Có nhiều phương pháp nhân giống cây trồng, các phương pháp này được chia thành nhân giống hữu tính, nhân giống vô tính, nuôi cấy mô và nhân giống bào tử. Nhân giống hữu tính và nhân giống vô tính là hai phương pháp nhân giống cây cảnh thường được sử dụng ở gia đình. Trong khi đó phương pháp nhân giống bào tử và nuôi cấy mô đòi hỏi hàm lượng kỹ thuật cao, nên rất ít được sử dụng trong nuôi trồng cây cảnh ở nhà. Trong bài viết này, Quang Cảnh Xanh sẽ giới thiệu và giải thích về một số phương pháp nhân giống thường sử dụng tại nhà gồm gieo hạt, giâm hom, tách cây, chiết cành và ghép cây, để bạn có thêm nhiều lựa chọn trong việc nhân giống cây trồng tại nhà.
1. Nhân giống cây trồng bằng phương pháp gieo hạt
Phương pháp nhân giống bằng gieo hạt thích hợp với phần lớn các loại cây cảnh. Thường có hai phương pháp là gieo hạt ngoài trời và gieo hạt ở trong chậu cảnh.
Nếu gieo hạt ngoài trời, thì nên lựa chọn nơi gieo hạt có địa thế cao ráo, bằng phẳng, khuất gió, hướng về phía mặt trời, đất phải tơi xốp, thoát nước tốt. Làm đất trước khi gieo hạt cần phải chọn ngày nắng và khi đất khô. Cần phải cày cuốc thật sâu, thật kỹ để cho đất tơi xốp. Đồng thời phảỉ tiến hành khử trùng và bón lót trước khi gieo hạt.
Gieo hạt vào chậu cảnh cần phải tiến hành các bước sau: dùng mảnh sành hoặc mảnh ngói đặt chờm lên các lỗ thoát nước dưới đáy chậu cảnh. Tiến hành sàng đất rồi đổ đất hạt to xuống dưới đáy chậu, đất mịn trải lên trên.
Trước khi gieo hạt, cần phải lựa chọn hạt giống thật kỹ. Hạt giống tốt là hạt giống tròn mẩy, không sâu bệnh. Để đảm bảo sau khi gieo hạt, hạt có tỷ lệ nảy mầm cao, thì cần phải tiến hành làm một số công việc sau:
Phủ màng bọc ni-lông hoặc các loại vật dụng có tác dụng che chắn lên đất vườn ươm hoặc chậu gieo hạt giống, để giữ nhiệt độ và độ ẩm của đất. Nhưng phải nhớ đục lỗ hoặc để khe hở để đảm bảo đất trồng thoáng gió thông khí.
Sau khi gieo hạt xong, nhớ rắc đất mịn lên trên, đồng thời chú ý che nắng và giữ ấm. Nếu đất hồng khô thì có thể đào rãnh ở trong vườn ươm để bổ sung nước. Đối với loại hạt giống nhỏ gieo trong chậu cảnh, thì có thể sử dụng biện pháp ngâm chậu để bổ sung nước, không phun xịt nước từ phía trên, tránh làm lớp đất bề mặt bị xáo trộn, ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt. Đối với những hạt giống kích thước lớn, có thể sử dụng phương pháp tưới phun sương.
Sau khi hạt giống nảy mầm và chui lên khỏi mặt đất, thì nên gỡ bỏ kịp thời vật che chắn, đồng thời để cho mầm tiếp xúc dần với ánh sáng, mục đích tránh để cho mầm bị vàng. Nếu cây con mọc quá dày, thì nên tiến hành nhổ bớt, để đảm bảo mật độ hợp lý, giúp cho cây con sinh trưởng khỏe mạnh. Khi cây con mọc đến một mức độ nhất định, mật độ cây sẽ dày, chật, đinh dưỡng không thể thỏa mãn nhu cầu sinh trưởng, lúc đó cần phải di chuyển cây.
2. Nhân giống cây trồng bằng phương pháp giâm hom
Giâm hom là phương pháp nhân giống cây trồng được sử dụng nhiều nhất trong trồng cây cảnh ở nhà. Cắt cành, rễ hoặc lá từ cây mẹ rồi giâm vào trong đất hoặc ngâm vàò trong nước để làm cho chúng mọc rễ đâm chồi và trở thành một cây mới. Phương pháp giâm hom thường được sử dụng đối với các loại cây cảnh mà nhị và nhụy thoái hóa hoặc hình thành hoa kép mà không thể đậu quả. Một số loại cây cảnh quý hiếm cũng có thể sử dụng phương pháp giâm hom.
Phương pháp nhân giống bằn giâm hom gồm có: giâm cành, giâm lá, gịâm rễ và giâm chồi. Trong đó phương pháp giâm cành tiện lợi nhất, hơn nữa tỷ lệ sống lại cao nên thường được sử dụng.
3. Nhân giống cây trồng bằng phương pháp tách cây
Phương phán tách cây là tách một phần các cơ quan dinh dưỡng ra khỏi cây mẹ, tiến hành trồng và chăm sóc thành cây mới. Phương pháp này đơn giản, giữ được tính ưu việt của cây mẹ, bộ rễ phát triển, dễ sống và mọc nhanh. Phương pháp này thích hợp với các loài cây bụí và cây có rễ chùm. Thời gian tách cây như sau: Hoa nở mùa xuân tách vào mùa thu [tháng 10 đến tháng 11], hoa nở vào mùa thu tách cây vào mùa xuân [tháng 3 đến tháng 4].
4. Nhân giống cây trồng bằng phương pháp chiết cành
Nhân giống bằng chiết cành là phương pháp lấy cành cây uốn cong xuống đất hoặc dùng đất bùn bao lại lấy cành. Chỗ đắp đất hoặc bao bùn đều phải cạo vỏ gây ra vết thương để tạo mô sẹo và kích thích cây ra rễ. Sau khi ra rễ mới tiến hành cắt thành một cây độc lập. Thực tế, chiết cành chẳng qua là phương pháp giâm cành mà cành giâm không tách rời khỏi cây mẹ.
Phương pháp này thường dùng cho cây cảnh mà giâm cành khó ra rễ. Do trong quá trình ra rễ, cành chiết nhận được dinh dưỡng từ cây mẹ nên tỷ lệ sống cao. Chiết cành thường có mấy phương pháp sau: chiết nén một cành, chiết nén nhiều cành, chiết cành cao.
- Chiết nén một cành: Chọn một cành sát đất, uốn cong vùi vào đất, để ngọn cành lộ ra ngoài đất. Chỗ vùi cắt một vết. Không lâu sau, chỗ vết thương sẽ mọc rễ.
- Chiết nén nhiều cành: Những cây hoa mọc thành cụm có thể dùng phương pháp chiết nén mô đất. Đầu mùa xuân, cắt thành vết thương các cành định chiết, rồi lấp đất cao lên, phủ kín các vết thương. Sau 20 – 30 ngày, các cành sẽ mọc rễ và hình thành cây.
- Chiết cành liên tục: Những cây hoa có cành dài như hoa kim ngân, có thể dùng cách này. Phương pháp chiết cành này cho nhiều cây mới cùng một lúc.
- Chiết cành cao: Phương pháp này thường được gọi là chiết cành. Những cây có cành cứng thô, khó nén xuống đất, thì có thể dùng phương pháp này. Trước hết chọn vị trí dễ ra rễ, dùng dao cắt khoanh khoảng 2cm, tách bỏ hết vỏ. Sau khi bóc bỏ lớp vỏ xong dùng dao cạo sạch lớp nhớt để tránh cho vỏ tái sinh và để từ 1 đến 2 ngày cho vỏ ráo nhụa hoặc dùng giẻ lau kỹ phần cắt. Sau đó dùng thuốc kích thích ra rễ bôi trực tiếp vào vết cắt. Tiếp theo dùng đất bó bầu. Dùng nilon bọc bầu lại bao quanh cành chiết, sau đó dùng lạt buộc 2 đầu bầu. Chu ý: dây buộc phía trên nên buộc chặt còn phía dưới thì buộc lỏng hơn đề phòng vào mùa mưa khi nước lọt vào bầu thì sẽ thoát đi dễ dàng. Sau từ 2 ~ 3 tháng ta kiểm tra thấy ngọn cành chuvển màu vàng và nhìn vào bầu đất có rễ mọc ra nhiều từ màu trắng chuvển sang màu nâu thì ta cắt bầu đem đi giâm.
Ưu điểm lớn nhất của phương pháp chiết cành là cây con có tỷ lệ sống cao. Ngoài ra, còn có một số ưu điểm khác như thao tác đơn giản, hình thành cây con nhanh, những cành chiết lần này không sống thì để sang năm tiếp tục chiết.
Nhược điểm của phương pháp chiết cành là: Cơ thể của cây con không được thay mới triệt để, sản lượng ít, không thích hợp cho việc trồng đại trà.
Thông thường, việc chiết cành phần lớn đều thực hiện vào đầu mùa xuân, khi trời ấm áp, hoa rụng, nhựa cây bắt đầu chảy. Những cây hoa thường xanh thì chiết vào tháng có mưa phùn. Cây con được chiết vào mùa xuân, sau khi trải qua thời gian sinh trưởng trong mùa hè và mùa thu, đã hình thành nên bộ rễ riêng. Trước khi cây mẹ rụng lá khoảng 1 tháng, nên tách cây con ra khỏi cây mẹ trồng vào vườn, để cây con tự sinh trưởng dựa trên bộ rễ của mình. Sau một thời gian, bạn mới trồng cây con vào chậu.
5. Nhân giống cây trồng bằng phương pháp ghép cây
Ghép cây là tách rời một mắt ghép, một chồi non vừa lú ra ở nách lá hoặc một đoạn thân non của cây có những đặc tính nổi bật đặt vào một cây khác có đặc tính sống khỏe và phát triển tốt, còn gọi là gốc ghép tiếp tục sống và tăng trưởng nhờ vào gốc ghép.
Nếu gốc ghép và mắt ghép thuộc cùng một cá thể thì đây là một sự tự ghép; nếu chúng đến từ các cá thể khác nhau của cùng một loài, người ta gọi đây là sự đồng ghép, sự kết hợp giữa các loài hoặc các giống khác nhau là một sự dị ghép.
Các kỹ thuật ghép cực kỳ đa dạng. Tuy nhiên, người ta có thể phân biệt làm 2 loại chính là ghép cành và ghép mắt.
Nêu những hiểu biết của em về giống cây trồng theo những gợi ý sau:
- Kể tên những giống cây trồng đã và đang được trồng ở địa phương em
- Giống cây trồng có những vai trò gì đối với sản xuất nông nghiệp và con người.
Bài làm:
Địa phương em có rất nhiều loại cây trồng như: lúa, ngô, vải, ổi, nhãn
Giống cây trồng có những vai trò gì đối với sản xuất nông nghiệp và con người:
- Tăng năng suất cây trồng
- Tăng vụ trồng trọt trong năm
- Tăng chất lượng nông sản
- Thay đổi cơ cấu cây trồng
- Giúp cơ cấu hóa nông nghiệp
Cập nhật: 07/09/2021
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Trả lời câu hỏi [Trang 11 Công nghệ 7 VNEN].
Nêu những hiểu biết của em về giống cây trồng theo những câu hỏi gợi ý sau:
- Kể tên những giống cây trồng đã và đang được trồng ở địa phương em.
- Giống cây trồng có những vai trò gì đối với sản xuất nông nghiệp và con người?
Trả lời:
- Địa phương em đang trồng các giống cây trồng: lúa, sắn, ngô, khoai, vải thiều, xoài, thanh long, nhãn, …
- Vai trò của giống cấy trồng đối với sản xuất nông nghiệp là:
• Tăng năng suất cây trồng
• Tăng vụ trồng trọt trong năm
• Tăng chất lượng nông sản
• Thay đổi cơ cấu cây trồng
1. Khái niệm, vai trò của giống cây trồng
a] Đọc thông tin
b] Trả lời câu hỏi [Trang 12 Công nghệ 7 VNEN]
Giống cây trồng là gì? Giống cây trồng có vai trò gì đối với sản xuất nông nghiệp?
Trả lời:
- Giống cây trồng là một nhóm thực vật cùng loài, do con người chọn tạo ra, có các đặc điểm di truyền đồng nhất và ổn định. Tất cả cá thể của cùng một giống đều có các đặc tính về hình thái và một số đặc tính nông sinh học khác [như chiều cao, thời gian sinh trưởng, khả năng chống chịu sâu bệnh…] hầu như giống nhau và ổn định trong những điều kiện sinh thái và kĩ thuật sản xuất phù hợp.
- Vai trò của giống cây trồng là có tác dụng làm tăng năng suất, tăng chất lượng nông sản, tăng vụ và thay đổi cơ cấu cây trồng.
2. Sản xuất giống cây trồng
a] Sản xuất giống cây trồng bằng hạt
- Đọc thông tin
Trả lời câu hỏi [Trang 13 Công nghệ 7 VNEN]
- Sử dụng những thông tin vừa đọc được, quan sát sơ đồ để trả lời các câu hỏi sau:
+ Kể tên các bước trong quy trình sản xuất giống cây trồng bằng hạt.
+ Sản xuất giống cây trồng bằng hạt thường được áp dụng đối với những loại cây trồng nào? Ưu và nhược điểm của sản xuất giống cây trồng bằng hạt là gì?
Trả lời:
- Quy trình sản xuất giống cây trồng:
• Năm thứ 1: gieo hạt giống đã phục tráng và chọn cây có đặc tính tốt
• Năm thứ 2: Hạt của mỗi cây tốt gieo thành từng dòng, lấy hạt các dòng tốt nhất hợp lại thành giống siêu nguyên chủng.
• Năm thứ 3: từ giống siêu nguyên chủng nhân thành giống nguyên chủng.
• Năm thứ 4: từ giống nguyên chủng nhân thành giống sản xuất đại trà.
- Sản xuất giống cây trồng bằng hạt thường được áp dụng đối với những loại cây trồng: Thường áp dụng cho các cây ngũ cốc, cây họ Đậu và một số loại cây lấy hạt khác.
- Ưu và nhược điểm của các sản xuất giống cây trồng bằng hạt:
• Ưu điểm: tốn ít công lao động, đơn giản, dễ làm, nhanh
• Nhược điểm: không đảm bảo được mật độ khoảng cách giữa các cây với nhau, độ nông sâu của cây so với mặt đất, thất thoát nhiều vì sâu kiến
b] Sản xuất giống cây trồng bằng nhân giống vô tính
Trả lời câu hỏi [Trang 14 Công nghệ 7 VNEN]
- Kể tên các phương pháp nhân giống vô tính. Nêu những đặc điểm và khác nhau của các phương pháp đó.
- Sản xuất giống cây trồng bằng nhân giống vô tính thường áp dụng đối với những loại cây trồng nào?
- Nêu tuần tự các bước trong quy trình giâm cành, ý nghĩa của từng bước.
Trả lời:
- Các phương pháp nhân giống vô tính :
• Giâm cành
• Chiết cành
• Ghép cành
- Giống nhau : Cả 3 đều dùng để nhân giống cây trồng
- Khác nhau :
• Giâm cành : Cắt một đoạn cánh bành tẻ
• Ghép cành : Dùng một bộ phận sinh dưỡng
• Chiết cành : Tách một đoạn vỏ của cây
- Sản xuất giống cây trồng bằng nhân giống vô tính thường áp dụng đối với những loại cây trồng : các loại cây ăn quả , cây hoa , cây cảnh
- Các bước trong quy trình giâm cành :
• Bước 1 : Chọn cành giâm
• Bước 2 : Cắt cành giâm
• Bước 3 : Xử lí cành giâm
• Bước 4 : Cắm cành giâm
• Bước 5 : Chăm sóc cành giâm
c] Sản xuất giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật
Trả lời câu hỏi [Trang 14 Công nghệ 7 VNEN]
- Kể tên các bước trong quy trình sản xuất giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào thực vật.
- Nêu ý nghĩa của phương pháp sản xuất giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào thực vật
Trả lời:
- Các bước trong quy trình sản xuất giống cây trồng bằng nuôi cấy tế bào thực vật: Tác lấy mô [ gồm các tế bào sống] của cây, nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để tạo ra nhiều mô sẹo[ callus]. Tách lấy mô sẹo rồi nuôi trong môi trường mới để tạo cây con hoàn chỉnh . Huấn luyện cây con trong vườn ươm trước khi đưa ra sản xuất.
- Ý nghĩa của phương pháp sản xuất giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào thực vật: Phương pháp nuôi cấy mô tế bào có thể nhanh chóng tạo ra một lượng lớn cây giống đồng đều , sạch bệnh phục vụ sản xuất.
3. Bảo quản hạt giống
a] Đọc thông tin
b] Sử dụng những thông tin vừa đọc, trả lời các câu hỏi sau [Trang 15 Công nghệ 7 VNEN]
- Hạt giống cần phải đạt những tiêu chuẩn gì?
- Nêu các điều kiện cần thiết để bảo quản hạt giống và ý nghĩa mỗi điều kiện đó.
- Trường hợp nào hạt giống cần phải được bảo quản trong kho lạnh có các thiết bị điều khiển tự động.
Trả lời:
- Hạt giống tốt cần đạt:
• Sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu, đất đai và trình độ canh tác của địa phương.
• Có năng suất cao
• Có chất lượng tốt
• Có năng suất cao và ổn định
• Chống, chịu được sâu, bệnh
- Hạt giống cần đảm bảo các điều kiện sau:
• Hạt giống phải chuẩn: khô, mầy, không lẫn tạp,tỉ lệ hạt lép thấp, k bị sâu bệnh
• Nơi bảo quản [ cất giữ] phải có nhiệt độ và độ ẩm k khí thấp, phải kín để tránh chim, chuột, côn trùng phá hoại
• Trong quá trình bảo quản, thường xuyên kiểm tra nhiệt độ, độ ẩm, sâu mọt để có biện pháp sử lí kịp thời
- Trong trường hợp bảo quản lâu dài, hạt giống cần đc bảo quản trong các kho lạnh có các thiết bị điều khiển tự động
1 [Trang 16 Công nghệ 7 VNEN]. Chia sẻ với cha mẹ và mọi người trong gia đình những hiểu biết của em về cách bảo quản giống cây và vai trò của giống cây trồng đối với sản xuất nông nghiệp và đời sống con người.
Trả lời:
Vai trò của giống cấy trồng đối với sản xuất nông nghiệp là:
- Tăng năng suất cây trồng
- Tăng vụ trồng trọt trong năm
- Tăng chất lượng nông sản
- Thay đổi cơ cấu cây trồng
Các điều kiện để bảo quản hạt giống tốt:
- Hạt giống phải đạt chuẩn: khô, mầy, không lẫn tạp chất, tỉ lệ hạt lép thấp, không bị sâu bệnh, …
- Nơi cất giữ [bảo quản] phải đảm bảo nhiệt độ, độ ẩm không khí thấp, phải kín để chim, chuột, côn trùng không được xâm nhập.
- Trong quá trình bảo quản thường xuyên kiểm tra nhiệt, độ ẩm, sâu mọt, để có biện pháp xử lí kịp thời.
- Có thể bảo quản hạt giống trong chum, vại hoặc trong bao, túi kín. Khi bảo quản lượng lớn hạt giống người ta đựng hạt giống trong bao, túi kín và bảo quản trong các kho cao ráo, sạch sẽ.
- Hạt giống cũng có thể được bảo quản trong các kho lạnh có các thiết bị điều khiển tự động.
Trả lời câu hỏi [Trang 16 Công nghệ 7 VNEN]
- Tìm hiểu quy trình ghép cành và chiết cành đối với một số loại cây trồng phổ biến ở gia đình và địa phương em.
- Tìm hiểu thêm về phương pháp nhân giống một số cây trồng mới.
Trả lời:
Quy trình ghép cành:
• Bước 1: Chọn và cắt cành ghép
• Bước 2: Chọn vị trí ghép và cắt gốc ghép Chọn vị trí ghép trên thân gốc ghép, cách mặt đất 10-15cm. Cắt các cành phụ, gai ở gốc ghép và ngọn gốc ghép. Cắt vát gốc ghép tương tự như ở cành ghép.
• Bước 3: Ghép đoạn cành Đặt cành ghép lên gốc ghép sao cho chồng khít lên nhau. Buộc dây ni lông cố định vết ghép. Chụp kín vết ghép và đầu cành ghép bằng túi PE trong.
• Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép Sau khi ghép từ 30 - 35 ngày, mở dây buộc kiểm tra, nếu thấy vết ghép liền nhau và đoạn cành ghép xanh tươi là được.
Quy trình Chiết cành
• Bước 1: Khoanh vỏ:
o Dùng dao sắc khoanh tròn cành chiết ở hai đầu cách nhau từ 3-5 cm, cách gốc cành 10-15 cm, sau đó dùng mũi dao bóc vỏ vùng đã khoanh. ...
• Bước 2: Chuẩn bị đất bó bầu:
o Dùng đất vườn hoặc đất bùn ao phơi khô, đập nhỏ rồi trộn lẫn với phân chuồng hoai mục, trấu bổi hay rơm rác mục, rễ bèo tây…
o Hỗn hợp theo tỷ lệ 2/3 đất còn 1/3 là những nguyên liệu kể trên và được làm ẩm đến 70% độ ẩm bão hoà [đất có thể vê thành “con giun”, nhưng nắm chặt nước không chảy ra tay].
o Một bầu chiết đường kính từ 6-8 cm, trọng lượng 150 – 300 g, chiều cao bầu đất 10-12 cm. Không nên làm bầu quá to, cây không cung cấp đủ nước cho đất, đất phía ngoài bị khô cứng, chặt bí cây khó ra rễ.
• Bước 3 Chiết cành:
o Chọn ngày có thời tiết tốt [trời nắng], dùng dao sắc cắt khoanh vỏ không nên cắt vào phần gỗ, nên bố trí cắt vỏ buổi sáng, tuỳ theo từng giống cây khác nhau mà thời gian bó bầu cũng khác nhau.
• Bước 4 Cắt cành chiết: Sau khi chiết từ 45-60 ngày, tùy theo mùa vụ và giống cây ăn quả khác nhau, quan sát thấy rễ mọc ra. Khi rễ đã chuyển từ màu trắng nõn sang màu vàng ngà hoặc hơi xanh thì có thể cưa cành chiết giâm vào vườn ươm.
• Bước 5 Hạ bầu chiết: Trước khi hạ bầu chiết cần cắt bớt những lá già, lá bị sâu và một phần lá non. Mật độ giâm cành chiết 20×20 cm, hoặc 30 x 30 cm.
o Không nên giâm cành chiết quá dầy, rễ và mầm cành phát triển kém, khi bứng đi trồng khó khăn. Trước khi hạ bầu, xé bỏ giấy nilon, dùng đất màu lấp cách cổ bầu 3-5 cm, tưới đẫm nước, nên che bớt 50% ánh sáng tự nhiên, hàng ngày tưới 2 lần như trên. Sau 5-10 ngày chuyển sang chế độ 1-2 ngày tưới 1 lần tùy theo độ ẩm đất. Có thể ra ngôi cành chiết trong túi nilon hay sọt tre và chăm sóc như với cây giâm cành
o Sau khi hạ bầu 15 – 20 ngày, bỏ bớt mái che để cây quen dần với ánh sáng tự nhiên. Đến ngày thứ 30 bắt đầu tưới nước phân đã ngâm kỹ và chăm sóc như cây con. Sau giâm cành chiết từ 45-60 ngày có thể đánh cây đi trồng.
- Ở địa phương em đã tiến hành nhân giống cây ăn quả bằng phương pháp : Nhân giống cây ăn quả bằng phương pháp ghép, chiết cành,.. với loại cây cao su, nhản, mận, bưởi,...
Xem thêm các bài Giải bài tập Công nghệ lớp 7 VNEN [Soạn Công nghệ 7 VNEN] khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Công nghệ 7 hay khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 7 có đáp án
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k9: fb.com/groups/hoctap2k9/
Loạt bài Giải bài tập Công nghệ 7 VNEN | Soạn Công nghệ lớp 7 VNEN của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sách Hướng dẫn học Công nghệ lớp 7 chương trình VNEN.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.