Lỗi đánh máy, lỗi chính tả là “kẻ thủ ác” khiến cho toàn bộ những lập luận của bạn trở nên lỏng lẻo, thiếu logic, thiếu thuyết phục. Khi bạn đang “khẩu chiến” trên mạng với ai đó hay đang cãi nhau qua tin nhắn, chỉ cần đối phương chỉ ra điểm sai của bạn, bạn sẽ cảm giác như mình bị hạ gục ngay lập tức. Nhưng đó là khi chúng ta đang nhắn tin rất nhanh, bỏ sót chữ là hoàn toàn dễ hiểu, vậy tại sao với một bài viết [đủ] chỉn chu và đã được rà soát nhiều lần, ta vẫn lướt qua các chi tiết nhỏ?
Khả năng khái quát hóa của não bộ đang hoạt động hết công suất
Nhà tâm lý học Tom Stafford, Đại học Sheffield, Anh, giải thích lý do mắc lỗi chính tả không hẳn là vì chúng ta bất cẩn, mà ngược lại, đó là vì những gì chúng ta đang làm đòi hỏi tư duy bậc cao, chúng ta đang hoạt động hết công suất để truyền tải ý nghĩa đầy đủ qua lời viết.
Khi thực hiện các công việc cấp cao, bộ não sẽ tự động khái quát hóa các phần đơn giản hơn [ví dụ như từ vựng] để tập trung vào các nhiệm vụ phức tạp [kết hợp, liên kết các câu thành một ý lớn]. Stafford nói: “Con người không có khả năng nắm bắt mọi chi tiết, chúng ta không giống máy tính hay cơ sở dữ liệu. Thay vào đó, ta dùng các tri giác để cảm nhận thông tin”.
Hơn nữa, sau khi hoàn thành bài viết và đọc lại bài, chúng ta vốn đã biết trước nội dung nên sẽ chỉ tập trung phân tích xem ý nghĩa đã đủ mạch lạc, trôi chảy hay chưa. Và dĩ nhiên, mọi lỗi nhỏ nhặt như thiếu dấu câu sẽ bị bỏ qua.
Khả năng khái quát hóa của bộ não cũng giống cách chúng ta hình dung những nơi quen thuộc, cảm nhận mùi vị thân quen hay đi một đoạn đường mà ngày nào ta cũng đi. Hiểu đơn giản đây là cách bộ não hình thành “lối tắt”. Ví dụ, ngày nào bạn cũng đi làm trên một con đường, bạn đã quá quen đến mức không cần tập trung vẫn có thể đi đúng hướng, nhưng đôi khi cũng gây ra hậu quả là thay vì lái xe đến quán cà phê thì bạn lại lái xe đến công ty.
Điều tương tự cũng xảy ra khi bạn viết và đọc lại bài viết. Bạn đã biết đích đến nên chỉ tập trung phân tích xem luận điểm đã được dẫn dắt phù hợp chưa, còn các lỗi chính tả thì chỉ đọc lướt qua. Tuy nhiên, độc giả là người lần mò theo con đường bạn vẽ ra, chính vì là lần đầu tiên đi nên họ có xu hướng chú ý đến các tiểu tiết xung quanh để “không bị lạc đường”.
Bộ não có chức năng tự sửa lỗi chính tả
Kể cả khi bạn đã chú ý đến từng chi tiết nhỏ trong câu, bộ não, bằng một cách kỳ diệu nào đó, vẫn không nhìn ra lỗi sai chính tả. Các nhà khoa học khám phá não của chúng ta có thể tự động sửa từ sai thành từ đúng, miễn sao khi đọc vào cả đoạn văn vẫn hiểu ý chính. Ví dụ, ta sẽ sửa từ “khôn” thành “không”, “thườg” thành thường”. Ngay cả khi cấu trúc câu bị lộn xộn một chút thì ta vẫn có khả năng sắp xếp câu chữ lại.
Điều này cho phép ta đọc nhanh và hiệu quả mà không bị khựng lại do lỗi chính tả. Đó là lý do vì sao những người có khả năng đọc nhanh không bao giờ đọc từng từ một nhưng vẫn có khả năng tiếp thu kiến thức tốt.
Làm sao để giảm thiểu “nguy cơ”
Tất nhiên, lỗi chính tả là điều mà ai cũng có thể mắc phải. Tuy vậy, nếu bạn làm nghề viết hoặc liên quan đến việc biên tập câu chữ, chắc chắn “đỉnh cao” mà bạn phải đạt tới là giảm lỗi sai chính tả đến mức tối đa. Dưới đây là một số gợi ý để bạn chuẩn xác hóa bài viết:
- Cách đầu tiên là phải tạo ra một cảm giác không quen thuộc. Đừng chỉ đọc đi đọc lại bài viết của bạn trên màn hình máy tính, hãy thử thay đổi phông chữ, màu nền, hoặc in ra và chỉnh sửa bằng tay.
Thao tác kiểm tra lỗi chính tả, câu từ luôn cần thiết và bắt buộc sau khi bạn nhập bất cứ nội dung nào đó. Với những ai làm việc văn phòng, soạn thảo văn bản trên Word, Excel, các công việc liên quan đến giấy tờ, tài liệu trong các cơ quan thì vấn đề kiểm tra chính tả cần thực hiện cẩn thận. Với một số công cụ kiểm tra chính tả trong bài dưới đấy tả sẽ giúp ích cho người dùng rất nhiều trong công việc, khi bạn không cần phải ngồi soát từng chữ.
Những công cụ soát chinh ta này đều sử dụng miễn phí, có thể sử dụng trên các hệ điều hành Windows, hoặc bạn cũng có thể sử dụng trực tuyến đều được. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp 1 số công cụ check lỗi chính tả trên máy tính hoàn toàn miễn phí.
- Hướng dẫn toàn tập Word 2016 [Phần 23]: Cách kiểm tra chính tả và ngữ pháp
- Những tuyệt chiêu cho công cụ kiểm tra văn bản của Word 2010
- Bộ chuyển đổi tiếng Việt thành Tiếq Việt kiểu mới
1. VSpell kiểm tra chính tả:
- //vspell.com/Spell
Đây là dịch vụ kiểm tra lỗi chính tả trực tuyến hoàn toàn miễn phí, được ra mắt năm 1990 và là công cụ soát lỗi chính tả tiếng Việt đầu tiên. VSpell không cần người dùng phải cài đặt thêm công cụ hỗ trợ khác mà sẽ tiến hành kiểm tra lỗi trục tiếp trên giao diện.
VSpell mang tới các phương thức nhập nội dung khác nhau, gồm nhập đoạn văn trực tiếp vào khung trong giao diện, tải tệp tin vào bộ soạn thảo với các định dạng Word [.docx], Text Document [.txt] hoặc HTML [.html, .htm], sử dụng URL trang web bài viết để VSpell sẽ tự động nhập nội dung.
2. Tummo Spell soát chính tả:
- //tummosoft.wordpress.com/
Đây là phần mềm kiểm tra lỗi chỉnh tả cài đặt trên Windows, tương thích với nhiều hệ điều hành khác nhau, hỗ trợ với với các công cụ văn phòng như Word, Excel,... và được tích hợp luôn trong giao diện công cụ soạn thảo.
Trong phiên bản mới nhất này, phần mềm sẽ cập nhật thêm một số tính năng mới gồm: dịch Trung Việt bằng phương pháp phân tích ngữ pháp, hỗ trợ viết, biên tập và xuất nội dung sạng sạng Word, epub, chỉnh sửa Ebook định dạng epub.
Lưu ý với người dùng, để sử dụng được Tummo Spell cần cài đặt NET Framework 4.0. Trong khi sử dụng Tummo Spell hãy tắt chức năng kiểm tra chính tả tiếng Anh trên Word.
3. VCatSpell kiểm tra tiếng Việt:
- //www.erct.com/4-ChiaSe/KienThuc/Kiem_tra_chinh_ta.htm
VCatSpell cũng là phầm mềm kiểm tra chính tả cài đặt trên máy tính, với dung lượng phần mềm khá nhẹ. Với bộ từ điển, dữ liệu có sẵn trong phần mềm, chương trình sẽ kiểm tra lại văn bản sau khi người dùng nhập nội dung trên các công cụ soản thảo. Các lỗi chỉnh tả về dấu hay lỗi đánh máy sẽ được phần mềm phát hiện và thông báo tới người dùng.
Bên cạnh đó, VCatSpell còn hỗ trợ người dùng thêm những chữ mới vào dữ liệu của phần mềm.
4. Phần mềm Vietspell:
- //yhctcyu.violet.vn/entry/show/entry_id/8288031
Vietspell cũng là phần mềm kiểm tra lỗi chính tả với tính năng tích hợp ngay trên giao diện Word, với nút Vietspell trên thanh công cụ menu sau nút Help. Phần mềm hỗ trợ nhiều loại font tiếng Việt hiện nay, đặc biệt là Unicode. Từ những lỗi chính tả đơn giản, nâng cao, lỗi từ ghép, lỗi từ đơn cũng sẽ được Vietspell kiểm tra. Trong giao diện của phần mềm còn có tính năng chuyển mã font văn bản bản nhanh và thuận tiện.
5. VicheckSpell phát hiện chính tả:
- //sites.google.com/site/vicheckspelling/installation
VicheckSpell sẽ tiến hành kiểm tra lỗi chính tả trong nội dung văn bản trên Word. Dịch vụ với ko dữ liệu khổng lồ bao gồm cả từ điển ghép như từ điển Hán- Việt, từ điểm địa danh sẽ giúp bạn kiểm tra chính tả chính xác.
Phần mềm sẽ thiết lập chế độ kiểm tra ngữ pháp cơ bản theo dấu cấu, gợi ý từ sai do bộ gõ [VNI – Telex], thiếu hoặc thừa ký tự trong từ,...
6. Công cụ check tiếng Anh Grammarly:
- //www.grammarly.com/office-addin/windows
Nếu bạn muốn kiểm tra chính tả trong tiếng Anh thì có thể sử dụng công cụ Grammarly. Phần mềm cài đặt trên máy tính và sử dụng cho nhiều công cụ soạn thảo khác nhau. Sau khi cài đặt, Grammarly sẽ được tích hợp sẵn vào trong giao diện của Word để bạn có thể dễ dàng sử dụng.
- Hướng dẫn kiểm tra tiếng Anh trên Word bằng Grammarly
Phần mềm sẽ kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp tiếng Anh, vị trí đặt dấu câu hay những lỗi lieenn quan tới cấu trúc câu. Bạn sẽ được quan sát hchi tiết lỗi của mình trong đoạn văn, kèm theo đó là cách viết đúng mà Grammarly đưa ra. Nếu bạn cần thêm 1 công cụ để kiểm tra các lỗi trong tiếng Anh thì Grammarly là một công cụ vô cùng hữu ích.
Trên đây là một số công cụ kiểm tra lỗi chính tả trong tiếng Việt, hoặc tiếng Anh với các dịch vụ soát lỗi trực tiếp hay cài đặt trên phần mềm. Mặc dù trong Word có sẵn tính năng kiểm tra lỗi chính tả, tuy nhiên những phần mềm trên sẽ giúp người dùng soát nội dung hiệu quả hơn.