Cp tpp là gì
Ý tưởng của các nước P4 gồm Singapore, New Zealand, Chile, Brunei là xây dựng một lộ trình tự do hóa thương mại trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Cả bốn nước này đã nhiều lần thể hiện mong muốn mở rộng Hiệp định đối tác kinh tế thân cận Thái Bình Dương (The Pacific closer economic partnership, P4-CEP) và sử dụng CEP như một công cụ để hiện thực hóa ý tưởng về Khu vực thương mại tự do châu Á – Thái Bình Dương của APEC (APFTA) nhằm đối phó với sự bế tắc của Vòng đàm phán Doha. Tuy nhiên, khi CEP chuyển hóa thành TPP, thì New Zealand còn hy vọng TPP sẽ cho phep mặt hàng bơ và sữa (mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước này) dễ dàng tiếp cận thị trường các nền kinh tế thành viên. Bơ và sữa là hai mặt hàng xuất khẩu lớn của New Zealand và Australia, riêng New Zealand đã chiếm 10 tỷ USD trên tổng kim ngạch xuất khẩu 39 tỷ USD bơ và sữa của toàn thế giới. Còn đối với Singapore, nước này mong muốn việc Mỹ tham gian TPP có thể hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc đang gia tăng trong khu vực và Mỹ cần thiết phải có cam kết lâu dài ở khu vực này để duy trì ổn định ở châu Á – Thái Bình Dương. Thêm vào đó, Singapore mong muốn mở rộng hơn nữa các mối quan hệ vốn có về an ninh, chính trị và kinh tế song phương giữa hai nước theo Hiệp định khung chiến lược được hai nước ký vào ngày 7 năm 2005. Còn Brunei, thành viên thứ tư của CEP hy vọng sẽ giữ Mỹ tham gia và duy trì hoạt động trong khu vực Tây Thái Bình Dương để mang lại lợi ích về an ninh và ngoại giao cho các nước trong khu vực (Nguyen Duc Nam, 2015). Tiến sĩ Nguyễn Đức Nam cũng cho rằng trong bối cảnh cục diện đa cực đang hình thành nhanh trong hệ thống chính trị thế giới và Mỹ vấp phải sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nước lớn, nhất là Trung Quốc, thách thức quyền lực của Mỹ tại châu Á – Thái Bình Dương cũng như chiến lược quay trở lại châu Á của Mỹ và đẩy Mỹ vào thế bị động, lúng túng khi thực thi chính sách của mình tại châu Á – Thái Bình Dương, thì việc Mỹ tham gia TPP, một tổ chức kinh tế của khu vực châu Á – Thái Bình Dương không có Trung Quốc tham dự, là cần thiết để nâng cao vai trò của mình và hạn chế tầm ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực này. TPP được xem là có cơ hội lớn hơn Vòng đàm phán Doha hay các thỏa thuận song phương mới, có thể giúp Mỹ vượt qua sự phản đối trong nước. Bởi vậy, tháng 9 năm 2008 Đại diện thương mại Mỹ Susan C. Schwab tuyên bố Mỹ tham gia đàm phán với các nước P4 để tạo nên tiến trình đàm phán mới cho TPP. TPP đang được Mỹ coi là công cụ tăng cường ảnh hưởng của mình ở châu Á và trên toàn cầu, được xem là một phần trong chiến lược “quay trở lại châu Á” không chỉ về kinh tế, mà còn cả về chính trị và an ninh. Tuy nhiên, TPP có nguy cơ làm xói mòn các khuôn khổ hợp tác kinh tế tại châu Á – Thái Bình Dương hiện nay như APEC, ASEAN + N, đặc biệt là ASEAN + 3 và giảm ảnh hưởng của Trung Quốc tại đây. Vì vậy, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã khẳng định: Khai thác tăng trưởng và sự năng động của châu Á là trung tâm đối với lợi ích chiến lược và kinh tế Mỹ và là một ưu tiên chủ chốt của Tổng thống Obama… Chính vì châu Á có vai trò rất quyết định đối với tương lai của Mỹ, nên việc Mỹ can dự vào châu Á là điều không thể không xảy ra, đồng thời sự can dự này cũng có vai trò sống còn đối với tương lai châu Á. Điều này có thể nhận thấy trên hai phương diện kinh tế và chính trị như sau: Thứ nhất, về kinh tế, xét từ cấp độ quốc gia cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khiến Mỹ đã và đang đối mặt với hàng loạt vấn đề kinh tế nan giải như tỷ lệ người thất nghiệp (mức kỷ lục 10%/năm), kinh tế phục hồi chậm, lạm phát cao, thâm hụt ngân sách trầm trọng, nợ nần chồng chất… Thứ 2, về Chính trị, tình hình đó buộc Chính phủ Mỹ phải tìm cách xoay chuyển tình trạng khủng hoảng kinh tế trong nước, đặc biệt là trước kỳ tổng tuyển cử. Những vấn đề mới bao hàm trong TPP như chế độ lao động, bảo vệ môi trường… là các mặt lợi thế, cũng là các vấn đề quan trọng của Mỹ. Đưa những vấn đề này vào đàm phán TPP có nghĩa là kéo cả các nền kinh tế khu vực châu Á – Thái Bình Dương vào cuộc để giải quyết vấn đề kinh tế trong nước cho Mỹ, giúp giảm bớt áp lực cho Mỹ trong công cuộc phục hồi và phát triển kinh tế. Dự kiến, nhờ TPP, đến năm 2025, kinh tế Mỹ tăng khoảng 39 tỷ USD, doanh thu tăng thêm từ xuất khẩu là 20 tỷ USD, giá trị gia tăng bổ sung là 9 tỷ USD (Nguyen Duc Nam, 2015). Với CPTPP, có sự thúc đẩy mở rộng thương mại tự do và cởi mở và đảm bảo rằng thương mại được đề cập mang tính bao trùm – nói cách khác là toàn diện hơn và cấp tiến hơn. Từ “toàn diện” có nghĩa là làm cho hiệp định cởi mở hơn với các lĩnh vực và doanh nghiệp khác nhau. Các yếu tố toàn diện được thể hiện trong chương về SME và trong chương về doanh nghiệp nhà nước. Việc bổ sung từ “cấp tiến” được thể hiện trong các chương về quyền lao động và môi trường – cả hai chương đều có quy trình giải quyết tranh chấp để đảm bảo sự tuân thủ. Ngoài ra, còn có các phần bổ sung về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR), quyền của Người Bản Địa và tính đa dạng. Thông qua việc sửa đổi hiệp định, một số điều khoản cũng đã được loại bỏ, như các cam kết chắc chắn về sở hữu trí tuệ (ví dụ: độc quyền thị trường và luật bản quyền). Nhìn chung, việc bổ sung hai từ “cấp tiến” và “toàn diện” có nghĩa là hiệp định đang cố gắng đảm bảo tính bao trùm và cố gắng đảm bảo rằng tất cả các thành phần xã hội đều được hưởng lợi từ FTA này. Việc bổ sung hai từ “toàn diện” và “cấp tiến” không phải là lời giải thích đến sau hành động trong quá trình này. Hai khái niệm này là những khía cạnh quan trọng của CPTPP, bằng chứng là chúng là hai chữ cái đầu tiên trong tên của hiệp định.CPTPP để làm gì?Theo kết quả nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, CPTPP có thể giúp tổng số việc làm tăng bình quân mỗi năm khoảng 20.000 - 26.000 lao động. Đối với lợi ích về xóa đói giảm nghèo, theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, đến năm 2030, CPTPP dự kiến sẽ giúp giảm 0,6 triệu người nghèo ở mức chuẩn nghèo 5,5 đô-la Mỹ/ngày.
CPTPP và Evfta là gì?CPTPP sẽ có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 14/1/2019. 2. Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) là một FTA thế hệ mới giữa Việt Nam và 28 nước thành viên EU. Ngày 01/12/2015 EVFTA đã chính thức kết thúc đàm phán và đến ngày 01/2/2016 văn bản hiệp định đã được công bố.
CPTPP có hiệu lực khi nào?Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã chính thức có hiệu lực đối với Việt Nam từ ngày 14 tháng 01 năm 2019.
|