Trên Trái Đất có bao nhiều dạng địa hình chính
|
Học xong bài này, em sẽ:
Tác động của quá trình nội sinh và quá trình ngoại sinh không giống nhau ở mọi nơi trên Trái Đất đã tạo nên sự đa dạng về địa hình và khoáng sản. Trên bề mặt Trái Đất có các dạng địa hình chính và các loại khoáng sản nào? Dựa vào đâu để phân biệt chúng? 1. Các dạng địa hình chínha. Núi là dạng địa hình nhô cao rõ rệt so với mặt bằng xung quanh. Độ cao của núi so với mực nước biển là từ 500 m trở lên. Núi thường có đỉnh nhọn, sườn dốc.  Em có biết? Chỗ tiếp giáp giữa núi và mặt đất xung quanh gọi là chân núi. Sườn núi càng dốc thì đường chân núi biểu hiện càng rõ. b. Đồi cũng là dạng địa hình nhô cao. Độ cao của đồi so với vùng đất xung quanh thường không quá 200 m. Đồi có đỉnh tròn, sườn thoải. Em có biết? Hi-ma-lay-a là dãy núi đồ sộ, với đỉnh Ê-vơ-rét cao nhất thế giới. Liền kề với dãy núi này là cao nguyên Tây Tạng – cao nguyên rộng nhất thế giới, với diện tích 2,5 triệu km2. Câu hỏi:
c. Cao nguyên là vùng đất tương đối bằng phẳng hoặc gợn sóng, thường cao trên 500 m so với mực nước biển, có sườn dốc, nhiều khi dựng đứng thành vách so với vùng đất xung quanh. Em có biết? Khoảng cách đo theo chiều thẳng đứng từ một địa điểm so với mực nước biển trung bình gọi là độ cao tuyệt đối của địa điểm đó. Khoảng cách đo theo chiều thẳng đứng từ một điểm ở trên cao so với một điểm khác ở dưới thấp gọi là độ cao tương đối của địa điểm đó. d. Đồng bằng là dạng địa hình thấp có bề mặt khá bằng phẳng hoặc hơi gợn sóng, có thể rộng tới hàng triệu km2. Độ cao của hầu hết đồng bằng là dưới 200 m so với mực nước biển. Câu hỏi:
2. Khoáng sảnEm có biết? Khoáng vật là các hợp chất tự nhiên được hình thành qua các quá trình địa chất. Khoáng sản là những khoáng vật và khoáng chất có ích trong tự nhiên nằm trong vỏ Trái Đất mà con người có thể khai thác để sử dụng trong sản xuất và đời sống. Đa số khoáng sản gặp ở trạng thái rắn (các loại quặng, than,…). Chỉ có một số ít ở trạng thái lỏng (nước khoáng, dầu mỏ,…) hoặc trạng thái khí (khí thiên nhiên,…). Khoáng sản trong tự nhiên rất phong phú và đa dạng, có thể phân ra ba nhóm. Mỏ khoáng sản là nơi tập trung khoáng sản có trữ lượng và chất lượng có thể khai thác để sử dụng vào mục đích kinh tế. Các mỏ khoáng sản đều được hình thành trong một thời gian dài hàng triệu năm. Tuy nhiên, chỉ trong vòng vài trăm năm, con người đã khai thác phần lớn trữ lượng khoáng sản đã thăm dò. Vì vậy, chúng ta cần phải sử dụng khoáng sản một cách hợp lí, hiệu quả. Câu hỏi:
Luyện tập và Vận dụng1. Nêu đặc điểm của các dạng địa hình chính trên Trái Đất: núi, đồi, cao nguyên, đồng bằng. 2. Khi xây dựng nhà, chúng ta sử dụng những vật liệu gì có nguồn gốc từ khoáng sản? Chọn một trong hai nhiệm vụ sau: 3. Sưu tầm hình ảnh về các dạng địa hình đồi, núi, cao nguyên, đồng bằng ở nước ta. 4. Tìm kiếm thông tin và viết báo cáo ngắn về hiện trạng khai thác một loại khoáng sản ở nước ta. >> Xem thêm: Nguyên nhân hình thành Núi Lửa và Động Đất – Địa Lí 6 Related
3. CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH TRÊN TRÁI ĐẤT-Miền núi: là những khu vực của vỏ Tráiđất nhô cao hơn mực nước biển và cácđồng bằng lân cận. h tuyệt đối > 500m.Đặc điểm:- Độ cao tuyệt đối lớn, mức độ chia cắt sâuvà ngang lớn năng lượng địa hình lớn;- Khí quyển có độ trong suốt cao, nhận đượclượng bức xạ Mặt trời lớn so với các đồngbằng cùng vĩ độ, bức xạ sóng dài mất đivào ban đêm lớn;Hoa Đỗ Quyên,Langbian- Độ dốc lớn, lớp vỏ phong hóa chứa nhiềusản phẩm thô, phổ biến là vạt sườn tích,nón đá lở, dòng chảy dốc, xâm thực sâumạnh, khả năng vận chuyển lớn.4 Châu Á5 Châu Mĩ6 Châu Phi7 3. CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH TRÊN TRÁI ĐẤT- Đồng bằng: là khu vực rộng lớn củalục địa tương đối bằng phẳng, độ chênh cao rất nhỏ (<10m),>chia cắt, mạng lưới thung lũngthưa, h tuyệt đối < 200m.Đặc điểm:- Quá trình tích tụ phổ biến, lớpvỏ phong hóa dày, đá gốc ít lộ trênmặt;- Bề mặt chỉ có các dạng vi vàtrung địa hình (hồ sót, cồn đất,máng trũng, đê cát);- Ảnh hưởng rõ rệt của tínhphân đới địa lí; Có vị trí trùng khớpvới những cấu trúc miền nền.8 3. CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH TRÊN TRÁI ĐẤT-Sơn nguyên: là khuvực miền núi rộnglớn; gồm những dãynúi, các cao nguyên,vùng trũng giữa núivàcáckhốinúi;thường bị chia cắtbởi các thung lũngvà lòng chảo lớn.-Vídụ:SNTâyNguyên – Việt Nam,SN Đông Phi9 3. CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH TRÊN TRÁI ĐẤT-Cao nguyên: là kiểu địa hình miền núi, bề mặt tương đối bằng phẳng,h tuyệt đối > 500m. Độ chia cắt ngang nhỏ, có sườn dốc.-Ví dụ: CN Đề Can, CN PatagôniNúi Đôi – Quản bạ - CN. Đồng VănCN. Lâm Viên – Dà Lạt10 3. CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH TRÊN TRÁI ĐẤT- Bình nguyên: thấp, rộng, bề mặt tương đối phẳng đôi khi có xen đồi, gợnsóng.- Bán bình nguyên: tương đối phẳng, với những thung lũng sông mở rộng.Biểu hiện cụ thể của đồng bằng nhưng còn nhiều đồi thấp, thung lũng.Bình Nguyên11 3. CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH TRÊN TRÁI ĐẤT- Địa hình núi lửaLà dạng địa hình do hoạt động núi lửa tạo ra.Núi lửa là hiện tượng phun trào mắc ma từ trong lòng đất ra ngoài một cáchđột ngột, gây thiệt hại lớn cho con người và làm biến đổi mạnh mẽ môi trườngtự nhiên.12 Các dòng dung nham dạng tuyến ở HaoaiDungnhamlỏng,chảy nhanh trên diệnrộng Các bề mặtsan bằng rộng lớn13 Chóp xỉ:Sườn dốc, đỉnh có miệngphun, sườn núi bị cắt xẻ tạora các khe rãnh…14
1. Các dạng địa hình chính 2. Khoáng sản - Khoảng sản là những khoáng vật và khoáng chất có ích trong tự nhiên nằm trong vỏ Trái Đất mà con người có thể khai thác để sử dụng trong sản xuất và đời sống. - Gồm 3 nhóm: + Năng lượng (nhiên liệu): than, dầu mỏ,... + Kim loại: đen (sắt, man-gan,...), màu (đồng, vàng,...). + Phi kim loại: muối mỏ, đá vôi,.. - Khoáng sản có hạn, trong khi thời gian hình thành dài hàng triệu năm => cần có ý thức bảo vệ và sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên khoáng sản. |
