Trong suốt hơn 60 năm qua, dòng xe số phổ thông Honda Super Cub đã trải qua vô số thế hệ và phiên bản khác nhau. Tuy nhiên do đa phần chúng đều được gọi chung là Super Cub và đặt theo tên mã như C100, C105, C50, C70, C90... việc phân biệt giữa các thế hệ khá khó khăn. Tuy nhiên ngay từ những ngày đầu du nhập tại Việt Nam, người dân ở nước ta đã nghĩ ra cách phân biệt Super Cub khá dễ dàng theo đặc điểm của từng đời xe hoặc năm nhập khẩu.
Đó là lý do dẫn tới sự ra đời của những cái tên dân dã như Cub 78 "Dame", 79 "đầu vênh máy cánh" hay 81 "kim vàng giọt lệ" tại Việt Nam. Nếu tính theo thế hệ, chiếc Cub 79 sẽ là đời thứ 3 của dòng xe Super Cub, sau chiếc Super Cub C100 đầu tiên và Cub 78 "Dame". Trên thực tế Cub 79 đã được ra đời từ đầu thập niên 70. Do phải tới khoảng năm 1979, dòng xe này mới được nhập nhiều vào Việt Nam nên nó đã được người dân gọi là Cub 79 để phân biệt với các đời Super Cub trước đó.
Trong khi đó, biệt danh "Đầu vênh máy cánh" hay "cánh én" lại bắt nguồn từ 2 đặc điểm chỉ có trên thế hệ này. Super Cub 79 được gọi là "Đầu vênh" do có tay lái cong lên từ vị trí đèn pha. Các đời Cub sau này có phần đầu to hơn và tay lái thẳng, không còn cong lên như Cub 79. "Máy cánh" hay "cánh én" chỉ cặp bưởng máy có thêm các khe gió tạo thành hình chiếc cánh ở hai bên.
Ngoài 2 điểm đặc trưng dễ nhận biết nhất này, Cub "đầu vênh máy cánh" còn có bộ yếm [bửng] trước với kiểu dáng mềm mại, tròn trịa hơn hẳn so với các thế hệ sau này. Thay vì ổ khóa đặt ở bên thân xe như Cub 78 "dame", Cub 79 đã chuyển vị trí ổ khóa sang bên cạnh yếm. Phải tới Cub 81, ổ khóa của xe mới được đặt ở trên cổ.
Được bán với nhiều phiên bản dung tích khác nhau, nhưng ở Việt Nam Cub 79 phổ biến nhất với bản C50. Trên phiên bản này, chiếc xe được trang bị khối động cơ SOHC 2 van 1 xi-lanh làm mát bằng gió dung tích thực 49cc, với công suất tối đa khoảng 5 mã lực. Hiện tại, những người đam mê cảm giác vận hành nhẹ nhàng và thiết kế cổ điển vượt thời gian của Cub 79 vẫn có thể tìm mua và dọn lại những chiếc xe cũ với tổng chi phí chỉ khoảng 10 triệu đồng.
Tuy nhiên câu chuyện sẽ hoàn toàn khác đối với những chiếc xe được dọn mới hoàn toàn bằng các phụ tùng "zin" đúng đời, hoặc được giữ nguyên bản và vẫn trong tình trạng tương đối hoàn hảo. Lúc này, trị giá của chúng có thể lên tới hàng chục, trăm triệu hoặc thậm chí là hơn thế nữa, tuỳ thuộc vào đam mê và độ "máu" của người mua. Chiếc xe trong bài viết này là một ví dụ như vậy.
Thuộc sở hữu của một người sưu tập xe tại Hà Nội, chiếc Cub 79 này được sản xuất từ khoảng 40 năm trước và đăng ký lần đầu tại Việt Nam vào năm 1987. Dù đã cao tuổi nhưng chiếc xe này vẫn giữ được sự nguyên bản 100% như khi rời nhà máy Honda. Cả nước sơn màu xanh đặc trưng lẫn gần như mọi chi tiết trên xe - bao gồm cặp lốp đều "zin" hoàn toàn. Tuy nhiên sau 4 thập kỷ, nó cũng không thể thoát khỏi ảnh hưởng của thời gian.
Điều này được thể hiện rõ trên một số chi tiết bằng hợp kim nhôm không sơn phủ như moay-ơ, nòng xi-lanh đã bị ô xi hoá; các đốm rỉ nhỏ trên thân xe hay lớp mạ ở vỏ đèn xi-nhan. Chiếc Cub "đầu vênh máy cánh" này chỉ mất đi một gương hậu nguyên bản và được chủ nhân lắp thêm giỏ hàng để tạo sự thuận tiện hơn khi sử dụng hàng ngày. Mặc dù vậy so với tuổi đời của mình, có thể nói chiếc xe vẫn còn trong tình trạng hoàn hảo, chứng tỏ nó được các đời chủ giữ rất kỹ.
Đó là lý do những chiếc xe "chứng nhân lịch sử" này có giá trị đặc biệt, hoặc thậm chí là vô giá đối với những người sở hữu chúng. Được biết chủ nhân của chiếc Cub 79 này đã từng nhận được đề nghị mua nó với mức giá ngoài 100 triệu đồng, nhưng anh vẫn không đồng ý và quyết định giữ nó lại!
Ảnh: Lê Quốc Thắng