Được xem là "bố già" tên tuổi nhất nước Mỹ kể từ thời Al Capone, John Gotti chính thức trở thành nhân vật số 1 của "gia đình Gambino" sau khi Paul Castellano bị sát hại tại Manhattan, New York ngày 16/12/1985.
Giới chức Mỹ ước tính hằng năm các hoạt động phi pháp của "gia đình Gambino" do Gotti kiểm soát thu về không dưới nửa tỉ đô la. Giới chức Mỹ cũng từng phải "tấn phong" Gotti thành Teflon Don do tài thoát được hàng chục vụ án tày đình trong những năm cuối thập niên 1980. Nhiều người sợ hắn, ghét hắn, nhưng cũng có không ít người yêu thích hắn vì dáng vẻ đẹp trai, ăn nói đậm chất cao bồi. John Gotti đúng nghĩa là một gã sát thủ máu lạnh, sẵn sàng làm bất cứ điều gì để đạt được điều mình muốn.
Đường đến thế giới tội ác
Tên đầy đủ là John Joseph Gotti Jr, là con trai thứ năm trong gia đình có tới 13 đứa con sống trong khu phố nghèo nàn Bronx, New York. John Gotti sinh ngày 27/10/1940, khi còn bé, Gotti đã trở thành một tay đánh đấm có hạng, đậm chất mafioso trong một "tiểu Italy" ở New York, gọi là Italian Harlem. Thần tượng của Gotti lúc bấy giờ - trùm mafia Albert Anastasia, đang "bảo kê" khu vực này. 16 tuổi, Gotti gia nhập băng du đãng đường phố, có tên gọi Fulton - Rockaway Boys và nhanh chóng trở thành đầu đảng, điều hành các hoạt động bài bạc, cá độ, cho vay nặng lãi... Từng bị bắt về các tội nhập nha, cướp bóc, thổi xế hộp trong những năm cuối thập niên 50 song phải đến năm 1969, John Gotti mới thực sự nếm mùi song sắt nhà tù vì tội âm mưu cướp máy bay ở phi trường Kennedy, New York và bóc lịch 3 năm ở nhà tù liên bang Lewisburg, Pennsylvania. Năm 1972, Gotti tại ngoại, mở đầu cho hàng loạt rắc rối. Năm 1973, nhận hợp đồng thanh toán James McBratney - thủ lĩnh băng Ralph Wiggs, kẻ đã giết chết một cháu trai của Carlo Gambino - cha đẻ của "gia đình Gambino". Hợp đồng hoàn tất sau một vụ đánh nhau dữ dội trong một hộp đêm với kết quả McBratney bị hạ sát. John Gotti được kết nạp vào "gia đình Gambino" và bắt đầu sống theo "cương lĩnh mafia": danh dự, sự kính trọng và sự phục tùng. Tuy nhiên, lúc Gotti bắt đầu lấy được số má trong giới giang hồ cũng là lúc hắn bị cớm dòm ngó. Một cuộc điều tra có kết quả 2 năm sau đó, với lời khai nhận diện của 2 nhân chứng sống, Gotti xộ khám một lần nữa, song lần này chỉ với mức án 2 năm. Ra tù năm 1977, "gia đình Gambino" đã có nhiều thay đổi. Carlo Gambino chết trên giường bệnh và "bổ nhiệm" người kế vị là Paul Castellano. Gotti tỏ vẻ giận dữ vì hắn ủng hộ đàn anh Nail Dellacroce. Cơn giận này đã không bao giờ lắng dịu, nó biến thành một động lực thúc giục hắn vươn lên đến đỉnh cao quyền lực trong "gia đình Gambino".
Cuộc thanh trừng nội bộ Gambino
Ra tù, Gotti trở lại với một số công việc, trong đó có cả việc mua bán ma túy. Đã không vui vẻ gì với Castellano, Gotti lại vấp thêm một chuyện xui rủi nữa là cậu con trai - Frank Gotti chết năm 1980 vì tai nạn. Trong lúc đang đạp xe chơi, người láng giềng của Gotti lái chiếc xe hơi rẽ ra đường, không chú ý và tông phải. Frank chết, nhưng người láng giềng cũng coi như đã chết. Sau khi nhận được nhiều lời đe dọa qua thư và điện thoại, kể cả có lần bị vợ Gotti dùng gậy bóng chày tấn công, người láng giềng quyết định dọn đi nơi khác. Nhưng trước khi ông ta kịp đặt chân vào ngôi nhà mới thì đám đàn em của Gotti đã tìm được cách khiến người ta không bao giờ gặp lại ông này. Lúc diễn ra vụ thanh toán, vợ chồng Gotti đang ở Florida, có bằng chứng ngoại phạm. Trong những năm 80, Gotti tiếp tục thăng tiến trong "gia đình Gambino" và dưới mắt hắn, chỉ có Dellacroce là ông chủ đích thực. Dưới sự bao che của Dellacroce, Gotti tiếp tục những phi vụ buôn bán "cái chết trắng". Castellano biết điều ấy, muốn ngăn chặn và triệt Gotti, nhưng Dellacroce luôn đứng làm trung gian hòa giải. Mặt khác, Gotti luôn muốn Dellacroce dấn thêm một bước loại bỏ Castellano để trở thành nhân vật số 1, song Dellacroce vẫn giữ hòa khí và bảo Gotti "giữ yên lặng".
1985 dường như là năm "dầu sôi lửa bỏng" trong "gia đình Gambino". Cảnh sát - qua nghe lén, phát hiện Castellano dính líu vào một vụ buôn lậu ma túy, trong đó có nhiều đàn em của Gotti tham gia. Castellano muốn đùn đẩy hết tội lỗi cho cánh Gotti để triệt hạ luôn "thằng đàn em cứng đầu" trong khi Gotti cho rằng Castellano đang bị FBI truy ráo riết và thế nào cũng "tiêu". Mâu thuẫn lên cao và Dellacroce phải cố giữ cho hai bên không xung đột. Nhưng khi Dellacroce chết năm 1985, cuộc chiến giữa Gotti và Castellano thực sự bùng nổ. Gotti ra tay trước và giành được sự ủng hộ của nhiều đàn em trong "gia đình Gambino" cùng 3 trong 4 "gia đình" khác ở New York. Ngày 16/12/1985, Gotti thành lập đội sát thủ và Castellano cùng cánh tay phải của hắn - Tommy Bilotti bị bắn hạ ngay trước Spasks Stake House ở Manhattan. Sau vụ thanh trừng này, John Gotti trở thành nhân vật số 1 trong "gia đình Gambino".
Trùm mafia "ngôi sao"
“Hãy nghe cho kỹ. Anh sẽ không bao giờ thấy được một gã nào như tôi nữa đâu, cho dù anh có sống đến năm 5.000 đi nữa”. John Gotti nói khi bị giam tại nhà tù Marion
Nhưng phải đến những năm cuối thập niên 1980, công chúng Mỹ mới bắt đầu chú ý đến một John Gotti tóc muối tiêu, ăn mặc chải chuốt rất đúng điệu trong bộ quần áo Armani trị giá 2.000 đô la, chiến thắng cùng lúc 3 phiên xử lớn ở tòa án liên bang, cáo buộc hắn các tội tống tiền và làm ăn phi pháp. Bước ra khỏi tòa, vây quanh là các vệ sĩ, John Gotti ký tên tặng những người chứng kiến phiên tòa không xuể tay, hệt như một siêu sao màn bạc, đoạn quay lại cánh báo giới, nhoẻn một nụ cười xã giao trước khi bước lên chiếc limousine bóng loáng đợi sẵn. Trong mắt báo giới, John Gotti tạo được vóc dáng của một tay trùm mafia cực kỳ có học thức, mặc dù cái sự học của hắn chỉ đến lớp 8 đã phải dừng bước để nhường chỗ cho kiếp sống giang hồ. Sau phiên tòa ấy, John Gotti mở hẳn một bữa đại tiệc ăn mừng tại Ravenite Club ở Little Italy trong khi những quan chức hành pháp ê mặt vì thất bại trong phiên tòa. Thắng liền 3 phiên xử, John Gotti gần như trở thành kẻ bất khả xâm phạm, tuy nhiên, cảnh sát liên bang không chịu ngừng ở đó mà vẫn tiếp tục, cho đến khi nào tìm được đủ số đinh đóng chặt vào cỗ quan tài của hắn. Quyết tâm tống cổ một John Gotti vừa kiêu căng, vừa tự mãn vào khám, FBI đã bí mật cài "rệp" vào tất cả những nơi tay trùm thường lui tới, trong đó những thiết bị cực nhạy được lắp đặt ở nhà riêng, Ravenite Club ở Brooklyn, New York. Trong số băng ghi được có một cuộn ghi lại lời của John Gotti nhìn nhận là chủ mưu của nhiều vụ mưu sát. Ngày 12/12/1990, một bản cáo trạng kết Gotti phạm 13 tội, trong đó có cả tội giết cựu ông chủ "gia đình Gambino" để tiến chiếm quyền lực, được tống đạt. Cùng có tên trong bản cáo trạng này là 2 trợ thủ đắc lực của Gotti: Gravano - người từng ra tranh cử chức "ông chủ" với Gotti sau khi Castellano bị giết, và Frank Locascio. Sợ bị kết án chung thân không ân giảm, Gravano đã phá vỡ "luật Ométa", cộng tác với chính phủ trong việc triệt hạ John Gotti. Khi phiên tòa được đưa ra xét xử ngày 21/1/1992, Gravano khai chính Gotti đã ra lệnh giết chết Castellano và nhiều vụ thanh toán khác. Nhờ vậy, dù bị dính đến 19 vụ mưu sát, Gravano chỉ bị kết án 5 năm tù và 3 năm quản chế. Ngày 23/6/1992, Gotti và Locascio bị kết án tù chung thân không ân giảm và bị đưa về giam giữ ở nhà tù an ninh bậc nhất thế giới - Marion Illinois. Không một ngóc ngách nào của Marion Illinois lại không gắn camera theo dõi. Những lần chống án sau đó của Gotti đều thất bại. Thụ án được 10 năm, 23 giờ; ngày 10/6/2002, John Gotti chết trong tù vì chứng ung thư cổ họng.
Lê Huỳnh Lê