Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Vũ Thị Tuyết Mai - Bác sĩ Nội Tim mạch - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Huyết áp cao là nguyên nhân chính dẫn tới các bệnh nguy hiểm như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận,... nguy cơ tử vong rất cao.
1. Thế nào là huyết áp chuẩn?
Việc đánh giá số đo huyết áp là cao, thấp hay bình thường phụ thuộc vào 2 chỉ số:
- Huyết áp tâm thu: tức áp suất trong động mạch khi tim đang đập, thường có giá trị cao hơn
- Huyết áp tâm trương: tức áp lực của máu đo được giữa 2 lần đập của tim [thường có giá trị thấp hơn]
Để đánh giá ý nghĩa bệnh lý của huyết áp, ngoài 2 chỉ số đã nêu còn phải căn cứ vào cách biệt giữa 2 chỉ số. Khoảng cách này càng rộng, hoặc càng hẹp chứng tỏ mức huyết áp càng không an toàn cho người bệnh.
Ngoài ra cũng cần lưu ý rằng huyết áp có thể lên xuống không ổn định tùy vào những điều kiện, hoàn cảnh, cảm xúc khác nhau. Vì vậy để xác định chắc chắn một người có bị cao huyết áp hay không cần tiến hành đo nhiều lần trong ngày, thậm chí trong tháng.
Để đảm bảo kết quả đo huyết áp được chính xác và là cơ sở tin cậy cho việc đánh giá tình trạng sức khỏe, người bệnh cần tuân thủ những yêu cầu như không hút thuốc lá, không uống cà phê trước khi tiến hành đo từ 15-30 phút, giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, hồi hộp,... Ngoài ra, tư thế, dụng cụ đo cũng quyết định kết quả đo có chính xác hay không.
Dựa trên các cơ sở nêu trên sẽ đánh giá được ý nghĩa bệnh lý của huyết áp. Theo Bộ Y tế, một người có mức huyết áp bình thường tối ứu nếu số đo huyết áp dưới 120/80 mmHg, cho thấy người đó đang có sức khỏe tốt, máu lưu thông đều và tốc độ bơm máu trung bình.
2. Thế nào là huyết áp cao?
Cao huyết áp là tình trạng áp lực máu đẩy vào thành động mạch khi tim bơm tống máu đi quá cao. Nếu áp lực này tăng lên theo thời gian sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.
Theo Hội Tim mạch học Việt Nam, một người bị huyết áp cao khi có chỉ số huyết áp tâm thu [huyết áp tối đa] ≥140mmHg và/hoặc chỉ số huyết áp tâm trương [huyết áp tối thiểu] ≥90mmHg.
Riêng với người cao tuổi có thể gặp hình thái huyết áp tâm thu đơn độc, khi đó chỉ số huyết áp tâm thu ≥140mmHg nhưng chỉ số huyết áp tâm trương vẫn nhỏ hơn 90mmHg.
Cao huyết áp được chia thành các dạng sau:
- Tăng huyết áp độ 1: mức huyết áp ≥140/90 mmHg
- Tăng huyết áp độ 2: mức huyết áp ≥160/100 mmHg
Cao huyết áp được chia thành nhiều mức độ
3. Nhận biết cao huyết áp như thế nào?
Cao huyết áp được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng”, một phần do nó không có triệu chứng, biểu hiện rõ ràng nhưng lại để lại những hậu quả nặng nề cho người bệnh.
Những triệu chứng thường gặp ở người bị cao huyết áp là hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, ù tai, hồi hộp, nóng bừng mặt,... Một số người có biểu hiện dữ dội hơn như đau vùng tim, thị lực giảm, thở gấp, mặt đỏ bừng hoặc tái nhợt, nôn ói, dễ hồi hộp, hốt hoảng.
Tuy nhiên cũng có trường hợp đi khám phát hiện cao huyết áp nhưng trước đó lại không có biểu hiện gì. Chính vì sự không rõ ràng này khiến cao huyết áp thường được phát hiện muộn, khi đó người bệnh có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng nặng nề như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim,.. thậm chí là tử vong do đột quỵ.
Người bị cao huyết áp bên cạnh việc tuân thủ đúng liệu trình điều trị của bác sĩ cần phải điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng hợp lý, đặc biệt cần giảm muối trong khẩu phần ăn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Cao huyết áp hiện nay là một trong những bệnh mạn tính phổ biến nhất, có nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt liên quan đến tim mạch và có thể dẫn đến tử vong. Việc sử dụng thuốc hạ huyết áp sẽ giúp giảm nguy cơ xảy ra biến chứng nguy hiểm này. Vậy huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc? Bài viết dưới đây sẽ làm rõ vấn đề này.
1. Huyết áp bao nhiêu gọi là cao?
Trước khi giải đáp câu hỏi “huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc”, bạn cần biết huyết áp bao nhiêu là cao và những “hiểm họa” có thể xảy ra với người bệnh nếu không được can thiệp kịp thời.
Đối với một cơ thể khỏe mạnh, huyết áp bình thường có giá trị là 120/80 mmHg. Trong trường hợp huyết áp tâm thu > 140 mmHg hoặc tâm trương > 90 mmHg thì được gọi là tăng huyết áp.
Mức độ nặng nhẹ của tăng huyết áp tùy thuộc vào sự thay đổi của 2 chỉ số huyết áp tâm trương và tâm thu. Khi huyết áp cao hơn bình thường, người bệnh sẽ có biểu hiện chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, đi đứng không vững,...
Cao huyết áp nếu không được xử lý kịp có thể gây ra biến chứng nguy hiểm
2. Các biến chứng có thể gặp khi huyết áp tăng cao
Trường hợp tăng huyết áp nếu không được xử lý kịp thời có thể để lại những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh.
Tổn thương động mạch vành
Khi huyết áp tăng, tim phải hoạt động mạnh hơn, áp lực tác động lên thành động mạch lớn. Tình trạng này có thể dẫn đến xơ cứng hoặc vữa động mạch. Khi áp lực lên động mạch chủ tăng sẽ ảnh hưởng đến việc cấp máu cho động mạch vành. Vì vậy, bệnh lý tăng huyết áp cũng gây ra những tổn thương tại động mạch vành.
Trường hợp động mạch chủ bị tổn thương có thể dẫn đến phình hoặc tách động mạch chủ, nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn tới tử vong.
Biến chứng về mạch máu ngoại vi
Tăng huyết áp sẽ gây ảnh hưởng đến các động mạch ngoại biên như động mạch chi trên - dưới, động mạch cảnh, động mạch thận. Tác động lâu ngày sẽ khiến các động mạch này cứng, xơ vữa, vội hóa hay tắc nghẽn.
Nhồi máu cơ tim
Tăng huyết áp làm tăng khả năng xơ vữa động mạch, thành mạch cứng hơn và dễ bị tổn thương. Các mảng xơ vữa bám vào lòng mạch vành làm thu hẹp con đường lưu thông của máu. Lúc này, máu sẽ không được dẫn đủ để nuôi cơ tim.
Khi chịu tác động từ một lý do nào đó [cơ thể do các tế bào máu, stress hoặc huyết áp cao], các mảng xơ vữa vỡ ra đột ngột bám vào vị trí thành mạch bị tổn thương tạo thành cục huyết khối, dẫn đến tình trạng tắc mạch hoàn toàn và gây nhồi máu cơ tim.
Biến chứng của cao huyết áp có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim
Suy tim
Suy tim là một biến chứng nguy hiểm của cao huyết áp nếu không biện pháp xử lý kịp thời. Tăng huyết áp sẽ khiến tim hoạt động co bóp liên tục với tần suất cao để bơm máu đến các mạch ngoại biên. Tình trạng kéo dài, cơ tim sẽ có thể bị phì đại, khả năng đàn hồi kém, chức năng bơm hút máu về tim giảm mạnh.
Biến chứng não
Những biến chứng ở não có thể xảy ra khi bị cao huyết áp:
- Tăng huyết áp khiến các mạch máu ở não không chịu nổi áp lực có thể vỡ ra gây đột quỵ do xuất huyết. Trường hợp đột quỵ xảy ra, sức khỏe của người bệnh sẽ giảm rõ rệt, đôi khi còn có thể bị liệt nửa người, nặng nhất là tử vong nếu không được cấp cứu ngay.
- Ngoài ra, các mảng xơ vữa động mạch có thể tách ra, hình thành cục máu đông ở não dẫn đến nhồi máu não.
- Khi các động mạch bị thu hẹp không gian, quá trình lưu thông máu lên não giảm dẫn đến hiện tượng thiếu máu não.
Ngoài những biến chứng trên thì tăng huyết áp còn có thể dẫn đến những ảnh hưởng về mắt, xuất huyết võng mạc, suy thận, tiểu đường,... Do đó, bất kỳ ai cũng không được chủ quan với “kẻ sát nhân” này.
3. Huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc?
Dùng thuốc là một trong những biện pháp kiểm soát tình trạng tăng huyết áp được áp dụng phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, không phải lúc nào người bị tăng huyết áp cũng cần phải uống thuốc. Vậy huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc?
Tùy vào mức độ nặng nhẹ của cao huyết áp và thể trạng người bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra quyết định cho bệnh sử dụng thuốc.
Giai đoạn tiền tăng huyết áp - Chủ yếu thay đổi chế độ sinh hoạt, ít uống thuốc
Huyết áp tâm thu ở mức từ 130 - 139 mmHg, huyết áp tâm trương 80 - 89 mmHg. Đây là giai đoạn tiền cao huyết áp, người bệnh chủ yếu quan tâm đến sức khỏe, thay đổi chế độ dinh dưỡng và rèn luyện thân thể, theo dõi huyết áp hàng ngày và kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Những trường hợp này rất ít khi bác sĩ cho chỉ định dùng thuốc. Thuốc được cân nhắc chỉ định khi có nguy cơ biến chứng xảy ra.
Thay đổi thói quen sinh hoạt giai đoạn tiền tăng huyết áp để kiểm soát bệnh
Giai đoạn cao huyết áp sử dụng thuốc kết hợp thay đổi chế độ sinh hoạt
Huyết áp tâm thu ở mức >140 mmHg, huyết áp tâm trương >90 mmHg. Đối với trường hợp này, bên cạnh việc thay đổi chế độ sinh hoạt thì người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng thuốc huyết áp nếu có bệnh lý nền.
Những bệnh nhân không có bệnh lý nền hoặc ít có nguy cơ biến chứng thì việc sử dụng thuốc sẽ hạn chế hơn. Tuy nhiên vẫn phải có sự theo dõi huyết áp thường xuyên để kịp thời xử lý khi cần thiết.
Giai đoạn tăng huyết áp bắt buộc phải dùng thuốc
Đối với trường hợp huyết áp tâm thu ở mức từ ≥160 mmHg, huyết áp tâm trương ≥100 mmHg thì người bệnh bắt buộc phải sử dụng thuốc huyết áp theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Đồng thời, người bệnh cũng cần phải có sự theo dõi huyết áp thường xuyên kể cả khi huyết áp đã trở về mức bình thường.
Trên đây là lời giải đáp cho nghi vấn huyết áp cao bao nhiêu thì phải uống thuốc. Tuy nhiên, khi có biểu hiện cao huyết áp, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để kiểm tra chính xác tình trạng, khi đó bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra lời khuyên thích hợp về việc có cần uống thuốc hay không.
Việc sử dụng thuốc cao huyết áp cần có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa
Nếu bạn đang cần địa chỉ tư vấn, thăm khám và điều trị về bệnh cao huyết áp thì có thể lựa chọn Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng, MEDLATEC tự hào khi được quý khách hàng lựa chọn và tin tưởng. Để được hỗ trợ thêm thông tin, quý khách hàng vui lòng gọi về hotline: 1900 56 56 56 sẽ có nhân viên tư vấn và giải quyết mọi yêu cầu.
Huyết áp tối thiểu bao nhiêu là nguy hiểm?
Vậy, huyết áp bao nhiêu là nguy hiểm? Những mức huyết áp cao hơn 140/90 mmHg được coi là cao và có nguy cơ cao gây ra các vấn đề về sức khỏe, như bệnh tim, đột quỵ, bệnh thận và bệnh mạch vành.
Tăng huyết áp bao nhiêu là nguy hiểm?
Theo định nghĩa nói trên, mức huyết áp 160/100 mmHg là chỉ điểm của huyết áp tăng cao nguy hiểm. Người bệnh tăng huyết áp từ mức này trở lên gọi là tăng huyết áp giai đoạn II [theo JNC VII].
Chỉ số huyết áp thế nào là bình thường?
Huyết áp tối ưu: HA tâm thu < 120 mmHg - HA tâm trương < 80 mmHg. Huyết áp bình thường: HA tâm thu 120-129 mmHg và/hoặc HA tâm trương 80-84 mmHg. Huyết áp bình thường cao: HA tâm thu 130-139 mmHg và/hoặc HA tâm trương 85-89 mmHg. Tăng huyết áp độ 1: HA tâm thu 140-159 mmHg và/hoặc HA tâm trương 90-99 mmHg.
Khi nào cần uống thuốc tăng huyết áp?
Đối với trường hợp huyết áp tâm thu ở mức từ ≥160 mmHg, huyết áp tâm trương ≥100 mmHg thì người bệnh bắt buộc phải sử dụng thuốc huyết áp theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.