Thở dốc la dấu hiệu của bệnh gì

Tham khảo nguyên nhân gây bệnh

• 1. Pratter MR, Curley FJ, Dubois J, Irwin RS: Cause and evaluation of chronic dyspnea in a pulmonary disease clinic. Arch Intern Med 149 (10): 2277–2282, 1989.

Bệnh sử

Tiền sử của bệnh hiện tại nên bao gồm thời điểm xuất hiện và kéo dài của triệu chứng (ví dụ, đột ngột, âm thầm) và các yếu tố kích thích hoặc làm trầm trọng thêm (ví dụ như phơi nhiễm dị nguyên, lạnh, gắng sức, tư thế nằm ngửa). Mức độ nặng có thể xem xét đánh giá mức độ hoạt động có thể gây khó thở (ví dụ, bệnh nhân khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi sẽ nặng hơn so với bệnh nhân chỉ khó thở khi leo cầu thang). Các bác sĩ cần lưu ý đến mức độ khó thở đã thay đổi từ trạng thái bình thường của bệnh nhân.

Đánh giá một cách hệ thống: nên tìm kiếm triệu chứng gợi ý nguyên nhân, bao gồm đau ngực hoặc chẹn ngực (tắc mạch phổi, Tắc mạch phổi (PE) Tắc mạch phổi là tắc nghẽn nhánh động mạch phổi do huyết khối xuất phát từ nơi khác, điển hình là ở tĩnh mạch lớn ở chân hoặc khung chậu. Các yếu tố nguy cơ gây tắc mạch phổi là các bệnh lý... đọc thêm

Suy tim (HF) Suy tim (HF) là một hội chứng rối loạn chức năng tâm thất. Suy tim trái gây khó thở và mệt mỏi, suy tim phải gây ứ trệ tuần hoàn ngoại biên; các tình trạng suy tim trên có thể tiến triển đồng... đọc thêm

Tiền sử bệnh tật cần chú khai thác các bệnh có thể gây khó thở, bao gồm hen Hen Hen suyễn là một bệnh viêm đường hô hấp gây ra bởi một loạt kích thích dẫn đến co thắt phế quản hồi phục hoàn toàn hoặc một phần. Triệu chứng và dấu hiệu bao gồm khó thở, tức ngực, ho, thở khò... đọc thêm , COPD Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) đặc trưng bởi sự giới hạn về luồng khí thở gây ra do đáp ứng viêm do hít phải các chất khí độc hại, thường là khói thuốc lá. Thiếu alpha-1 antitrypsin và... đọc thêm

• Tiền sử hút thuốc lá- nguy cơ gây ung thư, COPD, một số bệnh phổi kẽ Tổng quan về bệnh phổi kẽ Bệnh phổi kẽ là một nhóm rối loạn không đồng nhất được đặc trưng bởi sự dày lên của vách phế nang, tăng sinh bào nguyên bào sợi, sự lắng đọng collagen, và nếu quá trình này vẫn không được kiểm... đọc thêm và bệnh tim

• Tiền sử gia đình, tăng huyết áp và tăng cholesterol - đối với bệnh động mạch vành Tổng quan bệnh động mạch vành Bệnh động mạch vành (CAD) bao gồm sự suy giảm lưu lượng máu qua các động mạch vành, thông thường là do các mảng xơ vữa. Biểu hiện lâm sàng bao gồm thiếu máu cơ tim thầm lặng, đau thắt ngực ... đọc thêm

• Bất động hoặc phẫu thuật gần đây, đi du lịch đường dài gần đây, ung thư hoặc các yếu tố nguy cơ hoặc dấu hiệu ung thư tiềm ẩn, tiền sử gia đình về bệnh đông máu, mang thai, sử dụng thuốc ngừa thai, đau bụng, phù chân, và huyết khối tĩnh mạch sâu Tắc mạch phổi (PE) Tắc mạch phổi là tắc nghẽn nhánh động mạch phổi do huyết khối xuất phát từ nơi khác, điển hình là ở tĩnh mạch lớn ở chân hoặc khung chậu. Các yếu tố nguy cơ gây tắc mạch phổi là các bệnh lý... đọc thêm

Cần phải hỏi về tiền sử tiếp xúc phơi nhiễm nghề nghiệp (ví dụ: khí, khói, amiăng).

Khám thực thể

Các dấu hiệu sinh tồn cần được đánh giá: sốt, nhịp tim nhanh và thở nhanh.

Khi khám thực thể cần chú ý tập trung vào khám tim mạch và khám phổi.

Thăm khám phổi đầy đủ cần được thực hiện, đặc biệt là bao gồm đánh giá đầy đủ các đường vào và ra của không khí, nghe tiếng phổi, và sự hiện diện của các tiếng ran, ran ngáy, ran rít, và thở khò khè. Hội chứng đông đặc (ví dụ, tiếng dê kêu, gõ đục) nên được tìm kiếm. Khám kỹ xem có hạch thượng đòn, hạch vùng cổ và vùng bẹn hai bên.

Khám xem có dấu hiệu tĩnh mạch cổ nổi và ấn vào vùng trước xương chày hai bên xem có phù không (cả hai dấu hiệu trên đều gợi ý đến suy tim).

Khi nghe tiếng tim cần chú ý xem có tiếng tim bất thường hoặc tiếng thổi. Kiểm tra mạch nghịch thường Mạch đảo Việc thăm khám đầy đủ các cơ quan rất quan trọng để phát hiện các ảnh hưởng lên ngoại vi và toàn thân của bệnh lý tim mạch cũng như phát hiện các triệu chứng tim mạch do ảnh hưởng của các bệnh... đọc thêm

Kết mạc phải được kiểm tra vì nhợt.

Các dấu hiệu cảnh báo

Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:

• Khó thở khi nghỉ ngơi trong khi khám

• Ý thức chậm, kích thích vật vã hoặc lú lẫn

• Sử dụng cơ hô hấp phụ và thông khí kém

• Đau ngực

• Tiếng ran nổ

• Sụt cân

• Đổ mồ hôi đêm

• Đánh trống ngực

Giải thích các dấu hiệu

Tiền sử và khám thực thể thường gợi ý nguyên nhân và định hướng các xét nghiệm cần làm (1 Tài liệu tham khảo về đánh giá Khó thở là thở không thuận lợi hoặc có khó khăn trong khi thở. Nó là cảm nhận của người bệnh và được mô tả khác nhau tùy theo nguyên nhân. Mặc dù khó thở là một triệu chứng tương đối phổ biến... đọc thêm —Xem bảng Một vài nguyên nhân khó thở cấp Một số nguyên nhân gây khó thở cấp tính*

Một số nguyên nhân gây khó thở bán cấp.

Một số nguyên nhân gây ra khó thở mạn tính*

• Khò khè Tiếng khò khè Thở khò khè là tiếng có âm độ tương đối cao do luồng không khí thổi qua các đường thở nhỏ bị hẹp và chèn ép. Đây là một triệu chứng cũng như một dấu hiệu thực thể. Thì thở ra kéo dài kèm theo... đọc thêm gợi ý bệnh hen hoặc COPD.

• Tiếng thở rít Thở rít Thở rít là một âm thanh có âm sắc cao, chủ yếu ở thì hít vào. Nó thường liên quan đến các bệnh lý cấp tính, như dị vật đường thở, nhưng cũng có thể là do các bệnh lý mãn tính hơn, chẳng hạn... đọc thêm cho thấy tắc nghẽn đường thở ngoài lồng ngực (ví dụ như dị vật, viêm nắp thanh quản, rối loạn chức năng thanh quản).

• Tiếng ran gợi ý suy tim trái, bệnh phổi kẽ, hoặc, nếu đi kèm với dấu hiệu đông đặc phế nang, viêm phổi.

Tuy nhiên, các triệu chứng và dấu hiệu đe dọa tính mạng như thiếu máu cơ tim và nghẽn mạch phổi có thể không đặc hiệu. Hơn nữa, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng không phải lúc nào cũng tỷ lệ thuận với mức độ nghiêm trọng của nguyên nhân (ví dụ, tắc mạch phổi ở người vừa vặn, khỏe mạnh có thể chỉ gây khó thở nhẹ). Do đó, mức độ nghi ngờ cao đối với các tình trạng chung này là thận trọng. Thường là thích hợp để loại trừ các điều kiện này trước khi quy cho khó thở đến một nguyên nhân kém nghiêm trọng hơn.

Một quy tắc dự báo lâm sàng có thể giúp ước tính nguy cơ thuyên tắc phổi. Lưu ý rằng độ bão hòa oxy bình thường không loại trừ thuyên tắc phổi.

Hội chứng tăng thông khí Hội chứng tăng thông khí Hội chứng tăng thông khí phổi là chứng khó thở liên quan đến chứng lo âu và thở nhanh thường kèm theo triệu chứng toàn thân. Hội chứng tăng thông khí phổi thường xảy ra ở những phụ nữ trẻ nhưng... đọc thêm là một chẩn đoán loại trừ. Vì thiếu oxy có thể gây thở nhanh và kích động, không nên giả định mỗi lần thở nhanh, người trẻ lo lắng chỉ đơn thuần là có hội chứng tăng thông khí.

Xét nghiệm

Phép đo spO2 nên được thực hiện ở tất cả các bệnh nhân, và chụp X-quang ngực nên được thực hiện trừ khi các triệu chứng rõ ràng là do một đợt cấp nhẹ hoặc vừa của một bệnh lý đã biết từ trước. Ví dụ, bệnh nhân hen hoặc suy tim không cần phải chụp X-quang cho mỗi lần bùng phát, trừ khi các phát hiện lâm sàng gợi ý một nguyên nhân khác hoặc một cơn bệnh nghiêm trọng khác thường.

Hầu hết người lớn nên có ECG để phát hiện thiếu máu cơ tim (và xét nghiệm men tim nếu nghi ngờ là cao) trừ khi thiếu máu cơ tim có thể được loại trừ trên lâm sàng.

Ở những bệnh nhân có tình trạng suy hô hấp, cần làm khí máu động mạch để xác định chính xác tình trạng thiếu oxy huyết, đo PaCo2, chẩn đoán rối loạn axit-base Rối loạn axit-bazơ Các rối loạn axit-base là những thay đổi về bệnh học ở áp suất từng phần khí cacbonic (Pco2), và bicarbonate huyết thanh (HCO3−) thường tạo ra giá trị pH động mạch bất thường. Toan... đọc thêm gây ra tăng thông khí, và để tính toán gradient phế nang-mao mạch.

Những bệnh nhân không có chẩn đoán rõ ràng sau khi chụp X-quang ngực và ECG và là bệnh nhân có nguy cơ cao hoặc có nguy cơ bị tắc mạch phổi cao (từ các tiêu chuẩn dự đoán lâm sàng) nên được chụp CT hoặc thông khí/tưới máu phổi. Bệnh nhân có nguy cơ thấp có thể có xét nghiệm D-dimer (một mức D-dimer bình thường có hiệu quả loại trừ thuyên tắc phổi ở bệnh nhân có nguy cơ thấp).

Chứng khó thở mạn tính có thể đảm bảo các xét nghiệm bổ sung, như CT, các xét nghiệm chức năng phổi, siêu âm tim và nội soi phế quản.

Tài liệu tham khảo về đánh giá

• 1. Parshall MB, Schwartzstein RM, Adams L, et al: An Official American Thoracic Society Statement: Update on the mechanisms, assessment, and management of dyspnea. Am J Respir Crit Care Med 185:435–452, 2012.