Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ, Chuck Schumer - Ảnh: U.S. Senate Photographic Studio
Phát biểu tại Thượng viện, ông Schumer cho biết: "Thượng viện sẽ tiến hành xét luận tội ông Donald Trump. Đây sẽ là một phiên xét xử đầy đủ và công bằng".
Ông Trump là tổng thống Mỹ đầu tiên đối mặt với hai lần bị luận tội trong cùng một nhiệm kỳ. Theo Reuters, tùy vào kết quả cuối cùng, ông Trump có thể bị cấm tái tranh cử tổng thống.
Ông Trump vượt qua cuộc luận tội đầu tiên cách đây một năm sau khi thượng viện do đảng Cộng hòa nắm đa số kết luận tổng thống không lợi dụng quyền hạn để nhắm vào gia đình đối thủ Biden trước cuộc bầu cử.
Cuộc luận tội lần hai liên quan đến việc tổng thống Mỹ trong bài phát biểu ngày 6-1 kêu gọi đám đông tuần hành đến tòa nhà Quốc hội Mỹ để phản đối kết quả bầu cử "bị đánh cắp".
Sau nhiều tuần bị kích động bởi các cáo buộc gian lận bầu cử của ông Trump, đám đông đã xông vào tòa nhà Quốc hội khi các nghị sĩ đang trong quá trình xác nhận chiến thắng của ông Biden. Tổng cộng 5 người đã thiệt mạng sau vụ việc, bao gồm 1 cảnh sát.
Sau vụ bạo loạn, chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi và các thành viên đảng Dân chủ đã đòi ông Trump phải bị cách chức.
Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo phe thiểu số đảng Cộng hòa tại Thượng viện, xác nhận Tổng thống Donald Trump đã "kích động" đám đông đảo ngược kết quả bầu cử với phần thắng dành cho ông Joe Biden.
Tuy nhiên, ông Mitch McConnell kêu gọi phe Dân chủ tại Hạ viện trì hoãn tiến trình luận tội đến ngày 28-1 để cho ông Trump có thời gian chuẩn bị biện hộ.
HỒNG VÂN
Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Chuck Schumer phát biểu trong cuộc họp báo ngày 23-2-2021 tại Điện Capitol ở Washington, Mỹ - Ảnh: BLOOMBERG
Phát biểu trong cuộc họp báo hằng tuần, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer nói đã chỉ đạo các ủy ban soạn thảo một dự luật dựa trên luật ông đề xuất hồi năm 2020 nhằm tìm kiếm nguồn tài trợ 100 tỉ USD để thúc đẩy nghiên cứu trong các lãnh vực công nghệ quan trọng, từ trí tuệ nhân tạo đến điện toán lượng tử đến chất bán dẫn.
Ông Schumer cho biết gói các biện pháp năm nay sẽ tập trung đầu tư vào sản xuất, khoa học và công nghệ, chuỗi cung ứng và chất bán dẫn của Mỹ, theo Hãng tin Reuters.
"Tôi muốn dự luật này đề ra các kế hoạch trong ngắn hạn và dài hạn để bảo vệ chuỗi cung ứng chất bán dẫn của chúng ta và giữ cho Mỹ đứng đầu trong lãnh vực AI [trí tuệ nhân tạo], 5G, điện toán lượng tử, lưu trữ và nghiên cứu y sinh. Tất cả những điều này đều là một phần của dự luật" - ông Schumer nói.
Ông Schumer đưa ra chỉ đạo này khi phe diều hâu của Đảng Cộng hòa tăng cường áp lực lên Tổng thống Joe Biden để buộc ông theo các chính sách cứng rắn của người tiền nhiệm đối với Trung Quốc. Chính quyền ông Biden cho biết đang xem xét các chính sách với Trung Quốc, cam kết sẽ có một cách tiếp cận cứng rắn nhưng đa phương hơn với Bắc Kinh.
Thông báo của ông Schumer cũng được đưa ra trong bối cảnh một số nhà sản xuất ô tô Mỹ buộc phải sản xuất chậm lại do thiếu chip bán dẫn, khan hiếm một phần do sự bùng nổ nhu cầu của người tiêu dùng về điện thoại di động và máy tính trong thời dịch COVID-19.
Gói các biện pháp mới cũng nhắm đến việc đảm bảo công nghệ và các liên minh chiến lược chống lại Trung Quốc.
ANH THƯ
Lãnh đạo hai đảng ở Thượng viện Mỹ có mối thâm thù từ lâu, điều không giúp cho cuộc đàm phán ngân sách khiến chính phủ rơi vào tình trạng đóng cửa.
Người ta đã trông đợi Thượng nghị sĩ Mitch McConnell [Cộng hòa] và Chuck Schumer [Dân chủ] mang đến mối quan hệ mới hiệu quả hơn cho Thượng viện Mỹ sau nhiều năm nơi này chìm trong những cuộc chiến quyết liệt và hoạt động bất thường.
Thế nhưng, năm vừa qua tiếp tục là cuộc đấu xem thường lẫn nhau cũng như tìm cách vượt mặt đối phương giữa hai ông, theo Politico. Dù không đến mức cay nghiệt như giữa McConnell và cựu lãnh đạo phe Dân chủ Harry Reid, những gì xảy ra giữa McConnell và Schumer cho thấy sự hòa hợp đảng phái vẫn là điều xa xỉ tại Thượng viện.
Cơm không lành, canh chẳng ngọt
"Mối quan hệ này không mang lại tác dụng. Chúng tôi đã hy vọng rằng sự thay đổi lực lượng ở đó sẽ khiến ai đó hứng thú với việc giải quyết hơn thượng nghị sĩ Reid. Có lẽ, ngay lúc này, mọi thứ dường như tệ hơn, không phải tốt lên", Thượng nghị sĩ Roy Blunt của phe Cộng hòa nói.
Bị thúc ép bởi một bên là vị tổng thống thiếu kinh nghiệm, tính khí thất thường và một bên là lực lượng Dân chủ không ưa vị tổng thống, hai lãnh đạo Thượng viện đã trở thành "điểm nóng" trong thất bại chính trị dẫn đến việc chính phủ Mỹ phải đóng cửa - đúng vào ngày kỷ niệm một năm Donald Trump lên nắm quyền. Đây là bằng chứng mới nhất và rõ ràng nhất để người ta từ bỏ những dự đoán trước đó rằng ông Schumer trở thành lãnh đạo phe Dân chủ sẽ giúp chấm dứt sự thù địch giữa hai phe Cộng hòa - Dân chủ.
| Lãnh đạo phe Dân chủ Chuck Schumer [trái] và lãnh đạo phe Cộng hòa Mitch McConnell của Thượng viện Mỹ. Ảnh: Getty. |
Với việc chính phủ Mỹ "hết tiền" vào nửa đêm 19/1, McConnell và Schumer đang ở thế đối đầu một mất một còn, không ai chịu nhượng bộ đối phương. Số phận của 700.000 "người mộng mơ", những người được đưa đến Mỹ trái phép từ nhỏ nay có nguy cơ bị trục xuất vì ông Trump thay đổi chính sách, trở thành "vật trao đổi".
Tuy vậy, họ vẫn tiếp tục cố vượt lên đối phương, giống như hai người chơi poker cứ cố quăng tiền ra giữa bàn vì cho rằng như vậy sẽ khiến người còn lại phải rút lui.
Quan hệ giữa hai bên - một người New York hướng ngoại với tư tưởng tự do với một đảng viên Cộng hòa bảo thủ đến từ Kentucky, và đều là những nhà đàm phán từ trong máu - đã trải qua một số biến cố trước khi họ ở vị trí hiện tại.
Schumer từng là chủ tịch của Ủy ban Tranh cử Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ hồi năm 2008. Khi đó, ủy ban này từng chạy một quảng cáo trên truyền hình chống lại ông McConnell, nói rằng ông là người gây ra khủng hoảng kinh tế với những quy định lỏng lẻo, và sau đó cũng khiến phố Wall điêu đứng. Ông McConnell đã rất tức giận và phải mất vài năm mới nói chuyện trở lại với ông Schumer.
Là ứng viên hàng đầu thay thế ông Reid, ông Schumer chịu trách nhiệm về những thông điệp của đảng Dân chủ, thường tung ra những đòn tấn công ông McConnell. Lãnh đạo đa số tại Thượng viện dĩ nhiên luôn phản pháo.
Tuy nhiên, cả hai đã cam đoan sẽ mang đến khởi đầu mới khi ông Schumer trở thành lãnh đạo đảng Dân chủ vào tháng 1/2017.
Điều đó đã không kéo dài lâu. Cả hai đã có khởi đầu sóng gió khi ông Schumer phản đối vợ ông McConnell cho một vị trí thuộc nội các, động thái làm bất ngờ các thượng nghị sĩ ở cả hai đảng. Ông McConnell sau đó thay đổi quy định của Thượng viện để phê chuẩn một ứng viên vào vị trí thẩm phán Tòa án Tối cao.
Ông Schumer đồng thời trì hoãn quá trình phê chuẩn nhiều vị trí mà ông Trump đề xuất cũng như ngăn cản các ưu tiên ngân sách của tổng thống, đặc biệt là kế hoạch xây tường biên giới giữa Mỹ và Mexico. Ông McConnell trả đũa bằng cách áp dụng mọi quy định của quốc hội mà ông có thể để cố xóa bỏ Obamacare cũng như thúc đẩy thông qua cải cách thuế.
Lá phiếu phản đối của ông Schumer dành cho vị trí bộ trưởng giao thông của bà Elaine Chao được xem là cú đấm quyết định xoay chuyển hoàn toàn cục diện. "Ông không có bất kỳ dự án giao thông nào ở New York sao?", ông McConnell nói với ông Schumer sau cuộc bỏ phiếu như lời nhắc nhở về quyền phân bổ ngân sách của quốc hội tới các địa phương. Nhiều người từ đảng Cộng hòa thì giải thích câu này mang tính giễu nhại hơn là đe dọa.
Điềm xấu được báo trước
McConnell và Schumer liên lạc thường xuyên hơn những gì các thượng nghị sĩ và nhân viên biết. Song những người cùng phe McConnell nói rằng lá phiếu chống bà Chao của Schumer đã cho thấy tiên liệu không tốt về mối quan hệ của hai nhà lãnh đạo.
"Mọi người đại khái đều hy vọng Chuck sẽ khác Reid. Nhưng, một lần nữa tôi nghĩ những gì chúng ta có ở đây là ông ấy bị chi phối rất mạnh bởi tư tưởng cực tả", Thượng nghị sĩ John Thune, một người trong nhóm lãnh đạo phe Cộng hòa cùng ông McConnell, nói.
Những người cùng phe với Schumer nói rằng ông McConnell, người thường nói về việc cho phép sửa đổi và tranh luận nhiều hơn, đã không thực hiện được những lời hứa của mình. Và điều đó đã đẩy Thượng viện đến thế bí, không đạt được những thỏa thuận thống nhất giữa hai đảng.
| Trụ sở Quốc hội Mỹ [Điện Capitol] đêm 20/1, sau khi chính phủ Mỹ phải đóng cửa thì ngân sách không được thượng viện thông qua. Ảnh: Getty. |
"Những người Cộng hòa đã quên mất việc phải giành được 60 phiếu", Thượng nghị sĩ Brian Schatz phe Dân chủ nói. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Sheldon Whitehouse của phe Dân chủ bình luận "Tất cả những lời hứa của McConnell về trật tự bình thường và mọi thượng nghị sĩ đều có cơ hội góp ý sửa đổi đều là những lời hão huyền".
"Tôi nghĩ chắc chắn là ông Schumer đã rất khó khăn khi phải đương đầu với một lãnh đạo không muốn đảng đối lập bỏ bất cứ lá phiếu nào về bất cứ sửa đổi luật nào hay bất cứ quy định mới nào", ông Whitehouse nói thêm.
Ông Schumer rõ ràng có phong cách khác với ông Reid. Ông đang nỗ lực hết sức để "chăm lo" cho các thành viên của đảng Dân chủ, những người phải đối mặt với những đường hướng khác nhau nhưng rất khó khăn để tái cử vào tháng 11.
Trên thực tế, gốc rễ của bế tắc hiện nay có thể bắt nguồn từ thiên hướng của ông McConnell và ông Schumer, những người muốn bảo vệ tổ chức của họ trước những hệ quả chính trị. Cả hai đều từng là chủ tịch chiến dịch tranh cử của mỗi đảng, sự khác biệt rất lớn so với mối quan hệ giữa ông Reid và ông McConnell.
"Thượng nghị sĩ McConnell và Thượng nghị sĩ Schumer càng nói chuyện nhiều thì Thượng viện càng hoạt động tốt hơn. Và tôi muốn thấy họ trao đổi với nhau nhiều hơn", Thượng nghị sĩ Lamar Alexander của phe Cộng hòa nhận định.
'Chính phủ hết tiền, đóng cửa' nghĩa là gì? Người Mỹ không xa lạ gì việc chính phủ liên bang phải tạm đóng cửa vì hết tiền và không được thông qua ngân sách hoạt động mới. Dù vậy, lần đóng cửa đầu năm 2018 có chút khác biệt.