Sau một thời gian khá dài tìm kiếm các giải pháp phù hợp, hai trong trong tổng số bốn ngân hàng yếu kém là Ngân hàng Thương mại trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xây dựng [CB Bank] và Ngân hàng Thương mại trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đại Dương [OceanBank] cuối cùng cũng đã có hướng xử lý.
Tín hiệu vui với ngân hàng 0 đồng
Báo cáo Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2021, tình hình triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2022 của Chính phủ nêu rõ trong thời gian qua, ngành ngân hàng đã chủ động, tích cực triển khai nhiều giải pháp để xử lý ba ngân hàng mua bắt buộc là CB Bank, OceanBank, Ngân hàng Thương mại trách nhiệm hữu hạn một thành viên Dầu khí Toàn cầu [GPBank] và Ngân hàng Thương mại cổ phần Đông Á [Dong A Bank].
Ngành ngân hàng cũng đã tìm kiếm đối tác, đàm phán với các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có nguyện vọng tham gia cơ cấu lại ngân hàng; sắp xếp lại mạng lưới hoạt động, tiết giảm chi phí, triển khai các hoạt động kinh doanh an toàn... trên nguyên tắc quyết liệt, thận trọng, chặt chẽ đồng thời rà soát, hoàn thiện phương án cơ cấu lại theo định hướng mới.
[Trong 3 ngân hàng 0 đồng, OceanBank có kết quả xử lý nợ xấu tốt nhất]
Đáng lưu ý, báo cáo của Chính phủ cho biết hiện các cơ quan chức năng đã rà soát, hoàn thiện phương án cơ cấu lại theo định hướng mới và đã có phương án xử lý đối với CB Bank và OceanBank.
Đây là tín hiệu tích cực đối với hai ngân hàng này vì trong thời gian qua, nhiều lần Ngân hàng Nhà nước đã cùng các bộ, ngành liên quan hoàn thiện phương án xử lý, cơ cấu lại. Trên thực tế, từ khi mua lại 3 ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước đã đặt ra nhiều phương án, như sáp nhập, hợp nhất, bán cho nước ngoài… song tất cả đều chưa thành công.
Trước đó, năm 2015, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã lần lượt ra quyết định mua lại bắt buộc với giá 0 đồng đối với 3 ngân hàng trên nhằm tái cơ cấu, đảm bảo sự an toàn, ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng đồng thời góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Sự "rung lắc" của hệ thống ngân hàng thoạt đầu khiến nhiều người đặt dấu hỏi về "sức khỏe" của nền kinh tế. Song trên thực tế, biện pháp này được coi là mạnh tay của Ngân hàng Nhà nước để thanh lọc hệ thống. Bởi, Ngân hàng Nhà nước chỉ can thiệp bắt buộc đối với ngân hàng thương mại yếu kém khi ngân hàng đó không có khả năng tự tái cơ cấu thành công, gây ảnh hưởng lớn đến sự an toàn, ổn định của hệ thống ngân hàng và nền kinh tế.
Các ngân hàng này cũng đã được tạo điều kiện để cổ đông khắc phục những tồn tại, hạn chế bằng nguồn lực của mình hoặc huy động nguồn lực từ thị trường nhưng không thành công. Do đó, ngân hàng bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.
Các chuyên gia đánh giá việc mua cổ phần bắt buộc của Ngân hàng Nhà nước áp dụng đối với một số ngân hàng yếu kém trong thời điểm đó là biện pháp mạnh nhằm xử lý triệt để những ngân hàng yếu kém và cảnh báo trách nhiệm của các cổ đông đồng thời răn đe các cổ đông lớn trong việc quản trị, điều hành, giám sát hoạt động của ngân hàng.
"Cá mập" nào sẽ nhận trách nhiệm?
Tại mùa đại hội cổ đông ngân hàng năm nay, hai ngân hàng là Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam [Vietcombank] và Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội [MB] cho biết sẽ thực hiện nhiệm vụ nhận chuyển giao bắt buộc một tổ chức tín dụng yếu kém từ Ngân hàng Nhà nước.
Mặc dù chưa có thông tin chính thức hai ngân hàng này sẽ bị giao tổ chức tín dụng yếu kém nào nhưng theo thông tin được tiết lộ trước đó, MB sẽ nhận chuyển nhượng bắt buộc OceanBank. Nguyên nhân là vì tại hội nghị triển khai nhiệm vụ kinh doanh năm 2022 của OceanBank, ông Lưu Trung Thái - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc MB đã cho biết việc hợp tác với OceanBank vừa là nhiệm vụ chính trị, vừa là cơ hội của MB.
Việc này cũng trùng hợp khi tại đại hội cổ đông của ngân hàng này, lãnh đạo MB cho biết sẽ nhận chuyển giao bắt buộc một ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém. Dự án tái cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém này đã có 7 năm nhưng chưa được triển khai, đến năm nay là năm thứ 8, MB mới tham gia nhận chuyển giao bắt buộc để tái cơ cấu.
Ông Lưu Trung Thái khẳng định việc nhận chuyển giao này sẽ không làm các chỉ số tài chính của MB bị ảnh hưởng do không phải hợp nhất báo cáo tài chính. Ngoài ra, MB cũng không bị tính các chỉ số tài chính của tổ chức nhận chuyển giao bắt buộc khi tính các chỉ số an toàn vốn. Khoản góp vốn vào tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc cũng không phải trích lập dự phòng giảm giá.
"Đây không phải là việc dễ dàng nhưng chúng ta được sự ủng hộ của Ngân hàng Nhà nước và dự án có ích cho xã hội. Chúng ta xác định đây là nhiệm vụ khó khăn, nhưng dài hạn sẽ đem lại cộng hưởng lớn cho MB tăng trưởng," ông Thái nói.
Cũng theo ông Thái, hiện có 3 phương án. Thứ nhất, sau khi tái cơ cấu, ngân hàng đó sẽ sáp nhập vào MB để tăng quy mô. Thứ hai, có thể bán đi như một khoản đầu tư và thứ ba sẽ IPO chuyển thành ngân hàng cổ phần.
Còn đối với Vietcombank, khả năng cao CB Bank sẽ về với ngân hàng này vì trước đó, năm 2014, Vietcombank và CB Bank đã ký thỏa thuận hợp tác chiến lược toàn diện. Theo đó, Vietcombank đã hỗ trợ cơ bản cho CB Bank về kinh nghiệm phát triển sản phẩm, dịch vụ, rà soát lại hệ thống quản trị rủi ro. Vietcombank cũng cử cán bộ có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn tốt để hỗ trợ và chia sẻ với CBBank về quản trị, điều hành, quản trị rủi ro, kiểm toán, công nghệ thông tin.
Ngoài ra, năm 2015, Ngân hàng Nhà nước mua lại bắt buộc toàn bộ vốn cổ phần của CBBank với giá 0 đồng và giao cho Vietcombank tham gia quản trị, điều hành.
Ông Phạm Quang Dũng - Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietcombank, khẳng định việc tham gia tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém là phù hợp với chủ trương của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước nhằm hỗ trợ tổ chức tín dụng được chuyển giao bắt buộc từng bước khôi phục hoạt động bình thường, khắc phục các yếu kém, trở thành ngân hàng có tình hình tài chính lành mạnh, đảm bảo khả năng hoạt động liên tục.
Cũng theo ông Dũng, với việc nhận chuyển giao bắt buộc, ngân hàng sẽ có điều kiện mở rộng quy mô kinh doanh, cơ sở khách hàng, mạng lưới hoạt động, tốc độ tăng trưởng… và có thể nhận sáp nhập, hoặc tiếp tục duy trì tổ chức tín dụng được chuyển giao bắt buộc như một ngân hàng con hoặc bán/chuyển nhượng tổ chức tín dụng cho nhà đầu tư mới, tạo cơ hội gia tăng lợi ích cho cổ đông Vietcombank.
Lãnh đạo Vietcombank và MB đều nhấn mạnh với sự hỗ trợ theo quy định mà các ngân hàng nhận được, thời gian xử lý sẽ không quá 8-10 năm, đưa những tổ chức này thành các tổ chức tín dụng lành mạnh và hoạt động bình thường./.
Thúy Hà [Vietnam+]
Hai ngân hàng yếu kém sắp được chuyển giao bắt buộc để tái cơ cấu - Ảnh: N.PHƯỢNG
Tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam [Vietcombank] diễn ra hôm 29-4, ông Phạm Quang Dũng - chủ tịch ngân hàng này - cho biết dự kiến nhận chuyển giao bắt buộc một ngân hàng yếu kém theo chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và quy định pháp luật.
Với Vietcombank, việc chuyển giao bắt buộc này sẽ giúp ngân hàng có điều kiện mở rộng quy mô kinh doanh, cơ sở khách hàng, mạng lưới… và có thể nhận sáp nhập, hoặc tiếp tục duy trì tổ chức tín dụng như một ngân hàng con hoặc bán/chuyển nhượng tổ chức tín dụng cho nhà đầu tư mới.
Trả lời ý kiến cổ đông về danh tính cũng như tổng tài sản, lỗ lũy kế, nợ xấu… của ngân hàng yếu kém mà Vietcombank sẽ nhận chuyển giao bắt buộc, theo ông Dũng, hiện Vietcombank vẫn đang triển khai các thủ tục cần thiết với cơ quan quản lý nhà nước.
"Đến nay chưa thể trả lời Vietcombank sẽ nhận chuyển giao bắt buộc tổ chức tín dụng cụ thể nào. Còn tổ chức tín dụng yếu kém này đang nằm trong sự kiểm soát đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước.
Dự kiến Vietcombank sẽ xin nhận chuyển giao bắt buộc một trong số tổ chức tín dụng đang được kiểm soát đặc biệt này" - ông Dũng thông tin.
Về thời gian cơ cấu xong ngân hàng yếu kém, theo lãnh đạo Vietcombank, nó phục thuộc vào tình hình cụ thể về tổng tài sản, tài chính của ngân hàng mà Vietcombank nhận chuyển giao bắt buộc. Mặt khác, quy mô mức độ mà Vietcombank nhận được hỗ trợ từ cơ quan quản lý nhà nước. Đồng thời, diễn biến tình hình thị trường trong khoảng 5-6 năm nữa.
Đây là 3 yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến thời gian xử lý tổ chức tín dụng yếu kém này. Còn về phía Vietcombank đánh giá thời gian xử lý tối đa 8-10 năm để tổ chức tín dụng yếu kém này thành lành mạnh, hoạt động bình thường.
Cũng tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 của Ngân hàng TMCP Quân đội [MBBank] diễn ra trong tuần này, ông Lưu Trung Thái - tổng giám đốc MBBank - cho biết sẽ nhận chuyển giao bắt buộc 1 ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém.
Hiện chưa thể công bố danh tính ngân hàng yếu kém mà MBBank nhận chuyển giao do thuộc danh mục bí mật nhà nước nhưng có quy mô tài sản thấp hơn 10% so với tổng tài sản của MBBank và lỗ lũy kế không vượt quá 20.000 tỉ đồng.
"MBBank sẽ không phải bỏ một đồng vốn nào để mua ngân hàng yếu kém này mà được chuyển giao bắt buộc từ Ngân hàng Nhà nước. Để cứu ngân hàng yếu kém không đổ vỡ, họ bắt buộc phải chuyển giao về Nhà nước với giá 0 đồng và thuộc sở hữu nhà nước" - ông Thái nhấn mạnh.
Về biện pháp tái cơ cấu ngân hàng yếu kém, ngân hàng chuyển giao bắt buộc được vay khoản tín dụng ưu đãi có lãi suất 0% trong thời gian tái cơ cấu. Dự kiến, trong 7-9 năm, MBBank sẽ giải quyết được lỗ lũy kế của ngân hàng yếu kém này.
Phương án tái cơ cấu dự kiến là ngân hàng được mua có thể sẽ sáp nhập với MBBank. Hoặc MBBank có thể bán ngân hàng này sau mấy năm tái cơ cấu bởi đây được coi như một khoản đầu tư.
Thủ tướng chỉ đạo khẩn trương xử lý, cơ cấu lại 2 ngân hàng thương mại yếu kém
Tại chỉ thị 01 ban hành ngày 8-2, Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước khẩn trương triển khai xử lý, cơ cấu lại 2 ngân hàng thương mại yếu kém đã được cấp có thẩm quyền thông qua chủ trương; tiếp tục khẩn trương xây dựng phương án xử lý, cơ cấu lại các ngân hàng yếu kém còn lại.
L.THANH