đặt câu hỏi về tiền sử bệnh. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm một hoặc nhiều xét nghiệm sau đây:

• Chụp cắt lớp vi tính [CT], sử dụng các tia X để tạo ra một hình ảnh chi tiết về bộ não
• Chụp cộng hưởng từ [MRI], sử dụng sóng vô tuyến điện và từ trường để xem cấu trúc não
• X-quang hộp sọ
• Nội soi mũi

Những phương pháp nào dùng để điều trị tình trạng mất khứu giác?

Đến đây, mọi người sẽ thường hỏi rằng: “Mũi bị mất mùi phải làm sao hay không ngửi được mùi phải làm sao?”, “Cách chữa mũi không ngửi thấy mùi là gì?”.

Hiện nay, không có phương pháp chữa trị hay điều trị chứng mất khứu giác bẩm sinh. Tuy nhiên, các hiện tượng tự dưng mất khứu giác khác có thể chữa trị khi bác sĩ tìm ra được nguyên nhân. Các phương pháp điều trị có thể được áp dụng bao gồm:

• Steroid xịt mũi
• Thuốc kháng histamine
• Steroid viên
• Phẫu thuật cắt polyp mũi
• Phẫu thuật làm thẳng vách ngăn mũi
• Phẫu thuật làm sạch xoang, được gọi là phẫu thuật xoang nội soi

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Các lối sống và biện pháp tại nhà sau đây có thể giúp bạn đối phó với tình trạng mũi không ngửi được mùi:

• Lắp đặt các bảng báo động khói ở tất cả các khu vực trong nhà, đặc biệt là trong nhà bếp và gần nơi có lửa
• Thay đổi từ các thiết bị dùng khí tự nhiên sang điện hoặc lắp đặt một máy dò khí tự nhiên
• Ghi rõ ngày hết hạn sử dụng thực phẩm
• Đọc cẩn thận các nhãn cảnh báo trên các sản phẩm như đồ tẩy rửa phòng tắm, nhà bếp và thuốc trừ sâu để nhận biết các hóa chất mạnh

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.