Có bao giờ bạn thắc mắc vì sao 1 ngày có 24 giờ, 1 giờ có 60 phút, 1 phút có 60 giây? Chúng ra đời vào thời điểm nào? Ai là người đã tạo ra khái niệm này, lý do và cơ sở để họ chia thời gian trong ngày như thế? Liệu thời gian mà chúng ta vẫn biết có thể được chia theo cách khác hay không?
Trong cuộc sống, khái niệm về thời gian 1 ngày có 24 giờ, 1 giờ có 60 phút, 1 phút có 60 giây là những điều mà ai cũng biết, nó là điều bình thường và hiển nhiên đến mức có thể xem là chân lý như mặt trời mọc ở hướng Đông lặn ở hướng Tây.
Sự đơn giản của đồng hồ DW chính hãng ♥ luôn đầy sang trọng!
Tuy nhiên, khái niệm phân chia thời gian này không phải là chân lý mà được hình thành bởi trí tuệ của con người qua hàng ngàn năm lịch sử, đến từ những con người khác nhau, những nền văn minh khác nhau rồi mới có hoàn thiện cho chúng ta sử dụng ngày nay.
Vậy vì sao tiền nhân lại phân chia thời gian như thế, tại sao không phải là những con số khác, 23, 25 hay 59, 61? Hãy tìm câu trả lời trong các phần giải đáp bên dưới theo thứ tự hình thành của các đơn vị và phân chia thời gian trong ngày.
Nguyên Nhân 1 Ngày Có 24 Giờ
Trong giai đoạn con người sử dụng đồng hồ Mặt Trời, các nhà chiêm tinh Ai Cập cổ đại đã nhận thấy có một khoảng trời được hình thành bởi 36 ngôi sao bao xung quanh, 36 ngôi sao này cũng chia khoảng trời hình tròn này thành các phần bằng nhau.
Thời gian ban ngày sẽ được đánh dấu bằng 18 sự xuất hiện của 18 ngôi sao, 6 ngôi sao còn lại sẽ được dùng để đánh dấu cho thời điểm rạng sáng và chập tối. Và toàn bộ khoảng thời gian bóng tối bao trùm được chia ra thành 12 phần tương ứng với 12 ngôi sao còn lại. Như vậy ban đêm được chia ra thành 12 phần bằng nhau.
Nhà bác học vĩ đại Einstein dùng đồng hồ gì, tìm hiểu ngay:
Đến thời kỳ Tân vương quốc tại Ai Cập [1550 đến 1070 trước công nguyên], hệ thống đo lường trên được đơn giản hóa thành bộ 24 ngôi sao. Trong đó 12 ngôi sao đánh dấu các thời điểm ban ngày và 12 ngôi sao dùng để đánh dấu thời gian ban đêm.
Lúc này việc phân chia một ngày thành 24 giờ cũng đã dần định hình nhưng mãi đến giai đoạn Hy Lạp cổ thì những nhà chiêm tinh Hy Lạp mới bắt đầu sử dụng mô hình phân chia này hệ thống hơn để làm tiêu chuẩn trong tính toán. Điển hình là từ 147 – 127 TCN nhà thiên văn học, toán học và địa lý, Hipparchus đề xuất chia 1 ngày thành 24 giờ dựa trên thời gian 12 giờ ban ngày và 12 giờ ban đêm của ngày điểm phân.
Nền Tảng Của Việc Phân Chia 1 Giờ Có 60 Phút
Vì hệ Lục Thập phân [Lục Thập là 60 trong tiếng Hán Việt] thường được sử dụng để đo góc, tọa độ địa lý và thời gian nên nhà thiên văn học Hy Lạp Eratosthenes [276 – 194 TCN] đã sử dụng hệ Lục Thập phân để chia vòng tròn thành 60 phần bằng nhau để có hệ thống vĩ độ địa lý với các đường ngang chạy qua các địa điểm nối tiếng trên Trái Đất thời bấy giờ.
Bạn có thể tham khảo thêm: đồng hồ đeo tay đẹp giá rẻ ★ tại đây!
Sau một thế kỷ, Hipparchus đã chuẩn hóa các đường vĩ độ bằng các đường song song cho phù hợp với hình dạng của Trái Đất theo quan niệm thời đó. Ông cũng hình dung nên hệ thống kinh độ với các đường phủ kín 360 độ chạy từ Bắc tới Nam, từ điểm cực đến điểm cực.
Nhưng trong nhiều thế kỷ sau đó người ta vẫn phân chia độ dài mỗi giờ khác nhau theo từng mùa cho đến thế 14, sự xuất hiện của đồng hồ cơ [không phải là đồng hồ cơ ngày nay] vào thế kỷ 14 mới khiến độ dài mỗi giờ được phân chia bằng nhau.
Sự Ra Đời Của 1 Giờ Có 60 Phút, 1 Phút Có 60 Giây
Đến năm 150 sau công nguyên thì nhà triết học La Mã Claudius Ptolemy mới giải thích và mở rộng nghiên cứu trước đó của Hipparchus bằng cách chia hệ thống kinh độ và vĩ độ 360 độ thành những đoạn nhỏ hơn trong tác phẩm Almagest.
Thương hiệu nào là nền móng của đồng hồ Thụy Sỹ:
Mỗi độ được chia thành 60 phần, mỗi phần lại được tiếp tục chia lần thứ 2 thành 60 phần nhỏ hơn nữa. Quy định này đã đánh dấu sự ra đời của cái gọi là phút, giây mà chúng ta vẫn còn được sử dụng đến ngày nay.
Tuy nhiên, khái niệm phút và giây vẫn chưa được sử dụng rộng rãi hàng ngày sau thời của Ptolemy. Nếu thế kỷ 14 các giờ trong ngày mới có độ dài bằng nhau thì mãi đến thế kỷ 16 sự xuất hiện của đồng hồ cơ hoàn chỉnh [khá tương tự đồng hồ cơ ngày nay] mới kèm xuất hiện của việc chia 1 giờ thành 60 phút trên mặt đồng hồ.
= = = = = = = = = = = = = = = = =
Thế hệ của chúng ta thật hạnh phúc và đỡ đau đầu khi hầu hết các nền tảng quan trọng về thời gian đều được thế hệ đi trước tạo dựng. Trong hôm nay Thứ Ngày Tháng Năm Giờ Phút Giây đều có những trật tự của riêng mình nhưng biết đâu mai sau chúng ta sẽ cho con cháu những định nghĩa mới?
Bạn cũng có thể tham khảo thêm các bộ sưu tập đồng hồ chính hãng tại Hải Triều bên dưới để được tặng thêm thời gian Bảo Hành 4 Đến 5 Năm và nhiều dịch vụ miễn phí khác!
ASGThao
Bài viết này có hữu ích cho Bạn không ?
was last modified: Tháng Tư 24th, 2018
Thẻ:bí ẩn đồng hồ, dong ho, giây, giờ, phút, thời gian
Bạn vui lòng chờ trong giây lát...
Lê Ngô Phương Quyên 05/09/20
Hình minh họa [Nguồn: Gzmodo]
Hình minh họa [Nguồn: Gigazine]
Như ngày nay, hệ thống số mà chúng ta đang sử dụng phổ biến là hệ số thập phân [cơ số 10], có thể hiểu nguồn gốc này bắt đầu từ việc đếm số bằng các đầu ngón tay của con người.
Tuy nhiên, trước đó các nền văn minh cổ đại đầu tiên lại sử dụng hệ thống các số của hệ nhị phân [cơ số 12] và hệ thập lục phân [cơ số 60] để quy ước chia ngày thành các phần nhỏ hơn.
1 ngày có 24 giờ
Nhiều nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng, chiếc đồng hồ mặt trời đầu tiên của người Ai Cập chỉ là một chiếc cọc được gắn trên mặt đất, với cách tính thời gian được xác định bằng chiều dài và hướng bóng của chiếc cọc dưới ánh nắng mặt trời.
Ngoài ra, ngay từ những năm 1500 trước Công nguyên, người Ai Cập đã phát triển ra một loại đồng hồ mặt trời tiên tiến hơn, bao gồm một thanh hình chữ T đặt trên mặt đất. Công cụ này được điều chỉnh để chia khoảng thời gian giữa ban ngày và ban đêm thành 12 phần.
Hình minh họa [Nguồn: Gigazine]
Con số 12 được cho là tương đương với số chu kỳ mặt trăng trong một năm hoặc số đốt ngón tay trên một bàn tay [không tính ngón cái]. Chính vì điều này đã minh chứng rằng hệ nhị phân đã sớm được người Ai Cập sử dụng lúc bấy giờ.
Tuy nhiên, cách xác định thời gian theo chiếc đồng hồ mặt trời này có thể sẽ không chính xác trong một giai đoạn nào đó khi số giờ trong ngày bằng nhau nhưng độ dài của mỗi giờ sẽ có thể bị thay đổi theo mùa trong năm [mỗi giờ vào mùa hè dài hơn nhiều giờ vào mùa đông].
Hơn nữa, vì không có ánh sáng nhân tạo nên con người trong thời kỳ này quy ước ánh sáng và bóng tối là hai trạng thái đối lập chứ không phải là một khoảng thời gian của cùng một ngày như ngày nay. Có thể nói nếu không có sự trợ giúp của đồng hồ mặt trời, việc phân chia khoảng thời gian từ ban ngày đến ban đêm sẽ trở nên rất phức tạp.
Hình minh họa [Nguồn: Skyandtelescope]
Cũng trong thời đại này, các nhà thiên văn học Ai Cập đã lần đầu tiên quan sát thấy một tập hợp 36 ngôi sao chia bầu trời thành các phần bằng nhau. Được biết, khoảng thời gian bóng tối bao phủ hoàn toàn được đánh dấu bởi 12 ngôi sao trong số tập hợp này, vì thế mà thời gian ban đêm được chia thành 12 phần [dấu hiệu của việc sử dụng hệ nhị phân].
Trong thời kỳ Tân Vương quốc Ai Cập [1550 đến 1070 trước Công nguyên], hệ thống đo lường này đã được đơn giản hóa khi chỉ sử dụng một tập hợp 24 ngôi sao, trong số đó 12 ngôi sao được đánh dấu để nhận biết thời gian vào ban đêm.
Đồng hồ nước [Nguồn: Gurugamer]
Tiếp đó, một mẫu đồng hồ nước [clepsydra] được tìm thấy tại đền thờ Ammon ở Karnak, có niên đại từ năm 1400 trước Công nguyên, được sử dụng để ghi lại thời gian ban đêm và được đánh giá là thiết bị đếm giờ chính xác nhất của thế giới cổ đại. Đây tiếp tục đánh dấu sự phân chia màn đêm thành 12 phần trong các tháng.
Từ những phát hiện trên, người ta đã chia ánh sáng và bóng tối thành 12 phần và từ đó dần xuất hiện khái niệm về một ngày có 24 giờ.
1 giờ có 60 phút, 1 phút có 60 giây
HÌnh minh họa [Nguồn: Sciencesource]
Theo đó, nhà thiên văn học Hipparchus đã đề xuất chia ngày thành 24 giờ bằng nhau. Ông và các nhà thiên văn học người Hy Lạp khác đã sử dụng các kỹ thuật thiên văn học của người Babylon để thực hiện các phép tính thiên văn trong hệ thập lục phân [cơ số 60].
Mặc dù không biết tại sao lại chọn 60, nhưng có thể hiểu rằng việc biểu thị phân số của hệ số này rất tiện lợi, vì 60 là số nhỏ nhất có thể chia hết cho 10, 12, 15, 20 và 30.
Đồng thời, nhà thiên văn học người Hy Lạp Eratosthenes đã sử dụng số thập lục phân để tạo ra một hệ thống địa lý vĩ độ với việc chia một vòng tròn thành 60 phần và một hệ thống các đường kinh độ bao phủ 360 độ và chạy từ bắc xuống nam, nối từ cực này sang cực kia.
Hình minh họa [Nguồn: Flickr]
Tiếp đó, nhà bác học Claudius Ptolemy đã mở rộng công trình của Hipparchus bằng cách chia hệ thống 360 độ vĩ độ và kinh độ thành các phần nhỏ hơn. Mỗi độ được chia thành 60 phần [ngày nay chúng ta gọi là phút], mỗi phần được chia thành 60 phần nhỏ hơn [ngày nay gọi là giây].
Tuy nhiên, quy luật này lại không được mọi người áp dụng vào cuộc sống vào lúc bấy giờ, cho đến khi những chiếc đồng hồ cơ học đầu tiên hiển thị phút xuất hiện vào gần cuối thế kỷ 16.
Quy luật ngày nay
Có thể nói, nhờ các nền văn minh cổ đại xác định và bảo tồn quy luật phân chia thời gian mà xã hội hiện đại ngày nay có được quy luật 1 ngày có 24 giờ, 1 giờ có 60 phút và 1 phút có 60 giây. Tuy nhiên, những tiến bộ trong khoa học sau này đã thay đổi cách xác định các đơn vị này.
Hình minh họa [Nguồn: Allaboutcircuits]
Vào năm 1967, đơn vị “giây” được quy ước lại bằng cách xác định số lần chu kỳ chuyển đổi năng lượng của nguyên tử Ce [9.192.631.770 lần]. Chính việc tái định nghĩa này đã mở ra kỷ nguyên của giờ hiện hành nguyên tử và Giờ Phối hợp Quốc tế [UTC] ngày nay.
Vì vậy để giữ cho thời gian nguyên tử phù hợp với thời gian thiên văn, đôi khi không phải tất cả các phút đều có 60 giây. Một vài phút hiếm hoi [khoảng 8 phút một thập kỷ] có thể có 61 giây.
Bạn nghĩ gì về những quy ước để xác định thời gian trên?
Nguồn: Tipsmake
Xem thêm: Có thể bạn chưa biết: Máy bay bự vậy thì người ta cân bằng cách nào nhỉ? Đây là câu trả lời
Biên tập bởi Nguyễn Khắc Ngọc
Không hài lòng bài viết
28.853 lượt xem