Bài tập 3 của bài 40 địa lí 10 năm 2024

Khi nhắc đến cụm từ "thương mại" thì người ta sẽ liên tưởng đến hoạt động mua bán và trao đổi. Đây được xem là khâu nối liền sản xuất với tiêu dùng thông qua việc luân chuyển hàng hóa, dịch vụ giữa hai bên người bán và người mua. Từ khi ra đời đến nay, hoạt động thương mại không ngừng nâng cao vai trò của mình trong việc điều tiết sản xuất, thúc đẩy sự phát triển sản phẩm hàng hóa...Và để hiểu hơn về ngành thương mại, chúng ta cùng đến với bài học ngay dưới đây.

A. Kiến thức trọng tâm

9. Khái niệm về thị trường

1. Khái niệm

• Thị trường: là nơi gặp gỡ giữa người bán và người mua
• Hàng hóa, dịch vụ: là các sản phẩm hoặc các dịch vụ được đem ra trao đổi.
• Vật ngang giá (tiền, vàng): Là vật để đo giá trị của hàng hóa và dịch vụ

2. Cơ chế hoạt động của thị trường:

• Thị trường hoạt động theo quy luật cung – cầu
  • Cung > Cầu: giá giảm, người mua lời.
  • Cung < Cầu: giá tăng,người bán lợi, kích thích sản xuất mở rộng.
  • Cung = Cầu: giá cả ổn định (vai trò của Maketting).
• Maketing: Là một quá trình quản lí mang tính xã hội,nhờ đó mà các cá nhân và tập thể có được những gì họ cần,mong muốn,thông qua việc tạo ra,chào bán và trao đổi những sản phẩm có giá trị với những người khác.

II. Ngành thương mại

1. Vai trò:

• Thương mại là khâu nối liền giữa sản xuất và tiêu dùng
• Đối với nhà sản xuất:
  • Cung ứng nguyên liệu, vật tư máy móc, tiêu thụ sản phẩm
  • Điều tiết sản xuất (sản xuất ở quy mô và chất lượng mới)
• Đối với người tiêu dùng:
  • Đáp ứng nhu cầu tiêu dùng
  • Tạo thị hiếu mới, nhu cầu mới.
• Nội thương: Trao đổi hàng hóa, dịch vụ trong một quốc gia.
• Ngoại thương: Trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa các quốc gia.

2. Cán cân xuất – nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu

1. Cán cân xuất nhập khẩu

• Khái niệm: cán cân xuất nhập khẩu là hiệu số giữa giá trị xuất khẩu và giá trị nhập khẩu
• Phân loại:
  • Xuất khẩu > Nhập khẩu: xuất siêu
  • Nhập khẩu > Xuất khẩu: nhập siêu

2. Cơ cấu xuất nhập khẩu

• Phản ánh trình độ phát triển kinh tế của một quốc gia, một lãnh thổ:
  • Các nước phát triển: xuất sản phẩm công nghiệp chế biến, nhập nguyên liệu, năng lượng.
  • Các nước đang phát triển: xuất nông sản, khoáng sản, hàng tiêu dùng, nhập nguyên liệu,máy móc.

III. Đặc điểm của thị trường thế giới

• Thị trường thế giới hiện nay là một hệ thống toàn cầu. Trong những năm qua thị trường thế giới có nhiều biến động.
• Trong cơ cấu hàng xuất khẩu trên TG, chiếm tỷ trọng ngày càng cao là các sản phẩm công nghiệp chế biến, các mặt hàng nông sản có xu hướng giảm tỷ trọng
• Hoạt động buôn bán trên TG tập trung vào các nước TBCN phát triển
• Các cường quốc về XNK chi phối mạnh mẽ nền KTTG và đồng tiền của những nước này là ngoại tệ mạnh trong hệ thống tiền tệ thế giới

IV. Các tổ chức thương mại lớn trên thế giới

(Học sinh tự tìm hiểu vầ đọc thêm)

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học

Trang 154 sgk Địa lí 10

Dựa vào sơ đồ trên (trang 154 SGK Địa lý 10), em hãy trình bày các khái niệm về hàng hóa, dịch vụ, vật ngang giá?

Trang 156 sgk Địa lí 10

Quan sát hình 40 (trang 156 SGK Địa lý 10), em có nhận xét gì về tình hình xuất nhập khẩu trên thế giới.

Trang 156 sgk Địa lí 10

Dựa vào bảng 40.1, em có thể rút ra nhận xét gì về tình hình xuất nhập khẩu của một số nước có nền ngoại thương phát triển hàng đầu trên thế giới năm 2001.

Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học

Câu 1: Trang 157 sgk Địa lí 10

Thế nào là ngành thương mại? Vai trò của ngành thương mại đối với việc phát triển kinh tế- xã hội đất nước?

Với bộ tài liệu giải Địa lớp 10 Bài 40: Địa lí ngành thương mại được biên soạn bởi ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm chia sẻ. Hướng dẫn học sinh giải các dạng bài tập trong sách giáo khoa và tổng hợp lý thuyết bài học. Nội dung chi tiết các em tham khảo tại đây.

Trả lời câu hỏi SGK Địa lý 10 Bài 40 trang 154 - 156

Trang 154 SGK Địa Lí 10: Dựa vào sơ đồ (trang 154 — SGK), Trình bày các khái niệm về hàng hóa, dịch vụ, vật ngang giá.

Trả lời:

- Hàng hóa: Vật mang ra trao đổi trên thị trường. Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có hai thuộc tính: giá trị sử dụng và giá trị. Bất cứ những gì có thể và thu được tiền đều có giá trị hàng hóa, đều trở thành hàng hóa.

- Dịch vụ: Trong thị trường, dịch vụ được hiểu là "vật" mang ra trao đổi trên thị trường (ví dụ: công vận chuyển hàng hóa, công chuyển tiền đến một địa chỉ nào đó,...).

- Vật ngang giá: Để làm thước đo giá trị hàng hóa, giữa người bán và người mua phải chọn vật ngang giá. Vật ngang giá hiện đại là tiền tệ.

Trang 156 SGK Địa Lí 10: Quan sát hình 40 (trang 156 - SGK), em có nhận xét gì về tình hình xuất nhập khẩu trên thế giới.

Trả lời:

- Các nước ở châu Âu, chau Á, Bắc Mĩ có tỉ trọng buôn bán hàng hóa so với toàn thế giới lớn, đặc biệt là các nước châu Âu (chiếm 45%). Trong khi đó, các nước ở Trung và Nam Mĩ, châu Phi, Trung Đông,... chiếm tỉ trọng nhỏ trong buôn bán hàng hóa so với toàn thế giới.

- Có thể thấy trong buôn bán thế giới, các luồng hàng xuất nhập khẩu của các nước tư bản phát triển chiếm tỉ trọng lớn nhất. Trị giá buôn bán của các nước Bắc Mĩ và châu Âu chiếm 63,3% giá trị buôn bán toàn thế giới.

- Việc buôn bán giữa các nước tư bản phát triển với nhau chiếm tỉ trọng lớn. Ở châu Âu 73,8% (năm 2004) giá trị ngoại thương là thực hiện giữa các nước này với nhau. Ở Bắc Mĩ, tỉ lệ này là 56,0%, còn ở châu Á là 50,3%.

Trang 156 SGK Địa Lí 10: Dựa vào bảng 40.1 (trang 156 - SGK), em có thể rút ra nhận xét gì về tình hình xuất nhập khẩu của một số nước có nền ngoại thương phát triển hàng đầu thế giới năm 2001.

Trả lời:

- Các nước nay chiếm tỉ trọng cao cả về xuất khẩu và nhập khẩu của toàn thế giới.

- Hầu hết các nước đều có cán cân xuất, nhập khẩu dương.

Giải bài tập SGK Bài 40 Địa 10 trang 157

Câu 1: Thế nào là ngành thương mại? Vai trò của ngành thương mại đối với việc phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Lời giải:

a, Thương mại là khâu nối liền sản xuất với tiêu dùng thông qua việc luân chuyển hàng hóa, dịch vụ giữa người bán và người mua.

b, Vai trò

- Hoạt động thương mại có vai trò điều tiết sản xuất. Ngành thương mại phát triển giúp cho sự trao đổi được mở rộng, thúc đẩy sự phát triển sản xuất hàng hóa. Hoạt động thương mại còn có vai trò hướng dẫn tiêu dùng.

- Nội thương phát triển góp phần đẩy manh chuyên môn" hóa sản xuất và phân công lao động theo vùng và lãnh thổ.

- Ngoại thương phát triển góp phần làm tăng nguồn thu ngoại tệ cho đất nước, gắn liền thị trường trong nước với thị trường thế giới rộng lớn.

Câu 2: Trình bày đặc điểm của thị trường thế giới.

Lời giải:

- Thị trường thế giới hiện nay là một hệ thống toàn cầu.

- Sự ra đời của WTO và nhiều tổ chức kinh tế ở các khu vực khác trên thế giới cho thấy xu thế toàn cầu hóa kinh tế đã trở thành một xu hướng quan trọng nhất trong sự phát triển của nền kinh tế thế giới hiện nay.

- Khối lượng buôn bán trên toàn thế giới, các nhóm nước phát triển, đang phát triển trên thế giới tăng liên tục.

- Hoạt động buôn bán trên thế giới tập trung vào các nước tư bản chủ nghĩa phát triển. Ba trung tâm buôn bán lớn nhất thế giới là Hoa Kì, Tây Âu và Nhật Bản. Các cường quốc về xuất nhập khẩu như Hoa Kì, CHLB Đức, Nhật Bản, Anh, Pháp chi phối rất mạnh nền kinh tế thế giới.

Câu 3: Cho bảng số liệu:

GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU VÀ DÂN SỐ CỦA HOA KÌ, TRUNG QUỐC, NHẬT BẢN NĂM 2004

Quốc gia Giá trị xuất khẩu (tỉ USD) Dân số (triệu người) Hoa Kì 819,0 293,6 Trung Quốc(kể cả đặc khu Hồng Công) 858,9 1306,9 Nhật Bản 566,5 127,6

a, Tính giá trị xuất khẩu bình quân theo đầu người của các quốc gia trên.

b, Vẽ biểu đồ hình cột để thể hiện.

c, Rút ra nhận xét cần thiết.

Lời giải:

a, Giá trị xuất khẩu bình quân theo đầu người của các quốc gia:

- Hoa Kì: 2789.6 USD người.

- Trung Quốc: 657,2 USD/người.

- Nhật Bản: 4439.6 USD/nguời.

b, Biểu đồ:

c, Rút ra nhận xét cần thiết.

- Giá trị xuất khẩu theo bình quân đầu người cao nhất là Nhật Bản, tiếp đến là Hoa Kì, sau đó là Trung Quốc.

- Trung Quốc có tổng giá trị xuất khẩu cao nhất trong ba nước, nhưng giá trị xuất khẩu bình quân theo đầu người thấp nhất.

- Nhật Bản có tổng giá trị xuất khẩu thấp nhất, nhưng giá trị xuất khẩu bình quân theo đầu người cao nhất (gấp 1,6 lần Hoa Kì, gấp 6,7 lần Trung Quốc).

Lý thuyết Địa Lý lớp 10 Bài 40

9. Khái niệm về thị trường

- Thị trường là nơi gặp gỡ giữa người bán và người mua.

- Thị trường hoạt động theo quy luật cung cầu.

- Do quy luật cung cầu nên giá cả trên thị trường thường xuyên bị biến động.

II. Ngành thương mại

1. Vai trò

- Khái niệm: Thương mại là khâu nối giữa sản xuất và tiêu dung thông qua việc luân chuyển hàng hóa, dịch vụ giữa người bán và người mua.

- Vai trò:

+ Điều tiết sản xuất.

+ Thúc đẩy sự phát triển của sản xuất hàng hóa.

+ Hướng dẫn tiêu dung.

- Phân loại: Nội thương và ngoại thương.

+ Nội thương: trao đổi hàng hoá, dịch vụ trong nước, thúc đẩy chuyên môn hóa sản xuất và phân công lao động theo vùng, phục vụ từng cá nhân.

+ Ngoại thương: Trao đổi mua bán hàng hoá giữa các nước trên thế giới, góp phần tăng nguồn thu ngoại tệ, gắn thị trường trong nước với thị trường thế giới.

2. Cán cân xuất nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu

1. Cán cân xuất nhập khẩu.

- Khái niệm: Là quan hệ so sánh giữa giá trị hàng xuất khẩu với giá trị hàng nhập khẩu.

- Phân loại: Nhập siêu và xuất siêu.

+ Xuất siêu khi xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu.

+ Nhập siêu khi xuất khẩu nhỏ hơn nhập khẩu.

2. Cơ cấu hàng xuất, nhập khẩu

- Các mặt hàng xuất khẩu gồm các nguyên liệu chưa qua chế biến và các sản phẩm đã qua chế biển.

- Các mặt hàng nhập khẩu gồm tư liệu sản xuất và sản phẩm tiêu dùng.

- Cơ cấu hàng xuất – nhập khẩu phản ánh trình độ phát triển kinh tế của một quốc gia, một lãnh thổ.

III. Đặc điểm của thị trường thế giới

- Toàn cầu hóa nền kinh tế là xu thế quan trọng nhất.

- Khối lượng hàng hóa buôn bán trên thế giới tăng liên tục.

- Phân bố:

+ Tỉ trọng buôn bán lớn: Châu Âu, Châu Á, Bắc Mĩ.

+ Ba trung tâm buôn bán lớn nhất thế giới: Hoa Kì, Tây Âu, Nhật Bản.

+ Các cường quốc xuất nhập khẩu: Hoa Kì, Liên bang Đức, Nhật Bản, Anh,...

►► CLICK NGAY vào đường dẫn dưới đây để TẢI VỀ lời giải bài tập SGK Địa Lý 10 Bài 40: Địa lí ngành thương mại chi tiết, đầy đủ nhất file word, file pdf hoàn toàn miễn phí.