Văn hóa Việt Nam từ the kỉ X đến thế kỷ XV, Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các the kỉ X-XV, tình hình văn hóa ở các thế kỉ 16-18, văn hóa đại việt từ thế kỉ x-xv, Trình bày những thành tựu của nền văn hóa dân tộc Việt Nam từ thế kỉ 10 đến thế kỳ 15, Tư tưởng, tôn giáo THE kỉ 10 đến thế kỷ 15, Lịch sử 10 bài 20 Giáo án, Lịch Sử 10 Bài 20 VietJack, Những nét chính vệ tư tưởng, tôn giáo và nghệ thuật của văn hóa dân tộc trong các the kỉ X-XV, Văn hóa Việt Nam từ the kỉ X đến thế kỷ XV, Bài 20 Lịch sử 10, văn hóa đại việt từ thế kỉ x-xv, Trình bày những thành tựu của nền văn hóa dân tộc Việt Nam từ thế kỉ 10 đến thế kỳ 15, Lịch Sử 10 Bài 20 VietJack, Tình hình giáo dục nước ta từ thế kỉ 10 đến thế kỉ 15 A. Tóm tắt lý thuyết
I. TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO
Ở thời kỳ độc lập Nho giáo,Phật giáo,Đạo giáo có điều kiện phát triển mạnh.
Nho giáo
Thời Lý, Trần, Nho giáo dần dần trở thành hệ tư tưởng chính thống của giai cấp thống trị, chi phối nội dung giáo dục thi cử song không phổ biến trong nhân dân.
Đạo Phật
- Thời Lý - Trần được phổ biến rộng rãi, chùa chiền được xây dựng khắp nơi, sư sãi đông.
- Thời Lê sơ Phật giáo bị hạn chế.
II. GIÁO DỤC, VĂN HỌC, NGHỆ THUẬT, KHOA HỌC - KỸ THUẬT
1. Giáo dục:
- 1070 Vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu.
- 1075 tổ chức khoa thi đầu tiên ở kinh thành
- Giáo dục được hoàn thiện và phát triển, là nguồn đào tạo quan chức và người tài.
- Thời Lê sơ, cứ ba năm có một kỳ thi hội, chọn tiến sĩ.
- Năm 1484 dựng bia ghi tên tiến sĩ.
- Từ đó giáo dục được tôn vinh, quan tâm phát triển.
- Tác dụng của giáo dục đào tạo người làm quan, người tài cho đất nước, nâng cao dân trí, giáo dục nho học không tạo điều kiện cho phát triển kinh tế.
2. Phát triển văn học
- Phát triển mạnh từ thời nhà Trần, nhất là văn học chữ Hán. Tác phẩm tiêu biểu: Nam quốc sơn hà,Hịch tướng sĩ, Bạch Đằng giang phú, Bình Ngô đại cáo.
- Từ thế kỷ XV văn học chữ Hán và chữ Nôm đều phát triển.
- Đặc điểm:
+ Thể hiện tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, tự hào dân tộc.
+Ca ngợi những chiến công oai hùng, cảnh đẹp của quê hương đất nước.
3. Sự phát triển nghệ thuật
- Kiến trúc phát triển chủ yếu ở giai đoạn Lý - Trần - Hồ thế kỷ X - XV theo hướng Phật giáo gồm chùa, tháp, đền.Chùa Một cột, chùa Dâu, chùa Phật tích, tháp Phổ Minh..
- Bên cạnh đó có những công trình kiến trúc ảnh hưởng của nho giáo: Cung điện, thành quách, thành Thăng Long,thành Nhà Hồ, tháp Chăm
- Điêu khắc: gồm những công trình chạm khắc, trang trí ảnh hưởng của Phật giáo và Nho giáo song vẫn mang những nét độc đáo riêng.
- Nghệ thuật sân khấu ca, múa, nhạc mang đậm tính dân gian truyền thống.
Nhận xét:
+ Văn hóa Đại Việt thế kỷ X - XV phát triển phong phú đa dạng.
+ Chịu ảnh hưởng của yếu tố ngoài song vẫn mang đậm tính dân tộc và dân gian.
4. Khoa học kỹ thuật: đạt thành tựu có giá trị.
- Bộ Đại Việt sử ký của Lê văn Hưu [bộ sử chính thống thời Trần ];Nam Sơn thực lục, Đại Việt sử ký toàn thư [Ngô Sĩ Liên ].
- Địa lý: Dư địa chí, Hồng Đức bản đồ.
- Quân sự có Binh thư yếu lược.
- Thiết chế chính trị:Thiên Nam dư hạ.
- Toán học:Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh;Lập thành toán pháp của Vũ Hữu.
- Hồ Nguyên Trừng chế tạo súng thần cơ, thuyên chiến có lầu, thành nhà Hồ ở Thanh Hoá.
Chủ đề 4: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X-XV
B. Bài tập rèn luyện kỹ năng
Câu 1. Tôn giáo nào không được du nhập vào nước ta từ thời Bắc thuộc?
A. Phật giáo B. Nho giáo
C. Đạo giáo D. Hồi giáo
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Câu 2. Hệ tư tưởng chính thống của các triều đại phong kiến Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XV là
A. Phật giáo B. Nho giáo
C. Đạo giáo D. Hồi giáo
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Câu 3. Luận điểm nào của Nho giáo quy định tôn ti trật tự xã hội phong kiến?
A. Tam cương B. Ngũ thường
C. Tam tòng, tứ đức D. Quân, sư, phụ
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Câu 4. Năm 1070, vua Lý Thánh Tông đã cho xây dựng
A. Chùa Quỳnh Lâm B. Văn miếu
C. Chùa Một Cột D. Quốc tử giám
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Câu 5. Nho giáo trở thành hệ tư tưởng chiếm vị trí độc tôn ở nước ta từ thế kỉ nào?
A. Thế kỉ XII B. Thế kỉ XIII
C. Thế kỉ XIV D. Thế kỉ XV
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Câu 6. Dưới thời Lý – Trần, tôn giáo có vị trí đặc biệt quan trọng và rất phổ biến trong nhân dân là
A. Phật giáo B. Nho giáo
C. Đạo giáo D. Kitô giáo
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Câu 7. Người đã xuất gia đầu Phật và lập ra Thiền phái Trúc Lâm Đại Việt là
A. Lý Công Uẩn B. Trần Thái Tông
C. Trần Nhân Tông D. Trần Thánh Tông
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Câu 8. Ý nào không chính xác về biểu hiện đạo Phật luôn luôn giữ một vị trí đặc biệt quan trọng dưới thời Lý – Trần?
A. Nhà sư được triều đình tôn trọng, có lúc cùng tham gia bàn việc nước
B. Khắp nơi trong cả nước, đâu đâu cũng có chùa chiền được xây dựng
C. Nhà nước cấm các tôn giáo khác hoạt động, trừ đạo Phật
D. Vua quan nhiều người cũng theo đạo Phật, đã góp tiền để xây dựng chùa đúc chuông, tô tượng
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Câu 9. Quốc gia Đại Việt tổ chức khoa thi đầu tiên tại kinh thành Thăng Long vào năm nào?
A. Năm 1070 B. Năm 1071
C. Năm 1073 D. Năm 1075
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Câu 10. Việc thi cử để tuyển chọn người tài cho đất nước đã hoàn thiện và đi vào nếp dưới triều vua?
A. Lý Nhân Tông B. Trần Thái Tông
C. Lê Thái Tổ D. Lê Thánh Tông
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Câu 11. Nhà nước phong kiến Việt Nam cho dựng bia đá khắc tên tiến sĩ ở Văn miếu [Hà Nội] từ bao giờ?
A. Thế kỉ XI – triều Lý B. Thế kỉ X – triều Tiền Lê
C. Thế kỉ XV – triều Lê sơ D. Thế kỉ XIV – triều Trần
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Câu 12. Giáo dục nho giáo có hạn chế gì?
A. Không khuyến khích việc học hành thi cử B. Không tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế
C. Nội dung chủ yếu là kinh sử D. Chỉ con em quan lại, địa chủ mới được đi học
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Câu 13. Thành tựu tiêu biểu của văn học dân tộc, ra đời từ thế kỉ XI, đến thế kỉ XV gắn liền với các tác giả như Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Lý Tử Tấn là
A. Văn học mang tư tưởng Phật giáo B. Văn học chữ Hán
C. Văn học chữ Nôm D. Văn học dân gian
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Câu 14. Tìm hiểu và cho biết tác giả của “Bạch Đằng giang phú” là ai
A. Trần Hưng Đạo B. Nguyễn Hiền
C. Trương Hán Siêu D. Phạm Sư Mạnh
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Câu 15. Trong các thế kỉ X – XIV, xuất hiện hàng loạt những công trình nghệ thuật kiến trúc liên quan đến Phật giáo là
A. Chùa, tháp B. Đền
C. Đạo, quán D. Văn miếu
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Câu 16. Công trình được xây dựng từ cuối thế kỉ XIV, là điển hình của nghệ thuật xây thành ở nước ta và ngày nay đã được công nhận là Di sản văn hóa thế giới
A. Kinh thành Thăng Long B. Hoàng thành Thăng Long
C. Thành nhà Hồ [Thanh Hóa] D. Kinh thành Huế
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Câu 17. Nghệ thuật chèo, tuồng, múa rối nước ở nước ta phát triển từ thời
A. Đinh – Tiền Lê B. Lý
C. Trần D. Lê sơ
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Câu 18. Bộ sử chính thống đầu tiên của nước ta là
A. Đại Việt sự kí B. Lam Sơn thực lục
C. Đại Việt sử kí toàn thư D. Đại Việt sử lược
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Câu 19. Người đã chỉ đạo các thợ quan xưởng chế tạo thành công súng thần cơ và đóng được thuyền chiến có lầu là
A. Hồ Nguyên Trừng B. Trần Hưng Đạo
C. Hồ Quý Ly D. Hồ Hán Thương
Hướng dẫn giải:
Đáp án: A
Tags: Văn hóa Việt Nam từ the kỉ X đến thế kỷ XV, Tình hình giáo dục nước ta từ thế kỉ 10 đến thế kỉ 15, Tư tưởng, tình hình văn hóa ở các thế kỉ 16-18, Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các the kỉ X-XV, Lịch sử 10 bài 20 Giáo án, văn hóa đại việt từ thế kỉ x-xv, tôn giáo THE kỉ 10 đến thế kỷ 15, Lịch Sử 10 Bài 20 VietJack, Những nét chính vệ tư tưởng, tôn giáo và nghệ thuật của văn hóa dân tộc trong các the kỉ X-XV, Bài 20 Lịch sử 10
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn