Nếu như mỗi buổi sáng mùa hè bầu trời thường trong xanh và nắng xuất hiện khá sớm thì vào mùa đông, bầu trời lại âm u và bầu không khí mờ mờ ảo ảo do sự xuất hiện của sương mù. Vậy sương mù là gì? Tại sao mùa đông lại xuất hiện hiện tượng này?
Trong những ngày đông giá lạnh, Hà Nội và các tỉnh miền Bắc thường xuất hiện hiện tượng sương mù dày đặc vào sáng sớm hoặc chiều tối. Đây là hiện tượnghơi nước [chủ yếu là hơi ẩm trên Trái Đất] ngưng tụ thành các hạt nhỏ li ti giống như mây nhưng hiện ra áp mặt đất thay vì trên trời cao.
Bạn đang xem: Tại sao vào mùa đông lại có sương mù
Sương mù khác với mây ở chỗ nó gần với bề mặt Trái Đất, còn mây thì không. Sương mù có thể xem như dạng mây thấp.
Tùy theo điều kiện hình thành mà sương mù được cjia thành một số dạng như sau:
Sương mùa bức xạSương mù bình lưuSương mù bốc hơiSương mù front…Mọi loại hình sương mù tạo ra khi độ ẩm tương đối đạt tới 100%, và nhiệt độ không khí có xu hướng giảm xuống dưới điểm sương, ép nó xuống thấp hơn bằng cách làm cho hơi nước ngưng tụ.
Sương mù gây nguy hiểm đối với hoạt động giao thông bởi nó làm giảm tầm nhìn và quan sát của người điều khiển khiến họ không kịp phản xạ khi xuất hiện va chạm.Sương mù cũng gây thiệt hại đối với ngành hàng không,hàng năm sương mù đã gây ra những trở ngại và tổn thất không nhỏ.
Xem thêm: Tẩy Nốt Ruồi Ở Đâu An Toàn Hà Nội ? Top 7 Địa Chỉ Không Thể Bỏ Qua
Sương mù gây nguy hiểm với hoạt động giao thông trên đất liền, đường thủy và đường hàng không. [Ảnh: Vietbao]Tại Việt Nam, sương mù xuất hiện từ các tháng cuối thu cho đến cuối xuân, nhiều và mạnh nhất trong các tháng mùa đông. Ngày nay, do sự ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng nên sương mù xảy ra nhiều hơn với cường độ mạnh hơn; nổi bật là ở một số thành phố như Hà Nội, Bắc Kinh….
Nguyên nhân gây ra hiện tượng sương mù
Sương mù chỉ xuất hiện nhiều vào màu đông nhưng không phải lúc nào cũng có thường xuyên. Về cơ bản phải có 3 yếu tố chính để sương mù hình thành:
Sương mù thường xuất hiệnkhi không khí ở mặt nước ao, hồ, sông, suối… có độ ẩm lớn và di chuyển tới vùng mặt đệm thấp hơn sẽ tạo thành những hạt nước vô cùng nhỏ. Những hạt nước nhỏ này càng nhiều thì những làn sương mù sẽ càng dày và nhiều.
Cảnh tượng sương mù trên sông. [Ảnh: WHAM]Mùa đông là thời gian nhiệt độ không khí trung bình thấp hơn các mùa khác trong năm, độ ẩm trong không khí lại cao bởi nhiệt độ không khí càng thấp thì độ ẩm càng cao. Vào mùa đông, gió cũng không quá nhiều để tạo thành bão như mùa thu, gió mùa đông thường yếu và có những ngày không có gió.
Sơn Tùng
Video: Tiên tri: Thế lực hắc ám đang trỗi dậy, sẽ có biến cố lớn sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020
Vào những ngày đông giá này, Hà Nội và các tỉnh miền vào các buổi sáng sớm hoặc chiều tối sương giăng mịt mù. Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?
Sương mù là hiện tượng hơi nước trong khí quyển ngưng kết lại thành những hạt nước rất nhỏ lơ lửng trong không khí và làm giảm tầm nhìn của chúng ta.
Tùy theo điều kiện hình thành của từng loại sương mù mà người ta chia sương mù thành một số loại sau:
- Sương mù bình lưu
- Sương mù bức xạ
- Sương mù bốc hơi
- Sương mù frônt....
Mù là hiện tượng tập hợp các hạt bụi, khói lơ lửng trong không khí, làm giảm tầm nhìn ngang. Mù mạnh có thể làm giảm tầm nhìn ngang xuống vài trăm mét, thậm chí hàng chục mét như sương mù mạnh. Mù thường do nguyên nhân địa phương như cháy rừng, môi trường ô nhiễm
Sương mù và mù đều là hiện tương khí tượng nguy hiểm. Đặc biệt đối với giao thông vận tải đường bộ, đường sông, đường biển và hàng không, hàng năm sương mù đã gây ra những trở ngại và tổn thất không nhỏ.
Sương mù ở nước ta thường xảy ra thường xuyên vào các tháng từ cuối mùa thu đến cuối mùa xuân, nhiều và mạnh nhất vào các tháng mùa đông. Ngày nay môi trường không khí càng ngày càng ô nhiễm nên sương mù và mù xảy ra nhiều hơn và cường độ mạnh hơn.
Nguyên nhân hình thành sương mù
Sương mù là một hiện tượng khí tượng mà chúng ta thường thấy và cũng rất đáng quan tâm. Tuy nhiên sương mù không phải lúc nào cũng có thường xuyên. Về cơ bản sương mù muốn hình thành được phải thỏa mãn một số điều kiện sau:
- Ðộ ẩm tương đối của không khí phải cao.
- Nhiệt độ không khí tương đối thấp.
- Tốc độ gió yếu hoặc lặng gió.
Sương mù thường xuất hiện khi không khí từ mặt nước, ao, hồ, sông suối có độ ẩm tương đối lớn di chuyển tới vùng có nhiệt độ mặt đệm thấp hơn.
Các loại sương mù
1. Sương mù bốc hơi
Sương mù bốc hơi được hình thành khi nhiệt độ ở mặt nước nhỏ hơn nhiệt độ của lớp không khí bên trên của nó; lúc này sự bay hơi hầu như không xảy ra do sức trương hơi nước trong lớp không khí bên trên nhỏ hơn sức trương hơi nước ở mặt nước và như vậy trạng thái bão hòa của hơi nước trong lớp không khí bên trên mặt nước không thể đạt được. Ngược lại, khi nhiệt độ của lớp không khí bên trên mặt nước nhỏ hơn nhiệt độ mặt nước thì sự bay hơi tiếp tục xảy ra. Khi độ ẩm không khí phía trên đã đạt đến trạng thái bão hòa, lượng hơi nước thừa ngưng kết tạo thành sương mù.
2. Sương mù bình lưu
Ðược hình thành khi khối không khí nóng di chuyển trên các mặt đệm trải dưới lạnh đi; khi đó trong khối không khí sẽ tạo thành một lớp nghịch nhiệt và sương mù được tạo thành từ mặt đất đến ranh giới của lớp nghịch nhiệt. Trong thực tế thì nguyên nhân hình thành sương mù loại này rất đa dạng, người ta phân ra làm 2 loại sương mù bình lưu chính như sau:
a. Sương mù bình lưu nóng: Ðược xuất hiện trong trường hợp không khí bị lạnh đi khi mặt đệm lạnh hơn nó, đây là dạng phổ biến nhất của sương mù bình lưu, hình thành trong khối không khí nóng ẩm, như khối không khí nhiệt đới biển khi đi vào đất liền có nhiệt độ thấp hơn. Ở nước ta thường thấy sương mù loại này từ biển Ðông vào đất liền trong các tháng mùa lạnh.
b. Sương mù bình lưu lạnh: Xuất hiện trên một khoảng nước khi có hơi nước bốc hơi từ mặt nước ấm vào không khí lạnh, trên đất liền có thể gặp sương mù bốc hơi từ lòng sông, hồ, ao...
3. Sương mù frônt
Ðây là loại sương mù xuất hiện trong trường hợp khi prônt nóng đi qua có mưa, nhờ sự bay hơi của các giọt nước mưa nên không khí gần mặt đất sẽ bão hòa, đồng thời áp suất giảm nhanh, không khí giãn nở đoạn nhiệt và lạnh đi, vì vậy hơi nước ở sát mặt đất dễ ngưng kết lại thành sương mù.
4. Sương mù bức xạ
Loại sương mù này thường xuất hiện trong lưỡi áp cao lạnh lục địa, xảy ra vào thời kỳ đầu và giữa mùa đông khi không khí tương đối ẩm, nhiệt độ thấp và trời quang mây. Thời gian xuất hiện thường xảy ra nửa đêm về sáng.
- Trong trường hợp lặng gió, sương mù bức xạ hình thành trong lớp không khí sát mặt đất [cách mặt đất từ 2-5 m] trên mặt nước và trong thung lũng.
- Khi tốc độ gió chỉ đạt khoảng 2-3m/s thì sương mù bức xạ phát triển thành một lớp dày hơn, có thể phát triển tới độ cao từ 100-150m.
- Sương mù bức xạ mặt đất thường tan đi cùng với lớp nghịch nhiệt ở lớp sát đất và thường không tồn tại được lâu khi mặt trời xuất hiện.
- Loại sương mù này hình thành theo từng nhóm, nếu có sương mù bức xạ trên cao có thể nó nhập vào với mây tầng thấp và nó sẽ tồn tại được lâu hơn.
“Không khí chứa hơi nước có giới hạn nhất định, đạt đến giới hạn lớn nhất gọi là hơi nước bão hòa. Nhiệt độ không khí càng cao, khả năng chứa hơi nước càng nhiều. Ví dụ 1 m3 không khí ở nhiệt độ 4°C có thể chứa lượng hơi nước nhiều nhất 6,36 g, ở nhiệt độ 20°C chứa lượng hơi nước nhiều nhất là 17,30 g. Nếu hơi nước chứa trong không khí nhiều hơn hơi nước bão hòa, dưới điều kiện nhiệt độ nhất định, phần hơi nước thừa ra sẽ ngưng kết thành những giọt nước, hoặc tinh thể băng li ti. Khi nhiệt độ không khí ở 4°C, nếu 1 m3 không khí chứa 7,36 g hơi nước thì 1 g thừa ra sẽ ngưng kết thành nước. Cho nên lượng hơi nước vượt quá bão hòa trong không khí ngưng kết thành nước chủ yếu là tùy thuộc vào nhiệt độ không khí giảm thấp mà gây nên.
Sự khuếch tán nhiệt khiến cho nhiệt độ mặt đất giảm xuống, đồng thời ảnh hưởng đến lớp không khí sát mặt đất, làm cho nhiệt độ của nó giảm xuống. Nếu lớp không khí nằm sát mặt đất tương đối ẩm thì khi nó lạnh đến một mức độ nhất định, một bộ phận hơi nước trong không khí sẽ ngưng kết lại thành những giọt nước li ti trôi nổi trong không khí. Nếu những giọt nước này nhiều sẽ biến thành sương mù, ngăn cản tầm nhìn của ta.
Sương mù ta thường nhìn thấy được hình thành như thế. Cho nên sương mù không phải từ trên trời rơi xuống. Mù và mây đều do nhiệt độ không khí giảm thấp gây nên. Vì vậy trên thực tế có thể nói sương mù là mây nằm sát mặt đất.
Ban ngày nhiệt độ tương đối cao, hơi nước chứa trong không khí nhiều hơn. Nhưng đến đêm, nhiệt độ không khí giảm thấp, khả năng chứa hơi nước của không khí giảm xuống, vì vậy một bộ phận hơi nước hình thành sương mù. Đặc biệt về mùa thu và mùa đông, vì đêm dài và trời ít mây, ít gió, mặt đất tản nhiệt nhanh hơn so với mùa hè, làm cho nhiệt độ mặt đất giảm nhanh. Như vậy khiến cho hơi nước chứa trong không khí gần mặt đất vào nửa sau của đêm đến sáng sớm dễ đạt đến bão hòa, tạo nên sương mù. Do đó sáng sớm mùa thu và mùa đông thường có sương mù. Sương mù phần nhiều được hình thành trong điều kiện những đêm không mây, không gió. Vì vậy sáng hôm sau Mặt Trời chiếu sáng, mặt đất ấm dần lên thì khả năng không khí chứa hơi nước cũng tăng lên, làm cho sương mù mỏng dần, đi đến tan hết. Cho nên người ta thường nói “mười đêm sương có đến chín đêm trời trong sáng”.”
Twitter Facebook LinkedIn