Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới [WHO], chỉ số tia cực tím [UV] an toàn khi nằm trong ngưỡng 0-2 [mức gây hại thấp], tới mức 3 đã bắt đầu gây tổn thương cho da. Trong khi đó, những ngày gần đây tại TP HCM, tia UV đạt mức 12 - mức nguy hiểm cực độ.
Chỉ số tia cực tím [UV Index] cao ở một số thành phố ngày 24/4-26/4
| Tỉnh/thành | 24/4 | 25/4 | 26/4 |
| TP HCM | 12 | 12 | 11 |
| Đà Nẵng | 12 | 11 | 12 |
| Đà Lạt | 12 | 12 | 12 |
| Phú Quốc | 12 | 12 | 12 |
| Sa Pa | 12 | 12 | 12 |
Chỉ số UV từ 11 trở lên, nếu tiếp xúc liên tục 10 phút với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ, nguy cơ bỏng da, cháy da rất cao. Nguyên nhân do tia UVB tác động trực tiếp lên lớp thượng bì, gây các tổn thương nông và cấp tính ở da như đen sạm, đỏ da, phỏng nắng, rám nắng.
Tia UVA có thể tác động sâu vào bên trong da, làm tăng sinh men tiêu hủy cấu trúc nền MMPs, từ đó làm đứt gãy, tiêu hủy các protein dạng sợi [collagen, elastin, laminin, fibronectin] và các phân tử proteoglycan. Do đó, da không chỉ xỉn màu do cháy nắng, mà sẽ thêm nhăn - khô - sạm nám, chùng nhão, chảy xệ, thậm chí ung thư da - những hậu quả nguy hiểm mà ít người nghĩ do ánh nắng.
Theo bác sĩ Võ Thị Bạch Sương, nguyên giảng viên bộ môn Da liễu Đại học Y Dược TP HCM, trong khoảng một triệu bệnh nhân ung thư da được chẩn đoán mỗi năm tại Mỹ, có tới 70% trường hợp là do tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời.
| |
| Tia UV tấn công cấu trúc nền, khiến da nhanh lão hóa, khô, nhăn, sạm. |
Theo Skin Cancer Foundation, ánh nắng mặt trời tác động lên da sẽ tích lũy qua nhiều năm tháng, tấn công làn da theo cấp số nhân, gây nên hậu quả ngày càng nghiêm trọng, sự chống chọi của da với tia UV cũng giảm dần theo thời gian. Điều này lý giải vì sao ở tuổi 20 làn da còn dày và khỏe, chỉ cần sử dụng cách chống nắng từ bên ngoài như bôi kem đã có thể đem lại hiệu quả, khi bị cháy nắng cũng nhanh phục hồi hơn. Nhưng sau tuổi 30 cùng với quá trình lão hóa tự nhiên, sự suy giảm hệ trục thần kinh nội tiết và cấu trúc nền ở da, da sẽ yếu hơn trước, dễ bị "ăn nắng" hơn và khó phục hồi vết đen sạm do cháy nắng; dễ khô và nhăn, chảy xệ hơn khi tiếp xúc với tia UV thường xuyên.
Các nhà khoa học tại Đại học Yale [Mỹ] còn công bố một sự thật gây bất ngờ: tia UV vẫn tiếp tục âm ỉ phá hủy cấu trúc nền của da trong 4 giờ nữa sau khi ngừng tiếp xúc với chúng. Tia UV còn có thể xuyên qua kính, mũ, quần áo, thậm chí tấn công làn da ngay cả khi đứng trong bóng râm, nhất là trong khung giờ 10h-15h.
Video tia UV hủy diệt làn da thế nào
Cách bảo vệ da từ bên trong
Theo bác sĩ Võ Thị Bạch Sương, da cũng có sức đề kháng với ánh nắng, suy giảm theo độ tuổi và khác nhau giữa người này với người khác. Ngoài 30 tuổi, da bị giảm "sức đề kháng" với tia UV, việc tiếp xúc thường xuyên với tia cực tím, nắng nóng sẽ khiến cấu trúc nền của da hư tổn nhanh và trầm trọng hơn. Do đó, cần áp dụng các biện pháp "tăng sức đề kháng" cho da, chống nắng từ bên ngoài chưa đủ mà phải chống nắng từ bên trong, hạn chế các tác hại nguy hiểm lên làn da và sức khỏe.
"Trong thời điểm nắng nóng, tia UV cao, mọi người cần uống nhiều nước, dinh dưỡng cân đối và có giải pháp bảo vệ làn da, đặc biệt là bảo vệ cấu trúc nền để chống nắng cho da từ bên trong", bác sĩ Bạch Sương nhấn mạnh.
Tại Trung Mỹ, các nhà khoa học tìm được một loại thảo dược quý mang tên Polypodium Leucotomos [P. Leucotomos]. Loại cây này đã được dùng để chống nắng hàng nghìn năm trước. Vương triều Inca và Aztec cổ đại thường dùng lá cây P. Leucotomos để đắp lên da nhằm làm dịu vết cháy nắng, thậm chí dùng P. Leucotomos để ăn như rau và uống như một loại trà. Theo số liệu của Trung Tâm Nghiên Cứu Quốc Tế về Ung Thư, ở khu vực Trung và Nam Mỹ đầy nắng nóng, các quốc gia có truyền thống sử dụng P. Leucotomos như Honduras, Nicaragua có tỷ lệ ung thư da thấp.
| |
| Nhờ tác dụng chống nắng từ bên trong hiệu quả , P. Leucotomos [có trong Sâm Angela Gold] được mệnh danh là "kem chống nắng bằng đường uống" . |
Nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh P.Leucotomos có khả năng phòng vệ kép, giúp tái tạo và bảo vệ làn da trước tia UV, làm chậm quá trình lão hóa. Khi da bị tia UV tấn công, tinh chất này sẽ hoạt động như một lá chắn, giúp bảo vệ cấu trúc nền của da bằng cách giảm tác động của men tiêu hủy cấu trúc nền MMPs, hạn chế hoạt động của tế bào hắc tố gây sạm da, đồng thời kích thích sự phát triển của các protein dạng sợi [bao gồm: collagen, elastin, laminin, fibronectin] và tăng cường sản xuất proteoglycan là những phân tử giữ nước quan trọng tạo nên sự săn chắc, tính đàn hồi và độ ẩm của da.
Nghiên cứu của Đại học Harvard [Mỹ] cho thấy, 48 giờ sau khi sử dụng các chế phẩm được chiết xuất tối ưu từ P. Leucotomos, cơ thể sẽ bắt đầu tái tạo và sửa chữa những tế bào da bị tổn thương. Đồng thời, khả năng chống tia UVA của da tăng gấp 3 lần và gấp 10 lần với tia UVB.
Bác sĩ Bạch Sương chia sẻ, hiện nay, với công nghệ chiết xuất hiện đại, tinh chất P. Leucotomos được sử dụng trong nhiều lĩnh vực y khoa, đặc biệt là chăm sóc da. Ngoài ra, khi được kết hợp với các loại thảo dược như Lepidium Meyenii, bộ đôi này còn nắm vai trò quan trọng giúp tăng cường sức khỏe nền tảng và sinh lý cho phái đẹp, giữ gìn thanh xuân và làm chậm quá trình lão hóa.
Hoài Nhơn
Cơ thể sống được cấu tạo bởi những vật chất di truyền hay còn gọi là gen. Tuy nhiên, trải qua quá trình sao chép, nhân bản, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố tác động mà gen bị thay đổi. Vậy nguyên nhân gây đột biến gen là gì? Đột biến gen có ý nghĩa sinh học như thế nào và có gây nguy hiểm không? Tham khảo bài viết của chúng tôi để hiểu rõ hơn vấn đề này nhé.
Nguyên nhân gây đột biến gen
Sự thay đổi về trình tự các cặp nucleotit trên phân tử ADN gây ra hiện tượng đột biến gen ở người. Tại sao lại có sự thay đổi này?
Khi ADN thực hiện quá trình nhân đôi đã xảy ra sai sót: mất, thêm hoặc thay thế một cặp nucleotit.
Gen biến đổi do các Nucleotit thay đổi
- Do sự biến đổi về môi trường làm cơ thể sống thay đổi.
- Do con người gây ra một số thay đổi về gen để tạo nên những sinh vật tốt hơn hay còn gọi là chọn lọc nhân tạo.
- Sự bắt cặp sai lệch trong quá trình nhân đôi ADN khiến các cặp Nucleotit không tuân theo nguyên tắc bổ sung. Những tác nhân từ môi trường gây ảnh hưởng trực tiếp đến các mạch khuôn, khi sao chép mạch, liên kết Hidro thay đổi, đứt gãy làm cho các Nucleotit bắt cặp lệch làm gen bị biến đổi.
Bài viết liên quan: Nguyên nhân gây dị tật thai nhi và cách ngăn ngừa hiệu quả
Các căn bệnh gây lên bởi đột biến gen ở người
Đột biến gen sẽ tạo ra gen lặn vừa có hại, có lợi hay không làm ảnh hưởng gì đến cơ thể. Trong điều kiện thích hợp, các gen lặn được biểu hiện ra kiểu hình của sinh vật
Đột biến gen nguy hiểm
Sau khi biết được nguyên nhân gây đột biến gen, bạn cần biết đột biến gen rất nguy hiểm. Nhiều trường hợp gen biến dị gây tạo ra các bệnh nguy hiểm phổ biến gây hại trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của con người.
Bệnh bạch tạng
Căn bệnh bẩm sinh này do thiếu sắc tố Melanin trên da, tóc và mắt khiến cơ thể trở nên nhợt nhạt nên con người dễ dàng mắc các căn bệnh về da như ung thư, bỏng da, các căn bệnh về thị giác như thị lực kém, rối loạn mắt.
Bệnh bạch tạng do gen bị biến đổi gây ra
Nguyên nhân của căn bệnh này do gen lặn của con người di truyền khiến việc sản xuất Melanin bị giảm, không thể ngăn cản sự xâm hại của tia cực tím.
Căn bệnh di truyền bẩm sinh này xảy ra nếu bố hoặc mẹ có gen lặn của bệnh bạch tạng sẽ có khả năng biểu hiện ra tính trạng của con cái.
Bệnh Ectrodactyly
Biểu hiện ra kiểu hình là tay người có hình dạng như chiếc càng tôm khiến khả năng cầm nắm, thành thạo của con người bị mất đi. Các ngón tay bị dính vào hay tách ra làm đôi như chiếc càng cua. Hiện tượng này được lý giải do gen lặn di truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện đại, các nhà sinh học chưa có báo cáo cho việc nghiên cứu về bệnh án chuyên sâu gây nên căn bệnh này.
Hội chứng Progeria Hutchinson
Bệnh lão hóa sớm ở trẻ
Căn bệnh này được gọi với tên thông thường là chứng lão hóa sớm ở con người. Con người sẽ trở nên yếu hơn khi lão hòa về già, thế nhưng việc lão hóa sớm sẽ nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, khiến những người đó chỉ sống đến 28 tuổi. Tuy nhiên, bệnh này có xác suất mắc rất thấp, tỷ lệ ⅛ triệu người.
Xem thêm: Bệnh Thalassemia là gì? Nên phát hiện sớm và các phương pháp điều trị
Hội chứng nàng tiên cá
Tên khoa học của căn bệnh này là Sirenomelia khiến cho 2 chi dưới của con người gắn liền với nhau trong tử cung. Theo đó cũng kéo theo hàng loạt những căn bệnh dị thường ở đường tiêu hóa, cột sống, đường tiết niệu , kém phát triển 2 thận.
Trẻ sơ sinh sinh ra có thể thiếu 1 bàn chân hay không có bàn chân giống như đuôi cá. Bệnh nhân thường bị thiếu xương cụt, thiếu hậu môn và các căn bệnh về tim. Với những người bị mắc căn bệnh này thường không có khả năng sống sót, sẽ chết từ 1-2 ngày sau đó. Tuy nhiên, theo hồ sơ bệnh án cho thấy có một số trẻ em có thể sống đến 10 tuổi.
Ung thư
Ngày nay càng ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy ung thư vú có liên quan trực tiếp đến biến đổi gen. Những người mắc gen dị tật này thường mắc bệnh ung thư sớm hơn những người bình thường.
Đột biến gen có lợi
Một trong những biểu hiện có lợi do đột biến gen gây ra là khả năng sinh đôi qua nhiều thế hệ. Trường hợp sinh đôi vẫn có thể xảy ra ở người thường nhưng xác suất không lớn. Do đột biến gen nên trong kỳ kinh nguyệt người phụ nữ rụng nhiều trứng một lúc. Và kiểu biến dị gen di truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác khiến con cháu qua nhiều đời vẫn có thể sinh đôi.
Một trường hợp đột biến gen nữa được thống kê tại Trung Quốc là giúp họ có khả năng sử dụng sữa trực tiếp mà không qua tiệt trùng. Tất nhiên, điều này cực kỳ có lợi cho những người sống ở thảo nguyên từ nghìn năm trước.
Trên đây, chúng tôi đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây đột biến gen và các căn bệnh mà gen đột biến gây ra. Hiểu được nguyên nhân đột biến sẽ giúp bạn tránh được tối đa các trường hợp gen đột biến.